ΠΟΙΟΙ ΜΑΣ ΤΡΩΝΕ ΤΗΝ ΣΤΑΦΙΔΑ ?!

 

Μελετάμε τον «ολάκερο» κόσμο του «Σταφιδικού», για να μπούμε στην καρδιά της «κρυμμένης», σημερινής, αστικής πραγματικότητας

20/09/2025, 08:35

Tάκης Κεφαλληνός

Συντάκτης

Δεν είμαστε μουσεία

Στους δρόμους του αύριο κρίνονται τα περασμένα

Πόση αληθινή σοφία χρειάζεται ο άνθρωπος στην εποχή μας, όπου όλα βουλιάζουν τόσο γρήγορα στις ράγες μιας πολιτικής οπισθοδρόμησης, προκειμένου να μη βαδίζει μετέωρος ανάμεσα στις εντάσεις των ιμπεριαλιστικών πολέμων, του ρατσισμού, του φασισμού, της φτώχειας, μα και του «αγοραίου» αντικομμουνισμού επίσης;

Τη ζοφερή αυτή κατάσταση μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνο ένα ισχυρό ταξικό λαϊκό κίνημα, με την εργατική τάξη μπροστά και με Κοινωνική Συμμαχία χειραφετημένη από την αστική τάξη και τον ρεφορμισμό! Φυσικά, το κίνημα αυτό θα καθοδηγείται και θα εμπνέεται από ένα επαναστατικό κόμμα παντός καιρού. Αυτό το αρχέγονο στην πολιτική αναζητούμε και πώς να ήταν αλλιώς, αφού το αρχέγονο, ακόμη και στην γενικότητά του, βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος.
Παράλληλα, «στους δρόμους του αύριο κρίνονται τα περασμένα». Ωστόσο, τα περασμένα είναι οι ρίζες μας και όπως κάθε δέντρο, εάν αποκοπεί από τις ρίζες του πεθαίνει, έτσι και ο καθένας μας, όπως και το ΚΚΕ, από τις ρίζες του θρέφεται και αντιμετωπίζει τις θύελλες του καιρού του!
Σίγουρα, αυτοί είναι οι λόγοι που η Κεντρική Επιτροπή, εκκινώντας από τη μνήμη, επίμονα πορεύεται με συνεχείς εκδηλώσεις, εκδόσεις, στήσιμο μνημείων και πάνω από όλα με την ανάδειξη, συντήρηση και αξιοποίηση του απροσμέτρητου αρχειακού υλικού που διαθέτει.
Με αυτή τη λογική εκδόθηκε το θαυμάσιο από όλες τις απόψεις βιβλίο για την «Σταφίδα», όπως αντίστοιχα και το βιβλίο για το «Καπνικό», για το οποίο και μνημείο φτιάχτηκε ήδη στο Αγρίνιο, προκειμένου οι νέες γενιές των κομμουνιστών και της νεολαίας να γνωρίσουν με αναστοχαστική τοποθέτηση σημαντικές στιγμές από τους αγώνες χιλιάδων σταφιδεργατών και σταφιδοπαραγωγών της χώρας μας.
Θα επιμείνουμε ότι η ιστορία βαδίζει προς τη μεριά που βαδίζουμε εμείς και αξίζει να προσθέσουμε με την σειρά μας μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του σταφιδικού στη Ζάκυνθο, που διατρέχει τους αιώνες.

