,,ΔΙΠΛΑ ΜΑΣ...ΑΓΡΥΠΝΑΕΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΑΣΤΕΡΙ..,,

Το ιστορικό ενός τραγουδιού. Ύμνος στο διεθνισμό και τη συντροφικότητα.
(Για όσους "φωτίζουν το δρόμο μας οι σελίδες απ' το κομμουνιστικό μας Μανιφέστο")

«Το 1978 διάβασα τον "Ριζοσπάστη" ένα πρωί και έπεσε το μάτι μου σε ένα ποίημα, το οποίο πραγματικά μου 'κανε μεγάλη εντύπωση, υπογραφόταν Άλκης Αλκαίος. Μέσα σε δυο μέρες το είχα μελοποιήσει, με τίτλο "Φλεβάρης 1848".
Έψαχνα να τον βρω, τίποτα. Διότι αυτό δεν ήταν το όνομά του, το όνομά του ήταν - όπως έμαθα μετά - Βαγγέλης Λιάρος...».
(Θάνος Μικρούτσικος)

Στις 21 Φεβρουαρίου 1848 δημοσιεύεται η πρώτη έκδοση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου των Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς.

 Την επομένη, στις 22 Φεβρουαρίου, ξεσπά η «Φεβρουαριανή» Επανάσταση των εργατών του Παρισιού.

"Μανουέλ Ντουάρντε απ' το Πράσινο Ακρωτήρι
ίσως ποτέ και να μη δω το πρόσωπό σου
ωστόσο αν κρίνω απ' το αιμάτινο γραφτό σου
θα πρέπει να 'ναι γιομάτο από λιοπύρι

Ελμπέρτο Κόμπος Παναμέζε αδελφέ μου
ίσως ποτέ να μην ακούσω τη φωνή σου
ωστόσο ασίγαστη θε να 'ναι σαν τη γη σου
αν κρίνω απ' τα μηνύματα του ανέμου

Ναϊμ Ασχάμπ απ' τις όχθες του Ιορδάνη
ίσως ποτέ και να μη σφίξουμε το χέρι
ωστόσο δίπλα μου αγρυπνάει το ίδιο αστέρι
που δίπλα σου αγρυπνάει κι αυτό μου φτάνει

Απόψε σμίξαν τις καρδιές μας σ' έναν έστω
στιγμιαίο συντονισμό ίδιες ελπίδες
καθώς μας φώτιζαν το δρόμο οι σελίδες
απ' το κομμουνιστικό μας μανιφέστο".

Στίχοι: Άλκης Αλκαίος
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη

Ο Μανουέλ Ντουάρντε, δικηγόρος και λογοτέχνης από το Πράσινο Ακρωτήρι. Ηγέτης του παναφρικανισμού τη δεκαετία του 1950. Καλούσε τους ομοεθνείς του από όλη την Αφρική να εξεγερθούν κατά των αποικιοκρατών.

Ο Ελμπέρτο Κόμπος, συνδικαλιστής και γενικός γραμματέας του εργατικού κέντρου του Παναμά. Αγωνίστηκε για την ανεξαρτησία του Παναμά από τις ΗΠΑ.

Ο Ναΐμ Αλ Ασχάμπ, ηγέτης του Ιορδανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (του μετέπειτα Παλαιστινιακού Λαϊκού Κόμματος). Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στις φυλακές της Ιορδανίας και του Ισραήλ. Απελευθερώθηκε το 1971, ενώ βρισκόταν σε απομόνωση και με κλονισμένη υγεία, ύστερα από διεθνή εκστρατεία. Μεταφέρθηκε στη Μόσχα για θεραπεία.

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ Στίχοι: Άλκης Αλκαίος Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη Μανουέλ Ντουάρντε απ' το Πράσινο Ακρωτήρι ίσως ποτ...

YOUTUBE.COM

ΦΛΕΒΑΡΗΣ 1848 - ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ Στίχοι: Άλκης Αλκαίος Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη Μανουέλ Ντουάρντε απ' το Πράσινο Ακρωτήρι ίσως ποτ...

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ Στίχοι: Άλκης Αλκαίος Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη Μανουέλ Ντουάρντε απ' το Πράσινο Ακρωτήρι ίσως ποτ...

