#Σεμίνα Διγενή: Ο πρώτος μου Mέντορας Νίκος Αντωνάκος, 15 χρόνια μακριά

«Λοιπόν για πες μου τώρα, πού καταλήγουμε; Θα αφήσουμε τον κόσμο να βουλιάξει ή θα τον οδηγήσουμε στο μέλλον; 

Τι λες δεσποσύνη;»

Σεμίνα Διγενή. Άρθρα- Συνεντεύξεις- Εκπομπές- Βιβλία.
Semina Digeni:

Του το χρωστούσα αυτό το κείμενο σήμερα στον Ριζοσπάστη.

Νίκος Αντωνάκος, 15 χρόνια μακριά

●Αρχές δεκαετίας του '70. Καλοκαίρι. Ετοιμαζόμαστε να πάμε για μπάνιο στο Καβούρι. Ο πατέρας μου μας ενημερώνει ότι θα μας αφήσει στην παραλία και θα πεταχτεί κάπου εκεί κοντά, να δει έναν φίλο του σκηνοθέτη που κάνει γύρισμα.
Γυαλίζει αμέσως το μάτι μου! Σκηνοθέτης; Γύρισμα; Αρα και ηθοποιοί. Διεκδικώ μαχητικά να πάω μαζί του. Δεν το χάνω με τίποτα, θέλω τόσο πολύ να δω όλους αυτούς από κοντά. Τον πιέζω. Υποκύπτει και με παίρνει μαζί του.
Εκείνο το μεσημέρι, μπορεί να έχασα το μπάνιο, είχα όμως την τύχη να γνωρίσω έναν μαγικό άνθρωπο. Δεν θα πρέπει να ήταν πάνω από 30 χρόνων και απίστευτα όμορφος. Τον παρακολουθώ, από μακριά, να μιλάει, να καθοδηγεί το γύρισμα, να πηγαινοέρχεται διορθώνοντας τα φώτα, τις κάμερες, τα πλάνα, τις θέσεις, να ρωτάει συνέχεια έναν αεικίνητο κύριο με μακριά μαλλιά (τον ζωγράφο και σκηνογράφο Τάσο Ζωγράφο), ώσπου μετά από λίγη ώρα δεν κοιτάζω τίποτα άλλο, εκτός από εκείνον. Νιώθω σαν να τον ακολουθεί ένας δυνατός προβολέας.

Στο πρώτο τους διάλειμμα, ο πατέρας μου μας συστήνει (Τόσα χρόνια μετά, δεν ξεχνάω λέξη από εκείνη τη συνομιλία).
-- Νίκο, η κόρη μου, η Μίνα. Από εδώ ο Νίκος Αντωνάκος.
-- Καλώς την. Τι μέρος του λόγου είστε εσείς, δεσποσύνη; (μα πληθυντικός;)
-- Θαυμάστριά σας κύριε! (θρασύτατη)
-- Νάτα μας! Και γιατί παρακαλώ; Τι προλάβατε να θαυμάσετε;
-- Που τους φέρνετε όλους αυτούς βόλτα και σας ακούνε όταν μιλάτε.
-- Τι τάξη πας; (ενικός επιτέλους)
-- Πρώτη Γυμνασίου.
-- Και τι σκοπεύεις να γίνεις;
-- Δημοσιογράφος!
-- Α μάλιστα... Να κανονίσουμε να μιλήσουμε σε λίγα χρόνια, πριν το κάνεις (ωχ, γιατί;)

●Με τον Μάνο Κατράκη στο σπίτι μας!
Τελικά δεν πέρασαν χρόνια. Σε λιγότερο από μια βδομάδα - ο μετέπειτα γκουρού μου - ήρθε σπίτι μας μαζί με τον Μάνο Κατράκη, που μου φάνηκε ένας γίγαντας, το χέρι μου σαν να εξαφανίστηκε στην τεράστια παλάμη του. Κλείστηκαν σ' ένα δωμάτιο με τον πατέρα μου για να συζητήσουν. Από όσα κατάφερα να κρυφακούσω, μιλούσαν για μια εκδήλωση που θα ετοίμαζαν στο Καλλιμάρμαρο, με τα εθνικά μπαλέτα της Κένυας. Ο Νίκος θα έγραφε τα κείμενα και θα το σκηνοθετούσε, ο Κατράκης θα ήταν αφηγητής κι ο πατέρας μου θα το οργάνωνε.
Τι αδικία! Είχα την είδηση από πρώτο χέρι, είχα τους πρωταγωνιστές δικούς μου, αλλά ήμουν πολύ μικρή για να είμαι δημοσιογράφος και να την αξιοποιήσω...
Ο Μάνος Κατράκης έφυγε γρήγορα μετά την κουβέντα τους. Ο Αντωνάκος όχι μόνο έμεινε για φαγητό, αλλά μου έκανε μετά και το πρώτο πολύτιμο - και αξέχαστο - μάθημα δημοσιογραφίας, που μόνο με μάθημα δεν έμοιαζε. Πιο πολύ με ρωτούσε, παρά μου έκανε τον δάσκαλο. Μιλήσαμε για ώρες και χρησιμοποιούσε παραδείγματα για να μου δώσει να καταλάβω πως το επάγγελμα που είχα επιλέξει, μπορούσε να είναι λειτούργημα, αλλά μπορούσε να γίνει και εγκληματική πράξη. Μου μιλούσε για τους δημοσιογράφους που έβλεπα εκείνη την εποχή στην τηλεόραση και για τον ρόλο τους, μου εξηγούσε τις παγίδες αυτής της επιλογής.
Προφήτευε πως αν δεν αλλάξει αυτό το σύστημα, θα 'ρθει στιγμή που οι άνθρωποι αυτοί, που λένε τα νέα στην τηλεόραση και γράφουν στις εφημερίδες, θα γίνουν οι πιο βρωμεροί βρικόλακες. Συχνά χειρότεροι κι από τους δικτάτορες.
Καμιά εικοσαριά χρόνια μετά, το ρεζουμέ αυτών που συζητούσαμε εκείνο το απόγευμα στο σπίτι της οδού Σερρών 71, στην Ακαδημία Πλάτωνος, τα διάβαζα σε άρθρο του, στον «Ριζοσπάστη».

●Να τον αλλάξουμε, επιτέλους, τον κόσμο
«Ο καθένας, πια, ξέρει πως ετούτοι οι άνθρωποι όταν μυρίσουν αίμα ζουμάρουν με μανία και σαδιστική ευχαρίστηση στις πληγές. Ο φακός τους χώνεται βίαια στις ανοιγμένες φλέβες και η οθόνη τους γίνεται κατακόκκινη. Ομως δε σταματάνε! Λαίμαργοι και ανικανοποίητα διψασμένοι προχωράνε ακόμα περισσότερο. Ανοίγουν, όπως ο μετροπόντικας, διαδρόμους και στοές στις πληγωμένες φλέβες των θυμάτων και προχωράνε κατευθείαν στην καρδιά. Εκεί, πια, καρφώνουν περήφανα τη σημαία τους, μιμούμενοι τον Αμερικανό φαντάρο, που κάρφωσε την αμερικανική σημαία στο ιρακινό Προεδρικό Μέγαρο! Κατέκτησαν τον απόλυτο πόνο! Αυτή είναι η πραγματικότητα και είναι - πολυποίκιλα - διαπιστωμένη!

 Τι νόημα έχει, όμως, η επανάληψη της διαπίστωσης; Εκείνο που έχει αξία είναι να βρεθεί ο τρόπος να γκρεμιστεί αυτό το αιμοδιψές και αιμοσταγές οικοδόμημα. 

Τι νόημα έχει να μιλάς για την ακρίβεια, να διαπιστώσεις τις απάτες και τις λοβιτούρες; Το ζητούμενο είναι το πέρασμα από τη διαπίστωση και την καταγγελία στη δράση.

 Γνωστό είναι πως διάφοροι "αριστεροί" έπαψαν να είναι αριστεροί. Γνωστό, επίσης, είναι πως διάφοροι συνδικαλιστές την "έκαναν" για απέναντι! Γνωστό, ακόμα, είναι πως αρκετοί, καθαροί κατά τα άλλα, στην πορεία λιποψυχούν. Αλλοι αλλάζουν συνειδητά και άλλοι ασυνείδητα στρατόπεδο. Αλλοι συμβιβάζονται από φόβο. Και άλλοι από συμφέρον. Ολα αυτά είναι γνωστά και διαπιστωμένα. 

Ομως η ζωή απαιτεί, παρ' όλα αυτά, να πάμε παρακάτω! 

Να περάσουμε από τις διαπιστώσεις στην ανατροπή αυτής της πολλαπλώς διαπιστωμένης θλιβερής και άθλιας πραγματικότητας. 

Και αυτό δε θα συμβεί όταν επαναλαμβάνουμε - και κολλάμε - τις διαπιστώσεις. Αλλο πράγμα να μελετάμε, να εμβαθύνουμε στα πράγματα και στις πολιτικές και άλλο να βουλιάζουμε στην περιπτωσιολογία! 

Πρέπει αυτό το υλικό της γνώσης, που αποκτήσαμε μελετώντας, κάποια στιγμή να το "δοκιμάσουμε" στην εφαρμογή. Διαφορετικά θα γίνουμε "λέσχη" συζητήσεων. Ομως καιρός, πια, είναι να ξεφύγουμε από τις διαπιστώσεις και να κάνουμε κάτι για τον κόσμο. Να τον αλλάξουμε, επιτέλους, τον κόσμο».

Ο πρώτος μου μέντορας ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος! Ασυμβίβαστος και ακέραιος. Καλλιεργημένος και τολμηρός. Ευαίσθητος ποιητής και αιχμηρός αρθρογράφος. Κοσμοπολίτης, με σπάνια αισθητική. Μαχητικός όταν υποστήριζε τις αξίες του και τα ιδανικά του, ένας παθιασμένος και φλογερός αγωνιστής, μέχρι το τέλος.

 Ηταν μια λαμπερή και πολυδιάστατη προσωπικότητα, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας. Πίστευε και στήριζε τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη, αλλά και του δημοσιογράφου.

Είχε πει:
«Ω, τι ευτυχία να είσαι διανοούμενος! Και καλλιτέχνης. Και ακαδημαϊκός. Και δάσκαλος στο Πανεπιστήμιο. Και να σιωπάς! Να σιωπάς, γιατί είσαι πονηρός και φοβητσιάρης. Γιατί θέλεις να τα έχεις καλά με τον νεκροθάφτη σου. Και να προσποιείσαι ότι εισέρχεσαι στη ζωή, ενώ εσύ εξέρχεσαι! Να οπισθοβατείς προσποιούμενος ότι βαδίζεις μπροστά. Οτι παίρνεις μέρος στη ζωή, ενώ την έχεις - προ πολλού - αποχωριστεί. Να παριστάνεις τον ζωντανό, ενώ έχεις πεθάνει!».
Από τους πρώτους που μου μίλησε - τότε, στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου - γι' αυτό που πίστευε με πάθος, για την ιδεολογία του, τον κομμουνισμό. Πάντα έλεγε πως η ανατροπή αυτού του εκμεταλλευτικού συστήματος απαιτεί σύνθετη σκέψη, κόπο, επιμονή, υπομονή, αποφασιστικότητα και πειθαρχία. Απαιτεί ολοκληρωτικό δόσιμο στην υπόθεση.

●Κόντρα στο μαύρο και το άσπρο της καταστροφής υπάρχει το κόκκινο
Διάβαζα χρόνια μετά, τα κείμενά του όπου έλεγε, όπως και τότε, ότι:

«... Κόντρα στο μαύρο και το άσπρο της καταστροφής, υπάρχει πάντα και το κόκκινο. Εκεί, όπου οι υποσχέσεις δεν έχουν θέση. Εκεί, όπου μιλάνε για κοινούς αγώνες και κοινές αγωνίες. Εκεί, όπου δε βγάζουν τους άσους απ' το μανίκι. Εκεί, όπου σου ζητάνε τη συμμετοχή και όχι, έτσι απλά, την ψήφο σου».

«Εφυγε» 67 χρόνων, τιμώντας στο ακέραιο την αποστολή του σύγχρονου ανθρώπου. Δεν υπήρξε στιγμή ένα ήσυχο, συμβιβασμένο και υπάκουο άτομο. Αφησε πίσω του τεράστια «περιουσία», μυθιστορήματα, τηλεοπτικές εκπομπές, σενάρια, ποιήματα, πολιτικά άρθρα, ταινίες, θεατρικά έργα, κριτικές, εικαστικά δρώμενα, διηγήματα, ανταποκρίσεις...

Γεννήθηκε στο Αγρίνιο στις 25 Μάη του 1942 κι «έφυγε» στην Αθήνα στις 3 Απρίλη του 2009, από ανακοπή καρδιάς, ενώ μιλούσε σε εκδήλωση της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών στο αφιέρωμα για τον Γιάννη Ρίτσο.