Συγκεκριμένα, από το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα ως την Ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα, θα μπορούσε η καλλιέργεια της σταφίδας να αποτελέσει τον κυριότερο παράγοντα προκοπής των ζακυνθινών λαϊκών στρωμάτων και των δουλοπάροικων.
Όμως αυτό δεν θα συμβεί, διότι οι νόμπιλοι της Ζακύνθου και οι Βενετσιάνοι απομυζούσανε με κάθε τρόπο και βία τον πλούτο, διατηρώντας για τον εαυτό τους πάντα τις χάρες όλες. Στην κατεύθυνση αυτή έλεγχαν με απόλυτο τρόπο το προϊόν και τις εξαγωγές του.
Παράδειγμα, οι Βενετσιάνοι το 1580 με διάταγμα επέβαλαν δασμό: για κάθε 1000 λίτρες σταφίδα, το βενετικό κράτος να εισπράττει δέκα δουκάτα, τιμή διπλάσια της τρέχουσας αξίας του προϊόντος. Με αυτόν τον τρόπο, αποθηκεύαν οι ίδιοι τη σταφίδα στη Βενετία και την πουλούσαν κατά το δοκούν στις διψασμένες αγορές τις Αγγλίας, Ολλανδίας, Ισπανίας… Αυτό μας θυμίζει τον έλεγχο των κοιτασμάτων πετρελαίου από τους ιμπεριαλιστές στις σύγχρονες εποχές!
Μα δεν τους έφτανε αυτό, φτιάξανε τα λαζαρέτα, δηλαδή λοιμοκαρθαρτήρια στη Ζάκυνθο και στην Κέρκυρα, όπου βάζανε τα αγγλικά πληρώματα εκεί για καιρούς σε καραντίνα. Αντίθετα, τα βενετσιάνικα πλοία δεν περνάγανε από έλεγχο, αφού έφερναν κατά την είσοδό τους στο λιμάνι πιστοποιητικά των βενετικών πρεσβειών τους, που διαβεβαίωναν ότι δεν υπήρχε λοιμός εκεί από όπου ξεκίναγαν τα πλοία τους.

Φυσικά, τα πιστοποιητικά αυτά γίνονταν αποδεκτά από τον πρεβεδούρο στη Ζάκυνθο και έτσι τα πλοία τους φόρτωναν πάραυτα την σταφίδα και έφευγαν.
Με την σειρά τους οι Εγγλέζοι για να αντιμετωπίσουν το αρνητικό γι’ αυτούς γεγονός, έκαμαν εξαγωγικό κέντρο σταφίδας το λιμάνι της Πάτρας, το οποίο έλεγχαν οι Τούρκοι.
Αυτό θυμίζει, βέβαια, την σημερινή Αλεξανδρούπολη με τις εκεί νέες βάσεις των Αμερικάνων, προκειμένου να αποφύγουν τις κακοτοπιές παλαιών διαδρομών για την προώθηση εφοδίων και στρατευμάτων στα μέτωπα.
Συγχρόνως, όπως ήταν φυσικό, άνθισε και το λαθρεμπόριο. Ξεφύτρωναν, λοιπόν, ξύλινες κατασκευές πάνω στο κύμα που κοίταζαν κατά τη θάλασσα. Από εκεί, τη νύκτα παραλάμβαναν οι βάρκες τη σταφίδα για να την μεταφέρουν στα βενετσιάνικα πλοία, που περίμεναν «α-ρόδου», στα ανοικτά. Τα γεγονότα αυτά, εξόντωσαν τους μικροπαραγωγούς του νησιού μας.
Δεκάδες τόμοι γράφτηκαν από μεγάλους ζακυνθινούς συγγραφείς για τα βάσανα των εργατών γης, σέμπρων και δουλοπάροικων. Προσπερνώντας το γεγονός πως φτάνανε στο σημείο να δολοφονούν τους απείθαρχους και ενίοτε να τους κτίζουν στους τοίχους των αρχοντικών τους, θα διασώσω δύο ιστορίες από το χωριό μου, το Σκουλικάδο.