Thesska Katerina

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ:Το έργο σου είναι βέλος πύρινο, που σκίζει τον χρόνο. Θα συνεχίζει τη διαδρομή του κι όταν θα χτίζουμε "τις αυριανές μας φάμπρικες, τα λαϊκά μέγαρα, τα κόκκινα στάδια", όταν θα δικαιωθεί ο σκοπός που αφιέρωσες το ταλέντο, το μυαλό, την καρδιά σου "στην κοινωνία που ο ψαράς θα γράφει ποιήματα και ο ποιητής θα ψαρεύει". 

Το έργο σου εκφράζει την ουσία, όχι μόνο μιας περιόδου, αλλά μιας ολόκληρης ιστορικής εποχής. Άχρονο, άτοπο, ανεξάντλητο, αθάνατο, όπως αθάνατος Θάνο είσαι κι εσύ.

ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΤΡΟΦΕ ΘΑΝΟ

Ο Θάνος Μικρούτσικος: Μιλά για το ΚΚΕ και τον καρκίνο που "εγκαινιάστηκε"...

Ένα πρωί κοιτάχτηκα στον καθρέφτη και του είπα: “Τα έβαλες με λάθος άνθρωπο. Θα σε ταλαιπωρήσω φρικτά”. Αν με ρωτήσεις τι ελπίζω, θα σου πω όχι την ίαση αλλά να καταστήσω το νόσημα χρόνιο. Η ιατρική εξελίσσεται. Βλέποντας και κάνοντας. Και ζώντας κάθε λεπτό. Ας πούμε ότι ζω τάδε καιρό, δεν τον προσδιορίζω. Δεν πρέπει να ζήσω καλά;

Θάνος Μικρούτσικος: “το ΚΚΕ έχει τις ορθότερες θέσεις”
05-05-2018

Αντιγράφουμε και δημοσιεύουμε αποσπάσματα από την πολύ μεστή συνέντευξη που έδωσε στην “Εφημερίδα των Συντακτών” και στην Έφη Μαρίνου ο μεγάλος συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος. 
Αρχικά μπορείτε να διαβάσετε τα αποσπάσματα που αφορούν τις τοποθετήσεις του Μικρούτσικου για το ΚΚΕ και την τρέχουσα πολιτική κατάσταση.

-Προηγήθηκαν κι αλλες συναυλίες τον περασμένο Μάρτη. Έπαιξες για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ τη “Σπουδή σε ποιήματα του Μαγιακόφσκι” σε μετάφραση Γ. Ρίτσου και την “Καντάτα για τη Μακρόνησο” σε ποίηση Γ. Ρίτσου. Δύο έργα γραμμένα πριν από 43 χρόνια, πριν καν γίνεις 28 χρονών…

Εγώ που έχω δώσει χιλιάδες συναυλίες, που ήμουν μανιακά εναντίον των κακών χώρων, που μου άρεσε να παίζω μόνο σε κλειστούς -το καλοκαίρι αναγκαστικά σε ανοιχτούς, όσο γινόταν σε κάστρα, θέατρα, κάποτε και σε άχαρους χώρους-, έζησα μια στιγμή που σε διαβεβαιώνω δε μου έχει ξανασυμβεί. Ήρθαν έντεκα χιλιάδες άνθρωποι. Και στις τρεις συναυλίες, αλλά κυρίως στο Γαλάτσι, συνέβη κάτι μοναδικό. Η “Καντάτα για τη Μακρόνησο” ως θέμα είναι οικείο, ως μουσική φόρμα όμως είναι πολύ δύσκολο να το παρακολουθήσουν ακόμα και ειδοποιημένοι ακροατές. Επί 60 λεπτά δεν ακύστηκε ούτε βηχάκι, ούτε κιχ. Επικρατούσε απόλυτη σιωπή κι εγώ έπαιζα πιανίσιμο με ένα τρομπόνι. Αυτό το κοινό δεν το είχα συναντήσει ξανά ούτε με δική μου μουσική αλλά ούτε ως θεατής άλλων συναυλιών.

