Η Σεμίνα στην Κούβα με την Οικογένεια κ τους Συντρόφους του Τσε Γκεβάρα !!!

 

Digeni C Semina:

Έγραψα σήμερα στη LIFO για τη συνάντησή μου με τα παιδιά του Τσε Γκεβάρα και τους συντρόφους του Γρανάδο και Φερνάντες, στην Κούβα.

Σεμίνα Διγενή 

Όταν συνάντησα στην Κούβα την οικογένεια, τους συντρόφους και την Ελληνίδα νύφη του Τσε Γκεβάρα

Η Σεμίνα Διγενή θυμάται δύο ταξίδια της στην Κούβα, όταν είχε συνομιλήσει με τα παιδιά του Τσε Γκεβάρα, καθώς και με τους Αλμπέρτο Γρανάδο και Χοσέ Ραμόν Φερνάντες.

Κάτω από τον Τροπικό του Καρκίνου βρίσκεται η χώρα με τους πιο γελαστούς ανθρώπους στον κόσμο. Στο πρώτο μου ταξίδι στην Κούβα, λίγο πριν από το 2000, που γίνεται με την ευκαιρία της Ελληνικής Πολιτιστικής Εβδομάδας, γνωρίζω την κόρη του Τσε Γκεβάρα, την Αλέιδα, που μιλά στην εκπομπή μου «Άνθρωποι» της ΕΡΤ για τη χώρα της, τον πατέρα της αλλά και για τους Έλληνες.

 

Για την παιδίατρο Αλέιδα Γκεβάρα και τη δράση της έχω διαβάσει ήδη πολλά. Συναντώ μια ευγενέστατη και χαμογελαστή γυναίκα που με υποδέχεται εγκάρδια στα γραφεία του Κέντρου Μελετών Τσε Γκεβάρα και μου προσφέρει η ίδια καφέ και κουλουράκια. Μαζί της εκείνη την πρώτη φορά γνωρίζω και τον αδελφό της Καμίλο, που είναι δικηγόρος και μοιάζει πολύ στον Τσε.

Η Αλέιδα, ο Καμίλο και τα αδέλφια τους, ο Ερνέστο, που είναι μηχανικός μοτοσικλετών και ιδιοκτήτης του La Poderosa Tours, και η κτηνίατρος Σέλια, στηρίζουν αυτό το Κέντρο στην Αβάνα, που εκδίδει και διαδίδει σε όλο τον κόσμο το έργο του Τσε.

Η συνομιλήτριά μου με κάνει να αισθάνομαι άνετα από το πρώτο λεπτό. Καθόμαστε γύρω από το μεγάλο ξύλινο τραπέζι, με τις κάμερες απέναντί μας. Η συνέντευξη που προβλήθηκε στην τηλεόραση λίγες μέρες μετά είχε διάρκεια δέκα λεπτά. Οι τρεις μας συζητήσαμε περίπου δύο ώρες.

Ρώτησα τον Φιντέλ για το αν πράγματι υπήρχε κόντρα με τον μπαμπά. Μου είπε κατευθείαν ότι τον εμπιστευόταν πλήρως αλλά και ότι υπήρχαν φορές που ο Τσε αυτοσχεδίαζε επικίνδυνα και δεν τον άκουγε. Όπως κάποτε που ο Φιντέλ γνώριζε πως επρόκειτο να συλληφθούν και είχε πει σε όλους να μη μιλήσουν για τις πολιτικές τους απόψεις σε κανέναν, ό,τι κι αν συμβεί. Ο Τσε όχι μόνο δεν υπάκουσε αλλά ξεκίνησε μέσα στη φυλακή να... στρατολογεί τους δεσμοφύλακες! Έτσι ήταν ο μπαμπάς, δεν μπορούσε να πει ψέματα.

 

Ήθελα πολύ να τους ρωτήσω πράγματα, απ' αυτά που δεν θα χωρούσαν σε μια συνέντευξη στην ΕΡΤ, π.χ. για την πραγματική σχέση του Κάστρο με τον Τσε

Τη ρωτάω αν έψαξε ποτέ την αλήθεια και τους μύθους γύρω από τις πολυσυζητημένες διαφωνίες τους. Απαντάει χαμογελώντας: «Βέβαια και το έψαξα. Με απασχολούσε κι εμένα. Ρώτησα τον Φιντέλ για το αν πράγματι υπήρχε κόντρα με τον μπαμπά. Μου είπε κατευθείαν ότι τον εμπιστευόταν πλήρως αλλά και ότι υπήρχαν φορές που ο Τσε αυτοσχεδίαζε επικίνδυνα και δεν τον άκουγε. Όπως κάποτε που ο Φιντέλ γνώριζε πως επρόκειτο να συλληφθούν και είχε πει σε όλους να μη μιλήσουν για τις πολιτικές τους απόψεις σε κανέναν, ό,τι κι αν συμβεί. Ο Τσε όχι μόνο δεν υπάκουσε αλλά ξεκίνησε μέσα στη φυλακή να... στρατολογεί τους δεσμοφύλακες! Έτσι ήταν ο μπαμπάς, δεν μπορούσε να πει ψέματα. Του στοίχιζε βέβαια πάντα, και μάλιστα τότε, σ' εκείνη την περίπτωση, όλοι τους αποφυλακίστηκαν, εκτός από εκείνον. Η αστυνομία είπε πως είναι κομμουνιστής και τον αλυσόδεσαν».

 

Η Αλέιδα Γκεβάρα μιλά στη Σεμίνα Διγενή για την εκπομπή μου «Άνθρωποι» της ΕΡΤ (1998).

 

Συναντιέται, άραγε, συχνά με τον Κάστρο; «Αρκετά. Όλη η οικογένεια αποκαλεί τον Φιντέλ και τον Ραούλ Κάστρο "θείους" και οι σχέσεις μας μαζί τους είναι στενές, ζεστές και οικογενειακές. Μόλις πριν από λίγες μέρες συναντήθηκα πάλι μαζί του για φαγητό και φτάσαμε να συζητάμε έξι ώρες. Έχει μια φοβερή δύναμη να παρασύρει τον συνομιλητή του σε ατέλειωτες κουβέντες για τα πάντα και στο τέλος οπωσδήποτε τον πείθει. Ο μπαμπάς θεωρούσε πως ο Φιντέλ ήταν ένας άξιος στρατηγός που φρόντιζε για τους στρατιώτες του».

 

Με την Αλέιδα μιλάμε και για την τρικυμιώδη ιστορία αγάπης των γονιών της. Μου λέει πως νιώθει ξεχωριστή, γιατί είναι παιδί δυο σπουδαίων ανθρώπων που αγαπήθηκαν πολύ. Όπως και τα αδέλφια της. Ρωτάω τον Καμίλο πώς τον αντιμετωπίζουν οι Κουβανοί. Πώς συμπεριφέρονται στον γιο του ήρωά τους. «Νομίζω ότι στην οικογένειά μας μεταφέρεται ο σεβασμός και η αγάπη που είχαν και έχουν για τον πατέρα μας» λέει.

 

Αλέιδα και Καμίλο Γκεβάρα

Καμίλο Γκεβάρα

 

Ο μεγάλος γιος του Τσε γεννήθηκε το φλεγόμενο 1962 και του δόθηκε το όνομα του Κουβανού επαναστάτη Καμίλο Σιενφουέγος. «Δεν πιστεύω», μου λέει, «ότι πρέπει να εκτιμάμε τους ανθρώπους από το όνομά τους. Το στοίχημα είναι να προχωρήσεις στη ζωή με τη δική σου αξία και τον προσωπικό σου αγώνα».

 

Συζητάμε για το νεανικό ταξίδι του Τσε στη Λατινική Αμερική, όπου είδε την πραγματική ζωή, τη φτώχεια, την αδικία και την εκμετάλλευση, που τον διαμόρφωσε τελικά σε επαναστάτη.

 

«Αν ζούσε σήμερα και το έκανε πάλι, τι θα διαπίστωνε;» τους ρωτάω. Δυστυχώς, τα ίδια προβλήματα, συμφωνούν και οι δύο. Έλλειψη κοινωνικής δικαιοσύνης και φτώχεια που καλπάζει. «Ο Τσε θα έλεγε πάλι πως μόνο με την ενότητα των λαών της Λατινικής Αμερικής μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες».

 

• • •

 

Είναι καλοκαίρι του 1998. Δεν τη χορταίνω αυτή την πόλη με τους γελαστούς ανθρώπους. Ξεκλέβω χρόνο από τα ρεπορτάζ και τρέχω στα παζάρια, πάνω κάτω στον παραλιακό δρόμο, Εl Malecon και Plaza de la Revolucion και Habana Vieja και Μουσείο της Επανάστασης. Πηγαίνω, φυσικά, και στη θρυλική La Bodeguita del Medio, γνωστή για τους διάσημους πελάτες της, τον Πάμπλο Νερούδα, τον Σαλβαδόρ Αλιέντε και, βεβαίως, τον Χέμινγουεϊ. Εδώ, από το 1942 πρωταγωνιστεί το μοχίτο. Και, όπως έλεγε και ο Χέμινγουεϊ, που ήξερε καλά: «Το μοχίτο μου στο La Bodeguita, το ντάκιρί μου στο El Floridita». Πάω και στα δύο. Είχε δίκιο.