Πρώτα, για τον προπάππου του επιχειρηματία Διονύση Πλέσσα, τον διαβόητο Λεωνιδαρά, που εκτός των άλλων σκότωσε με μία λίμα μέσα στην φυλακή τον θηριώδη μπράβο του αφέντη Αμπελοράβδη, Γκόρο Γκόρο, όταν αποπειράθηκε να τον πνίξει. Είχε ξαπλώσει βέβαια, προηγουμένως, τον μέγα αφέντη Αμπελοράβδη, χτυπώντας τον με τη δική του αρχοντική ράβδο, την οποία του απέσπασε, όταν ο αφέντης προσπάθησε να του ανοίξει το κεφάλι. Είχε ενοχληθεί σφόδρα ο αφέντης, διότι επί δύο χρόνια τον εκλιπαρούσε ο Λεωνιδαράς να μη του αποδώσει πλήρως τα «σεμπρικά», αφού η σταφίδα του στο Σκουλικάδο καταστράφηκε από βροχές και περονόσπορο. Εννοείται ότι πρώτα είχε αρπάξει το ρεβόλβερ από τα χέρια του αμαξά, μπράβου του Αμπερολάβδη, που τον απειλούσε.
Τι υψηλό φρόνημα, μα και στη συνέχεια τι ευγένεια… Την άλλη μέρα θα επιστρέψει το ρεβόλβερ, άδειο, με άνθρωπό του και μετά την πολύχρονη φυλάκισή του θα πάει χωρίς να ρωτήσει κανέναν και θα καλλιεργήσει το κτήμα ανενόχλητος και ο μέγας αφέντης λίγο αργότερα θα του το πουλήσει, για να βρει την ησυχία του!
Το Σκουλικάδο, όπως είναι γνωστό από πολλές πηγές, υπήρξε «στρατιωτοχώρι» και οι κάτοικοι του, είχαν την υποχρέωση να διατηρούν όπλα και να είναι ετοιμοπόλεμοι μαζί με τα άλογά τους, που νόμιμα διατηρούσαν, τη στιγμή που θα τους καλούσε η Βενετία να πολεμήσουν στο πλευρό της. Έτσι, τους δόθηκε κλήρος, δεν πλήρωναν φόρους και ζούσαν ελεύθεροι!
Ίσως αυτό να εξηγεί το εθιμικό δίκαιο και τις πολεμικές συνήθειες των Σκουλικαδιωτών, καθώς και το γεγονός ότι υπήρχαν πολλές οικογένειες ανέκαθεν στο Σκουλικάδο με μεγάλο κλήρο, ενώ από αρχοντικά παλάτια, μόνο η καλοκαιρινή διώροφη κατοικία των αδελφών Ιωάννη και Σπύρου Γιαννόπουλου.
Τον Γιαννάκη Γιαννόπουλο (επίσημα Ιαννόπουλο) τον έφθασα και εγώ, όταν είχε ξεπέσει στη δεκαετία του ’60. Από πολλά χρόνια πριν είχε χάσει και τα λογικά του. Φόραγε ράσα και λειτούργαγε. Τότε έγινε το κάζο στο λίχνισμα της σταφίδας του, που αφορά και αυτό επίσης το «εθιμικό δίκαιο» των Σκουλικαδιωτών.
Νύχτα το λίχνισμα, για να μην λιώνει η σταφίδα, κι ο θείος Φίλιππος να την παίρνει, όπως έπεφτε από την μάκινα, και με το μεγάλο ξύλινο φτυάρι να την πετάει στον μεγάλο σωρό.
Ο αφέντης φωτίζει όρθιος την εργασία, επαναλαμβάνοντας συνεχώς: «Είναι εδώ ο μεγάλος μου παραστάτης, ο Φιλίππος ο Γιάκουμος. Είναι εδώ ο μεγάλος μου παραστάτης, ο Φιλίππος ο Γιάκουμος». Ο θείος ο Φιλίππος Κεφαλληνός, που το όνομά του φέρει τόσους γδικιωμούς στη οικογένειά μας, εκνευρίζεται, του δίνει μία δυνατή στο κεφάλι με το φτυάρι, τον ξαπλώνει κάτω και αλλού πάει το καμηλαύκι και το πετραχήλι και αλλού το φανάρι που φώτιζε το σκηνικό. Το τι έγινε στο απόλυτο σκοτάδι που ακολούθησε, δεν είναι της ώρας να αναφερθεί!
Ήλθε όμως η στιγμή να προχωρήσουμε στη μεστή νοημάτων ιστορία του σταφιδικού που αποτελεί το όλον του αγροτικού κινήματος. Η Ζάκυνθος, όπως και όλα τα Επτάνησα, ζούσαν από την πτώση του Βυζαντίου μέχρι και την Ένωση του 1864, κάτω από δυτική ηγεμονία. Η κοινωνική τους εξέλιξη λοιπόν επηρεάστηκε από τα τεκταινόμενα στον δυτικό κόσμο, τον Διαφωτισμό και τις αστικές επαναστάσεις (Αμερικανική το 1776, Γαλλική το 1789, Άνοιξη των Εθνών το 1848), οι οποίες έφεραν την αστική τάξη στην εξουσία.