Το δεύτερο γεγονός που δίπλωσε φτιάχνοντάς μου τη μέρα -ίσως μία από τις καλύτερες της ζωής μου σ’ αυτά τα 50 χρόνια μουσικής- ήταν αυτή η 55λεπτη ομιλία του Δ. Κουτσούμπα πάνω στη δουλειά μου. Μήπως νομίζεις ότι αναφέρθηκε στο συνθέτη που έγραψε τραγούδια για την επανάσταση, το κόμμα κ.λπ.; Όχι, μίλησε αναλυτικά για το τι σημαίνει ατονική μουσική στη δουλειά του Μικρούτσικου! Πώς λειτούργησε σ’ αυτήν η αποστασιοποίηση του Μπρεχτ για πρώτη φορά στην Ελλάδα και μάλιστα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Μια μεστή, καίρια ανάλυση σε καθαρά αισθητικό επίπεδο.

Τρελαθήκαμε όλοι. Ένιωσα τέτοια θεραπευτική ανάταση που την επομένη ξύπνησα και δεν είχα καρκίνο… Λες και η χαρά που πήρα απ’ αυτό το εξαιρετικό κοινό και την απρόσμενη προσέγγιση του Κουτσούμπα πάνω στο έργο μου να το έσβησε από το μυαλό μου.
-Η επανασύνδεση με το ΚΚΕ, το κόμμα στο οποίο ανήκες κάποτε, τι σκέψεις γέννησε;
Διαγράφτηκα από το ΚΚΕ το 1984. Έκτοτε, επί 34 χρόνια, ούτε μία φορά, παρά τις όποιες πολιτικές διαφωνίες μου, επιτέθηκα ή μίλησα απρεπώς γι’ αυτό. Έκανα μεγάλη διαδρομή, έψαξα, αναθεώρησα, ξαναδιάβασα, σκέφτηκα τι συνέβη τελικά σε εκείνη τη Σοβιετική Ένωση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ήταν όλα χάλια; Όχι. Ανεργία μηδέν και σκέψου: ανεργία σημαίνει ανελευθερία. Κοινωνικές παροχές, δωρεάν υγεία, παιδεία, πολιτισμός, τέχνες. Χάρη σ’ αυτή τη χώρα διαλύθηκε ο ναζισμός. Παιδιά, δεν είναι καλαμπούρι όλο αυτό, πρέπει να το υπολογίσουμε σωστά.

Παλιότερα η διαφωνία μου με το ΚΚΕ ήταν πάνω στην έννοια του εφικτού. Ακόμα πιστεύω στο εφικτό αλλά ως λάτρης της Ιστορίας κι επειδή θεωρώ ότι λαοί χωρίς ιστορική μνήμη και γνώση είναι αδύνατον να παίξουν ρόλο στο παρόν και το μέλλον, σε καλώ να εξετάσουμε τα τελευταία χρόνια. Κόμματα και κινήματα που ξεπήδησαν από την Αριστερά και δούλεψαν πάνω στο εφικτό, όλα αλλοτριώθηκαν και ενσωματώθηκαν στο σύστημα. Όπως και τα σημερινά παλικάρια του ΣΥΡΙΖΑ. Άρχισα να σκέφτομαι πολύ σοβαρά τι σημαίνει να κρατάς τις θέσεις σου.

-Αρκεί άραγε αυτή η προσήλωση στις θέσεις και η σταθερή άρνηση για οποιαδήποτε εμπλοκή με την τρέχουσα πολιτική;

Ο τελευταίος που θα επιχειρήσει μια αγιοποίηση είμαι εγώ. Προβλήματα υπάρχουν αλλά μη μου πεις ότι το ΚΚΕ δε δημιουργεί μια αίσθηση εμπιστοσύνης στους ψηφοφόρους του. Αν υποθέσουμε ότι γίνονταν εκλογές και το αποτέλεσμα δεν αφορούσε το σχηματισμό κυβέρνησης, το ποσοστό αυτών που σέβονται το ΚΚΕ θα ήταν πάνω από 35%. Εδώ και 4,5 χρόνια παρακολουθώ τι συμβαίνει. Κυρίως στην Ελλάδα της κρίσης, απ’ όλο το φάσμα των κομμάτων δεν το συζητώ ότι το ΚΚΕ έχει τις ορθότερες θέσεις.