●Ή αφήνουμε τον κόσμο να βουλιάξει ή τον οδηγούμε στο μέλλον

Κρατάω για το τέλος ένα αγαπημένο μου κείμενό του:
Σιωπή! Παρακαλώ, μην ταράζετε τους κύκλους. Δες τε πόσο όμορφη είναι η λίμνη όταν κοιμάται! Αν - και όταν - η μπόχα από τα στάσιμα νερά σας πάρει στο κυνήγι, εσείς γνωρίζετε... ψεκάστε αρώματα - και ξόρκια - στον αέρα, για να φύγει η βρώμα.
Την ξέρετε τη συνταγή. Το ζήτημα είναι να μην χαθεί η ακινησία. Αυτή η μακάρια κατάσταση που σας βολεύει.
Γιατί, στ' αλήθεια, είναι - για σας - τόσο μπανάλ να ξαναρχίσετε πάλι τα ίδια. Να κάνετε συλλαλητήρια και πορείες για τη Νικαράγουα και την Κούβα. Τι δουλιά έχετε εσείς με τις ιδιωτικοποιήσεις; Πρόβλημά σας είναι τα άδεια πουκάμισα; Και τα άδεια τσουκάλια;
Οχι, αυτά είναι κουρελαρίες. Χυδαίος ρεαλισμός! Απομεινάρια μιας άλλης ζωής!
Εσείς - σταθερά - κρατήστε γερά τα φύλλα να μην κουνιούνται. Και το ίσο στους ψαλτάδες. Γονατισμένοι, βέβαια. Και τη σιωπή σας, προπαντός, που δε σας εκθέτει!
Ωσάν γιαπωνέζικη απεργία, ας πούμε. Εσείς, πάντως, μια ζωή ουδετερότητα!
Τι κι αν η λάσπη πέτρωσε! Τι και αν η σκόνη έγινε σύννεφο! Κρατήστε το καβούκι σας - γερά - κλεισμένο. Μην βγείτε στην αγορά και σας σκουντήσουν τα προβλήματα. Σταθείτε στην άκρη του πεζοδρομίου να περάσει η πλέμπα. Δεν είναι για σας οι συγκρούσεις με την Αστυνομία. Πάλι τα ίδια θα αρχίσουμε, τώρα;
Και τι παραμύθια, της Γαλλικής Επανάστασης, είναι αυτές οι κουβέντες για ισότητα...
Αφήστε, πια, τους μπολσεβίκους! Τα δάχτυλα, όπως και η κουτσή Μαρία γνωρίζει, δεν είναι ίσα, γιατί να είναι οι άνθρωποι; Εσείς δεν ευθύνεστε για τις σφαγές στη Ρουάντα, κοιμηθείτε ήσυχα. Τα παιδάκια μόνα τους έπεσαν πάνω στα μαχαίρια. Γίνονται και αυτά, μην ξαφνιάζεστε! Παρακαλώ, μην σηκώνετε την πέτρα. Ποτέ δεν ξέρει κανείς τι έχει από κάτω. Εχετε δίκαιο, που αποσύρατε την ανοχή σας από τις διεκδικήσεις. Αυτές οδηγούν, τελικά, στο ταξικό μίσος. Και το ταξικό μίσος στην αναρχία. Φυσικά, οι τοίχοι πρέπει - οπωσδήποτε - να κρατηθούν καθαροί. Δεν πρέπει να χαλάσει η ώχρα. Το κόκκινο πάνω στο κίτρινο δημιουργεί τόσες αναστατώσεις.
Κλειδώστε, σας παρακαλώ, πριν κοιμηθείτε. Κάντε ένα γύρω στα δωμάτια μη και ξεχάσατε τίποτα αξίας. Αφήστε στην είσοδο - για δόλωμα - το ψωμί. Πολλές φορές δε γυρεύουν και τυρί! Μπορεί να το πάρουν και να φύγουν!
Τι ζωή και αυτή να μην μπορείς να ευχαριστηθείς το φραπέ σου! Εσάς, μιλάω για όλους εσάς, έχουμε υποχρέωση να σας διαφυλάξουμε. Να σας βάλουμε στη γυάλα. Σαν δείγματα μοναδικά. Σαν τους ανθρώπους, που ακούνε τους κρότους και προσποιούνται τους κουφούς.
Θυμάμαι πως κάθε φορά που τελείωνε μια συζήτησή μας, έλεγε:
«Λοιπόν για πες μου τώρα, πού καταλήγουμε; Θα αφήσουμε τον κόσμο να βουλιάξει ή θα τον οδηγήσουμε στο μέλλον; Τι λες δεσποσύνη;»

#Semina_Digeni Μιλάω σήμερα με την Μάρθα Φριντζήλα στον Ριζοσπάστη.

Semina Digeni
Μιλάω σήμερα με την Μάρθα Φριντζήλα στον Ριζοσπάστη. 

Τίτλος της συνέντευξης: «Ν' αλλάξει το σύστημα που γεννά και τρέφει φασίστες και κυνηγούς κεφαλών»
Η γυναίκα απέναντί μου είναι σαρωτική! 

Πληθωρική και ευαίσθητη, αντισυμβατική, ακαταπόνητη, σκανταλιάρα, με απίστευτη ενέργεια, χιούμορ, πείσμα, αυτοσαρκασμό και ιδιαίτερη κοινωνική ευαισθησία.

 Ενας ολόκληρος κόσμος σε έναν άνθρωπο.

 Μότο της - και μότο του «Baumstrasse», του «Δρόμου με δέντρα», ενός χώρου Τέχνης και Εκπαίδευσης τον οποίο δημιούργησε μαζί με τον συνθέτη και σκηνογράφο Βασίλη Μαντζούκη το 2000 

- είναι το εξής: 

«Αν ο στόχος σου είναι να κάνεις Τέχνη και να ζεις μέσα στην Τέχνη, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να κάνεις καριέρα. Αν ο στόχος σου είναι να κάνεις καριέρα, οι πιθανότητες να κάνεις Τέχνη είναι ελάχιστες, αν όχι μηδαμινές». 

Δημιούργησε κι άλλο ένα σχολείο, το Αττικό Σχολείο Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, με στόχο τη μελέτη του σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ελευσίνα. Σπούδασε μουσική και θέατρο. Είναι ηθοποιός, ερμηνεύτρια, μουσικός, σκηνοθέτις, δασκάλα σε χώρους Τέχνης και συνεργάτης στα πανεπιστήμια Stockton και Princeton στο New Jersey. 

Πατρίδα της νιώθει πάντα την Τέχνη, γιατί είναι συνάντηση και συνύπαρξη. Μπορεί να γνωρίζει ότι η χώρα της έχει να επενδύσει στον πολιτισμό από την εποχή του Περικλή, εκνευρίζεται όμως που τώρα αυτή χρησιμοποιεί το άλλοθι των οικονομικών δυσκολιών για να τον αγνοήσει πλήρως.

***

-- Επίτρεψέ μου να κάνω μαζί σου δύο συνεντεύξεις, μία κανονική και μία αντι-κανονική. Με αφήνεις;
-- Ευχαριστώ πολύ. Μεγάλη μου τιμή.

-- Ξεκινάω με την πρώτη. Οταν όλη η χώρα καιγόταν, με νεκρούς ανθρώπους και ζώα, δάση και σπίτια στάχτη, και τα ΜΜΕ έπαιζαν κανονικά το πρόγραμμά τους, τι σκέφτηκες;
-- Βρίσκομαι σε διαρκή απορία. Μέχρι πρότινος, κάθε φορά που διάβαζα στο διαδίκτυο μια είδηση, αμέσως έκανα ζάπινγκ για να δω ποιο κανάλι θα τη δείξει και πώς. 

Για παράδειγμα, η τραγωδία στην Πύλο, που για μένα είναι από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στην Ιστορία μας, πώς αντιμετωπίστηκε από τα δελτία ειδήσεων; 

Δεν κάνω πια ούτε ζάπινγκ, γιατί απογοητεύομαι. Δεν θέλω να πιστέψω ότι γίνεται βάσει σχεδίου. 

Το καλοκαίρι με πλησίασε μια δημοσιογράφος μεγάλου τηλεοπτικού καναλιού, μετά από μια συναυλία. 

Μου συστήθηκε: «Είμαι η τάδε και - ντρέπομαι που το λέω - είμαι δημοσιογράφος στο τάδε κανάλι». Της απαντώ: «Οσο έχετε καθαρή τη συνείδησή σας, να μην ντρέπεστε». Και μου απαντά: «Δεν είναι εύκολο». Η απάντησή της με σόκαρε.

-- Στα live σου αναφέρεσαι πάντα στους αδικημένους, στους καταπιεσμένους, στους πρόσφυγες... Πώς αισθάνθηκες βλέποντας πριν λίγες μέρες αυτόν που κλείδωσε μετανάστες στο τρέιλερ του φορτηγού του και παρακινούσε τον κόσμο σε ρατσιστικό πογκρόμ;
-- Εκλαψα πολύ. Για τους άμοιρους ανθρώπους, για τη βαρβαρότητα και την αποκτήνωση. Μου είναι αδύνατον να επεξεργαστώ διανοητικά τέτοια κτηνωδία. Πονούσε το κεφάλι μου, το στομάχι μου σφίχτηκε. Αισθάνθηκα μια πρωτόγνωρη ετεροντροπή. Γι' αυτόν τον ελεεινό υπάνθρωπο - κυνηγό κεφαλών, για τους συνανθρώπους μου που σχολίαζαν το βίντεο ξερνώντας το φαρμάκι τους, για τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους που μιλούσαν για αυτοδικία. Ηθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί.

             «Πάντα ο ευάλωτος γίνεται ο αποδιοπομπαίος τράγος».
-- Αυτό το περιστατικό φανέρωσε στα κοινωνικά δίκτυα ένα ρατσιστικό παραλήρημα βίας, ανθρώπων που διψούσαν για αίμα. Τι σημαίνει αυτό κατά τη γνώμη σου και από πού τροφοδοτείται;
-- Εχω ακούσει σε καφενείο, παλιότερα, παρέες να μιλούν παρόμοια, σχολιάζοντας Αλβανούς, έχω ακούσει συνανθρώπους να μιλούν έτσι για τους Τσιγγάνους, για τους γκέι, για τους ψυχικά ασθενείς. Πάντα οι ευάλωτες ομάδες είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος. Ο άλλος, ο ξένος, ο διαφορετικός είναι η απειλή για την κανονικότητά τους, για την υποτιθέμενη ασφάλειά μας. Το φαινόμενο του «καφενείου» παρατηρείται όπου υπάρχουν ευάλωτοι. Τώρα, απλά το καφενείο είναι δημόσιο και ανεξέλεγκτο. Και δεν ισχύει βέβαια μόνο στην Ελλάδα. Είναι παγκόσμια μάστιγα ο ρατσισμός και ο φασισμός. Είμαι σίγουρη ότι το ίδιο συνέβαινε και στα καφενεία της Ευρώπης πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τροφοδοτείται από την άγνοια και τον φόβο.

-- Τα φασιστοειδή και οι χρυσαυγίτες αποθρασύνονται, είναι προκλητική η ανοχή της εγκληματικής δράσης τους ως μαντρόσκυλων του συστήματος. Πώς νομίζεις ότι αντιμετωπίζεται αυτό;
-- Φαντάζομαι, με την αλλαγή του ίδιου του συστήματος που τους γεννά, τους τρέφει ή τους επιτρέπει να υπάρχουν. Αλλά είμαι καλλιτέχνις. Δεν μπορώ να μιλήσω αλλιώς. Θα μιλήσω για την αναγκαιότητα της Τέχνης, της Παιδείας, για την εκπαίδευση στην κοινότητα. Εκπαίδευση στη συνύπαρξη, στη συμπερίληψη και την αλληλεγγύη. Τα αυτονόητα δηλαδή. Είμαστε φιλοξενούμενοι όλοι σ' αυτήν τη Γη και πρέπει να μάθουμε να συνυπάρχουμε. Με τους ανθρώπους, με τα ζώα, με τη φύση. Θα φύγουμε κάποια στιγμή και θα έχουμε αφήσει το αποτύπωμά μας. Ποιο θέλουμε να είναι αυτό; Είδα παλιότερα ένα ντοκιμαντέρ για τους απογόνους των βασανιστών των ναζί, και ένας απ' αυτούς είχε υποβληθεί σε εθελουσία στείρωση, από φόβο μη γεννήσει το τέρας.
«Το metoo να μην ξεχαστεί, να μην εκπέσει στην κατηγορία του γραφικού».

-- Γνωρίζω ότι παλεύεις χρόνια με τον σεξισμό και την ανισότητα, και πως όταν ήσουν μικρή είχες υποστεί από την μητριά σου άγρια κακοποίηση. Πού βλέπεις να βρίσκεται το #metoo σήμερα; Αντιμετωπίστηκε από την πολιτεία όπως έπρεπε;
-- «Ευτυχώς», στην περίπτωσή μου, η κακοποίηση προερχόταν από πρόσωπο που δεν ανήκε στη βιολογική μου οικογένεια κι αυτό μας προστάτευσε, εμένα και τις αδερφές μου. Μας ένωσε, μας έκανε πιο δυνατές. Το τραύμα είναι τραύμα, βέβαια, και το έχεις για πάντα μαζί σου, άλλοτε ως αδυναμία και άλλοτε ως δύναμη, ως παράσημο. Το metoo είναι μια συζήτηση που άνοιξε. Το θέμα είναι να μην ξεχαστεί, να μην εκπέσει στην κατηγορία του γραφικού. Η πολιτεία καλά θα κάνει να το υπενθυμίζει, να προστατεύει τα θύματα, να μην τα στιγματίζει. Δεν νομίζω πως το κάνει, ή τουλάχιστον στον βαθμό που οφείλει.

-- Χωρίς να γνωριζόμαστε καλά, αισθάνομαι μια μυστήρια συγγένεια μαζί σου. Λίγο πιο κάτω από το παλιό μου σπίτι, στη Σερρών, βρίσκεται το «Baumstrasse» σου, σου αρέσουν οι Φελίνι, Ταρκόφσκι, Κασσαβέτης και Παζολίνι, οι βόλτες στο κέντρο της Αθήνας, δεν είχες ευτυχισμένα παιδικά χρόνια και είσαι συγκεντρωτική. Τι δεν αντέχεις στον εαυτό σου και τι λατρεύεις σε αυτόν;
-- Δεν είναι ένα. Είναι πολλά και αλλάζουν με τις περιστάσεις. Γιατί όταν κάτι δεν αντέχω στον εαυτό μου, προσπαθώ να το αλλάξω. Και μου έχει συμβεί κάτι, που θαυμάζω σε μένα, στην πορεία να με φρικάρει. Παράδειγμα, η αντοχή. Είμαι άνθρωπος ανθεκτικός, αντέχω πολύ. Το θαύμαζα αυτό για πολλά χρόνια. Εφτασα όμως στο σημείο να μη με αντέχω που αντέχω. Η σχολαστικότητα επίσης, η ευθιξία μου, η άγνοια κινδύνου. Ολα αυτά κατά καιρούς μου έχουν παρουσιαστεί και με τις δυο τους όψεις.