 

• • •

 

Ο Φερνάντες που ντρόπιασε τις ΗΠΑ

Ιούλιος 2004... Πάλι οι αγαπημένοι ήχοι της Καραϊβικής. Επιστρέφω στην Κούβα, αυτήν τη φορά για τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ρεπόρτερ μεγάλων αποστάσεων» στην ΕΡΤ. Συναντώ τον αντιπρόεδρο της Κούβας και πρωτεργάτη της νίκης στον Κόλπο των Χοίρων, τον θρυλικό Χοσέ Ραμόν Φερνάντες. Έναν ψηλό, ευθυτενή ογδονταδυάχρονο άντρα που μου κάνει μια πολύ δυνατή χειραψία και τραβάει την καρέκλα για να καθίσω.

 

Χοσέ Ραμόν Φερνάντες

Τον ρωτάω για την εισβολή που έμεινε στην Ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες των ΗΠΑ. Αστράφτουν τα μάτια του όταν περιγράφει το πάθος και τη γενναιότητα των Κουβανών που συσπειρώθηκαν τότε γύρω από τον Κάστρο κι εκείνον.

«Μοιράσαμε όπλα στον λαό», μου λέει, «για να αντιμετωπίσει τους εισβολείς. Δίπλα μας είχαμε τον Τσε, που μας εμψύχωνε. "Πρέπει να θυμάστε", μας έλεγε, "ότι αυτήν τη στιγμή είμαστε σε πόλεμο, στον Ψυχρό Πόλεμο, έναν πόλεμο χωρίς πρώτη γραμμή, χωρίς συνεχείς βομβαρδισμούς, αλλά όπου οι δύο εχθροί είμαστε εμείς, ο μικρός πρωταθλητής της Καραϊβικής, και η μεγάλη, ιμπεριαλιστική ύαινα. Είμαστε πρόσωπο με πρόσωπο και γνωρίζουμε ότι ένας απ' τους δύο θα πεθάνει στη μάχη· αλλά δεν θα είμαστε εμείς αυτοί».

 

Ο Φερνάντες μιλάει με περηφάνια και ένα συνεχές χαμόγελο για εκείνον τον Απρίλη του 1961, οπότε και «χρειάστηκαν μόλις εβδομήντα δύο ώρες για να μετατραπεί η εισβολή των Αμερικανών σε απόλυτο φιάσκο».

 

«Έχετε πει ότι, από τη σκοπιά της στρατηγικής, η επιχείρηση των Αμερικανών ήταν αψεγάδιαστη» του λέω.

 

«Είναι αλήθεια αυτό, αλλά είχαν απέναντί τους έναν θαρραλέο λαό που έβλεπε αυτή την επίθεση ως ευκαιρία για να καθορίσει τη μοίρα του!».

 

Ο Χοσέ Ραμόν Φερνάντες μιλά στη Σεμίνα Διγενή για τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ρεπόρτερ μεγάλων αποστάσεων» της ΕΡΤ (2004).

 

Μας κερνάει πορτοκαλάδες και χειροποίητο κέικ. Όταν φεύγουμε, μου λέει: «Θα χαρώ να σας ξαναδώ το συντομότερο» και μου ξανασφίγγει το χέρι, στα όρια του πόνου.

 

Φυσικά, φροντίζω να ξανασυναντήσω την Αλέιδα αλλά και τους αδελφούς της, τον Καμίλο και τον Ερνέστο. Δεν ξεχνάω ποτέ τις κουβέντες μας. Την πίστη τους στα οράματα του Τσε, στο ότι ο σοσιαλισμός χρειάζεται συνεχή βελτίωση, ότι παιδεία και υγεία είναι πρωταρχικοί στόχοι, ότι επανάσταση είναι να αλλάξεις όσα πρέπει να αλλάξουν, ότι προέχει ο σεβασμός στον άνθρωπο.

Τότε γνωρίζω και τη Μαρία-Έλενα Γκιόκα, την Ελληνίδα σύζυγο του Ερνέστο. Είναι πολύ όμορφη και πολύ μετρημένη. Το πρώτο πράγμα που μου λέει μετά τη γνωριμία μας είναι να μην πω τίποτε γι' αυτήν στην εκπομπή, ούτε να μάθουν στην Ελλάδα τον γάμο της με τον Ερνέστο. Της το υπόσχομαι. Ένα απόγευμα που κάνουμε βόλτα στην παραλία της Αβάνας της λέω:

 

— Τώρα εσύ, δηλαδή, είσαι η νύφη του Τσε;

Θα μπορούσες να το πεις κι έτσι.

 

— Και δηλαδή μπορείς να λες τη φράση: «Ο πεθερός μου ο Τσε»;

Δεν τη λέω ποτέ!

 

— Και γιατί δεν θες να μάθουν στην Ελλάδα τίποτα;

Γιατί θέλω ησυχία και δεν μου αρέσει αυτού του είδους η δημοσιότητα.

 

Η Μαρία-Έλενα είναι παραγωγός και φωτογράφος, έχει ιδρύσει μια κινηματογραφική εταιρεία, την Cuba Libre Films, που εξυπηρετεί κινηματογραφιστές οι οποίοι γυρίζουν ταινίες, διαφημιστικά και ντοκιμαντέρ στην Κούβα. Ασχολείται, επίσης με τη διοργάνωση διακοπών στην Κούβα με Harley Davidson, που είναι μια ιδέα του Ερνέστο, εμπνευσμένη από τα ταξίδια του πατέρα του με μηχανή.

  

• • •

 

Ο Τσεκίτο ήταν μεγάλη σουπιά!

Αλμπέρτο Γρανάδο

 

Ο Τσε τον έλεγε «Τσεκίτο» αλλά και «μεγάλη σουπιά»! Ήταν ο σύντροφός του και ο καλύτερός του φίλος. Τον συναντάω κι αυτόν, το 2004. Είναι ο βιοχημικός Αλμπέρτο Γρανάδο που γεννήθηκε το 1922. Μαζί του ο Τσε τολμάει το 1952 το θρυλικό ταξίδι με μοτοσικλέτα, την Ποδερόσα ΙΙ, στη Λατινική Αμερική.

 

Ο Γρανάδο πρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρ μου «Ημερολόγια Μοτοσικλέτας» στον Alpha με αφορμή την έκδοση των ημερολογίων και της πρεμιέρας της ομώνυμης ταινίας με συμπαραγωγό τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ, σκηνοθέτη τον Βάλτερ Σάλες και πρωταγωνιστές τον Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και τον Ροντρίγκο δε λα Σέρνα.

 

— Γιατί γίνατε φίλοι με τον νεαρό Γκεβάρα;

Γιατί αυτό το αδύνατο, ασθματικό αγόρι μπορούσε να μετατρέπει τις αρνητικές καταστάσεις σε θετικές. Και γιατί ‒παρότι εγώ το θεωρούσα ελάττωμα‒ δεν μπορούσε να πει ψέματα. Ο πιο έντιμος άνθρωπος στον κόσμο.

 

— Τι τον θύμωνε τότε;

Το να μην αντέχει κάποιος την κριτική. Μισούσε τους κόλακες.

 

Ο Αλμπέρτο Γρανάδο με τη μοτοσικλέτα με την οποία ταξίδεψαν με τον Τσε.

Αλμπέρτο Γρανάδο, Τσε Γκεβάρα και φίλοι τους

Τον συναντώ στο σπίτι-κοινόβιο όπου ζει με τη σύζυγό του, τα παιδιά του, τα εγγόνια του, τα ανίψια του και μερικούς ακόμη συγγενείς. Ο πρώην υπουργός Υγείας της Κούβας, εκτός από μέγας επιστήμων που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της φαρμακευτικής στη χώρα, είναι και γνωστός μποέμ και γυναικάς.

Παρότι έχει δηλώσει «άντεξα τα πάντα, αλλά όχι τις συνεντεύξεις», τα πάμε μια χαρά. Μιλάμε για την οκτάμηνη περιπέτειά του με τον Τσε και τη μισοδιαλυμένη Νόρτον 500 του '39, από το Μπουένος Άιρες στις ακτές της Αργεντινής, μέσα από τις πάμπες και τις Άνδεις, στη Χιλή, στα μεταλλεία της Τσουκικαμάτα, στις κορυφές του Περού, στο λεπροκομείο του Σαν Πάμπλο και στην Κολομβία, με κατάληξη το Καράκας.

 

«Τρία πράγματα καθόρισαν τη ζωή μου» λέει. «Το ταξίδι με τη μοτοσικλέτα, ο Τσε και η κουβανική επανάσταση. Το ταξίδι της νιότης μας είναι ένας ύμνος στην αισιοδοξία. Με δίδαξε πως ποτέ δεν πρέπει να συμβιβαζόμαστε».

 

Ο Αλμπέρτο Γρανάδο με τον Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και τον Ροντρίγκο δε λα Σέρνα, πρωταγωνιστές της ταινίας του Βάλτερ Σάλες «Ημερολόγια Μοτοσικλέτας» (2004).

 

— Τόσα χρόνια μετά, θα λέγατε ότι ταξίδεψε για να γνωρίσει τον κόσμο ή τον εαυτό του;

Ο Τσε ήταν καλός γιατρός, καλός ποιητής, καλός αντάρτης, καλός σπηλαιολόγος, έπαιζε και καλό ράγκμπι. Πιστεύω ότι έγινε σοφός, βάζοντας συνεχώς στον εαυτό του δοκιμασίες.

Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας Che Guevara (Diarios de motocicleta) greek sub

Τα Ημερολόγια Μοτοσικλέτας (πρωτότυπος τίτλος: Diarios de motocicleta) είναι βιογραφική ταινία για τον νεαρό άνδρα που αργότερα θα γίνει γνωστός ως ο μαρξιστής επαναστάτης Τσε Γκεβάρα.