Η κατάρρευση του κυβερνώντος κόμματος είναι τερατώδης κι έχει κάνει ζημιά στην έννοια της Αριστεράς. Τους ακούω να λένε “εμείς ως αριστεροί” και η φράση αγγίζει πια το όριο του αστείου. Φυσικά αυτή η έκπτωση δε νομιμοποιεί την αντιπολίτευση, αυτή που μας έχωσε στο λάκκο των λεόντων.

-Θα ξεκολλήσουμε κάποτε;
Έχουμε πολύ δρόμο. Το θέμα δεν είναι ελληνικό. Είναι το διεθνές που με φοβίζει. Ως μαρξιστής μένω πάντα στο γεγονός ότι η επανάσταση, η ανατροπή, η αλλαγή δεν έρχεται από ένα κράτος ή ένα κόμμα. Συνοδεύεται από αλυσιδωτές αντιδράσεις. Και πού να δεις τέτοιες σήμερα; Στη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, την Ιταλία; Τώρα βλέπεις μόνο το ακροδεξιό να ανθίζει, ό,τι συμβαίνει πάντα όταν οι δύο πόλοι του συστήματος, συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες, συγκλίνουν.
Αναδημοσιεύουμε κι ένα μικρό απόσπασμα, όπου ο Θ. Μικρούτσικος αναφέρεται στην επάρατη νόσο που τον έχει χτυπήσει και το πώς την αντιμετωπίζει.

-Τι άλλαξε μέσα σου αυτούς τους τελευταίους μήνες; Τι σκέφτηκες για εσένα, για τους ανθρώπους που αγαπάς, γι’ αυτό που ήρθε τόσο αναπάντεχα;

Δε σκέφτηκα ποτέ γιατί ήρθε σε εμένα. Ο καρκίνος έχει χτυπήσει όλα τα σπίτια. Υπήρχαν λόγοι. Η διατροφή, το περιβάλλον, η χρόνια διήθηση λίπους, ο διαβήτης 25 χρόνια, συνν το άγχος των τελευταίων χρόνων. Εννοώ τα χρόνια της κρίσης, τα οικονομικά, μην ξεχνάς, κουβαλούσα στην πλάτη μου έξι οικογένειες με μηνιάτικο. Εντάξει, ήρθε. Δε χέστηκα από το φόβο μου…

-Καμιά στιγμή;

Καμιά, στο λέω με απόλυτη ειλικρίνεια. Έχω τέσσερα παιδιά, την Κωνσταντίνα, τη Σεσίλ, την Αλεξάνδρα, το Στέργιο. Αν όχι τώρα, πότε θα τους δώσω τη σωστή αντίληψη για το πώς πρέπει να μάχονται στη ζωή; Τώρα που είμαι με την πλάτη στον τοίχο έχει μεγαλύτερο νόημα να τους στείλω σαφές το μήνυμα. Όχι, δε φοβήθηκα. Έχω πλήρη συνείδηση ότι πρόκειται για πολυπαραγοντική ασθένεια η οποία αυτονομείται -άρα δεν εξαρτάται από εσένα πώς το παλεύεις. Όμως θα σου πω κάτι. Στον όποιο βαθμό κάποια πράγματα εξαρτώνται από εμένα, το παλεύω του κερατά… Σε εκείνο το βαθμό που έχω έστω μικρό ρόλο, θα του βγάζω τη γλώσσα. Δε θα τον κοροϊδεύω έτσι κι αλλιώς, όχι. Ξέρω πως μπορεί να αυτονομηθεί. Δεν είμαι βλαξ ούτε ζω με ψευδαισθήσεις.

Ένα πρωί κοιτάχτηκα στον καθρέφτη και του είπα: “Τα έβαλες με λάθος άνθρωπο. Θα σε ταλαιπωρήσω φρικτά”. Αν με ρωτήσεις τι ελπίζω, θα σου πω όχι την ίαση αλλά να καταστήσω το νόσημα χρόνιο. Η ιατρική εξελίσσεται. Βλέποντας και κάνοντας. Και ζώντας κάθε λεπτό. Ας πούμε ότι ζω τάδε καιρό, δεν τον προσδιορίζω. Δεν πρέπει να ζήσω καλά;