-- Εχεις εργαστεί ως μπαργούμαν, τραγουδίστρια σε ρεμπετάδικα, ως ηθοποιός στο Εθνικό και σήμερα - εκτός από το φυτώριο των νέων καλλιτεχνών, το «Baumstrasse» που διευθύνεις, και τις συναυλίες σου - εργάζεσαι και ως δασκάλα θεάτρου και συνεργάζεσαι με ξένα πανεπιστήμια. Καλλιτέχνης στην Ελλάδα σημαίνει ζωή μετέωρη και επικίνδυνη;
--Υπάρχουν πιο μετέωρα και επικίνδυνα επαγγέλματα από τα δικά μας. Η ζωή των εκπαιδευτικών ή των υγειονομικών, ας πούμε. Αυτό που συμβαίνει με τους καλλιτέχνες στη χώρα είναι πως δεν τους παίρνουν στα σοβαρά. Θεωρούμαστε χομπίστες. Καταλαβαίνω ότι μάλλον κάνω κάτι δύσκολο, ή ακόμα και σπουδαίο, όταν πηγαίνω στο εξωτερικό και ειδικότερα στα πανεπιστήμια ως επισκέπτρια καθηγήτρια. Οχι από την αποδοχή, αλλά από την αμοιβή που μου προσφέρουν.

-- Πού βρίσκεται το «The Xenophobia Project», που γίνεται με τη συνεργασία της Καλλιτεχνική Σχολής της Νορβηγίας;
-- Η ομάδα μου έχει ολοκληρώσει την εργασία της για το «Xenophobia Project». Στο YouTube μπορείτε να δείτε την ταινία που δημιουργήσαμε. Εχει τίτλο «Every trip is a trip one way». Σ' αυτή συμμετείχαν Ελληνες και ξένοι μουσικοί, ερασιτέχνες και επαγγελματίες, μετανάστες μουσικοί από τη διαπολιτισμική ορχήστρα της Λυρικής Σκηνής, καθώς και ηθοποιοί.
Ο Παζολίνι, η Φαραντούρη, η Ρίτα Σακελλαρίου και το τσουνάμι.

Και η δεύτερη συνέντευξη, η αντι-κανονική. Ξέρω πως θα απαντήσει σε ό,τι την ρωτήσω.
-- Αν έπρεπε να ξαναγεννηθείς ως Μαρία Φαραντούρη ή Ρίτα Σακελλαρίου, ποια θα επέλεγες και γιατί;
-- Η Ρίτα Σακελλαρίου είναι πολύ αγαπημένη μου τραγουδίστρια. Είχε όμως μια δύσκολη και άδικη ζωή, ειδικά στη νεότητά της. Θα επέλεγα την Μαρία Φαραντούρη. Οχι πως η κα Φαραντούρη έζησε ρόδινα χρόνια, αλλά θα ήθελα να ταξιδέψω όλο τον κόσμο τραγουδώντας και συνομιλώντας με μεγάλους ποιητές και συνθέτες, αγωνιζόμενη για τα δικαιώματα των ανθρώπων. Τραγουδά ακόμα υπέροχα, σαν να μην έχει περάσει από πάνω της ο χρόνος, η φθορά.

-- Σε κολακεύει το σύνθημα «Μάρθα ζούμε για να σε παντρευτούμε» ή σου δημιουργεί ...δεύτερες σκέψεις;
-- Ούτε με κολακεύει, ούτε μου δημιουργεί δεύτερες σκέψεις. Με κάνει να χαμογελώ, με διασκεδάζει. Με συγκινεί ο τρόπος που βρίσκει ο κόσμος να εκφράσει τα συναισθήματά του. Οι Ελληνες έχουν πολύ χιούμορ. Ενα σύνθημα που με έκανε να κλαίω από τα γέλια ήταν το «Μάρθα Φριντζήλα του Δη-μη-τρίου».

-- Είναι αλήθεια πως η Χαρούλα Αλεξίου είναι η μεγάλη σου αδερφή;
-- Οταν πρωτοδουλέψαμε μαζί, έτσι ένιωσα. Με καταλαβαίνει, με αποδέχεται, με συμβουλεύει, με μαλώνει, με φροντίζει. Αισθάνομαι ήρεμη όταν είμαι κοντά της. Και, τώρα πια, είναι το άτομο που θέλω να πάρω τηλέφωνο για να μοιραστώ κάτι, αφού το έχω μοιραστεί λίγο πριν με τις αδερφές μου.

-- Αν γινόταν να «μπεις» και να ζήσεις για δυο ώρες σε μια ταινία, ποιον σκηνοθέτη θα επέλεγες: Φελίνι, Ταρκόφσκι, Κασσαβέτη ή Παζολίνι;
-- Τον Παζολίνι θα επέλεγα. Σε μια από τις ταινίες της «Τριλογίας της ζωής», το «Δεκαήμερο» ή «Οι θρύλοι του Καντέρμπερι», αλλά και το «Χίλιες και μία νύχτες», γιατί όταν βλέπω αυτές τις ταινίες είμαι ευτυχισμένη.

-- Ενώ έναν εχθρό σου σε ποια ταινία θα τον έστελνες;
-- Στις ίδιες ταινίες, μπας και αλλάξει κάτι μέσα του όταν βρεθεί μέσα σ' αυτήν την ομορφιά. Αμα δεν καταλάβει κι εκεί, δεν θα ασχοληθώ άλλο μαζί του.

-- Γιατί μαθαίνεις Ρωσικά, σε τι σου χρειάζονται;
-- Θέλω να διαβάσω στο πρωτότυπο τους ποιητές που αγαπώ. Οταν διάβασα Λόρκα στο πρωτότυπο, ανακάλυψα έναν άλλο ποιητή. 

Το ίδιο και όταν διάβασα Μπέκετ ή Αλντα Μερίνι. Τα Ρωσικά είναι πολύ δύσκολη γλώσσα. Προς το παρόν απογοητεύομαι όταν πάω να διαβάσω Αχμάτοβα, ας πούμε. Τα Ρωσικά μου είναι στο επίπεδο να μην πεθάνω από το κρύο ή την πείνα αν βρεθώ σε μέρος όπου μιλούν μόνο Ρωσικά.

-- Βάλε μία θεατρική λέξη/όρο - ή μία πρόταση - δίπλα στην πολιτική κατάσταση της Ελλάδας σήμερα.
-- «Εξοδος». Το πρώτο όμως που μου ήρθε στο μυαλό ήταν ο «Από μηχανής θεός», γιατί δεν ξέρω ποιος άλλος μπορεί να μας βγάλει από αυτό το τσουνάμι που ζούμε.

Οι φωτογραφίες είναι της Ασπας Κουλύρα.
https://www.rizospastis.gr/page.do?id=19435...

Η ΣΕΜΙΝΑ ΜΑΣ ❤️🌹🚩

Semina Digeni σε μια απολαυστική συνέντευξη στον Νίκο Συρίγο. Ιδού:

***

Η Σεμίνα Διγενή, μία από τις εμπειρότερες Ελληνίδες δημοσιογράφους και υποψήφια με το ΚΚΕ στον Νότιο Τομέα της Αθήνας, μιλά στο Newsbomb.gr για τις Εκλογές 2023, αλλά και τη δημοσιογραφία στην Ελλάδα της σύγχρονης εποχής.
Το όνομά της αναμφίβολα αποτελεί ζωντανή ιστορία της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα.

Η Σεμίνα Διγενή είναι μια από τις σημαντικές δημοσιογράφους της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Για το έργο της στον κλάδο δεν χρειάζονται πολλά λόγια, καθώς μιλά από μόνο του. Η ίδια διεκδικεί ξανά την ψήφο των πολιτών στον Νότιο Τομέα της Αθήνας, καθώς είναι υποψήφια στις Εκλογές 2023 με το ΚΚΕ.
«Θα είναι τιμή μου να εκλεγώ, γιατί οι βουλευτές του ΚΚΕ, διαφέρουν από τους υπόλοιπους», αναφέρει μεταξύ άλλων στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Newsbomb.gr και τον Νίκο Συρίγο.

****

-Τι έχει κρατήσει η πολιτικός Σεμίνα Διγενή από τη δημοσιογράφο Σεμίνα Διγενή;
Κυρίως την εμμονή με την έρευνα. Αλλά και τον ενθουσιασμό για νέους ορίζοντες, το πάθος για την αλήθεια, τη συνεχή δημιουργικότητα, τη μανία με τη συνέπεια.
Μόνο που τώρα το πάθος της δημοσιογραφικής έρευνας, περιλαμβάνει και άλλου τύπου περιέργειες. Δεν αρκεί μόνο το αποτέλεσμα μιας έρευνας, χρειάζεται και η ερμηνεία του και η αποκωδικοποίησή του και η γνώση των συνεπειών του και η προοπτική του και κυρίως οι προτάσεις αντιμετώπισής του.

-Με τι θα είναι ευχαριστημένη το βράδυ της 21ης Μαίου;
Με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ισχυροποίηση του κόμματος, κάτι που θα σήμαινε ισχυρότερο λαό. Η ελπίδα για καλύτερες μέρες βρίσκεται μόνο στον δρόμο της σύγκρουσης με αυτό το σύστημα που μας έχει διαλύσει. Κόντρα στις κυβερνήσεις του, που έκαναν τη ζωή μας εφιαλτική, που επέβαλλαν τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας από τα funds, το χρηματιστήριο ενέργειας, την εμπορευματοποίηση του νερού, τους μισθούς πείνας, τη δουλειά χωρίς ωράριο, χωρίς δικαιώματα, κυριακάτικη αργία και συλλογικές συμβάσεις εργασίας, σ αυτούς που έφερναν μνημόνια κλπ. κλπ. Που μας φλόμωσαν στα παραμύθια, την παραπλάνηση, τη διαστρέβλωση και τα ψευτοδιλήμματα.

-Πώς θα χαρακτηρίζατε το προεκλογικό σκηνικό αυτών των ημερών;
Ζούμε ένα θέατρο του παραλόγου, με την υποκρισία να γιγαντώνεται στα αστικά πολιτικά κόμματα και τις ψευτοσυγκρούσεις τους να πυκνώνουν, ενώ όλοι πλέον ξέρουμε την αγαστή συνεργασία τους στα μεγάλα θέματα και την σύμπλευσή τους στα στρατηγικά ζητήματα. Βλέπουμε ένα κακό έργο που εμπαίζει το λαό και που παίζεται -εναλλάξ ή και ταυτόχρονα- από δύο θιάσους, απλώς με διαφορετική διανομή. Με ένα σενάριο, που δεν επιφυλάσσει καμμιά πρωτοτυπία.

-Γιατί το ΚΚΕ δεν έχει κεφαλαιοποιήσει την κρίση των τελευταίων χρόνων παρότι τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα είναι αυτά που έχουν πληγεί;
Οι άνθρωποι σ αυτό το κόμμα, αγωνίζονται πάνω από έναν αιώνα, για έναν καλύτερο κόσμο, μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, δηλαδή εξορίες, φυλακές, βασανιστήρια, εκτελέσεις. Και σήμερα όμως, οι κομμουνιστές μπαίνοντας μπροστά σε κάθε διεκδίκηση και αγώνα, συνεχίζουν να μην περνάνε εύκολα, με απολύσεις, διώξεις, τρομοκρατία από εργοδότες, δικαστήρια και φυλακίσεις. Η αλήθεια είναι πως το κύρος του ΚΚΕ ξεπερνάει τα εκλογικά του ποσοστά και σε δημοσκόπηση με την ερώτηση “ποιο κόμμα θεωρείτε αξιόπιστο”, το ΚΚΕ ήταν πρώτο!
Τα μηνύματα από παντού είναι πάντως, πολύ ενθαρρυντικά.
Νομίζω πως έγινε πλέον παλλαϊκή απαίτηση το «ποτέ ξανά», με αφορμή το έγκλημα στα Τέμπη, σηματοδοτώντας πως πρέπει να αλλάξουμε και τον τρόπο που σκεφτόμαστε και τον τρόπο που ψηφίζουμε.

-Στις εκλογές του 2019 εκλεγήκατε Ευρωβουλευτής, αλλά παραδώσατε τη θέση σας στον κ. Νικολάου. Αυτήν τη φορά αν ξαναεκλεγείτε, θα παραμείνετε;
Ναι. Κατεβαίνω υποψήφια με το ΚΚΕ στον Νότιο Τομέα της Αθήνας. Θα είναι τιμή μου να εκλεγώ, γιατί οι βουλευτές του ΚΚΕ, διαφέρουν από τους υπόλοιπους. Δεν έχουν ποτέ παραπλανήσει με ψέματα και μισές αλήθειες το λαό, δεν συναλλάσσονται με λόμπι, εισπρακτικές εταιρείες και με επιχειρηματίες.
Τους συναντάς μόνο σε χώρους δουλειάς όπου οι εργαζόμενοι αγωνίζονται και δοκιμάζονται, εκεί που η νεολαία διεκδικεί και ονειρεύεται, εκεί που επιχειρούνται βίαιες εξώσεις, βρίσκονται πάντα δίπλα στις κινητοποιήσεις των φοιτητές, των καλλιτεχνών, των συνταξιούχων, των ανέργων.
Για σκεφτείτε, θα ήταν καλύτερα ή χειρότερα τα πράγματα για όλους μας, αν το ΚΚΕ είχε περισσότερους από 15 βουλευτές με τέτοιου τύπου δραστηριότητα;

-Τον τελευταίο καιρό ο Δημήτρης Κουτσούμπας «κάνει γκελ» στις νεότερες γενιές! Άλλαξε κάτι ή άλλαξαν οι πιτσιρικάδες;
Κάνει γκελ, όπως λέτε, γιατί είναι αυθεντικός! Είναι έντιμος, ειλικρινής, ένας βαθιά καλλιεργημένος άνθρωπος, cool, με χιούμορ και απίστευτες αντοχές. Ένας γενικός γραμματέας duracell. Είναι λογικό να έχει μεγάλο έρεισμα στη νεολαία.
Πιστεύω, πως ειδικά οι Μillennials και η Generation Z, οι γενιές δηλαδή, που έχασαν τα πάντα, ήρθε η στιγμή να τα αλλάξουν όλα! Αισθάνονται -και το δείχνουν- οργή και αγανάκτηση απέναντι στο σύστημα, έχουν απογοητευτεί από όσους κυβέρνησαν τα τελευταία χρόνια και στις εκλογές, φαντάζομαι πως μόνο μία πραγματικά αντισυστημική επιλογή θα τους εκφράσει, η ψήφος στο ΚΚΕ. Ήδη η μεγάλη νίκη, η πρωτιά της Πανσπουδαστικής, έστειλε το πρώτο μήνυμα νίκης. Τα πρώτα βήματα έγιναν. Την Κυριακή θα γίνει το άλμα! Και η πρωτιά αυτή, δεν ήταν η μοναδική που σκόρπισε δύναμη και αισιοδοξία. Τα αποτελέσματα σε μια σειρά από σωματεία και φορείς το προηγούμενο διάστημα, οι πρωτιές των ταξικών δυνάμεων σε Εργατικά Κέντρα (όπως της Αθήνας), κόντρα στην παρέμβαση της εργοδοσίας, έδωσαν ανάταση σε χιλιάδες εργαζόμενους, για τα δύσκολα που είναι μπροστά.