Συγχρόνως, στα Επτάνησα συνέβησαν άκρως ιδιαίτερα γεγονότα, όπως το «Ρεμπελιό των Ποπολάρων» το 1628, λαϊκή εξέγερση στη Ζάκυνθο εναντίον των αρχόντων, που θεωρείται ως η πρώτη αστική επανάσταση στην Ευρώπη, καθώς και η ίδρυση του Ριζοσπαστικού Κόμματος με πρωτοβουλία των Κεφαλονιτών Ριζοσπαστών και άλλων Επτανησίων το 1848. Το Ριζοσπαστικό Κόμμα ήταν το πρώτο στην Ελλάδα πολιτικό κόμμα με δομή, και μάλιστα αριστερών αρχών, στοιχείο που αποτελεί έκφραση των Διεθνών Κοινωνικών Επαναστάσεων.
Τα παραπάνω στη γενικότητά τους τείνουν στην αμφισβήτηση του υπάρχοντος συστήματος και της ίδιας της αριστοκρατίας της γης από τους αστούς και τα λαϊκά στρώματα. Όμως η τάξη των αστών, που θα παίξει στην πορεία της πρωταγωνιστικό ρόλο στη νομή της εξουσίας, ακολουθεί από κοντά την τάξη των ευγενών. Έτσι, παρόλο που η εξουσία της ενσωμάτωσε μερικά κοινωνικά αιτήματα των αγροτών, κράτησε για τα καλά τις φεουδαρχικές σχέσεις μιας άδικης και επαχθούς εξάρτησης μεταξύ του εργάτη γης, του σέμπρου και του γαιοκτήμονα, ακόμη και μετά το 1848, ιστορικό ορόσημο αστικών επαναστάσεων στην Ευρώπη.
Αυτό θα φέρει ρήγμα και θα ορίσει το τέλος των από κοινού αστικοαγροτικών κινημάτων και εξεγέρσεων, σηματοδοτώντας πλέον την οργάνωση αγροτικών κινημάτων χειραφετημένων από την αστική τάξη, χωρίς εξαρτήσεις και μεσάζοντες. Ήταν αυτά που αρχικά αναπτύχθηκαν, για παράδειγμα, το 1812 στα Κύθηρα, το 1819 στη Λευκάδα, το 1833 στη Ζάκυνθο και τέλος το 1849 στην Κεφαλονιά.
Το αγροτικό κίνημα, λοιπόν, στο νησί μας, που στηριζόταν κυρίως στο σταφιδικό κίνημα, ασφαλώς ήταν προγενέστερο του εργατικού. Μέσα από το σταφιδικό δημιουργήθηκαν οι πρώτες εργατικές εστίες και σωματεία, όπως των καραγωγέων, των καμιναρέων, των κεραμοποιών και των κατόχων συρτόκαρων. Για παράδειγμα, ο επιφανής κομμουνιστής Γιάννης Ξεκουκούλωτος, πρώτος πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ζακύνθου, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο εργαστήριό του έφτιαχνε κιβώτια για τη σταφίδα.
Για την εικοσαετία (1920-1940) συναντήσαμε στις ζακυνθινές εφημερίδες, όπως στην «Αγροτική», τις εξής αναφορές:
Στις 29 Ιουνίου 1924 καταγράφονται προσπάθειες της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών να οργανώσει Συνέδρια, να αντιμετωπίσει τον νόμο για το Αγροληπτικό Σύστημα «κουάρτο» (των τετάρτων) και να ορίσει το συνολικό πρόγραμμα των διεκδικήσεών της. Επίσης, όπως αναφερόταν σε φύλλο από τον Αύγουστο του 1923, η Ένωση θα έπαιρνε μέρος σε Συνέδριο στον Πύργο και θα αγωνιζόταν για την αποξήρανση της Λίμνης Μακρή…
Στα γεγονότα της δεκαετίας 1930 – 1940 με τις ένοπλες, αιματηρές – σύμβολα της ζωής – εξεγέρσεις στον Μοριά, με νεκρούς κομμουνιστές, ηγέτες αγρότες, δεν απαντήσαμε συμμετοχή των Ζακυνθινών. Ωστόσο, θα ερευνήσουμε το θέμα, όπως και τόσα άλλα που επίσης λανθάνουν, μετά την σεισμοπυρκαγιά του 1953.
Αργότερα, μετά τον εμφύλιο και τον σεισμό του 1953, έγιναν προσπάθειες μέσα από δυσκολίες, ώστε τελικά να ιδρυθεί «Αγροτικός Σύλλογος» στο νησί μας. Τις άκουγα αργότερα στο σπίτι μου να τις περιγράφουν…
Η εφημερίδα του Τάλμποτ Κεφαλινού «ΑΛΗΘΕΙΑ» (03-06-1954), με τίτλο «ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ», αναφέρει κίνηση του Συλλόγου στην Αθήνα και επίδοση ενός «σεμνού» ψηφίσματος προς στον Υπουργό Γεωργίας.