από Κατιούσα

Τρεις συναυλίες αφιερωμένες στα 100 χρόνια του ΚΚΕ.,,

ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ
«Μεγάλη συγκίνηση και τιμή... »

Συζήτηση του «Ριζοσπάστη» με τον μεγάλο συνθέτη με αφορμή τις τρεις συναυλίες 

που είναι αφιερωμένες στα 100 χρόνια του ΚΚΕ

Με αφορμή τις τρεις μεγάλες συναυλίες που αφιερώνει ο Θάνος Μικρούτσικος στο ΚΚΕ, ο «Ριζοσπάστης» είχε τη χαρά να βρεθεί από κοντά και να συζητήσει με τον συνθέτη. Ο λόγος του μεστός και χειμαρρώδης. Μας μιλά για τα έργα του και τη σημασία της παρουσίασής τους με αφορμή τα 100 χρόνια του ΚΚΕ, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει την ανάγκη και τη σημασία οι νεαροί καλλιτέχνες να διευρύνουν συνεχώς τις γνώσεις τους.

* * *

-- Τρεις συναυλίες αφιερωμένες στα 100 χρόνια του ΚΚΕ. Τι σημαίνει αυτό για εσάς;

-- Τι σημαίνει αυτό για εμένα; Μεγάλη συγκίνηση και τιμή. Το ΚΚΕ είναι μακράν το πιο ιστορικό κόμμα στην Ελλάδα. Είναι ένα κόμμα που αποδεδειγμένα υπερασπίζεται τα δίκαια του λαού, τα δίκαια όσων είναι καταπιεσμένοι, τα δίκια της εργατικής τάξης. Το έχει αποδείξει μέσα σε αυτά τα 100 χρόνια. Εγώ τελεσίδικα ανήκω εδώ. Το είχα πει και το Σεπτέμβρη σε μια δήλωσή μου στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Αυτός είναι ο κόσμος μου.

Η συγκίνηση μεγαλώνει, όταν αυτές οι 3 συναυλίες έχουν να κάνουν και με δύο έργα μου, το «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη» σε μετάφραση του Ρίτσου και «Καντάτα για τη Μακρόνησο» σε ποίηση Γ. Ρίτσου. Δύο έργα που έχουν βάθος χρόνου, μιας και τα έγραψα πριν από 43 χρόνια, πριν κλείσω τα 28 μου χρόνια και εκδόθηκαν πριν από 42 χρόνια.

-- Με μεγάλη χαρά αναμένουμε την παρουσίαση της «Καντάτας για τη Μακρόνησο». Ενα έργο που έχει να παρουσιαστεί ολοκληρωμένο πάνω από 40 χρόνια...
-- Οντως, στην Ελλάδα η «Καντάτα» ολοκληρωμένη είχε παρουσιαστεί μόνο 2 φορές, την ίδια μέρα, στο Σπόρτινγκ το 1976. Το έργο είχε παρουσιαστεί ολοκληρωμένο και στο εξωτερικό, στην Οπερα του Βερολίνου της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, στο Κόντσερτ Χάους της Βιέννης και στην Οπερα της Γλασκόβης.
Τώρα το τολμώ χάρη στο ΚΚΕ. Συνεπώς η συγκίνηση είναι πολλαπλή. Νομίζω ότι παρότι είχα σκεφτεί να το κάνω αυτό το έργο εδώ και κάποια χρόνια, κάτι με φρενάριζε, σαν κάτι να μου έλειπε. Είμαι πραγματικά ευτυχής που η «Καντάτα» ανεβαίνει για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ και με το ΚΚΕ δίπλα. Είναι η καλύτερη δυνατή συγκυρία.
Ενα έργο μελοποιημένης ποίησης έχει δύο υπογραφές. Αυτήν του συνθέτη και αυτήν του ποιητή, στιχουργού. Στην προκειμένη περίπτωση το έργο ανήκει, θα έλεγε κανείς, στον Γιάννη Ρίτσο και στον Θάνο Μικρούτσικο. Θεωρώ όμως ότι το έργο ανήκει και στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, που εξέφρασε, και ειδικότερα εκείνη την εποχή, όλο τον κόσμο που βρέθηκε στα ξερονήσια. Είναι από τις ελάχιστες φορές που ένα έργο ανήκει και σε κάποιον ακόμα, εκτός των δύο δημιουργών.
-- Πείτε μας λίγα λόγια για το πρόγραμμα των συναυλιών.
-- Ξεκινάμε με τη «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη» που θα τα ερμηνεύσει ο Κώστας Θωμαΐδης, σε μετάφραση Ρίτσου. Γιατί επιμένω στη μετάφραση... Εχει γραφτεί από μεγάλους κριτικούς ότι ο Ρίτσος και κανένα ποίημα να μην είχε γράψει, μόνο η μετάφρασή του στον Μαγιακόφσκι και στον Χικμέτ θα αρκούσε να τον κατατάξει κανείς σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο της ελληνικής φιλολογίας.