-Στις εκλογές αυτές αναμένεται να ψηφίσουν για πρώτη φορά 400.000 νέοι και νέες, τι προβλέπετε πως θα κάνουν;
Τους πολιορκούν όλα τα αστικά κόμματα. Μιλάμε για στενό μαρκάρισμα, εκβιασμούς και απόπειρες εξαγορασμού τους.
Αυτοί οι νέοι άνθρωποι όμως, που μεγάλωσαν μέσα σε κρίσεις, μνημόνια, πανδημίες και τώρα με πόλεμο, ακρίβεια, ανασφάλεια και μια εγκληματική πολιτική που κοστολογεί ακόμη και την ανθρώπινη ζωή, θα απορρίψουν τη λογική του «πάμε και όπου βγει», που οδηγεί στο γκρεμό. Έχουν έστω κι ένα λόγο να πιστέψουν ή να εμπιστευτούν αυτούς που τους σπάνε στο ξύλο στις διαδηλώσεις; Που τους επιφυλάσσουν μισές ζωές; Ή θα εξαγοραστούν με τα γελοία κουπόνια που τους υπόσχονται, τα 150άρια και τα τριήμερα στις Κυκλάδες;

-Ένα βράδυ αρκούσε στη Σεμίνα Διγενή για να εγκαταλείψει την τηλεόραση, έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια… Τι θα την έκανε να αφήσει την πολιτική;
Η μια "εγκατάλειψη" έχει να κάνει με επάγγελμα, η άλλη με ιδεολογία, θα ήταν σαν να αρνιέμαι τον εαυτό μου. Άλλωστε όσοι αδιαφορούν για την πολιτική, γίνονται έρμαια αυτής που τους επιβάλλεται.

-Η Σεμίνα λείπει από την τηλεόραση, στη Σεμίνα λείπει η τηλεόραση;
Όχι, νομίζω πως μόνο κάποιοι άνθρωποι μου έχουν λείψει πολύ. Ξεχωριστοί συνάδελφοι με τους οποίους δημιουργήσαμε ωραία πράγματα και κάποιοι δάσκαλοι που με καθόρισαν και με κράτησαν γειωμένη, υποψιασμένη και ανήσυχη σ αυτό το λαμπερό σύμπαν, που δεν είναι παρά ένα καλοφωτισμένο σκηνικό...

-Θα την έκανε κάτι να επιστρέψει;
Δεν είναι κάτι που θα με ενδιέφερε να ξαναζήσω. Τα είδα όλα και μάλιστα απ' όλα τα πόστα στην τηλεόραση. Από τη δουλειά της ρεπόρτερ στα Δελτία Ειδήσεων της ΕΡΤ, μέχρι της Διευθύντριας Προγράμματος στον Alpha. Δεν έχω ούτε απορίες, αλλά ούτε και νοσταλγία που θα με οδηγούσε σε κάποιο πισωγύρισμα. Αντίθετα η ζωή εκτός τηλεόρασης, είναι εκτός από ..πραγματική και συναρπαστική.

-Ζηλεύετε κάποιες εκπομπές;
Ζηλεύω και θαυμάζω τις αντοχές κάποιων ανθρώπων που παλεύουν με θηρία στην τηλεοπτική αρένα. Κυρίως τους νέους ανθρώπους που αγωνίζονται σ αυτήν την πολύ δύσκολη πίστα, τη γεμάτη παγίδες.

-Ο Γιώργος Παπαδάκης συνεχίζει απτόητος. Πώς αντέχει λέτε;
Ο Παπαδάκης μάλλον παίρνει σουπερμαντολίνη, δεν εξηγείται αλλιώς το αχαλίνωτο nonstop του.

-Είναι καλύτερη η τηλεόραση σήμερα από την εποχή που την αφήσατε;
Η τηλεόραση είναι πάντα συνεπής στο ρόλο για τον οποίο δημιουργήθηκε. Αυτόν της εμπορικής επιχείρησης. Ζούμε σε μια κοινωνία του θεάματος, κι όσο περνά ο καιρός τόσο συμφωνώ με τον Φουκώ, που είχε πει ότι "περισσότερο από όσο βλέπουμε εμείς τηλεόραση, μάλλον μας βλέπει αυτή".

-Γενικά η δημοσιογραφία;
Περνάει δύσκολα εδώ και χρόνια. Ένας μεγάλος αριθμός δημοσιογράφων του τομέα της ενημέρωσης, αγκομαχάει πάνω σε νέους "κανόνες" της δουλειάς, προσπαθεί να υπάρξει σε μια νέα ομιχλώδη, σχεδόν εφιαλτική εποχή, στην οποία λέξεις, όπως "ανεξαρτησία", "ερευνητικό ρεπορτάζ", "προσωπικά δεδομένα", "διασταύρωση της είδησης", "αντικειμενικότητα" και "ελευθεροτυπία", τείνουν να εξαφανιστούν.
Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι εργάζονται σχεδόν χωρίς δικαιώματα, με μισθούς πείνας, συχνά σε καθεστώς λογοκρισίας, αυτολογοκρισίας και καταστολής. Το τελευταίο περιστατικό, που με έκανε πραγματικά να αισθανθώ μια αμήχανη θλίψη, ήταν όταν τους είδα να είναι φιμωμένοι και διακοσμητικοί, σε εκείνο το πρόσφατο ανεκδιήγητο debate, των παράλληλων μονολόγων.

-Έχετε πολύ δυνατή και ενεργή παρουσία στα social media, με χιλιάδες ακολούθους. Πιστεύετε πως υπάρχει κανιβαλισμός στα sm;
Τα social media, είναι εργαλεία στην υπηρεσία αυτών που τα κατέχουν, δηλ. των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, οι οποίοι αποφασίζουν τι θα διαδοθεί, τι θα μεγεθυνθεί και τι θα μείνει στην αφάνεια. Όσο για το φακέλωμα των χρηστών, ας μην το συζητάμε. Κάποτε ο επικεφαλής της CIA, είχε πει πως ποτέ δεν φανταζόταν ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα έδιναν στο Facebook, οικειοθελώς και με λεπτομέρειες προσωπικά τους στοιχεία. Ωστόσο, από τη μία έχουμε τον κατασταλτικό χαρακτήρα αυτών των μέσων, (παρακολούθηση, αστυνόμευση, φακέλωμα), και από την άλλη έχουμε την ευρεία τους δυνατότητα να χειραγωγούν, να ενσωματώνουν και τελικά να επιδρούν στη διαμόρφωση στάσης ζωής, κριτηρίου και τρόπου σκέψης. Στο χέρι μας είναι το πώς θα τα διαχειριστούμε..

-Τι θα κάνει η Σεμίνα σε 10 χρόνια από τώρα;
Ελπίζω να είναι ζωντανή, υγιής, με διαύγεια, να ταξιδεύει πολύ και να ζει σ' έναν καλύτερο κόσμο. Ελπίζω ακόμη, τα πέντε βιβλία που έχω γράψει, να έχω καταφέρει να γίνουν τουλάχιστον δεκαπέντε και να διαβάζονται..

-Τι δεν σας έχουν ρωτήσει μέχρι σήμερα σε μία συνέντευξη;
Προσωπικές ερωτήσεις, γιατί δεν το επέτρεψα. Δεν υπήρχε λόγος η οικογένειά μου να υποστεί εξαιτίας μου, δημοσιότητα που δεν είχε επιλέξει.

Για τους Ελεύθερους κι Ωραίους του Νοέμβρη...«Κι Εσύ Αυτό δε θα 'κανες;»

Digeni C Semina:
Για τους ελεύθερους κι ωραίους του Νοέμβρη, γράφω στον "Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου".
(Η φωτογραφία είναι του 1973, από εκδρομή του Γυμνασίου και αυτό το κείμενο γράφτηκε με τη ματιά εκείνου του κοριτσιού .)

***

Όταν ακούω το στίχο «Did they get you to trade your heroes for ghosts?», από το «Wish you were here» των Pink Floyd, νομίζω πως αρχίζει μια συγκινητική χρονοκαταβύθιση, μπροστά στο μαύρο οικογενειακό ραδιόφωνο «Τelefunken», στο παλιό μας σπίτι της οδού Σερρών 71.

 Επιστρέφω εκεί γύρω στην τρίτη γυμνασίου, όπου καταγοητευμένη από Μαρξ και Λένιν, εμπεδώνω (διαβάζοντας πολύ, δεδομένου και του ότι ο μπαμπάς δε με αφήνει να βγαίνω από το σπίτι μόλις βραδιάζει) πως το καπιταλιστικό σύστημα στηρίζεται στην αδικία και στην εκμετάλλευση.

 Δε δέχομαι ότι το κέρδος μπορεί να τεθεί πάνω από τον άνθρωπο. Με δυο - τρεις συμμαθήτριές μου, έχουμε την πεποίθηση ότι αφού δεν ανεχόμαστε την αδικία, τη βία και την καταπίεση, είμαστε σωστές και συνειδητοποιημένες κομμουνίστριες. Χρησιμοποιούμε μεταξύ μας «κόκκινη» ορολογία και επαναστατικά τσιτάτα, πιστεύοντας ότι έχουμε τη δυνατότητα οικοδόμησης ενός καλύτερου κόσμου, που θα χωράει όλους τους ελεύθερους ανθρώπους. 

Υποψιαζόμαστε πως όσοι προσπαθούν να μας πείσουν πως τίποτε κακό γύρω μας δεν αλλάζει, το κάνουν γιατί το συμφέρον τους είναι να μας έχουν υποταγμένους. Και αυτό εμείς δεν το δεχόμαστε, και μάλιστα μας θυμώνει και πάρα πολύ. 

Ημαστε μικρές αφιονισμένες αντάρτισσες και μισούμε με όλη μας τη δύναμη τη χούντα της Ελλάδας.
Είναι 16 Νοεμβρίου του 1973. 

Γίνεται κοσμογονία εδώ και δυο μέρες στο Πολυτεχνείο. Η μαμά μου και η γιαγιά μου έχουν αφήσει ό,τι κάνουν κι ακούν, βουρκωμένες και αμήχανες, τις βραχνιασμένες φωνές στο ραδιόφωνο, να λένε: «Εδώ Πολυτεχνείο! Αδέλφια μας στρατιώτες, είμαστε άοπλοι!». 

Μέσα στο Πολυτεχνείο και έξω από αυτό, χιλιάδες πολίτες έχουν ξεσηκωθεί και διαδηλώνουν ενάντια στη δικτατορία. Οι φοιτητές έχουν στήσει ραδιοφωνικό πομπό που κατασκευάζουν σε χρόνο ρεκόρ, στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών: «Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλάει ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων». 

Η φοιτητική κινητοποίηση έχει μετατραπεί σε λαϊκή εξέγερση, η χούντα πρώτη φορά βρίσκεται αντιμέτωπη με κάτι τόσο σφοδρό και μαζικό. Ακούμε τις συνεχείς εκκλήσεις για φάρμακα, ιατρικά εργαλεία, γιατρούς και ασθενοφόρα. 

Η γιαγιά μου δίπλα στο ραδιόφωνο, όχι μόνο τους ακούει με προσοχή, αλλά και, όπως πάντα, απαντάει: «Αχ παιδάκια μου, τι είναι αυτό που πάθατε; Να προσέχετε, έχουν όπλα αυτοί, είναι κακοί άνθρωποι, να 'χετε τον νου σας» - η γιαγιά μου πάντα συνομιλεί και με το ραδιόφωνο και με την τηλεόραση. Εχει τη βεβαιότητα ότι την ακούν. Γι' αυτό τους νουθετεί όλους, με πολλή αγάπη. 

Εγώ αναρωτιέμαι τι μπορώ να κάνω. Εχω αποφασίσει να πάω στο Πολυτεχνείο. Πηγαίνω στο μπάνιο κι αδειάζω μέσα στη μεγάλη σχολική τσάντα όλο το φαρμακείο του σπιτιού. Τετράδια, βιβλία και μολύβια κρύβονται κάτω από το στρώμα. Διαπράττω και την πρώτη κλοπή: Παίρνω από την καβάτζα της μαμάς 700 δραχμές. Σήμερα είμαι απογευματινή. Φοράω την μπλε ποδιά και φεύγω για το σχολείο. Εχω ήδη τηλεφωνηθεί με τη Χριστίνα και με περιμένει στη στάση του λεωφορείου. Κουβαλάει στη δική της τσάντα - όπως μ' ενημερώνει - καμιά εικοσαριά τυρόπιτες, σοκολάτες και μπισκότα. 

Αγοράζω και εγώ ό,τι μπορώ από το φαρμακείο κι από το ζαχαροπλαστείο του κυρίου Γιώργου και πάμε στο Πολυτεχνείο. Κρυφά από τους δικούς μας. Ημασταν πια κι εμείς στην παρανομία. 

Χιλιάδες κόσμου, φοιτητές, μαθητές, εργαζόμενοι, βρίσκονται ήδη εδώ, για ν' αγωνιστούν ως την τελική νίκη. Μόλις έχει φτάσει και επιτροπή αγροτών από τα Μέγαρα και συναντιέται με τη Συντονιστική των φοιτητών. 

Πάμε και εμείς μέσα και ξεφορτώνουμε την πραμάτεια μας. Στο μεταξύ, έχω αγοράσει και όλα τα κουλούρια που είχε ένας πλανόδιος κουλουράς, οπότε η συνολική προσφορά μας, κάνει μια άλφα εντύπωση στα παιδιά, που μας λένε ευχαριστώ και μας φιλάνε σταυρωτά. 