Η ταινία αφηγείται την ιστορία για ένα ταξίδι με μοτοσικλέτα στη Νότια Αμερική που έκανε ο νεαρός Τσε και με τον φίλο του Αλμπέρτο το 1952. Απεικονίζει τη βαθμιαία ανάπτυξη των πολιτικών απόψεων του Γκεβάρα, αλλά δεν γίνεται καμία αναφορά στα επαναστατικά του κατορθώματα, παρά μόνο σε ένα μικρό κομμάτι στο τέλος της ταινίας.

Βασίστηκε στα βιβλία "Diarios de motocicleta" του Γκεβάρα και του Αλμπέρτο Γρανάδο. Το ρόλο του Τσε ερμηνεύει ο μεξικανός ηθοποιός Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και τον φίλο του Γρανάδο, ερμηνεύει ο Ροδρίγο ντε λα Σέρνα.

Στο ταξίδι τους, το οποίο διαρκεί οκτώ μήνες, ο Τσε και ο Αλμπέρτο ταξίδεψαν 13.000 χιλιόμετρα, από την Αργεντινή μέχρι τη Χιλή, το Περού, την Κολομβία και τη Βενεζουέλα. Οι περιοχές στις οποίες έγινε το ταξίδι είναι:

Η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον βραζιλιάνο σκηνοθέτη Βάλτερ Σάλες και γράφτηκε από τον πορτορικανό σεναριογράφο Χοσέ Ριβέρα ενώ είναι μια συμπαραγωγή μεταξύ εταιριών από την Αργεντινή, τις Η.Π.Α., τη Γερμανία, τη Χιλή, το Περού, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Μπουένος Άιρες, Αργεντινή Σαν Μάρτιν ντε λος Άντες, Αργεντινή Λάγο Φρίας, Παταγονία, Αργεντινή Τεμούκο, Χιλή Βαλπαραΐσο, Χιλή Ατακάμα, Χιλή Τσουκικαμάτα, Χιλή Κούσκο, Περού Μάτσου Πίτσου, Περού Λίμα, Περού

Καράκας, Βενεζουέλα-https://el.wikipedia.org/wiki/Ημερολό...

San Pablo Leper Colony, Περού. Λετίσια, Κολομβία

-Αν υπάρχει ένας ήρωας στον αγώνα της Λατινικής Αμερικής για απελευθέρωση – από την εποχή του Μπολίβαρ [1] μέχρι τη δική μας – ο οποίος γοήτευσε νέους ανθρώπους από τη Λατινική Αμερική και από ολόκληρο τον κόσμο, ο ήρωας αυτός είναι ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Και, μολονότι μετά το θάνατο του έγινε ένας σύγχρονος μύθος, δεν έχει χάσει ακόμα τη νεανική ζωντάνια του. Το αντίθετο, ο μύθος του τόνισε ακόμα περισσότερο τη νεανικότητά του, η οποία, μαζί με την τόλμη και την αγνότητα του, φαίνεται ότι συνιστούν τη μυστική ουσία του χαρίσματος του. Ένας τέτοιος χαρακτήρας, για να γίνει μύθος, σύμβολο τόσο πολλών απεγνωσμένων ελπίδων, πρέπει να διαθέτει κάποια βαρύτητα, κάποια ιερότητα.

Η ιστορική ουτοπία χρειάζεται πρόσωπα για να την ενσαρκώσουν. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε την καθημερινή φύση των ανθρώπων αυτών, που υπήρξαν παιδιά, έφηβοι και νέοι προτού αποκτήσουν τις ικανότητες εκείνες με τις οποίες μας καθοδηγούν. Δεν είναι ότι θέλω να θάψω την εξαιρετική τους φύση στις κοινότοπες ή προσωπικές πλευρές της ζωής τους, αλλά ότι η γνώση αυτών των πρώτων, διαμορφωτικών σταδίων μάς δείχνει την αφετηρία της μεταγενέστερης πορείας τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση του Τσε: η αφήγηση από τον ίδιο αυτού του πρώτου ταξιδιού που έκανε με το φίλο του Αλμπέρτο Γκρανάδο προσφέρει σε όσους αισθάνονται νέοι μια άμεση και χαρούμενη, σοβαρή και ταυτόχρονα σαρκαστική εικόνα του νεαρού άντρα, ώστε μπορούμε σχεδόν να δούμε το χαμόγελο του και να ακούσουμε τη φωνή και την ασθματική ανάσα του. Είναι νέος, όπως αυτοί, και γέμισε ολόκληρη τη ζωή του με νεανική ζωντάνια και ωρίμασε χωρίς να την αφήσει να χαθεί.

https://guevaristas.org/diarios-de-mo...

O ΜΙΚΡΟΣ ΓΙΟΣ ΤΟΥ CHE, ΕΡΝΕΣΤΟ, ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥ!!

Ερνέστο Γκεβάρα Μαρτς: O πατέρας μου είναι το μέλλον καθ' οδόν

O μικρός γιος του Τσε μιλά στην εφημερίδα
Juventud Rebelde


Πηγή: www.juventudrebelde.cu / Luis Hernández Serrano

Λέει ότι δεν ξέρει να μιλά όπως τα αδέρφια του, όμως δεν θα σταματήσει να μιλά 90 χρόνια μετά από τη γέννηση του Τσε. 

Ο Ερνέστο Γκεβάρα Μαρτς, σπάει τη σιωπή του για να θυμηθεί τον πατέρα, που όπως ομολογεί, με τα γράμματά και τις συμβουλές του σμίλεψε την ψυχή του για μετά.

Δεν ήταν ούτε δύο χρονών όταν ο πατέρας του - με τα χέρια του δεμένα και χωρίς να εκφράσει την τελευταία του επιθυμία - πυροβολήθηκε με εντολές της CIA στο σχολείο της Λα Ιγιέρα στη Βολιβία, στις 9 Οκτωβρίου 1967.

Αυτό ήταν το πρώτο κίνητρο της επίσκεψή μας στον τελευταίο γιο του Ηρωικού Αντάρτη, τον δικηγόρο Ερνέστο Γκεβάρα, 52 ετών, ο οποίος μας δέχτηκε στο σπίτι του στην Αβάνα.

Μας λέει ότι δεν ξέρει να μιλάει όπως τα άλλα τρία αδέλφια του: Η Αλέιδα, παιδίατρος, ο Καμίλο, επίσης δικηγόρος και η Σέλια, κτηνίατρος, αλλά αποφάσισε να το κάνει τώρα, παραμονές των 90ων γενεθλίων του Τσε:

Φυσικά, όλοι μας υποφέραμε και πάντα λυπόμαστε για την πρώιμη φυσική απουσία ενός ανθρώπου σαν κι αυτόν, ωστόσο, είμαστε ευτυχείς που έχουμε το αίμα και τα γονίδιά του και αποτελούμε μια πολύ όμορφη οικογένεια. Ο πυρήνας μου (η γυναίκα μου και τα τρία μου παιδιά) είναι σήμερα μια από τις μεγαλύτερες χαρές μου.

Τα αδέρφια μου και εγώ, προερχόμαστε από ένα ζευγάρι που βρέθηκε στη μέση ενός απελευθερωτικού πολέμου στη χώρα μας. Τι όμορφο πράγμα! Η μητέρα μου συμμετείχε στον παράνομο αγώνα στη Σάντα Κλάρα. Είχε εντοπιστεί από τα κατασταλτικά όργανα της τυραννίας του Μπατίστα, ήταν δηλαδή “καμένη” και γι αυτό έπρεπε να βγει στο βουνό, στο Σιέρα ντε Εσκαμπρέι, όπου εκεί γνώρισε τον πατέρα μου.

Και οι δύο συμμετείχαν στον αγώνα στο κέντρο της χώρας. Και η κατάληψη της Σάντα Κλάρα ήταν ένα εξαιρετικό γεγονός, ένας κρίσιμος κρίκος για τον θρίαμβο της Επανάστασης.

Θέλω να σας διευκρινίσω ότι όταν ένας γιος μιλά για τον πατέρα χωρίς να μιλά για τη μητέρα, είναι δύσκολο να μην είναι λίγο άδικος . Γι αυτό θα την αναφέρω αμέσως τώρα, Αλέιδα ή Χοσεφίνα - Γιατρός (το όνομα της παρανομίας) και κάποιες φορές, απλά Μητέρα. Και τον πατέρα μου θα τον πω, Κομαντάντε Γκεβάρα, ή απλά Τσε.

Ξέρω ότι δίδαξε καλά τα τέσσερα παιδιά του. Με τα γράμματά του, με αυτή την εικόνα του Τσε σε εκατομμύρια ανθρώπους, μας άφησε μια Επανάσταση που έκανε και μας ζήτησε να σπουδάζουμε και να γίνουμε επαναστάτες.

Όπως εξηγεί η μητέρα μου, στο βιβλίο της Αναπόληση, η ζωή μου δίπλα στο Τσε, συνδέθηκε με το επαναστατικό κίνημα σαν μαχητής της παρανομίας στην παλιά επαρχία Λας Βίγιας, εκπληρώνοντας αποστολές μεταφοράς διάφορων συντρόφων στο βουνό. Επίσης, ανέβηκε στο Εσκαμπρέι μεταφέροντας 50.000 πέσος, τα οποία είχε τοποθετήσει στην πλάτη της με επιδέσμους, πράγμα που έκανε πολύ δύσκολο το περπάτημα μέχρι το Γκανιλάνες, το πρώτο στρατόπεδο που οργανώθηκε από τον Κομαντάντε Γκεβάρα στο ελεύθερο έδαφος της κεντρικής επαρχίας της χώρας.

