Τι είναι αυτό, θα ρωτήσουν οι νέοι.
Μην είν' οι κάμποι; Μην είναι τ΄ άσπαρτα ψηλά βουνά; Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει; Μην είναι τ' άστρα της τα φωτεινά;....
Τίποτα απ΄όλα αυτά, αν και κατά το ποίημα του Πολέμη, «Όλα πατρίδα μας» είναι.
Είναι το «πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων» που «θεσμοθέτησε» ο Καραμανλής και συνέχισε επάξια ο Παπανδρέου, για να φτιάξουν τη «δική τους πατρίδα», στα μαύρα μετεμφυλιακά χρόνια, αλλά και αργότερα.
Ήταν το μαγικό χαρτάκι που έπρεπε να πάρεις για να προσληφθείς σε δημόσιες και κοινοτικές υπηρεσίες ή σε οργανισμούς κοινής ωφέλειας, όπου θα αναφερόταν ότι, εκτός από ελέφαντας, δεν ήσουν ούτε κομμουνιστής.
Αλλά το πιστοποιητικό αυτό, ζητούνταν για ένα σωρό απίθανες περιπτώσεις:
Αλλά το πιστοποιητικό αυτό, ζητούνταν για ένα σωρό απίθανες περιπτώσεις:
για την εγγραφή φοιτητή στο πανεπιστήμιο,
για την απόκτηση άδειας κυνηγίου ή διπλώματος οδήγησης αυτοκινήτου και βέσπας,
για την έκδοση διαβατηρίου κ.ά..
Τα πιστοποιητικά τα εξέδιδαν οι κατά τόπους αρχές της Αστυνομίας και της Χωροφυλακής.
Έτσι, για να θεωρηθεί κάποιος ως κομμουνιστής ή ως «κρυπτοκομμουνιστής» (υπήρχαν και διαβαθμίσεις ως προς την «επικινδυνότητα» των πολιτών) , αρκούσε η γνώμη των τοπικών χωροφυλάκων και αστυνομικών.
Για να «χρωματιστεί» ένας πολίτης (δηλαδή να έχει φάκελο) αρκούσε έστω και ένα στοιχείο, όπως λ.χ. το αν συμμετείχε ο ίδιος ή συγγενικό του πρόσωπο στο Ε.Α.Μ. κατά την Κατοχή, αν είχε απόσχει από τις εκλογές του 1946, αν είχε φιλικές σχέσεις με αριστερούς, αν διάβαζε «αριστερές» εφημερίδες κ.ά.
Για να «χρωματιστεί» ένας πολίτης (δηλαδή να έχει φάκελο) αρκούσε έστω και ένα στοιχείο, όπως λ.χ. το αν συμμετείχε ο ίδιος ή συγγενικό του πρόσωπο στο Ε.Α.Μ. κατά την Κατοχή, αν είχε απόσχει από τις εκλογές του 1946, αν είχε φιλικές σχέσεις με αριστερούς, αν διάβαζε «αριστερές» εφημερίδες κ.ά.
Ιδιαίτερα στις κλειστές κοινωνίες της υπαίθρου ορισμένοι «εθνικόφρονες» βρήκαν την ευκαιρία να εκδικηθούν συντοπίτες τους, με τους οποίους είχαν προσωπικές διαφορές, καταγγέλλοντάς τους ως κομμουνιστές.
«Το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων» ήταν ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο απειλής κατά των αντιφρονούντων και των αντιδρώντων στην εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική, οι οποίοι αναγκάζονταν πολλές φορές, για να «αποχρωματιστούν» και «να κλείσει ο φάκελός τους», να δώσουν γη και ύδωρ στο κυβερνών κόμμα της Ε.Ρ.Ε και μετέπειτα, της Ένωσης Κέντρου.
«Το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων» ήταν ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο απειλής κατά των αντιφρονούντων και των αντιδρώντων στην εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική, οι οποίοι αναγκάζονταν πολλές φορές, για να «αποχρωματιστούν» και «να κλείσει ο φάκελός τους», να δώσουν γη και ύδωρ στο κυβερνών κόμμα της Ε.Ρ.Ε και μετέπειτα, της Ένωσης Κέντρου.
Μαύρα χρόνια που πρέπει να τα γνωρίσουν οι νέοι (όχι βέβαια και να τα ζήσουν).