Ακριβώς πίσω μας, ακούω μια αγαπημένη φωνή και δυνατά χειροκροτήματα. Σε απόσταση αναπνοής, ο Νίκος Ξυλούρης! Τραγουδάει συγκλονιστικά (και μαζί του όλος ο κόσμος) το «Πότε θα κάνει ξαστεριά». Τον σηκώνουν στα χέρια. Είναι πραγματικά σαν Αρχάγγελος. Ενα παιδί με κρητική προφορά, από τη Συντονιστική, λέει πως «ο Ψαρονίκος είναι εδώ από το πρώτο λεπτό και δεν κρύφτηκε στιγμή. Θέλει να ξέρουν όλοι πως είναι μαζί μας». 

Ο Ξυλούρης τραγουδάει δίπλα μου γελαστός και αγέρωχος, κάνοντας το σήμα της νίκης. 

Δεν ξέρω πώς περνάνε οι ώρες, δεν έχω επαφή με τον χρόνο, δεν είμαι πια με τη Χριστίνα, τη χάνω μες στον κόσμο, τρέμω στην ιδέα τού τι θα γίνεται στο σπίτι, που θα αναρωτιούνται γιατί δεν γύρισα ακόμη από το σχολείο, είχα πεντάωρο υποτίθεται. Μαμά και γιαγιά θα 'χουν τρελαθεί, ψιλοζαλίζομαι, είναι πολύς ο κόσμος εδώ, δε χωράμε, με σπρώχνουν, προσπαθώ να μην πέσω, κρατιέμαι καλύτερα στα κάγκελα. «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία», φωνάζουμε εμείς - «Δε σε θέλει ο λαός, πάρ' τη Δέσποινα και μπρος», λένε κάποιοι απέξω. 

Θα με σκοτώσει ο πατέρας μου, σκέφτομαι, πρέπει να γυρίσω σπίτι. Πέφτει πολύ ξύλο τριγύρω. Σπασμένα πανό. Ματωμένα πρόσωπα. Οδοφράγματα. 

Εχει αγριέψει πολύ η αστυνομία. Φοβάμαι.
«Εξω τώρα οι Αμερικάνοι. Εξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Εξω οι βάσεις του θανάτου». «Είμαστε άοπλοι, αδέλφια μας στρατιώτες, είμαστε άοπλοι!»

Πρέπει οπωσδήποτε να βγω έξω. 

Είναι βράδυ κι εδώ θα χυθεί πολύ αίμα σε λίγο. Το βλέπω το πράγμα. Σέρνομαι ανάμεσα στο πλήθος και κατορθώνω να βγω στην Πατησίων. 

Οι άνθρωποι γύρω από το Πολυτεχνείο ουρλιάζουν: «Κάτω η χούντα, η χούντα θα πέσει απ' το λαό». Οι αστυνομικοί μοιάζουν λυσσασμένοι. Πέφτει ξύλο. Δακρυγόνα. Φωτιές.

Παθαίνω σύγκρυο, τρέχω προς το θέατρο «Αλφα», όταν κάποιο πολύ δυνατό χέρι μ' αρπάζει από τη μέση. «Ηρθε το τέλος μου», σκέφτομαι, και γυρίζω να δω τον προσωπικό μου Μάλλιο ή Μπάμπαλη. Είναι ο μπαμπάς μου. Αλλόφρων! 

Το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι, εκείνο το κλάσμα του δευτερολέπτου, έτσι όπως τον βλέπω ανήσυχο για μένα, είναι: «Μ' αγαπάει!». Οπότε, ας με χαστουκίσει, ας μου κάνει ό,τι θέλει, αρκεί που ανησύχησε τόσο πολύ για μένα κι έτρεξε σαν τρελός να με ψάξει, ποιος ξέρει πόσες ώρες να με ψάχνει.

 Είναι κατακόκκινος, εκνευρισμένος, αγχωμένος, με σέρνει μέχρι το αυτοκίνητό του, από το χέρι, από τους ώμους, από τα μαλλιά, ούτε που θυμάμαι. Αυτό που θυμάμαι είναι ότι μάλλον μου σώζει τη ζωή. Μισή ώρα μετά, η Αστυνομία στα Χαυτεία χτυπά διαδηλωτές στο ψαχνό, εκτός από δακρυγόνα ρίχνει και πραγματικά πυρά. Νομίζω κάπου τότε, ανακοινώνεται και ο πρώτος νεκρός. 

Σε όλη τη διαδρομή, μέχρι την Ακαδημία Πλάτωνος, οδηγεί σαν τρελός, δε με κοιτάζει και δε μου μιλάει. Σταματάει μόνο σ' ένα περίπτερο και παίρνει τηλέφωνο τη μαμά μου:
«Τη βρήκα. Ερχόμαστε».
Τη στιγμή που παρκάρει κάτω από το σπίτι, με πιάνει από τους ώμους και μου λέει, ακουμπώντας σχεδόν τη μύτη του στη μύτη μου:
«Δεν θα ξανακάνεις ποτέ κρυφά ούτε κάτι κακό ούτε κάτι καλό. Συνεννοηθήκαμε;».
«Πώς με βρήκες;».
«Πήρε η Χριστίνα τηλέφωνο κατατρομαγμένη κι είπε πως σ' άφησε, όπως βλέπουμε την πύλη, αριστερά».
«Κι εσύ αυτό δε θα 'κανες;».
«Αλλο είμαι εγώ, εγώ δεν είμαι εσύ... κι εγώ το 'κανα το πρωί».

***

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το κεφάλαιο του βιβλίου μου «Κίτρινο Υποβρύχιο», που αναφέρεται σ' εκείνες τις τρεις νύχτες του Νοέμβρη. Πολλά από τα παιδιά, που πρωταγωνίστησαν σ' αυτές, έγιναν μετά φίλοι μου. Νιώθω περήφανη και τυχερή που με κάποια από αυτά συμπορευτήκαμε κι αγαπιόμαστε ακόμη.
Ηταν οι ελεύθεροι κι ωραίοι. Ηταν οι άοπλοι. 

Αυτοί που δεν εξαργύρωσαν. Κάποιους άλλους, που μετά από εκείνες τις νύχτες, χάθηκαν στη σκόνη του συμβιβασμού, δεν τους θυμάμαι. Δε χωράνε μέσα στη φλεγόμενη εικόνα των ανθρώπων που πάλεψαν ενάντια στους παντοδύναμους μηχανισμούς ενός απάνθρωπου συστήματος, για να φτιάξουν έναν άλλο κόσμο με ελευθερία, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη. Που άνοιξαν έναν άλλο δρόμο, έναν δρόμο ανοιχτό να τον περπατήσουμε, σε μια εποχή που οι κρατούντες θέλουν να ξεμπερδέψουν με την ουσία του Πολυτεχνείου, των μηνυμάτων και του περιεχομένου του.

 Το Πολυτεχνείο, όμως, συνεχίζεται και σήμερα, μέσα στα αμφιθέατρα, στους δρόμους και στους καθημερινούς αγώνες. Ολα αυτά, που κανείς δεν μπορεί ν' αλλάξει, είναι το Πολυτεχνείο!
https://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=13/11/2021&id=18387&pageNo=33

Σήμερα στον «Ριζοσπάστη» ο Νίκος Ψαρράς μιλάει στη Σεμίνα Διγενή !!!

   

 Digeni C Semina με Nikos Psarras A.:
Σήμερα στον "Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου" συζητάω με τον Νίκο Ψαρρά.
***
«Ζούμε σε θλιβερή εποχή, πρέπει να τα αλλάξουμε όλα»
Ο Νίκος Ψαρράς μιλάει σήμερα στον «Ριζοσπάστη» για την ανυπεράσπιστη Ελλάδα που παραπαίει, τον πολιτισμό που παραμένει στο περιθώριο, την αλλοπρόσαλλη κυβερνητική διαχείριση σε όλα, τη δεκαετία που μας γονάτισε, τη φτώχεια που εκτοξεύεται, τις αντοχές μας που τελειώνουν, αλλά και για το πείσμα του να συνεχίσει να ονειρεύεται, να δημιουργεί και να παλεύει ανυποχώρητα για τα ιδανικά του!
Στην «Ιφιγένεια εν Ταύροις», ερμήνευσε συγκλονιστικά τον Θόα και απέσπασε αποθεωτικές κριτικές. Ο ίδιος, όμως, λέει πως τα τελευταία χρόνια όλο και λιγότερο διαβάζει τις κριτικές. «Χαίρομαι, βέβαια, όταν γράφουν κάτι καλό, αλλά οι κριτικοί κάνουν τη δουλειά τους και εγώ τη δική μου. Βαθιά μέσα μας οι ηθοποιοί ξέρουμε πάντα, αν σε κάποιον ρόλο είμαστε καλοί ή δεν τα καταφέραμε τόσο καλά. Εκείνη, πάντως, την κριτική που περιμένω με αγωνία, γιατί για μένα είναι η πιο σπουδαία, είναι αυτή του γιου μου!».
-- Θεωρείσαι ένας από τους λίγους ηθοποιούς που είναι γνώστες της τραγωδίας. Τι σημαίνει αυτό και πώς προέκυψε;
-- Η τραγωδία θέλει άσκηση, θέλει τριβή, θέλει ψάξιμο. Το να σου δίνεται η ευκαιρία να αναμετρηθείς κάθε καλοκαίρι με ανθρώπους που παλεύουν με τη φύση τους, που στέκονται αντιμέτωποι με το θείο, που διαπράττουν ύβρι και στο τέλος τιμωρούνται, είναι ευλογία. Η Επίδαυρος είναι μέρος μαγικό. Εύχομαι να συνεχίσουμε να μπορούμε να ερευνούμε αυτά τα κείμενα και να συγκινούμε τους θεατές μας.
-- Αυτήν τη σιδερένια πειθαρχία που σε χαρακτηρίζει, πώς καταφέρνεις να την τηρείς σε όλες τις δουλειές σου;
-- Η πειθαρχία είναι το Α και το Ω στη δουλειά ενός ηθοποιού. Η άσκηση, το διάβασμα, η ενημέρωση όλα είναι μέρος ενός παζλ. Σαν παζλ είναι ο κάθε νέος ρόλος. Μπορείς απλώς να μάθεις τα λόγια σου ή να ψάξεις να δεις έναν άλλον κόσμο μέσα από κάθε ρόλο. Το δεύτερο πρέπει να έλκει κάθε ηθοποιό. Εκεί κρύβεται η μαγεία της δουλειάς μας.
-- Τι ακριβώς ψάχνεις και τι σε νοιάζει να καταλάβεις σήμερα στην τέχνη σου;
-- Η τέχνη του ηθοποιού είναι τόσο πλούσια που ακόμη διαβάζω για να τη μάθω, μια τέχνη που συμπεριλαμβάνει όλες τις άλλες. Θέλω να μάθω τα μυστικά της και κυρίως να τα δείξω στα νέα παιδιά, που ονειρεύονται να ακολουθήσουν αυτόν τον μαγικό δρόμο.
-- Τι χρωστάς στους δασκάλους σου, αλλά και σ' αυτούς που σου έκαναν κακό στον χώρο της δουλειάς σου;
-- Ολοι οι άνθρωποι στη ζωή μας κάτι αφήνουν, άλλοι πίκρα, άλλοι γνώση, πάθος, χαρά, σκοτάδι. Γινόμαστε αυτό που συναναστρεφόμαστε. Τους χρωστάω τον Νίκο! Να είναι όλοι καλά και οι φίλοι που είναι κοντά μου κι οι άλλοι που είναι πολύ μακριά.
-- Τι εκτιμάς πιο πολύ στους ανθρώπους;
-- Την ειλικρίνεια πάνω από όλα. Δεν μπορώ τους μίζερους, τους κακόβουλους, τους απατεώνες, δεν μπορώ τους αρνητικούς ανθρώπους και κυρίως αυτούς που αθετούν τον λόγο τους.
-- Πώς θα εξελιχθεί κατά τη γνώμη σου η κατάσταση του κορονοϊού στη χώρα, όταν δεν λαμβάνεται κανένα μέτρο στα σχολεία, στα ΜΜΜ, στους χώρους δουλειάς, ενώ ταυτόχρονα προσαρμόζονται τα υγειονομικά πρωτόκολλα με βάση τις ανάγκες του τουρισμού και των ξενοδόχων; Φτάσαμε μέχρι και σε κλείσιμο εμβολιαστικών κέντρων!
-- Η αίσθηση που έχω, όλο και περισσότερο, είναι ότι γίνονται κάθε μέρα λάθη στη διαχείριση της πανδημίας. Ζούμε σε μια θλιβερή εποχή. Είμαστε όλοι πάνω σε κινούμενη άμμο, χωρίς να ξέρουμε πού βρισκόμαστε. Τι καθεστώς έχουμε; Πού είναι το κράτος πρόνοιας, ποιος φροντίζει για την προστασία της δημόσιας υγείας; Τι μέτρα παίρνουνε για τους στοιβαγμένους εργάτες, που πάνε κάθε πρωί στη δουλειά τους; Είναι δυνατόν π.χ. να ζητάνε πιστοποιητικό εμβολιασμού του πελάτη και οι σεφ ή οι σερβιτόροι να μαγειρεύουν με ράπιντ ή να σερβίρουν χωρίς μάσκα; Καμία προστασία μας, κανένας στρατηγικός σχεδιασμός. Ολα γίνονται άρπα - κόλλα, με τους εμβολιασμένους να θεωρούν ότι έκαναν το καθήκον τους, τους ανεμβολίαστους να πιστεύουν ότι κάνοντας τεστ γλίτωσαν, αλλά φοβούνται τους εμβολιασμένους, άλλοι δεν θέλουν να γίνουν πειραματόζωα, γιατί φοβούνται το τσιπάκι, που είναι ...του διαβόλου, ένας παράλογος κόσμος και μια κυβέρνηση, που εντελώς ανεύθυνα αλλάζει ρότα κάθε δυο μέρες. Είμαι σαφώς υπέρ των εμβολίων, αλλά κατά της υποχρεωτικότητας, απαιτώ ένα κράτος που να με σέβεται και να με προστατεύει, γιατί αισθάνομαι πως το μέλλον αυτής της χώρας είναι σκοτεινό. Τώρα που θα τελειώσει η τουριστική περίοδος, να δούμε τι θα γίνει και αν τελικά γλιτώσουμε απ' αυτήν τη ρώσικη ρουλέτα...
-- Πού οδηγεί πιστεύεις η κλιμάκωση της επίθεσης στους εργαζόμενους, καθώς τις επόμενες μέρες ξεκινούν οι πλειστηριασμοί, οι ανατιμήσεις, οι αυξήσεις και καλπάζει η ανεργία;
-- Οι πλειστηριασμοί μού προκαλούν αποτροπιασμό, όπως κι αυτοί που τους προκαλούν και τα «κοράκια» που καραδοκούν για να αρπάξουν τζάμπα τα σπίτια του κόσμου και να κάνουν μπίζνα. Η Ενέργεια θα εκτοξευθεί σύντομα και με τη φτώχεια που επικρατεί δεν ξέρω πώς θα τα βγάλουμε πέρα όλοι μας. Η υπομονή και οι αντοχές μας έχουν τελειώσει, εξαντληθήκαμε, δεν το βλέπουν; Στην Ελλάδα μετά τα δέκα δυσβάσταχτα χρόνια της φρικτής ταλαιπωρίας, με μνημόνια, αγωνία, αβεβαιότητα για το αύριο, διχασμό, φτάσαμε στο κλείσιμο, στην απειλή, στην τιμωρία, στην απομόνωση.
Καταφέραμε να επιζήσουμε αυτά τα δέκα χρόνια που μας γονάτισαν, μας τρομοκράτησαν, μας γέμισαν αβεβαιότητα, και τώρα έρχεται ένα άγνωστο μέλλον, μάλλον ζοφερό δυστυχώς! Εχουμε όμως όλοι ανάγκη να ονειρευτούμε, έχουμε ανάγκη ν' ανασάνουμε και κυρίως ξέρουμε πως πρέπει να τα αλλάξουμε όλα. Πραγματικά!
-- Πώς σου φάνηκε όταν άκουσες ότι το κράτος για να εξασφαλίσει φθηνή εργατική δύναμη σε επιχειρήσεις, βγάζει στο μεροκάματο ανήλικα παιδιά, παρουσιάζοντας μάλιστα την προώθηση της ανήλικης εργασίας σαν ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας;
-- Είναι μεγάλη ντροπή! Είναι απαράδεκτο. Το παιδί έχει ανάγκη το παιχνίδι, την ξεγνοιασιά, την οικογένεια και την αίσθηση της ασφάλειας. Οφείλουμε να ασχοληθούμε σοβαρά με τα παιδιά, με την προστασία και τη μόρφωσή τους. Να τους μάθουμε πολιτισμό, να αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους. Η δουλειά είναι μόνο για τους ενήλικες!
-- Αισθάνεσαι κι εσύ πως ο παραμελημένος από το κράτος κόσμος του πολιτισμού στηρίζεται μόνο από τον κόσμο;
-- Το πιστεύω απόλυτα. Ο πολιτισμός στηρίζεται, όλα αυτά τα χρόνια, μόνο από την αγάπη του κόσμου. Στην Ελλάδα θυμούνται μόνο προεκλογικά ότι ο πολιτισμός θα μπορούσε να είναι η βαριά μας βιομηχανία και μετά τις εκλογές το ξεχνούν. Πιστεύω, πως θα μπορούσαμε να εξάγουμε πολιτισμό και να είμαστε παρόντες σε όλα τα φεστιβάλ του κόσμου, θεατρικά και μη. Αν υπάρξει όραμα κάποια στιγμή, θα μπορέσει να σταθεί ο πολιτισμός μαζί με τους ανθρώπους του, εκεί που του πρέπει. Επίσης, θα ήταν χρήσιμο να απαντούσε η υπουργός Πολιτισμού, στο ερώτημα «πώς αισθάνεται που σε μια πρωτεύουσα της Ευρώπης γίνονται 1.200 παραστάσεις σε μια χρονιά και οι εργαζόμενοι σ' αυτές, αμοιβή παίρνουν μόνο για τις 50;». Θα ήθελα επίσης να μου πει και πώς αισθάνεται η ίδια και τι σκέφτεται να κάνει με το κίνημα #Μενδώνη_παραιτήσου
-- Τι κρατάς από τον τόπο που γεννήθηκες και ποιο στοιχείο του χαρακτήρα σου οφείλεται σ' αυτόν;
-- Οι γονείς μου, ο Σοχός Θεσσαλονίκης που μεγάλωσα, ο αδελφός μου, οι φίλοι μου με συντροφεύουν πάντα, όπου κι αν βρίσκομαι, η παιδική μας ηλικία δεν μας εγκαταλείπει ποτέ. Η δική μου ήταν ένα τραγούδι στο στόμα της μάνας μου κάθε πρωί: «Σηκωθείτε βρε παιδιά, για να φάτε το χαλβά!». Κρατάω τη χαρά της ζωής, το τραγούδι και την καλή διάθεση, την αθωότητα και κυρίως ότι πρέπει να σηκωθούμε, να μην παραιτηθούμε ποτέ και για κανέναν λόγο!
-- Σε ποια «Παράνομη αγάπη» εμπλέκεσαι τελευταία και γιατί;
-- Στην «Αγάπη παράνομη» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, σε σκηνοθεσία Νίκου Κουτελιδάκη στην ΕΡΤ. Αρχές Νοέμβρη αρχίζει η προβολή. Ο Στάθης Θεριανός, παντρεμένος και σωστός οικογενειάρχης, ερωτεύεται παράφορα μια νεαρή κοπέλα. Μην ξέροντας πώς να φερθεί και έχοντας ένα φοβερό πάθος γι' αυτήν, την παντρεύει με ...τον γιο του. Με την είσοδο της νύφης στο σπίτι, αρχίζει η καταστροφή του Θεριανού.
-- Στον Νίκο, σε προσωπικό επίπεδο, τι θα έλεγες, ως φιλική προτροπή ζωής;
-- Να είναι μόνο με θετικούς ανθρώπους, μακριά από απατεώνες και διπρόσωπους. Να είναι ειλικρινής. Να αγαπάει και να αγαπιέται. Να μεγαλώσει σωστά το παιδί του, με τραγούδια και χαρά. Να ονειρεύεται και να παλεύει ανυποχώρητα για τα ιδανικά του!
-- Στην ταινία (θρίλερ;) που σκηνοθετεί το 2021 για την Ελλάδα, τι τίτλο θα έδινες;
-- «Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά». Πρόκειται για βουκολικό θρίλερ!
https://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=25/9/2021&id=18346&pageNo=31