Η Αλέιδα ήταν μητέρα και πατέρας, αυτό είναι ένα από τα πιο μοναδικά πράγματα στη ζωή μου. Και ο τρόπος που οδήγησε την οικογένεια, σαν μητέρα και πατέρας, είναι κάτι για το οποίο την ευγνωμονούμε και οι τέσσερις. Αυτή της η αυταπάρνηση με κάνει να μην μπορώ να αναφέρω τον Τσε χωρίς να μιλήσω γι αυτήν, αυτήν που σηκώνονταν πάντα στις πέντε το πρωί, πολλές φορές απλά για να μας αποχαιρετήσει όταν πηγαίνουμε για να εκπληρώσουμε διάφορα καθήκοντα, όπως για παράδειγμα να κόψουμε ζαχαροκάλαμο.

Έτσι λοιπόν, έχω την τιμή να είμαι γιος του Τσε, με μια τέτοια μητέρα! Τους ένωσε μια μεγάλη αγάπη, που φαίνεται και στα γράμματά τους, σημάδια μιας όμορφης συναισθηματικής σχέσης. Με ευχαριστεί ο τρόπος που γνωρίστηκαν, ερωτεύτηκαν και αγαπήθηκαν. Και εκμεταλλεύομαι αυτή την ευκαιρία, για να φανεί η μεγάλη ευαισθησία του απαιτητικού αυτού ανθρώπου, του γεμάτου τρυφερότητα.
Για παράδειγμα, γράφοντας της από το Κονγκό το 1965, λέει: ”Όταν άγγιξα το σημάδι που άφησε στο δέρμα σου ένας επίδεσμος, ξέσπασε μέσα μου μια πάλη ανάμεσα στον άψογο επαναστάτη και στον άλλον, τον πραγματικό Τσε”.

Στο στρατόπεδο στη Λα Βίγιας, στο Κεντρικό Πανεπιστήμιο, στο πρώτο μέρος που ήταν η Αντάρτικη Διοίκηση της επαρχίας,ο Κομαντάντε Γκεβάρα της έδωσε ένα τουφέκι Μ-1 και της δήλωσε ότι το κέρδισε. Αργότερα, την άφησε να μάθει για την ύπαρξη της Περουβιανής του συζύγου, της οικονομολόγου Ίλντα Γκαντέα και της κόρης του Ιλντίτα - Μπεατρίς.

Η Αλέιδα λέει στο βιβλίο της ότι στις 2 Γενάρη 1959, στο δρόμο για την πρωτεύουσα, στην πρώτη στάση για να βάλει καύσιμα στο τζιπ, στο Λος Αραμπος του Ματάνσας – άλλοι λένε στο Κολοσσαίο – ο Τσε της εκδήλωσε για πρώτη φορά την αγάπη του. Και στις 7 Γενάρη την παρουσίασε στον Φιντέλ και στην Σέλια (Σάντσες).

Η Χοσεφίνα [ Αλείδα Μαρτς ] αναφέρει ότι στις 12 Γενάρη της έδωσε να διαβάσει ένα γράμμα προς την Ιλντα, με το οποίο της ανακοίνωνε επίσημα τον χωρισμό τους, γιατί σκόπευε να παντρευτεί μια κουβανή κοπέλα που είχε γνωρίσει στον αγώνα.

Ο Ερνέστο επιμένει ότι παρά την προφανή σοβαρότητα και των δύο, αποτελούσαν ένα ζευγάρι με τεράστια ανθρώπινη ευαισθησία, έως και ποιητική.

Αυτό εμφανίζεται σε ένα σημείο του προαναφερθέντος βιβλίου Αναπόληση, στο οποίο η “Γιατρός” [ η μητέρα μου] γράφει ότι αυτόν τον αξέχαστο Γενάρη, όταν μπήκε στο δωμάτιό μου στο (κάστρο) Λα Καμπάνια ξυπόλυτος και σιωπηλός, ολοκληρώθηκε ένα γεγονός πέρα από την πραγματικότητα και ο Τσε με διάθεση χιούμορ το αξιολογεί ως “η μέρα της κατάληψης του κάστρου”. Χρησιμοποίησε αυτή την έκφραση σαν μια παροιμία, γιατί σε κάθε κάστρο, για να το καταλάβεις, πρώτα γίνεται η πολιορκία και μετά σιγά-σιγά, αφού μελετήσεις τα αδύνατα σημεία του, αποφασίζεται η επίθεση. 

"Πράγματι, αυτό συνέβη", θυμάται η Αλέιδα Μαρτς, "γιατί εγώ ήμουν ερωτευμένη πολύ περισσότερο από όσο πίστευα , και απλά, παραδόθηκα χωρίς να αντισταθώ και χωρίς να δώσω καμία μάχη [...].

Ο γάμος πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιουνίου, στο κάστρο Λα Καμπάνια. Από αυτή την ένωση γεννήθηκαν η Αλειδίτα [Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 1960], ο Καμίλο [Κυριακή 20 Μαΐου 1962], η Σέλια [Παρασκευή 14 Ιουνίου 1963] και ο Ερνέστο [Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 1965].

Σε ένα γράμμα, ο πατέρας μου ομολογούσε στην Αλέιδα “Έτσι, πέρασα ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου, περιορίζοντας την αγάπη με άλλες σκέψεις και με τον κόσμο να πιστεύει ότι πρόκειται για ένα μηχανικό τέρας [...] ”.

Και σε ένα τετράδιο με σημειώσεις που της στέλνει από πολύ μακρυά, της λέει:”Το παρελθόν έχει τελειώσει, είμαι το μέλλον καθ οδόν (...) αν μια μέρα νοιώσεις τη βία μιας ματιάς, μη γυρίσεις, μη σπάσεις το ξόρκι, συνέχισε να φτιάχνεις τον καφέ μου και άσε με να σε ζήσω στην αιωνιότητα της στιγμής”.

Η συμβουλή του πατέρα μου στα γράμματά του

Ο Ερνέστο αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή στην ΕΣΣΔ, το 1987. Όπως εξομολογείται, έχει πραγματικούς φίλους εδώ και πολλά χρόνια, που τον έχουν συντροφέψει σε διάφορες στιγμές της ζωής του.

Στην αντίληψή μου ο αληθινός φίλος αποτελεί ζωτική δομή μιας κοινωνίας και μετατρέπεται σε μέλος της οικογένειάς σου. Φέρνω σαν παράδειγμα τον Χοσέ Ρικάρδο, γιο του Πάπι από τους αδερφούς Ταμάγιο, τον Καμίλο Σάντσες, γιο του Κομαντάντε Σάντσες Πινάρες, τον Παντόχα, γιο του καπετάνιου Όλο και άλλους, που κατά τον ίδιο τρόπο, είναι σαν αδέρφια για όλους εμάς.... Ο πατέρας μας στα γράμματά του μας σμίλεψε την ψυχή για μετά.
Εγώ , για παράδειγμα, θυμάμαι με αγάπη και τους φυλάω στη μνήμη μου, τους άνδρες της Προσωπικής Ασφάλειας, που μας πρόσεχαν κατά την απουσία του Τσε, όταν είμαστε παιδιά. Τον Φέλο, από το Πιναρ ντελ Ρίο, τον Νέστρορ, από την Αβάνα, τον Μισαέλ από την ανατολική επαρχία... Τους βλέπαμε σαν δάσκαλους ή και σαν γονείς μας... Σε μας τα αγόρια, μας έμαθαν μέχρι και πως κατουράμε. Από τους τρεις ζει μόνο ο Νέστρορ, ο μαύρος. Τους δύο που πέθαναν εδώ και καιρό, τους κηδέψαμε και τους πενθήσαμε σαν μέλη της οικογένειάς μας. Ο Ίσαελ μας έμαθε να πυροβολούμε με τα όπλα Brno 2 και Calibre 22.

Mεγαλώνοντας, παρουσιάστηκα στις Ειδικές Δυνάμεις του ΜΙΝΙΤ (ΥπΕσ) και έγινα υπολοχαγός, ήταν μια τιμή για μένα. Τότε ήμουν 23 ετών. Όταν πυροβολούσα με το όπλο στις ασκήσεις που κάναμε, ερχόταν στο μυαλό μου ο θρύλος του πατέρα μου.

Το 1990, σε μια Ακαδημία της Σοβιετικής Ένωσης, έγινα Αξιωματικός Επιχειρήσεων της Αντικατασκοπίας. Είχα πάντα μαζί μου τις συμβουλές του πατέρα μου στα γράμματά του.