Με την ακριβή φίλη Μαρία Σταματάτου αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης, τρυγάμε το 1978, στο Σκουλικάδο Ζακύνθου. Είναι η αληθινή ηρωίδα (Πελαγία) της ταινίας «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι», που διαστρέβλωσε και κατά-συκοφάντησε, την Εαμική Αντίσταση στην Κεφαλονιά

Μετά την χούντα το 1975 ιδρύεται ο «Αγροτικός Σύλλογος Ζακύνθου». Συνεχής, πολυσχιδής και πολλά ανδρειωμένη η δράση του. Για χρόνια πρόεδρος υπήρξε ο Νιόνιος ο Σιγούρος, παλιό στέλεχος με εξορίες, θείος του Νιόνιου Σιγούρου, ο οποίος επίσης διετέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ζακύνθου.

Την περίοδο αυτή έγιναν μεγάλα συλλαλητήρια στη Ζάκυνθο. Οι αγρότες είχαν «μιλήσει» για χρόνια με την εργασία τους στην γη και στους αγώνες. Έτσι, αμέσως, μετά το 1981 οργανώθηκε ένα μεγάλο συλλαλητήριο, στο οποίο γέμισε η Ζάκυνθος με τρακτέρ. Αν θυμάμαι καλά, έγινε μπροστά στη Νομαρχία, έπεσε ξύλο και έγιναν 4 συλλήψεις.

Κομβόι με τρακτέρ σε Παν-θεσσαλικό αγροτικό συλλαλητήριο. Ανυποχώρητοι, μέχρι και σήμερα, στον αγώνα τους για την ανατροπή της αντιαγροτικής πολιτικής της κυβέρνησης και της ΕΕ

Για τη σταφίδα ήτανε και αυτό, διότι η σταφίδα ήταν το πρώτο αγροτικό προϊόν στο νησί, πάθαινε ζημιές από αρρώστιες και βροχές είχε χαμηλές τιμές, χωρίς στήριξη, όπως μέχρι και σήμερα που αναγκάζουν την αγροτιά να ξεριζώσει τα κτήματα και να ζει με την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Τη βάλανε τελικά στα μουσεία και κάνουνε λαογραφικές εκδηλώσεις στο πρώην σταφιδεργοστάσιο…

Πράγματι, σήμερα μετά το απάνθισμα των δρομολογίων τόσων αιώνων που περιγράψαμε, είναι αυτή η ίδια αστική τάξη, που πήρε την σκυτάλη από τη φεουδαρχία. Φυσικά, ευρισκόμενη στην ίδια πλευρά της κοινωνίας, προσπαθεί μέσα από την άγρια εκμετάλλευση των λαϊκών στρωμάτων να κρατήσει και αυτή με τη σειρά της, ως μία άλλη φεουδαρχία, πίσω το ρολόι της ιστορίας.
Όμως το μέλλον, που δεν θα υπάρχει «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο», αργεί και δεν θα έρθει από μόνο του! Θα βοηθήσει το Κόμμα της Εργατικής Τάξης και εμείς οι ταπεινοί του κόσμου, στις μικρές και μεγάλες μάχες των ταξικών αγώνων που θα βρεθούν μπροστά μας.