Η Σιωπή Σπάει με Αγώνες -Της Σεμίνας ΔΙΓΕΝΗ

8Η ΜΑΡΤΗ 2021 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Η σιωπή σπάει με αγώνες

Κάποτε το 1857, οι εργάτριες στα ραφτάδικα της Ν. Υόρκης κατέβηκαν σε απεργία, απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, ωράριο 10 ωρών και ισότιμα δικαιώματα. Η αστυνομία απάντησε με σφοδρή επίθεση!
Ηταν 8 του Μάρτη κι αυτή ήταν μια μεγάλη στιγμή στο παγκόσμιο εργατικό κίνημα. Είχε προηγηθεί η πρώτη γυναικεία απεργία των Αγγλίδων εργατριών στα γάντια, στο Ουόρτσεστερ το 1804, ενώ το 1831 ακολούθησαν οι Γαλλίδες καπελούδες.

Στην Αμερική, η σπίθα ανάμεσα στις γυναίκες άναψε το 1820, στο Νιου Ιγκλαντ, στις βιοτεχνίες ενδυμάτων, με αιτήματα καλύτερες συνθήκες δουλειάς, αξιοπρεπείς μισθούς και μικρότερα ωράρια. Να σημειωθεί πως η απεργία των υφαντριών στο Ντόβερ, το 1828, είχε τόσο μεγάλη επιτυχία, που παραλίγο να επέμβει η πολιτοφυλακή, για να αποσοβηθεί η ...γυναικοκρατία!

Εγιναν κι άλλες πολλές κινητοποιήσεις, ώσπου ιδρύθηκε το 1844 το πρώτο γυναικείο εργατικό σωματείο. Οι γυναίκες πέτυχαν τότε και τις πρώτες μεταρρυθμίσεις στις συνθήκες εργασίας στην κλωστοϋφαντουργία. Ακολούθησε η δημιουργία σωματείων και στους κλάδους των καπνεργατριών, των ραφτρών, των τυπογράφων, των μοδιστρών και των εργαζομένων σε πλυντήρια.

Από τότε μέχρι σήμερα, οι γυναίκες δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται για τα αυτονόητα. Στις σημερινές συνθήκες όμως, του γενικευμένου φόβου και της ανασφάλειας, ζουν στο πετσί τους ακόμα πιο επώδυνα την αντιδραστικότητα της κοινωνίας της εκμετάλλευσης και την όξυνση απαράδεκτων συμπεριφορών απέναντί τους, που φτάνουν μέχρι την ενδοοικογενειακή βία, τη σεξουαλική παρενόχληση, τον βιασμό, ακόμη και τις δολοφονίες. Οι πρόσφατες πρώτες καταγγελίες άνοιξαν το δρόμο της αποκάλυψης και της ανατριχιαστικής περιγραφής μιας κόλασης.

Εργοδοτική βία και τρομοκρατία με την απειλή απόλυσης και ανεργίας, σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, εκβιασμοί μεγαλοπαραγόντων του αθλητισμού, του θεάτρου, χυδαίες πιέσεις του πανεπιστημιακού, δημοσιογραφικού κι επιχειρηματικού κατεστημένου.

Υποκριτικό κυβερνητικό ενδιαφέρον

Παρατηρήθηκε όμως και το εξής περίεργο: Οι δήθεν πολέμιοι της κοινωνικής αδικίας και της υπεράσπισης των γυναικείων δικαιωμάτων είναι οι ίδιοι που προωθούν νόμους για την ακόμη πιο στυγνή εκμετάλλευσή τους, την κατάργηση π.χ. του 8ωρου και τη συντριβή κάθε εργατικού δικαιώματος.

Οι - τάχα - εχθροί της βίας κατά των γυναικών χρησιμοποιούν την πιο άγρια καταστολή, για να θωρακίσουν την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Αυτό που πραγματικά τους νοιάζει είναι να κρύψουν την πραγματικότητα της εμπορευματοποίησης και του ανταγωνισμού, που αποθεώνει την ατομικότητα έναντι της συλλογικότητας.

Τους εξυπηρετεί η σιγή κι η αφωνία για τις πραγματικές ταξικές αιτίες της πολύμορφης βίας σε βάρος των γυναικών. Καλούν τις γυναίκες να διαμαρτυρηθούν για την ενδοοικογενειακή βία και τη βία στους χώρους δουλειάς, αλλά ταυτόχρονα να ...σιωπήσουν για τις πολιτικές που τσακίζουν τη ζωή τους, να μην καταγγείλουν την εργοδοτική και κρατική βία και να ανεχθούν την καταστολή στους αγώνες για τα δικαιώματά τους.

Η ανεργία είναι μορφή βίας

Υπάρχουν βαθιές κοινωνικές και οικονομικές αιτίες που υφίστανται οι γυναίκες τη βία. Γιατί μορφή βίας είναι και η ανεργία, η ανασφάλιστη εργασία, τα σπασμένα ωράρια, η υποαπασχόληση, οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, οι άδειες μητρότητας... Ολα αυτά είναι μορφές κρατικής και εργοδοτικής βίας που υφίστανται γυναίκες και κανένας δεν τις προστατεύει.

Η ρίζα της γυναικείας ανισοτιμίας είναι ταξική. Ποτέ το απάνθρωπο σύστημα του καπιταλισμού δεν πρόκειται να παραχωρήσει πραγματική ισοτιμία, γιατί απλά κάτι τέτοιο δεν συμβαδίζει με τον εκμεταλλευτικό του χαρακτήρα.

Το βολεύει η εργασιακή ζούγκλα και όσα απαράδεκτα συμβαίνουν σ' αυτήν. Μάλιστα, με τον νέο Ποινικό Κώδικα που ψηφίστηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και διατηρήθηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ, απαλείφθηκε ακόμα και η κατώτατη ποινή για τη σεξουαλική παρενόχληση εργαζόμενων γυναικών από εργοδότη, δηλαδή από άτομο «που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλευόμενος την ανάγκη ενός προσώπου να εργαστεί», ρίχνοντας «στα μαλακά» τους ενόχους (άρθρο 337).

Μόνες στα δύσκολα

Στα δύσκολα, οι γυναίκες μένουν χωρίς στοιχειώδη νομική προστασία, αφού με τον νέο Ποινικό Κώδικα π.χ. οι μαστροποί διώκονται μόνο βάσει του άρθρου 323Α για την «εμπορία ανθρώπων», εφόσον δηλαδή αποδειχθεί ότι υπάρχει κακοποίηση.

Οπότε, αν θεωρηθεί ότι υπάρχει «συναίνεση» της γυναίκας, δεν υπάρχει καν δίωξη. Οι γυναίκες - μην ξεχνάμε - έρχονται αντιμέτωπες με τη βία των ιμπεριαλιστικών πολέμων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ. Αφήνουν την κόλαση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων για να βρεθούν στα κολαστήρια των hot spots τύπου Μόριας, εκτεθειμένες στα κυκλώματα εμπορίας ανθρώπων και σε κάθε είδους κινδύνους.

Δεν πείθει κανέναν το κακοπαιγμένο ενδιαφέρον της ΝΔ, όπως και του ΣΥΡΙΖΑ, για την προστασία των γυναικών προσφύγων, όταν η ελληνική κυβέρνηση συμμετέχει ενεργά στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, όταν δίνει το 2% του ΑΕΠ το χρόνο για τους εξοπλισμούς της δολοφονικής μηχανής του ΝΑΤΟ, που προκαλεί πόλεμο και προσφυγιά.

Οταν στηρίζει την απαράδεκτη Συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας, μαζί με τον αντιδραστικό Κανονισμό του Δουβλίνου, εμποδίζοντας τους πρόσφυγες να φτάσουν στις χώρες πραγματικού προορισμού τους. Οσοι νόμοι και αν ψηφιστούν, όσες διεθνείς συμβάσεις για την καταπολέμηση της βίας και αν κυρωθούν, όσα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την ισότητα των φύλων και αν καταστρωθούν, η βία θα εντείνεται, όσο παραμένουν οι παράγοντες του οικονομικού και κοινωνικού καταναγκασμού των γυναικών.