Ο πατέρας μου όπως είναι γνωστό, έκανε το γύρο της Λατινικής Αμερικής με τον Αλμπέρτο Γρaνάδο (με την μοτοσυκλέτα La Poderosa). Και στη Σιέρα Μαέστρα έπρεπε να καταβάλει προσπάθειες να εκπαιδεύσει αντάρτες με χαμηλό πολιτιστικό επίπεδο, αγρότες πρακτικά αναλφάβητους.
Μου είπαν ότι έχεις φτιάξει μια επιχείρηση με ένα πολύ συμβολικό όνομα: “La Poderosa”;

La Poderosa; Nαι, διευθύνω αυτή την επιχείρηση, ειδικότερα ασχολούμαι με το κομμάτι του εξωτερικού. Είναι ένα ταξιδιωτικό γραφείο, τουριστικό, ειδικευμένο στις μοτοσυκλέτες, στη Harley Davidson, την πιο δυνατή, την πιο γνωστή και την πιο εμπορική στο εξωτερικό, αυτή που γενικά αρέσει πιο πολύ σαν μηχανή βόλτας. Εγώ πηγαίνω με μία από αυτές και ξεναγώ τους τουρίστες. Η μηχανή αυτή ονομάζεται “La Poderosa”, ως ένας φόρος τιμής σε εκείνη την Northon 500 με την οποία ο Τσε και ο Αλμπέρτο Γρανάδο διέσχισαν την Λατινική Αμερική...
Στη συνέχεια, η συνέντευξη πηγαίνει στο πως τα γράμματα του πατέρα του, σημάδεψαν τον τρόπο που θα έβλεπε το μέλλον.

Με τα γράμματά του στην οικογένειά μας, μας προετοίμασε για το μέλλον, μας προειδοποίησε για τη ζωή και μας έδωσε μαθήματα. Ήταν πεισμένος ότι θα μπορούσε να πεθάνει.

Α! και μια άγνωστη είδηση! Ποτέ η μητέρα μου Αλέιδα Μαρτς, δεν το έχει πει, και σήμερα εγώ θέλω να το πω, μπορώ να το αποκαλύψω μετά τόσα χρόνια. Αυτή ζήτησε από “το γέρο μου” να πάει να πολεμήσει στη Βολιβία, όταν θα το επέτρεπαν οι συνθήκες και αυτός υποσχέθηκε ότι έτσι θα γινόταν, αλλά τελικά δεν μπόρεσε να ανοίξει το δεύτερο μέτωπο που ήλπιζε να δημιουργήσει.

Ξέρω επίσης ότι είσαι διεθνιστής, όπως ο πατέρας σου ...

Διεθνιστής; Ναι, ήμουν σχεδόν δύο χρόνια στην Αγκόλα, πρώτα στην Κάχαμα, μετά στη Μπενγουέλα, στο Λόμπιτο και σε άλλες πολεμικές ζώνες. Φυσικά, μάχιμος αλλά και ως Αξιωματικός Επιχειρήσεων της Στρατιωτικής Αντικατασκοπείας.

Σου αρέσει το σκάκι όπως στον Τσε;

Ήταν το αγαπημένο του άθλημα. Επειδή ήταν αυτό που έμοιαζε με τη στρατιωτική τέχνη, όπου ασκούσε τακτική και στρατηγική, την επίθεση, αντεπίθεση και τελικά την άμυνα με τα πιόνια όπως ο αξιωματικός, ο βασιλιάς , οι πύργοι, σαν να ήταν μέρος μιας μάχης με όπλα.

Δεν υπάρχουν και εκείνοι που προσπαθούν να αμαυρώσουν την ιστορία του πατέρα σου με συκοφαντίες;

Ο πατέρας μου ήταν πάνω απ όλα πολύ γενναιόδωρος και ανθρώπινος, παρά τις συκοφαντίες των εχθρών. Η καλύτερη απόδειξη γι αυτό, είναι ότι πήγε να πολεμήσει σε άλλες χώρες. Άφησε τα πάντα, την αγάπη μας, την αγάπη του λαού, για να μπορέσουν άλλα παιδιά, άλλοι νέοι και άνθρωποι, να έχουν υγεία, μόρφωση, ιατρική περίθαλψη, ανθρώπινα δικαιώματα και τελικά να ζουν καλά και να είναι ευτυχισμένοι.

Για να είσαι αυθεντικός επαναστάτης

Εμπνευσμένος από τη συζήτηση, ο Ερνέστο ξεκινά μια ιστορική αναδρομή. Θυμάται ότι, όταν τελείωσε την ιατρική ο πατέρας του, ξεκίνησε από το Μπουένος Άιρες στις 7 Ιούλιου 1953, το δεύτερο ταξίδι του στη Λατινική Αμερική.

Σε αυτή την περιοδεία, σημειώνει, ήρθε σε επαφή στη Βολιβία με τον αντίκτυπο της επανάστασης του 1952, στη Γουατεμάλα ήταν μάρτυρας της ανατροπής του Χάκομπο Άρμπενς, στην Κόστα Ρίκα, στη Γουατεμάλα και στο Μεξικό, έρχεται σε επαφή με τους επιζώντες κουβανούς επαναστάτες των γεγονότων της 26ης Ιουλίου 1953 (επίθεση στο στρατόπεδο Μονκάδα) και γνώριζει τον Φιντέλ Κάστρο. Εκεί αποφασίζει να ενταχθεί στο επαναστατικό κίνημα που ηγείται και μετά την απόβαση του Γκράνμα ξεκινά τον αγώνα στην Κούβα.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1953, σε γράμμα του στη θεία του Μπεατρίς, από την Κόστα Ρίκα, ομολογεί ότι στη Γουατεμάλα θα τελειοποιούσε τον εαυτό του και θα κατακτούσε αυτό που χρειάζεται για να είναι ένας αυθεντικός επαναστάτης. Της λέει: “Εκτός από γιατρός, είμαι δημοσιογράφος και ρήτορας .... σε αγκαλιάζω και σε αγαπώ, ο ανιψιός σου με τη σιδερένια υγεία, το άδειο στομάχι και την ξεκάθαρη πίστη στο σοσιαλιστικό μέλλον. Chau, Chancho”.

Στις 12 Φεβρουαρίου 1954, στο τέλος άλλου γράμματος προς την Μπεατρίς, την αποχαιρετά με αυτό τον τρόπο: “Μια ατσάλινη αγκαλιά από τον προλετάριο ανιψιό σου”.

Στις 6 Ιουλίου 1956, σε γράμμα προς τους γονείς του από τη φυλακή στο Μεξικό, γράφει: "Ένας νέος κουβανός ηγέτης με κάλεσε να ενταχθώ στο ένοπλο απελευθερωτικό κίνημα της χώρας του, και φυσικά, δέχτηκα. Το μέλλον μου συνδέεται με την κουβανική επανάσταση. Ή θα θριαμβεύσω μαζί της ή θα πεθάνω εκεί. Πέρασα τη ζωή μου ψάχνοντας την αλήθεια μου μέσα στα παραπατήματα. Στον τάφο μου θα πάρω μόνο τη θλίψη ενός ανολοκλήρωτου τραγουδιού”.

Σε άλλο γράμμα, προς τη μητέρα του, γράφει: “Το επάγγελμά μου σήμερα, μοιάζει με του «σαλταδόρου», σήμερα εδώ, αύριο εκεί. Τα σημάδια είναι καλά, προμηνύουν τη νίκη. Αλλά αν κάνουν λάθος, τελικά, ακόμα και οι θεοί κάνουν λάθος. Η πορεία μου είναι ουσιαστικά μια περιπέτεια και ο αγώνας θα είναι με την πλάτη στον τοίχο, όπως στους ύμνους, μέχρι να νικήσω ή να πεθάνω...”.

(στμ)

Η ιστορική φωτογραφία Του κομαντάντε Che !!

Είναι η πιο διάσημη φωτογραφία, που τραβήχτηκε ποτέ. 

Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, όπως τον απαθανάτισε ο φακός του Αλμπέρτο Γκουτιέρεζ, γνωστού ως Αλμπέρτο Κόρμπα.

Το κλικ το έκανε στις 5 Μαρτίου του 1960. 

Την προηγούμενη ημέρα, η CIA είχε ανατινάξει ένα γαλλικό πλοίο στο λιμάνι της Αβάνας.

Από το «χτύπημα» σκοτώθηκαν 136 άτομα. Οι Κουβανοί έγιναν έξαλλοι. Την επόμενη έγιναν οι κηδείες.

Ο Φιντέλ Κάστρο, μετά από πορεία διαμαρτυρίας, ανέβηκε στην εξέδρα που είχε στηθεί στην πλατεία Επανάστασης, για να μιλήσει στο πλήθος. 

Πίσω του, στεκόταν ο Τσε Γκεβάρα. Ο φωτογράφος ήταν κάτω από την εξέδρα. 

Ο Γκεβάρα έκανε ένα βήμα μπροστά, για να δει κάτι και μπήκε στο οπτικό πεδίο του Γκουτιέρεζ, που είχε σηκωμένο το κεφάλι. Κοίταξε μέσα στον φακό και τράβηξε μόνο δύο φωτογραφίες. Μια οριζόντια και μια κάθετα. Ίσα που πρόλαβε να ζουμάρει....

Η εφημερίδα Revolution που δούλευε, δεν ήθελε να τη δημοσιεύσει και προτίμησε να βάλει μια του Κάστρο με τον Σάτρ και τη ΝτεΜποβουάρ. 

Ο Κόρμπα έβγαλε μερικά αντίτυπα και την έκανε δώρο σε μερικούς του φίλους.

 Η ιστορική φωτογραφία έμεινε κλεισμένη για επτά χρόνια στο συρτάρι του και κολλημένη σε έναν τοίχο του γραφείου του.
     Το 1967, μετά τη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα, 

ο Ιταλός εκδότης Τζιαντζιάκομο Φελτρινέλι βρέθηκε στην Κούβα, ψάχνοντας στοιχεία για τη ζωή και τη δράση του κομαντάντε. 

Συναντήθηκε με τον Γκουτιέρεζ και όταν είδε τη φωτογραφία του, έμεινε εκστατικός.Ήταν η καλύτερη πόζα του Τσε, που είχε δει ποτέ του. 