Αν δει κανείς τη μετάφραση του Ρίτσου, θα διαπιστώσει ότι οι στίχοι έχουν διαφορετικό αριθμό συλλαβών. Μπορείς να δεις 13 συλλαβές και μετά 7... Γιατί το έκανε αυτό; Οπως μου είπε, προσπάθησε, σεβόμενος απολύτως την ουσία της ποίησης του Μαγιακόφσκι και μην αλλάζοντας ούτε τα τερτίπια του, να αποδώσει 100% πώς θα το έγραφε ο Μαγιακόφσκι, την εποχή που το μετέφρασε ο Ρίτσος, σε τούτη δω τη γλώσσα. Είναι, λοιπόν, πρωτοφανής ο τρόπος που απέδωσε τον Μαγιακόφσκι. Η ποίηση του Μαγιακόφσκι είναι σαν ένα βέλος που σκίζει τον χρόνο. Τόση δύναμη έχουν οι στίχοι του. Επρεπε, λοιπόν, εγώ, ακολουθώντας το κείμενο, που είναι πολύ δύσκολο ρυθμικά, να το κάνω να ρέει στον ακροατή σαν ποτάμι.

Θα ακολουθήσει η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», με βασική ερμηνεύτρια την Ρίτα Αντωνοπούλου. Ξέρεις, της πέφτει πολύ βαρύ φορτίο, γιατί η Μαρία Δημητριάδη, στην πρώτη εκτέλεση, είναι τόσο μοναδικά δραματική... Ομως, τα καταφέρνει πολύ καλά. Είναι σπουδαία τραγουδίστρια. Δευτερεύων τραγουδιστής θα είναι ο Κώστας Θωμαΐδης.

Πρόκειται για ένα έργο όπου εναλλάσσονται τα σύγχρονα - ατονικά μέρη με κάποιο τραγούδι. Αν πεις μόνο τα τραγούδια είναι σαν να χάνεις μια διάσταση του έργου. Στις συναυλίες τα ατονικά μέρη θα έχουν 3 επίπεδα. Θα υπάρχει το ηχογραφημένο μέρος. Παράλληλα, θα προστεθεί ζωντανή μουσική και ευχαριστώ πολύ την ΚΝΕ που βοηθά καθοριστικά με προβολές εικόνων, ώστε να δημιουργείται ένα θεαματικό μέρος που θα καταλήγει στο τραγούδι.

Στο τελευταίο μέρος μπαίνει στο παιχνίδι και ο Μίλτος Πασχαλίδης, ο αγαπημένος μου τραγουδοποιός. Και οι τρεις θα ερμηνεύσουν, με προεξέχοντα όμως τον Μ. Πασχαλίδη, πολιτικά τραγούδια, από διάφορους κύκλους μου.
Οι νέοι μουσικοί να διευρύνουν συνεχώς τις γνώσεις τους
-- Η μουσική σας διαδρομή μετρά κοντά 50 χρόνια. Ποιες είναι οι συμβουλές που δίνετε στους νέους μουσικούς;

-- Το πρώτο πράγμα που έχει να κάνει είναι να διευρύνει συνεχώς τις γνώσεις του. Το καλύτερο ταλέντο του κόσμου να έχεις, και είναι αποδεδειγμένο ιστορικά, χωρίς γνώσεις κάποια στιγμή δεν δίνει έργο.