Τότε, που κατά τον ποιητή:

«Όλα ν’ αλλάξουν όνομα

και μόνο τ’ ουρανού να μένει ίδιο»!

Ζάκυνθος, 11 Σεπτέμβρη του 2025

Αλιεύτηκε από https://www.imerazante.gr/2025/09/20/373688

ΤΙ ΠΡΟΗΓΉΘΗΚΕ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗ ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ ;;!!

REVOLTERPIECES: Πριν τη Κομμούνα: Οι επαναστατικές παρισινές παραδόσεις που οδήγησαν στο 1871

Η Ιστορία των κοινωνιών, ακόμα και τα άλματα και οι ασυνέχειες σε αυτήν, δεν έρχονται από το πουθενά. Και ο μόνος τρόπος να την καταλάβουμε, είναι να τη μελετάμε σαν μια εξέλιξη, όχι σαν μια σειρά άσχετων μεταξύ τους στιγμών. Το κείμενο επιχειρεί μια εισαγωγή στις επαναστατικές παραδόσεις της γαλλικής κοινωνίας που αποτέλεσαν τα βήματα για να φτάσουμε στη Παρισινή Κομμούνα.

  

Του Drugitiz

Οι αναφορές στην Παρισινή Κομμούνα δε λείπουν μέσα στα επαναστατικά κινήματα. Όντας η πρώτη στιγμή που ο αγώνας της εργατικής τάξης φάνταζε πως μπορεί να νικήσει και λαμβάνοντας χώρα σε μια εποχή η οποία χαρακτηριζόταν από ένα αρκετά πρώιμο στάδιο της εξέλιξης των σοσιαλιστικών ιδεών, πολλά επαναστατικά ρεύματα βρίσκουν σε αυτήν εκφράσεις της ιστορίας τους και των στόχων τους. Παρόλα αυτά, οι αναλύσεις για το ποια ήταν η Ιστορία της κοινωνίας που παρήγαγε αυτό το σημαντικό ιστορικό γεγονός, από πού προέρχονταν οι επαναστατικές ιδέες και παραδόσεις που έφτασαν μέχρι εκεί, φαίνεται να υποτιμούνται από όλους.

Έτσι, καταλήγουμε σε ένα σχήμα στο οποίο η Παρισινή Κομμούνα ήταν ένα θεόσταλτο φαινόμενο χωρίς κάποια προεργασία, χωρίς ρίζες και χωρίς εξέλιξη μέσα στη γαλλική κοινωνία. Έπεσε από τον ουρανό και εξαφανίστηκε με την ίδια ευκολία. Επειδή όμως ο κόσμος δε λειτουργεί με τέτοιους όρους, αξίζει να δούμε πώς το παρισινό προλεταριάτο έφτασε ως εκεί και μια μικρή ματιά για το τι ακολούθησε προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα την ίδια την Κομμούνα.

Σημείωση: Σκοπός του άρθρου δεν είναι η ενδελεχής περιγραφή και ανάλυση των επαναστάσεων που προηγήθηκαν του 1871, αλλά η περιγραφή των σταθμών που μεσολάβησαν από την πρώτη επανάσταση του 1789, μέχρι τη Κομμούνα. Οπότε, πολλές από τις ιστορικές πληροφορίες λείπουν προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο αρχικός σκοπός του κειμένου. Στο τέλος του κειμένου υπάρχει μια σύντομη ανασκόπηση και κάποια συμπεράσματα.