Ο φωτογράφος Γκουτιέρεζ, για να βοηθήσει τον «φίλο της επανάστασης», όπως έλεγε τον Ιταλό εκδότη, την έβγαλε από το συρτάρι και του τη χάρισε.

Δεν πληρώθηκε καθόλου.... 

Από τότε, η «δωρική» πόζα του Τσε Γκεβάρα κόσμησε εκατομμύρια μπλουζάκια, σημαίες, ρούχα, τοίχους, προκηρύξεις, ποτήρια, μπρελόκ, οτιδήποτε.

Είναι ταν το απόλυτο σύμβολο της επανάστασης. 

Για δεκαετίες ολόκληρες, ο φωτογράφος δεν απολάμβανε κέρδη από τη φωτογραφία, αφού δεν είχε κατοχυρώσει ηθελημένα το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας....

Ρούλα Καραγιάννη

               28/1/18

Η πρώτη συνέντευξη του Che στην αμερικανική τηλεόραση του ABC

Η συνέντευξη του Τσε Γκεβάρα στην εκπομπή «Issues and Answers» του ABC (1964)

1964

Η πρώτη συνέντευξη του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στην αμερικανική τηλεόραση δώθηκε στην εκπομπή «Issues and Answers» του τηλεοπτικού δικτύου ABC. Η ανταποκρίτρια Λίζα Χάουαρντ (Lisa Howard) ταξίδεψε στην Αβάνα την άνοιξη του 1964 όπου συνάντησε τον τότε υπουργό βιομηχανίας της επαναστατικής κυβέρνησης της Κούβας. Παρακάτω παρατίθεται, μεταφρασμένα στα ελληνικά, τα πρακτικά της συνέντευξης, με τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις όπως ακριβώς δώθηκαν στη δημοσιότητα απ’ το τηλεοπτικό δίκτυο.

22 Μαρτίου 1964.

Ερώτηση: Πόσο σοβαρά επηρεάζει την κουβανική οικονομία ο αποκλεισμός (εμπάργκο) των ΗΠΑ;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Δε μπορώ να σας δώσω συγκεκριμένη εικόνα των επιπτώσεων που ο οικονομικός αποκλεισμός έχει επιφέρει στην Κούβα και, είτε το πιστεύετε η όχι, το εμπάργκο έχει και καλές και αρνητικές επιπτώσεις. Στις καλές [επιπτώσεις] είναι η ανάπτυξη της εθνικής επίγνωσης και του αγωνιστικού πνεύματος του κουβανικού λαού σε μια προσπάθεια να ξεπεράσει το γεγονός ότι [στο παρελθόν] κάθε μηχάνημα στην Κούβα ήταν κατασκευασμένο στις ΗΠΑ και πως το νησί είχε καταστεί σκουπιδότοπος μεταχειρισμένων αμερικανικών μηχανημάτων, με το αζημίωτο, κάτι που έχει διακοπεί τώρα. Αν το αναλογιστείτε αυτό μπορείτε να καταλάβετε τι έχει επιφέρει το εμπάργκο και την προσπάθεια που απαιτείται για να το αντιμετωπίσουμε. Δε μπορώ να σας δώσω στατιστικά στοιχεία. Δεν τα γνωρίζω. Αλλά ασφαλώς ο αποκλεισμός έχει επιφέρει σοβαρές δυσκολίες. Την ίδια όμως στιγμή, έχει αποτελέσει ένα καλό μάθημα για μας. Μας έμαθε πως να διαχειριστούμε την οικονομία μας στο μέλλον.

Ερώτηση: Η Ρωσία ενισχύει με μεγάλα χρηματικά ποσά στην κουβανική οικονομία κάθε μέρα. Τι θα συνέβαινε στην οικονομία του νησιού εάν αυτή η βοήθεια σταματούσε ξαφνικά;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αυτές οι δηλώσεις περί “καθημερινής” οικονομικής βοήθειας είναι, πιστεύω, χαρακτηριστικό του αμερικανικού τρόπου σκέψης και του πως αντιλαμβάνεστε την έννοια της επένδυσης. Θα μπορούσε, πράγματι, να αντικατοπτρίζει περίπου του πως αντιλαμβάνονται οι αμερικανοί την “οικονομική βοήθεια”. Η αμερικανική βοήθεια στις χώρες της Νότιας Αμερικής τελικώς στράφηκε ενάντια στα κράτη που λάμβαναν τη βοήθεια αυτήν. Στην δική μας περίπτωση έχει υπάρξει αυτό που θα αποκαλούσαμε “οικονομική βοήθεια”, όπως η διαγραφή συγκεκριμένων εμπορικών χρεών, η χορήγηση μακροπρόθεσμων δανείων, σε μια καθαρά εμπορική βάση. Όσο για τα υπόλοιπα, έχουμε την φυσιολογική, φυσική εμπορική σχέση μεταξύ δύο χωρών. Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον ο κύριος πελάτης εισαγωγών-εξαγωγών της Κούβας. Είναι η Σοβιετική Ένωση. Τώρα εάν, με την ερώτηση σας, θέλετε να σας πω τι θα συνέβαινε εάν η σοβιετική οικονομική βοήθεια σταματούσε, τότε μπορώ να σας απαντήσω πως η ζωή της χώρας θα παρέλυε επειδή, για παράδειγμα, το πετρέλαιο μας, όλο το πετρέλαιο που έχουμε, σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια τόνοι, εισάγονται απ’ την Σοβιετική Ένωση – αλλά αυτό δεν συνιστά βοήθεια. Αποτελεί εμπορική σχέση ανταλλαγής στη βάση της πλήρους ισότητας και πληρώνουμε γι’ αυτήν με ζάχαρη και άλλα προϊόντα.

Ερώτηση: Θα κάνατε μια εκτίμηση για το πόσο επιτυχημένος έχει αποδειχθεί ο οικονομικός αποκλεισμός εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Νομίζω ότι σχεδόν με καλείτε να διαρρεύσω απόρρητες πληροφορίες. Έχουμε αναγνωρίσει την σημασία του οικονομικού αποκλεισμού, αλλά έχουμε επίσης δηλώσει πως το εμπάργκο δεν πρόκειται να μας εμποδίσει να αναπτυχθούμε. Κυρίως όμως είναι δύσκολο να είμαι σαφής αναφορικά με αυτό και ούτε είναι σωστό. Σε τελική ανάλυση, ασχέτως των καλών σας προθέσεων, είμαστε ακόμη εχθροί. Και ο εχθρός πρέπει να γνωρίζει μόνο γενικά πράγματα αναφορικά με την άλλη πλευρά.

Ερώτηση: Η Κούβα αγόρασε πρόσφατα λεοφωρεία από το Λονδίνο. Διαπραγματεύεστε για πλοία με την Ισπανία. Αντιλαμβάνομαι πως υπάρχει κάποια οικονομικού τύπου αποστολή στην Ελβετία – αποτελεί αυτό για σας βασική αλλαγή της κουβανικής οικονομίας;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Δε νομίζω. Νομίζω υπάρχει αλλαγή στην οικονομική πολιτική ορισμένων χωρών. Έχει υπάρξει μια συγκεκριμένη διάλυση της επονομαζόμενης μονολιθικής ενότητας του ελεύθερου κόσμου. Υπάρχουν περισσότερες εμπορικές σχέσεις με την Κούβα τώρα. Η εμπορική μας αντίληψη βασίζεται πάντα στις ίδιες αρχές. Με άλλα λόγια, το εμπόρευμα είναι εμπόρευμα και πρέπει να είναι ισοβαρές και για τον αγοραστή και τον πωλητή. Και σε αυτή τη βάση έχουμε εμπορικές σχέσεις με όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ακόμη και μετά την χειροτέρευση των σχέσεων μας.

Οι ΗΠΑ έχουν εξασκήσει μεγάλη πίεση προκειμένου να απαγορεύσουν την πώληση συγκεκριμένων προϊόντων σε μας και γνωρίζετε καλά τις συζητήσεις που έγιναν επειδή η Leyland [1] μας πούλησε λεωφορεία. Αλλά στην πραγματικότητα δεν είμαστε εμείς που έχουμε αλλάξει. Συγκεκριμένα στοιχεία της διεθνούς πολιτικής έχουν αλλάξει. Δε γνωρίζω εάν αυτά σχετίζονται με εμάς. Δεν το νομίζω. Δε νομίζω ότι είμαστε και τόσο σημαντικοί.

Ερώτηση: Αισθάνεσθε ότι αυτές οι αγορές (εκ μέρους της Κούβας) αποτελούν αποτυχία του οικονομικού αποκλεισμού των ΗΠΑ;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ναι.

Ερώτηση: Σημαντική αποτυχία;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αυτό εξαρτάται απ’ το πως επηρρεάζει το αμερικανικό “εγώ”, τον εγωϊσμό των ΗΠΑ.