Και μην πει κανείς, ναι αλλά ο Τσιτσάνης, ο Βαμβακάρης. Και ο Τσιτσάνης και ο Βαμβακάρης γνώση είχαν. Δεν μιλάω μόνο για τη γνώση του ωδείου. Οταν παίζεις το μπουζούκι δεξιοτεχνικά και ξεπερνάς τις δυνατότητές σου, αυτό είναι μια τρελή γνώση, που σου αρκεί για να γράφεις πράγματα. Η γνώση σου - η ωδειακή και η ακουστική και η γνώση που παίρνεις μόνος σου και τη διευρύνεις διαβάζοντας και η παιχτική - να διευρύνεται μέχρι το τέλος της ζωής σου.

Εγώ προσωπικά θεωρώ τον μεγαλύτερο πιανίστα του 20ού αιώνα τον Ρίχτερ. Τον άκουσα στη δεκαετία του '70 εδώ στην Ελλάδα. Είχε παίξει έναν Σούμαν τόσο δεξιοτεχνικά που είχα χάσει τα δάχτυλά του. Δεν μπορούσα να καταλάβω πώς το δεξί και το αριστερό του χέρι πήγαιναν τόσο αυτόματα. Και αυτοί οι πιανίστες δουλεύουν τα χέρια τους 10 - 12 ώρες τη μέρα, ακόμα κι ενώ μιλάνε... Εξι μήνες πριν πεθάνει είδα ένα βίντεο στο εξοχικό του στην ΕΣΣΔ και ο διάολος έπεσε να παίζει το ίδιο κομμάτι με αυτό που είχα ακούσει. Και το άκουσα στη μισή ταχύτητα. Με πολλές παύσεις ανάμεσα. Και δε θα ξεχάσω στη ζωή μου, αυτή τη μουσική που έβγαινε από τις παύσεις. Αυτό το βάθος των πραγμάτων. Είχε φτάσει στην αντίπερα όχθη και είχε περάσει στην αιωνιότητα.

Λοιπόν, η γνώση, παντού βέβαια, μιλώντας όμως τώρα για τη μουσική, είναι το Α και το Ω. Πάνω σε αυτήν τη γνώση θα πατήσει το όποιο ταλέντο, μακάρι το μεγάλο, για να εκφράσει αριστουργηματικά τον εαυτό του και την εποχή του.
-- Κρατάμε επομένως τη γνώση...

-- Γι' αυτό λέω και το υποστηρίζω ότι η τέχνη είναι μια μορφή εργασίας. Και ως εργασία εμπεριέχει και τη γνώση. Οι νεαροί καλλιτέχνες να διευρύνουν συνεχώς τις γνώσεις τους, με τρόπο δημιουργικό. Αυτό που τους παραδόθηκε να το σέβονται, να το μαθαίνουν, αλλά να παίρνουν και αμπάριζα, για να φτιάξουν το δικό τους τρόπο.

Βέβαια, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Βιώνουμε τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού. Στο χώρο της τέχνης, ψάχνοντας να βρει τον τρόπο για να εμπεδώνει συνεχώς την κυριαρχία του, τον βρήκε μέσα από το Ιντερνετ και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δημιουργώντας το τυποποιημένο προϊόν. Με αυτόν τον τρόπο μπαίνει φραγμός στη δημιουργία των νέων ανθρώπων.

Και εδώ να πω κάτι: Παρότι το ΚΚΕ είναι πολιτικό κόμμα κι όχι πολιτιστικός οργανισμός, θεωρώ ότι τα τελευταία χρόνια το ΚΚΕ θα έπρεπε να το θεωρούμε σαν ένα φορέα, που και στον τομέα του πολιτισμού κάνει πραγματικά μια εξαιρετική δουλειά. Δίνει ανάσα! Και πέρα από εμάς τους παλιότερους και τους αναγνωρισμένους να δώσει ουσιαστικό χώρο και στους νεότερους, ξέρω ότι το κάνει, αλλά να δώσει ακόμα περισσότερο χώρο.
Σε επόμενο φύλλο, θα δημοσιεύσουμε τη συνέχεια της συζήτησής μας με τον Θάνο Μικρούτσικο και θα μας «ταξιδέψει» 40 χρόνια πίσω για να διηγηθεί πώς έγραψε την «Καντάτα για τη Μακρόνησο», ενώ μιλά και για τη σχέση του με τον Γιάννη Ρίτσο.

Α. Πρ.