1789: Η Μεγάλη Αστική Επανάσταση

Η Γαλλική Επανάσταση ήταν η δεύτερη φορά που η ανθρωπότητα έζησε μια επανάσταση με το σημαινόμενο που έχει σήμερα η λέξη -αν συνυπολογίσουμε αυτή του 1642 στην Αγγλία. Αυτή τη φορά όμως η ρήξη με τον παλιό κόσμο, την αριστοκρατία, την εκκλησία και την φεουδαρχική οικονομία ήταν πιο ριζική. Το ιστορικό νήμα που έπιανε από την Αναγέννηση, το Διαφωτισμό και τη νεωτερικότητα βρήκε την καλύτερη πραγμάτωσή του μέχρι εκείνη τη στιγμή. Και τα πρώτα (αναμφισβήτητα ανώριμα και κοινωνικά μειοψηφικά) σοσιαλιστικά σπέρματα με οργανώσεις όπως η “Εταιρία Των Ίσων” είχαν ήδη αρχίσει να μπολιάζουν την κοινωνία. Δεν υπάρχει λόγος να επεκταθούμε παραπάνω πάνω στο θέμα, υπάρχουν πολλές πηγές, είτε κάποιος αναζητά μια ιδεολογική προσέγγιση στο θέμα*, είτε για ανθρώπους που ψάχνουν μια πιο ενδελεχή ιστορική περιγραφή της εποχής**. Σημασία εδώ έχει να κρατήσουμε πως η γαλλική κοινωνία αποκτά εδώ το πρώτο επαναστατικό γεγονός από τα πολλά που θα έρθουν τα επόμενα 90 χρόνια. Η αντίληψη πως τον καλύτερο κόσμο μπορούμε να τον διεκδικήσουμε μέσα από την καταστροφή του ήδη υπάρχοντος, είναι πλέον κοινωνικό κεκτημένο.

1830: Δεύτερη Γαλλική Επανάσταση

Η πρώτη επανάσταση κράτησε συνολικά 10 χρόνια και ήρθε στο τέλος της με την άνοδο του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην εξουσία το 1799. Ο Ναπολέοντας ο οποίος αν και ήταν σαφώς δύναμη αντεπανάστασης, δεν ήταν ακριβώς και επιστροφή στο παλιό καθεστώς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του φαινομένου ο Ναπολεόντειος Κώδικας, ο αστικός κώδικας του Ναπολέοντα, ο οποίος κινούταν ξεκάθαρα στα αξιακά πλαίσια της Επανάστασης. Η επιστροφή στο παλιό καθεστώς ήρθε με την πτώση του Ναπολέοντα και την επάνοδο στην εξουσία της αυτοκρατορίας των Βουρβόνων. Ο δεύτερος αυτοκράτορας αυτής της ιστορικής φάσης ήταν ο Κάρολος Ι’, η άνοδος του οποίου στην εξουσία έφερε ένα νέο κύμα μέτρων ενάντια στις επαναστατικές δυνάμεις, κάτι που συνάντησε αρκετή δυσαρέσκεια σε μια εποχή που ο επαναστατικός καρμποναρισμός ήταν σε άνοδο1.

Αυτό δημιούργησε συνθήκες κατά τις οποίες η κυβέρνηση του προέδρου Πολυνιάκ (βασιλικού) και του βασιλιά Καρόλου από τη μια και η φιλελεύθερη αντιπολίτευση από την άλλη ήρθαν σε οριστική ρήξη, με αποτέλεσμα τη προκήρυξη εκλογών. Ο βασιλιάς αντέδρασε με μια σειρά κατασταλτικών μέτρων που μόνο αποτέλεσμα είχαν να εξωθήσουν το λαό στα οδοφράγματα, και παρότι η εξέγερση δε κατάφερε να μεταφερθεί εκτός Παρισιού, δημιούργησε μια ρήξη στο πολιτικό σύστημα.

Οι φιλελεύθεροι αν και δεν συμμετείχαν και τόσο ενεργά στις μάχες που δόθηκαν, είχαν σε όλο το διάστημα την πολιτική κυριαρχία, κάτι που τους επέτρεψε να στρέψουν την κοινωνική έκρηξη στα αποτελέσματα που οι ίδιοι επιθυμούσαν, αυτό της συνταγματικής μοναρχίας.2 Αυτό συνέβη παρά το ότι υπήρχαν και κομμάτια των μικροαστικών στρωμάτων που ήταν δημοκρατικών πεποιθήσεων και διεκδικούσαν την επιστροφή στην αστική δημοκρατία, αλλά κυρίως γιατί η εργατική τάξη δεν είχε ακόμα διαμορφώσει το δικό της πολιτικό πρόγραμμα και δεν είχε τον απαραίτητο βαθμό οργάνωσης.3 Παρόλα αυτά, ο αγώνας αυτός άφησε την παρακαταθήκη του και ο διάλογος που άνοιξε συνεχίστηκε και τις επόμενες δεκαετίες.4

Οι περισσότεροι νομίζουν πως ο πίνακας αυτός του Ντελακρουά έχει σαν θέμα την επανάσταση του 1789, ίσως λόγω της τρικολόρε σημαίας που ήταν το επαναστατικό σύμβολο και τότε. Στη πραγματικότητα αφορά αυτή του 1830.