Ερώτηση: Στρατηγέ Γκεβάρα, πιστεύετε ότι οι εμπορικές σας σχέσεις με τη Δύση που υπάρχουν τώρα θα συνεχίσουν – και πιθανόν να επεκταθούν – στο προσεχές μέλλον;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Το ελπίζω. Φυσικά δεν έγκειται μόνο στις δικές μας ευχές αλλά επίσης στη θέληση των λαών με τους οποίους έχουμε σήμερα εμπορικές σχέσεις. Αλλά έχω ελπίδες πως θα συνεχιστεί και θα περάσουμε σε μια νέα εποχή αναφορικά με τις σχέσεις της Κούβας. Το γεγονός δηλαδή ότι οι χώρες της Ευρώπης έχουν αντιληφθεί την σημασία του να έχουν σχέσεις με όλες τις χώρες του κόσμου και πως η Κούβα είναι μια καλή, αξιόπιστη, σταθερή αγορά. Επομένως, όλα μας οδηγούν στο να ελπίζουμε πως αυτές οι σχέσεις θα συνεχιστούν και θα επεκταθούν στο μέλλον. Ενδιαφερόμαστε ιδιαίτερα γι’ αυτό. Έχουμε κλείσει συμφωνίες για την αγορά εργοστασιακών μονάδων με συγκεκριμένες χώρες, τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Ιαπωνία. Αισθανόμαστε ότι στο μέλλον θα είμαστε σε θέση να κάνουμε τέτοιες συμφωνίες και με ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια. Διότι κατά το παρελθόν υπήρχε πάντοτε ο φόβος πως οι εμπορικές σχέσεις μπορούσαν να διακοπούν, αλλά ειδικά η Αγγλία και η Γαλλία έχουν διατηρήσει πολύ καλές σχέσεις με εμάς σε αυτόν τον τομέα. Έχουν εγγυηθεί την παροχή επιμέρους τμημάτων του εξοπλισμού που αγοράσαμε κατά την επαναστατική περίοδο.

Αυτό έχει ενισχύσει την αυτοπεποίθηση μας στην πιθανότητα να εισάγουμε νέο μηχανικό εξοπλισμό και τότε, με αυτόν τον πρώτης τάξης εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, να χτίσουμε μια ολόκληρη σειρά βιομηχανιών τις οποίες αναπτύσουμε σήμερα.

Ερώτηση: Τι θα συνέβαινε στην κουβανική οικονομία εάν αυτό το εμπόριο με τη Δύση διακόπτονταν ξαφνικά;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Τίποτα.

Ερώτηση: Στρατηγέ Γκεβάρα, αποδεικτικά στοιχεία απ’ το εξωτερικό δείχνουν ότι το μαρξιστικό οικονομικό σύστημα απλά δεν λειτουργεί. Δεν προσφέρει πλούσια ζωή για τους ανθρώπους. Μετά από 47 χρόνια εφαρμογής του, η Σοβιετική Ένωση δε μπορεί ακόμη να θρέψει, να στεγάσει και να ντύσει επαρκώς το λαό της. Πιστεύετε ότι είναι πιθανόν το μαρξιστικό σύστημα να μην προσφέρει τα κατάλληλα κίνητρα για την ύπαρξη υψηλού επιπέδου παραγωγικότητας;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Έχετε μια τάση να κάνετε δηλώσεις υπό τη μορφή ερωτήσεων. Και πάλι, οφείλω να διαψεύσω τη δήλωση σας και έπειτα να απαντήσω στην ερώτηση. Λέτε πως έχει αποδειχθεί ότι ο μαρξισμός, ή το μαρξιστικό σύστημα, δεν προσφέρει στους ανθρώπους αυτά που χρειάζονται για να διασφαλιστεί μια καλή ζωή. Νομίζω πως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Εάν συγκρίνουμε το μέσο βιοτικό επίπεδο στις ΗΠΑ με αυτό άλλων χωρών τότε πρέπει πράγματι να παραδεχτούμε πως στις υπόλοιπες χώρες είναι χαμηλότερο. Όταν όμως μιλάτε για τον αμερικανικό τρόπο ζωής, και αυτόν του ελεύθερου κόσμου, πρέπει να λάβετε υπ’ όψη τα 200 εκατομμύρια ανθρώπων στη Λατινική Αμερική που πεθαίνουν της πείνας, που πεθαίνουν απο αρρώστιες, που η ζωή τους δεν περνάει τα 18 χρόνια, που πεθαίνουν σε παιδική ηλικία. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι συμβάλλουν στο οικονομικό μεγαλείο των Ηνωμένων Πολιτειών οι οποίες τους εκμεταλλεύονται με τον ένα η τον άλλο τρόπο. Το ίδιο συμβαίνει στην Αφρική και συνέβη επίσης στην Ασία. Ο μαρξισμός δίνει ένα τέλος σε όλα αυτά. Την στιγμή που πολιορκούμαστε απ’ τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό δε μπορούμε να προσφέρουμε στο λαό μας όλα αυτά που θα επιθυμούσαμε, όλα αυτά που θα μπορούσαμε να παρέχουμε μέχρι τώρα. Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που οι λαοί συνεχίζουν να αγωνίζονται για την απελευθέρωση τους.

Ερώτηση: Όμως η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών γνωρίζει καλά τα προβλήματα στη Λατινική Αμερική και μέσω της Alianza [2] προσπαθεί πολύ σκληρά να ανυψώσει το βιοτικό επίπεδο των λαών σε όλο το ημισφαίριο. Εάν οι μεγαλοαστικές τάξεις συμφωνήσουν σε αγροτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις και αν αυξηθεί το βιοτικό επίπεδο, το νόημα της κουβανικής επανάστασης δεν χάνει την σημασία του;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Ασφαλώς θα το έχανε αμέσως. Το μήνυμα της κουβανικής επανάστασης έχει νόημα επειδή ο Ιμπεριαλισμός μπορεί μόνο να προσφέρει χλιαρές μεταρρυθμίσεις οι οποίες δεν φτάνουν στη ρίζα των προβλημάτων. Εάν το σύνολο της Λατινικής Αμερικής απελευθερώνονταν απ’ την ιμπεριαλιστική επικυριαρχία, τότε ο ίδιος ο Ιμπεριαλισμός θα έρχονταν αντιμέτωπος με πολύ σοβαρά ζητήματα. Η βάση του Ιμπεριαλισμού είναι η κυριαρχία του στις λατινοαμερικανικές χώρες μέσω της ανισοβαρούς σχέσης, της ανταλλαγής βιομηχανικών προϊόντων για πρώτες ύλες, η υφαρπαγή θέσεων “κλειδιά” στις κυβερνήσεις μέσω εθνικών ολιγαρχιών-πιστών στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. 

Τώρα, εάν όλα αυτά επρόκειτο να αλλάξουν, ο Ιμπεριαλισμός θα έχανε την ισχύ του. Θα αντιμετώπιζε τότε τη γενική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος. Με άλλα λόγια, κρίση προερχόμενη απ’ την εργατική τάξη της ίδιας της πατρίδας του. Και παρ’ ότι δεν είναι τόσο άμεση απειλή στην χώρα σας τώρα, επειδή η εκμετάλλευση των εργατικών τάξεων έχει μεταφερθεί στη Λατινική Αμερική, στην Αφρική και την Ασία, η ταξική πάλη θα στραφεί σε μια τέτοια περίπτωση στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Φυσικά το μήνυμα της κουβανικής επανάστασης θα έχανε όλη την σημασία του, αλλά δεν θα ήταν ούτε χρήσιμο πλέον, επειδή αυτό είναι ακριβώς [σ.μ: η ταξική πάλη] που επιθυμούμε για όλους της λαούς της Λατινικής Αμερικής – και από την στιγμή που αυτό θα είχε επιτευχθεί δεν θα υπήρχε περαιτέρω ανάγκη να διαδώσουμε το μήνυμα μας. Δεν θα είχε νόημα.

Ερώτηση: Επομένως, συμφωνούμε στην ανάγκη για μεταρρυθμίσεις;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αληθινές μεταρρυθμίσεις, για την πρόσβαση των λαών στην εξουσία. Τότε συμφωνούμε.

Ερώτηση: Στρατηγέ Γκεβάρα, αισθάνεστε ότι αυτό δεν μπορεί να έρθει μέσα από μια εξελικτική διαδικασία και πρέπει να έρθει μέσω της βίας και των επαναστατικών αναστατώσεων;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Αυτό, φυσικά, έγκειται στις αντιδραστικές τάξεις. Είναι αυτές που αρνούνται να παραδώσουν την εξουσία, να παραδώσουν τα ηνία της ισχύος. Οπουδήποτε οι αντιδραστικές τάξεις επιμένουν τα κρατάνε την εξουσία, πέραν της θέλησης του συνόλου, η σπίθα θα εκραγεί και θα μπορούσε να προκαλέσει πυρκαγιά σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική και οι λαοί θα έρθουν στην εξουσία.

Ερώτηση: Στρατηγέ Γκεβάρα, από την επιτυχία της επανάστασης μέχρι τώρα, η κουβανική οικονομία, σύμφωνα με όλες τις πληφορορίες, έχει επιδεινωθεί σε κάθε τομέα. Η βιομηχανική παραγωγή, η καλλιέργεια λαχανικών, η συγκομιδή ζάχαρης η οποία πέρυσι ήταν μειωμένη στους τρεισίμισι εκατομμύρια τόνους. Πως εκτιμάτε αυτήν την οικονομική οπισθοδρόμηση;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Λοιπόν, και πάλι η ερώτηση αυτή συνιστά δήλωση. Επομένως το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι η διάψευση της δήλωσης αυτής και μετά η όποια απάντηση. Λέτε ότι όλοι οι τομείς της κουβανικής οικονομίας έχουν επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια της επαναστατικής περιόδου και σας λέω πως κάνετε λάθος. Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε απ’ το 1959 και θα μπορούσε να έχει αυξηθεί πολύ περισσότερο εάν δεν είχε επηρρεαστεί απ’ την παραγωγή ζάχαρης η οποία, πράγματι, μειώθηκε. Η βιομηχανική παραγωγή έχει αυξηθεί με ετήσιο ρυθμό 7% και, φυσικά, χωρίς να μετράμε τη ζάχαρη. Και η αύξηση για το 1963, και οι εκτιμήσεις για το 1964, δείχνουν ακόμη υψηλότερο ρυθμό. Για το 1963, έφτασε το 10% και οι προβλέψεις για το 1964 είναι ακόμη υψηλότερες, όπως και παραγωγή ζάχαρης θα αυξηθεί επίσης.