Αυτό που πρέπει να διεκδικηθεί είναι:

Μέτρα στήριξης άνεργων γυναικών, γυναικών από μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες, μόνιμη και σταθερή δουλειά με αξιοπρεπείς μισθούς, κατοχυρωμένους από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Επίδομα ανεργίας χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό για λειτουργία κρατικών κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών, για την πρόληψη του φαινομένου της βίας κατά των γυναικών και για τη στήριξη των κακοποιημένων γυναικών (ξενώνες, τηλεφωνικές γραμμές κ.ά.), με την άμεση και πλήρη στελέχωσή τους από εξειδικευμένο προσωπικό με μόνιμη και σταθερή εργασία χωρίς καμία εμπλοκή ΜΚΟ και ΚΟΙΝΣΕΠ.

Ενημερωτικά προγράμματα σε σχολεία και σχολές από επιστημονικούς κρατικούς φορείς.

Η σιωπή για την πολύμορφη βία που δέχονται οι γυναίκες, μπορεί να σπάσει μόνο μέσα από τον συλλογικό αγώνα. Μόνο έτσι μπορεί να γιορτάζεται η 8η του Μάρτη, όπως της αξίζει.

Της

Σεμίνας ΔΙΓΕΝΗ

Σεμίνα Διγενή: Ο «παλιός» κόσμος Ζέχνει..Μήπως ήρθε η στιγμή να πάει στο διάβολο ;;

 

MeToo: Ο «παλιός» κόσμος να πάει στο διάβολο
ΑΠΟΨΕΙΣ 31.01.2021 18:55Σεμίνα Διγενή
Όλες όμως οι κυβερνήσεις διαχρονικά, ακόμη και νομικά, αφήνουν απροστάτευτες τις γυναίκες που είναι θύματα της πολύμορφης βίας κι εμείς δε θέλουμε το ίχνος αυτού του κόσμου!

Ο παλιός κόσμος ζέχνει. Αναπτύσσει σιχαμερά μικρόβια, κάτω από ένα πάπλωμα φόβου, σιωπής, ανοχής. Στην εποχή των τεράτων, με τη βαμπιρική συμπεριφορά, μήπως ήρθε η στιγμή να πιάσουμε τα σκοινιά και να ρίξουμε την αυλαία; Μήπως ήρθε η στιγμή για μια -επιτέλους- φαντασμαγορική κατεδάφισή της;

Κι αυτό να συμβεί, αφού πρώτα κατανοήσουμε ότι η σεξουαλική παρενόχληση, η ενδοοικογενειακή βία, οι δολοφονίες γυναικών και άλλα απαράδεκτα φαινόμενα, που παραβιάζουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, δεν είναι η αιτία του φαινομένου της ανισοτιμίας στη σημερινή εκμεταλλευτική κοινωνία, είναι το αποτέλεσμα. Βέβαια, η ατομική ευθύνη των ενόχων υπάρχει και χρειάζεται να αποδοθεί από τη Δικαιοσύνη. Όλες όμως οι κυβερνήσεις διαχρονικά, ακόμη και νομικά, αφήνουν απροστάτευτες τις γυναίκες που είναι θύματα της πολύμορφης βίας κι εμείς δε θέλουμε το ίχνος αυτού του κόσμου!

Σκεφτόμουν χθες, παρακολουθώντας την ταινία για τον Τζον Νας και την "Θεωρία των παιγνίων", ότι τις τελευταίες μέρες βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου, με τη δημοσιοποίηση στο δικό μας «#MeToo», πέντε-δέκα εφιαλτικών περιπτώσεων κακοποίησης και παρενόχλησης. Δεν είναι όμως ένας ή δύο ή τρεις οι βίαιοι ηθοποιοί, οι αγριεμένοι και βιτσιόζοι σκηνοθέτες, οι ανήθικοι συνθέτες, οι χυδαίοι παραγωγοί. Είναι εκατοντάδες τα θρασύδειλα και κακότροπα πλάσματα, όχι μόνο στα θέατρα, στα τηλεοπτικά κανάλια, στις εφημερίδες, στις μουσικές σκηνές, αλλά και στα εργοστάσια, στα εστιατόρια, στα σούπερ μάρκετς, στα γραφεία, στα πανεπιστήμια, παντού.

Δε χωράει το μυαλό του ανθρώπου αυτό που συμβαίνει στο χώρο της πολιτικής. Πόσο βρώμικα παιχνίδια παίζονται πίσω από ξαφνικές "προωθήσεις", πίσω από ξαφνικά "αδειάσματα", για ανόδους και καθόδους δηλαδή, άνευ κάποιου σοβαρού -για εμάς- λόγου.

Ήδη η Θεσσαλονίκη βράζει από τις καταγγελίες για θερμόαιμο πολιτικό, που η σεξουαλική παρενόχληση είναι συνώνυμη του ονόματός του.

Ήδη στο χώρο της μουσικής, άνθρωποι που έχουν υποστεί τα πάνδεινα από "ιερά τέρατα" του χώρου, είναι έτοιμα να μιλήσουν. Σε πολλά κινητά τραγουδιστών και μουσικών, κυκλοφορούν αηδιαστικά βίντεο και μηνύματα, που αποδεικνύουν ξεκάθαρες προθέσεις και θρασύτατες απειλές κι εκβιασμούς, σε αυτούς που δεν υποκύπτουν σε ορέξεις διάσημων συνθετών.

Ήδη στο χώρο της δημοσιογραφίας ετοιμάζονται να μιλήσουν κορίτσια (και αργότερα και αγόρια), ειδικά για εν ενεργεία τηλεοπτικό δημοσιογράφο, με σεσημασμένη δραστηριότητα παρενοχλήσεων και γενικά για γνωστά διευθυντικά στελέχη σε δημόσια και ιδωτική τηλεόραση. Αυτά που γνωρίζουν οι πολλοί και συζητούνται χαμηλόφωνα, μάλλον δεν θα μείνουν για πολύ, ένα ακόμη βρώμικο κοινό μυστικό.

Ήδη η ΕΣΗΕΑ κάνει λόγο για πολλές καταγγελίες συναδέλφων για σεξουαλική παρενόχληση. Συγκεκριμένα λέει: 

"Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ, με αφορμή τις καταγγελίες συναδέλφων για σεξουαλική παρενόχληση, οι οποίες έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας, δηλώνει ότι είναι τουλάχιστον απαράδεκτο οι συναδέλφισσες, που έχουν υπάρξει θύματα, επιπλέον να λοιδορούνται ή να εκφράζονται απορίες και υπόνοιες για τον χρόνο των αποκαλύψεών τους. Οφείλουμε όλοι μας να σταθούμε δίπλα τους, να ενθαρρύνουμε κι άλλες να αποκαλύψουν τυχόν άλλα περιστατικά πιέσεων και ενεργειών εναντίον τους, ώστε να μάθουμε επιτέλους ότι η σιωπή είναι η μεγαλύτερη προστασία των θυτών κι αυτή η χρόνια κακοποίηση, ψυχολογική και σωματική των γυναικών, πρέπει οριστικά να λάβει τέλος.

Σε αναμμένα κάρβουνα

Βέβαια και η άλλη πλευρά δε μένει με σταυρωμένα χέρια. Οι "προστάτες" είναι σε εγρήγορση. Γνωστοί μεγαλοδικηγόροι, ισχυρά πρόσωπα με πολιτική, τηλεοπτική και οικονομική εξουσία που διατηρούν στενές σχέσεις με "θύτες", αποπειρώνται κουκουλώματα κι εκφοβισμούς. Κάποιες πένες γράφουν ήδη χυδαίους υπαινιγμούς για τα θύματα (μέχρι και αιχμές αφέθηκαν για οικονομικές σκοπιμότητες πίσω από τις καταγγελίες), στο πλαίσιο της διατεταγμένης υπηρεσίας τους για την υποβάθμιση του θέματος.

Ενός θέματος απολύτως σοβαρού, μιας υπόθεσης βάρβαρης και επικίνδυνης. Υπενθυμίζω. Το 43% των γυναικών στην Ε.Ε. έχουν βιώσει κάποια μορφή ψυχολογικής βίας από τον σύντροφο τους από την ηλικία των 15 ετών. Το 12% των γυναικών στην Ε.Ε. έχει υποστεί κάποιο περιστατικό ή μορφή σεξουαλικής βίας απο κάποιον ενήλικο πριν την ηλικία των 15, που αντιστοιχεί σε περίπου 21 εκατομμύρια γυναίκες. Το 5% των γυναικών στην Ε.Ε. έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15. Δηλαδή 1 στις 20 γυναίκες.

Ανισότιμες και απροστάτευτες στη βία

Στις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων, που κλόνισαν κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής, σε συνθήκες που γενικεύτηκε ο φόβος, η ανασφάλεια για την υγεία και για την «επόμενη μέρα» στις εργασιακές σχέσεις, στο εισόδημα των εργαζομένων, φαίνεται ακόμα πιο καθαρά η αγριότητα της σύγχρονης κοινωνίας της εκμετάλλευσης. Πάνω σε αυτό το έδαφος, οξύνθηκαν και οι καταδικαστέες και απαράδεκτες συμπεριφορές απέναντι στις γυναίκες και κυρίως η ενδοοικογενειακή βία. Σε όλα τα κράτη καταγράφηκε αύξηση των περιστατικών βίας σε βάρος των γυναικών, κατά 25%.

Η Δικαιοσύνη όμως απονέμεται στο πλαίσιο των νόμων και των αξιών που κυριαρχούν στη σύγχρονη κοινωνία, μέσα στην οποία οι νέες γυναίκες παραμένουν ανισότιμες και απροστάτευτες από την πολύμορφη βία. Με τις αλλαγές του Ποινικού Κώδικα, (επί ΣΥΡΙΖΑ που διατηρήθηκαν από ΝΔ), απαλείφθηκε και η κατώτατη ποινή για τη σεξουαλική παρενόχληση εργαζόμενων γυναικών από εργοδότη, ενώ οι μαστροποί διώκονται μόνο για την «εμπορία ανθρώπων», εφόσον δηλαδή αποδειχθεί ότι υπάρχει κακοποίηση.

Για όλα τα παραπάνω, έβαλα τον συγκεκριμένο τίτλο σ αυτό το άρθρο. 

Σεμίνα Διγενή

Η Σεμίνα στην Κούβα με την Οικογένεια κ τους Συντρόφους του Τσε Γκεβάρα !!!

 

Digeni C Semina:

Έγραψα σήμερα στη LIFO για τη συνάντησή μου με τα παιδιά του Τσε Γκεβάρα και τους συντρόφους του Γρανάδο και Φερνάντες, στην Κούβα.

Σεμίνα Διγενή 

Όταν συνάντησα στην Κούβα την οικογένεια, τους συντρόφους και την Ελληνίδα νύφη του Τσε Γκεβάρα

Η Σεμίνα Διγενή θυμάται δύο ταξίδια της στην Κούβα, όταν είχε συνομιλήσει με τα παιδιά του Τσε Γκεβάρα, καθώς και με τους Αλμπέρτο Γρανάδο και Χοσέ Ραμόν Φερνάντες.

Κάτω από τον Τροπικό του Καρκίνου βρίσκεται η χώρα με τους πιο γελαστούς ανθρώπους στον κόσμο. Στο πρώτο μου ταξίδι στην Κούβα, λίγο πριν από το 2000, που γίνεται με την ευκαιρία της Ελληνικής Πολιτιστικής Εβδομάδας, γνωρίζω την κόρη του Τσε Γκεβάρα, την Αλέιδα, που μιλά στην εκπομπή μου «Άνθρωποι» της ΕΡΤ για τη χώρα της, τον πατέρα της αλλά και για τους Έλληνες.

 

Για την παιδίατρο Αλέιδα Γκεβάρα και τη δράση της έχω διαβάσει ήδη πολλά. Συναντώ μια ευγενέστατη και χαμογελαστή γυναίκα που με υποδέχεται εγκάρδια στα γραφεία του Κέντρου Μελετών Τσε Γκεβάρα και μου προσφέρει η ίδια καφέ και κουλουράκια. Μαζί της εκείνη την πρώτη φορά γνωρίζω και τον αδελφό της Καμίλο, που είναι δικηγόρος και μοιάζει πολύ στον Τσε.

Η Αλέιδα, ο Καμίλο και τα αδέλφια τους, ο Ερνέστο, που είναι μηχανικός μοτοσικλετών και ιδιοκτήτης του La Poderosa Tours, και η κτηνίατρος Σέλια, στηρίζουν αυτό το Κέντρο στην Αβάνα, που εκδίδει και διαδίδει σε όλο τον κόσμο το έργο του Τσε.

Η συνομιλήτριά μου με κάνει να αισθάνομαι άνετα από το πρώτο λεπτό. Καθόμαστε γύρω από το μεγάλο ξύλινο τραπέζι, με τις κάμερες απέναντί μας. Η συνέντευξη που προβλήθηκε στην τηλεόραση λίγες μέρες μετά είχε διάρκεια δέκα λεπτά. Οι τρεις μας συζητήσαμε περίπου δύο ώρες.

Ρώτησα τον Φιντέλ για το αν πράγματι υπήρχε κόντρα με τον μπαμπά. Μου είπε κατευθείαν ότι τον εμπιστευόταν πλήρως αλλά και ότι υπήρχαν φορές που ο Τσε αυτοσχεδίαζε επικίνδυνα και δεν τον άκουγε. Όπως κάποτε που ο Φιντέλ γνώριζε πως επρόκειτο να συλληφθούν και είχε πει σε όλους να μη μιλήσουν για τις πολιτικές τους απόψεις σε κανέναν, ό,τι κι αν συμβεί. Ο Τσε όχι μόνο δεν υπάκουσε αλλά ξεκίνησε μέσα στη φυλακή να... στρατολογεί τους δεσμοφύλακες! Έτσι ήταν ο μπαμπάς, δεν μπορούσε να πει ψέματα.