Ερώτηση: Στρατηγέ Γκεβάρα, όταν πολεμούσατε στους λόγους της Σιέρρα Μαέστρα είχατε προβλέψει ότι η επανάσταση θα γινόταν τόσο ριζοσπαστική;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Διαισθητικά το ένιωσα. Φυσικά, η πορεία και η βίαιη ανάπτυξη της επανάστασης δε μπορούσε να προβλεφθεί. Ούτε ο μαρξιστικός-λενινιστικός χαρακτήρας αυτής μπορούσε να προβλεφθεί. Είχαμε μια, λίγο έως πολύ, ασαφή ιδέα για το πως θα λύσουμε τα προβλήματα που ξεκάθαρα ταλαιπωρούσαν τους χωρικούς που πολεμούσαν μαζί μας και τα προβλήματα που εντοπίσαμε στις ζωές των εργατών. Αλλά θα έπαιρνε πάρα πολύ χρόνο να σας αφηγηθώ την όλη διαδικασία μεταμόρφωσης της ιδεολογίας μας.

Ερώτηση: Στις ΗΠΑ υπάρχει η πεποίθηση ότι ο Στρατηγός Γκεβάρα ήταν ένας εκ των πλέον ριζοσπαστών της επανάστασης και μετατόπισε (πολιτικά) τον Δρ. Κάστρο προς τα αριστερά. Αυτό που συνέβη εδώ ήταν εν μέρει ότι είχε προσχεδιάσει. Το δέχεται ή το αρνείται αυτό;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Για μεγάλο διάστημα, στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες, μου έχουν κάνει την τιμή να θεωρούμαι ο εγκέφαλος της επανάστασης, ο ψυχρός υπολογιστής, ο αριστεριστής, η ισχύς πίσω απ’ την εξουσία. Λοιπόν, σε προσωπικό επίπεδο δεν θα με ενοχλούσε, αλλά η ειλικρίνεια μου ως επαναστάτη, η έμφυτη μετριοφροσύνη και ειλικρίνεια με οδηγούν στο να εξομολογηθώ πως ο κορυφαίος αριστερός στην Κούβα είναι ο Φιντέλ Κάστρο και πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις ΗΠΑ στην Κούβα είναι ο Φιντέλ και όχι εγώ.

Ερώτηση: Στους λόφους της Σιέρρα Μαέστρα, όταν ο Φιντέλ Κάστρο δήλωσε ότι δεν είναι κομμουνιστής, πιστέψατε ότι δεν ήταν κομμουνιστής και δεν επρόκειτο να γίνει;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Γνώριζα ότι δεν ήταν κομμουνιστής, αλλά πιστεύω πως επίσης γνώριζα ότι θα γινόταν κομμουνιστής. Όπως ακριβώς ήξερα, εκείνη την στιγμή, ότι δεν ήμουν και γω κομμουνιστής αλλά θα γινόμουν ένας μέσα σε σύντομο διάστημα – και πως η φυσική συνέχεια της επανάστασης θα μας οδηγούσε όλους στο μαρξισμό-λενινισμό. Δε μπορώ να πω ότι ήταν καθαρή, συνειδητή γνώση, αλλά ήταν διαίσθηση, το αποτέλεσμα προσεκτικής εκτίμησης της συμπεριφοράς των ΗΠΑ και ο τρόπος που η χώρα σας έδρασε εκείνη την εποχή εναντίον μας και υπέρ του Μπατίστα.

Ερώτηση: Εάν συνέβαινε κάτι στον Φιντέλ Κάστρο, ποιά πιστεύετε θα ήταν η μοίρα της κουβανικής επανάστασης και ποιός θα αναλάμβανε τα ηνία της ισχύος εδώ;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Απ’ την ερώτηση της συμπεραίνω ότι αναφέρεστε σε περίπτωση που του συνέβαινε κάτι βίαιο. Δε μπορούμε να αρνηθούμε ότι θα ήταν ένα πολύ σοβαρό χτύπημα στην κουβανική επανάσταση. Ο Φιντέλ είναι ο ηγέτης μας, αδιαμφισβήτητος και αδιαφιλονίκητος. Έχει υπάρξει ο αληθινός οδηγός μας μέσα απο μια σειρά πολύ πολύ δύσκολων περιστάσεων που η Κούβα είχε να αντιμετωπίσει, και σε αυτές τις στιγμές απέδειξε το ηγετικό του ανάστημα ως διεθνούς κύρους ηγέτης. Δε νομίζω ότι κάποιος απο εμάς έχει το ηγετικό του ανάστημα, αλλά έχουμε αποκτήσει επαναστατική εμπειρία πολεμώντας στο πλευρό του. Γίναμε αυτό που γίναμε πηγαίνοντας στο ίδιο “σχολείο” με αυτόν, ένα σχολείο κουράγιου, τόλμης, θυσίας, της αποφασιστικότητας να υπερασπιστούμε τις αρχές μας, της ανάλυσης διαφορετικών προβλημάτων. Και πιστεύω πως όλοι μαζί θα μπορούσαμε, να βαδίσουμε ακόμη και αν συνέβαινε κάτι σ’αυτόν.

Τώρα, αναφορικά με το ποιός θα τον αντικαθιστούσε, αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να συζητηθεί τότε. Κανένας απο μας δεν έχει αυτού του είδους την πολιτική φιλοδοξία αλλά, λογικά, ο αδελφός του Ραούλ (θα τον αντικαθιστούσε), όχι επειδή είναι αδελφός του, αλλά για τα ίδια του τα προσόντα – είναι ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και επομένως θα ήταν ο πλέον κατάλληλος μεταξύ υμών ώστε να ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι της κουβανικής επανάστασης.

Ερώτηση: Στρατηγέ Γκεβάρα, ο Δρ.Κάστρο συχνά εκφράζει την επιθυμία του να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις μεταξύ Κούβας και ΗΠΑ. Επιθυμείτε εσείς τέτοια ομαλοποίηση των σχέσεων;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Εάν βασίζεται σε αρχές, ναι. Και πιθανόν εγώ [να το επιθυμώ] περισσότερο απο κάθε άλλον επειδή η βιομηχανία είναι αυτή που πλήττεται περισσότερο απ’ τον οικονομικό αποκλεισμό. Η βιομηχανία και οι μεταφορές είναι ίσως οι τομείς της παραγωγής που έχουν πληγεί περισσότερο απ’ το εμπάργκο. Οι μεταφορές έχουν, λίγο έως πολύ, απελευθερωθεί απ’ τον αποκλεισμό αλλά όχι και η βιομηχανία και επομένως, στη βάση αρχών και πλήρους ισότητας, η ομαλοποίηση των σχέσεων θα ήταν ιδανική για μας.

Ερώτηση: Είστε αισιόδοξος για την πιθανότητα ομαλοποίησης των σχέσεων Κούβας και Ηνωμένων Πολιτειών;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Νομίζω πως είναι δύσκολο να απαντήσω. Παρακολουθούμε. Περιμένουμε. Ετοιμαζόμαστε για όποιον δρόμο κι’ αν ακολουθηθεί, οτιδήποτε κι’ αν συμβεί. Είναι κάτι που εξαρτάται από μια σειρά περιστάσεων. Εξαρτάται απ’ το πως η αμερικανική κυβέρνηση είναι σε θέση να υπολογίσει την κατάσταση διεθνώς. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση σας δεν έχει δώσει σαφή εικόνα ότι γνωρίζει πως να υπολογίσει τον συσχετισμό δυνάμεων παγκοσμίως και επομένως δεν υπάρχει ξεκάθαρη ιδέα για την πλήρη ομαλοποίηση [των σχέσεων].

Ερώτηση: Τι θα επιθυμούσατε να κάνουν οι ΗΠΑ αναφορικά με την Κούβα;

ΓΚΕΒΑΡΑ: Είναι πολύ δύσκολο να σας δώσω σαφή απάντηση. Είναι κάπως μη ρεαλιστική, ως ερώτηση. Ίσως η πιο ειλικρινής και υποκειμενική απάντηση θα ήταν η εξής: Τίποτα. Τίποτα απολύτως. Τίποτα για μας ή εναντίον μας. Απλά να μας αφήσουν ήσυχους.

Λίζα Χάουαρντ: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ Στρατηγέ Γκεβάρα.

Υποσημειώσεις:

[1] Leyland: Βρετανική εταιρεία κατασκευής οχημάτων, λεωφορείων και τρόλλεϋ με την επωνυμία Leyland Motors. Ιδρύθηκε το 1896, εθνικοποιήθηκε το 1975 και εντάχθηκε στην εταιρεία Rover το 1986.

[2] Alianza para el Progresso: «Συμμαχία για την ειρήνη», εμπνεύσεως του αμερικανού προέδρου Τζων Φ. Κέννεντι το 1961. Στόχος της, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, ήταν η επέκταση των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Λατινικής Αμερικής.

Πηγή: American Broadcasting Corporation, Μετάφραση & Επιμέλεια: Νικόλαος Μόττας/Guevaristas.