 

Ήθελα πολύ να τους ρωτήσω πράγματα, απ' αυτά που δεν θα χωρούσαν σε μια συνέντευξη στην ΕΡΤ, π.χ. για την πραγματική σχέση του Κάστρο με τον Τσε

Τη ρωτάω αν έψαξε ποτέ την αλήθεια και τους μύθους γύρω από τις πολυσυζητημένες διαφωνίες τους. Απαντάει χαμογελώντας: «Βέβαια και το έψαξα. Με απασχολούσε κι εμένα. Ρώτησα τον Φιντέλ για το αν πράγματι υπήρχε κόντρα με τον μπαμπά. Μου είπε κατευθείαν ότι τον εμπιστευόταν πλήρως αλλά και ότι υπήρχαν φορές που ο Τσε αυτοσχεδίαζε επικίνδυνα και δεν τον άκουγε. Όπως κάποτε που ο Φιντέλ γνώριζε πως επρόκειτο να συλληφθούν και είχε πει σε όλους να μη μιλήσουν για τις πολιτικές τους απόψεις σε κανέναν, ό,τι κι αν συμβεί. Ο Τσε όχι μόνο δεν υπάκουσε αλλά ξεκίνησε μέσα στη φυλακή να... στρατολογεί τους δεσμοφύλακες! Έτσι ήταν ο μπαμπάς, δεν μπορούσε να πει ψέματα. Του στοίχιζε βέβαια πάντα, και μάλιστα τότε, σ' εκείνη την περίπτωση, όλοι τους αποφυλακίστηκαν, εκτός από εκείνον. Η αστυνομία είπε πως είναι κομμουνιστής και τον αλυσόδεσαν».

 

Η Αλέιδα Γκεβάρα μιλά στη Σεμίνα Διγενή για την εκπομπή μου «Άνθρωποι» της ΕΡΤ (1998).

 

Συναντιέται, άραγε, συχνά με τον Κάστρο; «Αρκετά. Όλη η οικογένεια αποκαλεί τον Φιντέλ και τον Ραούλ Κάστρο "θείους" και οι σχέσεις μας μαζί τους είναι στενές, ζεστές και οικογενειακές. Μόλις πριν από λίγες μέρες συναντήθηκα πάλι μαζί του για φαγητό και φτάσαμε να συζητάμε έξι ώρες. Έχει μια φοβερή δύναμη να παρασύρει τον συνομιλητή του σε ατέλειωτες κουβέντες για τα πάντα και στο τέλος οπωσδήποτε τον πείθει. Ο μπαμπάς θεωρούσε πως ο Φιντέλ ήταν ένας άξιος στρατηγός που φρόντιζε για τους στρατιώτες του».

 

Με την Αλέιδα μιλάμε και για την τρικυμιώδη ιστορία αγάπης των γονιών της. Μου λέει πως νιώθει ξεχωριστή, γιατί είναι παιδί δυο σπουδαίων ανθρώπων που αγαπήθηκαν πολύ. Όπως και τα αδέλφια της. Ρωτάω τον Καμίλο πώς τον αντιμετωπίζουν οι Κουβανοί. Πώς συμπεριφέρονται στον γιο του ήρωά τους. «Νομίζω ότι στην οικογένειά μας μεταφέρεται ο σεβασμός και η αγάπη που είχαν και έχουν για τον πατέρα μας» λέει.

 

Αλέιδα και Καμίλο Γκεβάρα

Καμίλο Γκεβάρα

 

Ο μεγάλος γιος του Τσε γεννήθηκε το φλεγόμενο 1962 και του δόθηκε το όνομα του Κουβανού επαναστάτη Καμίλο Σιενφουέγος. «Δεν πιστεύω», μου λέει, «ότι πρέπει να εκτιμάμε τους ανθρώπους από το όνομά τους. Το στοίχημα είναι να προχωρήσεις στη ζωή με τη δική σου αξία και τον προσωπικό σου αγώνα».

 

Συζητάμε για το νεανικό ταξίδι του Τσε στη Λατινική Αμερική, όπου είδε την πραγματική ζωή, τη φτώχεια, την αδικία και την εκμετάλλευση, που τον διαμόρφωσε τελικά σε επαναστάτη.

 

«Αν ζούσε σήμερα και το έκανε πάλι, τι θα διαπίστωνε;» τους ρωτάω. Δυστυχώς, τα ίδια προβλήματα, συμφωνούν και οι δύο. Έλλειψη κοινωνικής δικαιοσύνης και φτώχεια που καλπάζει. «Ο Τσε θα έλεγε πάλι πως μόνο με την ενότητα των λαών της Λατινικής Αμερικής μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες».

 

• • •

 

Είναι καλοκαίρι του 1998. Δεν τη χορταίνω αυτή την πόλη με τους γελαστούς ανθρώπους. Ξεκλέβω χρόνο από τα ρεπορτάζ και τρέχω στα παζάρια, πάνω κάτω στον παραλιακό δρόμο, Εl Malecon και Plaza de la Revolucion και Habana Vieja και Μουσείο της Επανάστασης. Πηγαίνω, φυσικά, και στη θρυλική La Bodeguita del Medio, γνωστή για τους διάσημους πελάτες της, τον Πάμπλο Νερούδα, τον Σαλβαδόρ Αλιέντε και, βεβαίως, τον Χέμινγουεϊ. Εδώ, από το 1942 πρωταγωνιστεί το μοχίτο. Και, όπως έλεγε και ο Χέμινγουεϊ, που ήξερε καλά: «Το μοχίτο μου στο La Bodeguita, το ντάκιρί μου στο El Floridita». Πάω και στα δύο. Είχε δίκιο.

 

• • •

 

Ο Φερνάντες που ντρόπιασε τις ΗΠΑ

Ιούλιος 2004... Πάλι οι αγαπημένοι ήχοι της Καραϊβικής. Επιστρέφω στην Κούβα, αυτήν τη φορά για τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ρεπόρτερ μεγάλων αποστάσεων» στην ΕΡΤ. Συναντώ τον αντιπρόεδρο της Κούβας και πρωτεργάτη της νίκης στον Κόλπο των Χοίρων, τον θρυλικό Χοσέ Ραμόν Φερνάντες. Έναν ψηλό, ευθυτενή ογδονταδυάχρονο άντρα που μου κάνει μια πολύ δυνατή χειραψία και τραβάει την καρέκλα για να καθίσω.

 

Χοσέ Ραμόν Φερνάντες

Τον ρωτάω για την εισβολή που έμεινε στην Ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες των ΗΠΑ. Αστράφτουν τα μάτια του όταν περιγράφει το πάθος και τη γενναιότητα των Κουβανών που συσπειρώθηκαν τότε γύρω από τον Κάστρο κι εκείνον.

«Μοιράσαμε όπλα στον λαό», μου λέει, «για να αντιμετωπίσει τους εισβολείς. Δίπλα μας είχαμε τον Τσε, που μας εμψύχωνε. "Πρέπει να θυμάστε", μας έλεγε, "ότι αυτήν τη στιγμή είμαστε σε πόλεμο, στον Ψυχρό Πόλεμο, έναν πόλεμο χωρίς πρώτη γραμμή, χωρίς συνεχείς βομβαρδισμούς, αλλά όπου οι δύο εχθροί είμαστε εμείς, ο μικρός πρωταθλητής της Καραϊβικής, και η μεγάλη, ιμπεριαλιστική ύαινα. Είμαστε πρόσωπο με πρόσωπο και γνωρίζουμε ότι ένας απ' τους δύο θα πεθάνει στη μάχη· αλλά δεν θα είμαστε εμείς αυτοί».

 

Ο Φερνάντες μιλάει με περηφάνια και ένα συνεχές χαμόγελο για εκείνον τον Απρίλη του 1961, οπότε και «χρειάστηκαν μόλις εβδομήντα δύο ώρες για να μετατραπεί η εισβολή των Αμερικανών σε απόλυτο φιάσκο».

 

«Έχετε πει ότι, από τη σκοπιά της στρατηγικής, η επιχείρηση των Αμερικανών ήταν αψεγάδιαστη» του λέω.

 

«Είναι αλήθεια αυτό, αλλά είχαν απέναντί τους έναν θαρραλέο λαό που έβλεπε αυτή την επίθεση ως ευκαιρία για να καθορίσει τη μοίρα του!».

 

Ο Χοσέ Ραμόν Φερνάντες μιλά στη Σεμίνα Διγενή για τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ρεπόρτερ μεγάλων αποστάσεων» της ΕΡΤ (2004).

 

Μας κερνάει πορτοκαλάδες και χειροποίητο κέικ. Όταν φεύγουμε, μου λέει: «Θα χαρώ να σας ξαναδώ το συντομότερο» και μου ξανασφίγγει το χέρι, στα όρια του πόνου.

 

Φυσικά, φροντίζω να ξανασυναντήσω την Αλέιδα αλλά και τους αδελφούς της, τον Καμίλο και τον Ερνέστο. Δεν ξεχνάω ποτέ τις κουβέντες μας. Την πίστη τους στα οράματα του Τσε, στο ότι ο σοσιαλισμός χρειάζεται συνεχή βελτίωση, ότι παιδεία και υγεία είναι πρωταρχικοί στόχοι, ότι επανάσταση είναι να αλλάξεις όσα πρέπει να αλλάξουν, ότι προέχει ο σεβασμός στον άνθρωπο.

Τότε γνωρίζω και τη Μαρία-Έλενα Γκιόκα, την Ελληνίδα σύζυγο του Ερνέστο. Είναι πολύ όμορφη και πολύ μετρημένη. Το πρώτο πράγμα που μου λέει μετά τη γνωριμία μας είναι να μην πω τίποτε γι' αυτήν στην εκπομπή, ούτε να μάθουν στην Ελλάδα τον γάμο της με τον Ερνέστο. Της το υπόσχομαι. Ένα απόγευμα που κάνουμε βόλτα στην παραλία της Αβάνας της λέω:

 

— Τώρα εσύ, δηλαδή, είσαι η νύφη του Τσε;

Θα μπορούσες να το πεις κι έτσι.

 

— Και δηλαδή μπορείς να λες τη φράση: «Ο πεθερός μου ο Τσε»;

Δεν τη λέω ποτέ!

 

— Και γιατί δεν θες να μάθουν στην Ελλάδα τίποτα;

Γιατί θέλω ησυχία και δεν μου αρέσει αυτού του είδους η δημοσιότητα.

 

Η Μαρία-Έλενα είναι παραγωγός και φωτογράφος, έχει ιδρύσει μια κινηματογραφική εταιρεία, την Cuba Libre Films, που εξυπηρετεί κινηματογραφιστές οι οποίοι γυρίζουν ταινίες, διαφημιστικά και ντοκιμαντέρ στην Κούβα. Ασχολείται, επίσης με τη διοργάνωση διακοπών στην Κούβα με Harley Davidson, που είναι μια ιδέα του Ερνέστο, εμπνευσμένη από τα ταξίδια του πατέρα του με μηχανή.

  

• • •

 

Ο Τσεκίτο ήταν μεγάλη σουπιά!

Αλμπέρτο Γρανάδο

 

Ο Τσε τον έλεγε «Τσεκίτο» αλλά και «μεγάλη σουπιά»! Ήταν ο σύντροφός του και ο καλύτερός του φίλος. Τον συναντάω κι αυτόν, το 2004. Είναι ο βιοχημικός Αλμπέρτο Γρανάδο που γεννήθηκε το 1922. Μαζί του ο Τσε τολμάει το 1952 το θρυλικό ταξίδι με μοτοσικλέτα, την Ποδερόσα ΙΙ, στη Λατινική Αμερική.

 

Ο Γρανάδο πρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρ μου «Ημερολόγια Μοτοσικλέτας» στον Alpha με αφορμή την έκδοση των ημερολογίων και της πρεμιέρας της ομώνυμης ταινίας με συμπαραγωγό τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ, σκηνοθέτη τον Βάλτερ Σάλες και πρωταγωνιστές τον Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και τον Ροντρίγκο δε λα Σέρνα.

 

— Γιατί γίνατε φίλοι με τον νεαρό Γκεβάρα;

Γιατί αυτό το αδύνατο, ασθματικό αγόρι μπορούσε να μετατρέπει τις αρνητικές καταστάσεις σε θετικές. Και γιατί ‒παρότι εγώ το θεωρούσα ελάττωμα‒ δεν μπορούσε να πει ψέματα. Ο πιο έντιμος άνθρωπος στον κόσμο.

 

— Τι τον θύμωνε τότε;

Το να μην αντέχει κάποιος την κριτική. Μισούσε τους κόλακες.

 

Ο Αλμπέρτο Γρανάδο με τη μοτοσικλέτα με την οποία ταξίδεψαν με τον Τσε.

Αλμπέρτο Γρανάδο, Τσε Γκεβάρα και φίλοι τους

Τον συναντώ στο σπίτι-κοινόβιο όπου ζει με τη σύζυγό του, τα παιδιά του, τα εγγόνια του, τα ανίψια του και μερικούς ακόμη συγγενείς. Ο πρώην υπουργός Υγείας της Κούβας, εκτός από μέγας επιστήμων που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της φαρμακευτικής στη χώρα, είναι και γνωστός μποέμ και γυναικάς.

Παρότι έχει δηλώσει «άντεξα τα πάντα, αλλά όχι τις συνεντεύξεις», τα πάμε μια χαρά. Μιλάμε για την οκτάμηνη περιπέτειά του με τον Τσε και τη μισοδιαλυμένη Νόρτον 500 του '39, από το Μπουένος Άιρες στις ακτές της Αργεντινής, μέσα από τις πάμπες και τις Άνδεις, στη Χιλή, στα μεταλλεία της Τσουκικαμάτα, στις κορυφές του Περού, στο λεπροκομείο του Σαν Πάμπλο και στην Κολομβία, με κατάληξη το Καράκας.

 

«Τρία πράγματα καθόρισαν τη ζωή μου» λέει. «Το ταξίδι με τη μοτοσικλέτα, ο Τσε και η κουβανική επανάσταση. Το ταξίδι της νιότης μας είναι ένας ύμνος στην αισιοδοξία. Με δίδαξε πως ποτέ δεν πρέπει να συμβιβαζόμαστε».

 

Ο Αλμπέρτο Γρανάδο με τον Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και τον Ροντρίγκο δε λα Σέρνα, πρωταγωνιστές της ταινίας του Βάλτερ Σάλες «Ημερολόγια Μοτοσικλέτας» (2004).

 

— Τόσα χρόνια μετά, θα λέγατε ότι ταξίδεψε για να γνωρίσει τον κόσμο ή τον εαυτό του;

Ο Τσε ήταν καλός γιατρός, καλός ποιητής, καλός αντάρτης, καλός σπηλαιολόγος, έπαιζε και καλό ράγκμπι. Πιστεύω ότι έγινε σοφός, βάζοντας συνεχώς στον εαυτό του δοκιμασίες.