1848: Άνοιξη των Λαών

Εισαγωγική σημείωση: Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη του Μαρξ, έργο που αναφέρεται στην εξέγερση του 1848 και της κατάστασης που δημιουργήθηκε μετά, δεν μιλάει για τον “Μέγα” Ναπολέοντα. Αυτός ο Ναπολέοντας ήταν νεκρός από το 1821. Δυστυχώς, ακόμα και σε κείμενα του Λένιν (θέλω να πιστεύω λόγω λάθους της μετάφρασης) γίνεται λόγος για “τον Ναπολέοντα”, κάτι που δημιουργεί σύγχυση σε όσους δεν κατέχουν την ιστορία της εποχής. Ο Ναπολέοντας που αναφέρεται είναι ο Κάρολος Λουδοβίκος Ναπολέων Βοναπάρτης, ο οποίος μετά την κατάληψη της εξουσίας σαν αυτοκράτορας (το 1852) ονομάστηκε Ναπολέων Γ’.

Το 1848 ένα κύμα εξεγέρσεων ξεσπάει σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Στις περισσότερες χώρες παίρνει το χαρακτήρα εθνικών επαναστάσεων, αλλά στη Γαλλία τα πράγματα είναι πιο πολιτικά. Για την ακρίβεια, μπορούμε να πούμε ότι αυτή τη φορά ήταν η πρώτη φορά που η εργατική τάξη έκανε την εμφάνιση της τόσο δυναμικά και διακριτά.

Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στη Γαλλία, ξεκίνησαν μέσα στο πλαίσιο μιας οικονομικής κρίσης που ξέσπασε εκείνη τη χρονιά και εκφράστηκε στην αρχή από τη διαπάλη της αστικής τάξης με την κρατική υπόσταση της φεουδαρχίας, της οποίας ηγέτης ήταν ο βασιλιάς Λουδοβίκος Φίλιππος, με τη μορφή των διεκδικήσεων για μεταρρυθμίσεις. Όταν ο στρατός άνοιξε πυρ εναντίον μιας λαϊκής συγκέντρωσης το ίδιο βράδυ, η κατάσταση εξετράπη και γρήγορα μετατράπηκε σε εξέγερση του παρισινού λαού η οποία οδήγησε το βασιλιά σε παραίτηση5. Γρήγορα προκηρύχθηκαν εκλογές από τις οποίες προέκυψε μια κυβέρνηση φιλελεύθερων και σοσιαλιστών η οποία προχώρησε σε μια σειρά μεταρρυθμίσεις με σημαντικότερες τη δημιουργία των “εθνικών εργαστηρίων”, μια μορφή απασχόλησης με στόχο τη μείωση της ανεργίας, και ουσιαστικά πραγμάτωσης της αρχής για “δικαίωμα στην εργασία” αλλά και τη καθιέρωση της καθολικής ψηφοφορίας.6

Για άλλη μια φορά όμως, η αστική και η εργατική τάξη δεν είχαν τα ίδια συμφέροντα. Γρήγορα η φιλελεύθερη αστική τάξη στράφηκε ενάντια στη “κόκκινη δημοκρατία” αλλά και στα υπολείμματα των συντηρητικών και προκηρύσσει εκλογές οι οποίες, βρίσκοντας τις πολιτικές ηγεσίες των ευγενών και της εργατικής τάξης μη ικανές να αδράξουν την ευκαιρία, τους αναδεικνύουν ως κορυφαία δύναμη στο κοινοβούλιο.7 Οι φιλελεύθεροι σε μέτωπο με τους μοναρχικούς περνάνε σε μια σειρά μέτρων συντριβής της κοινωνικής δημοκρατίας. Έτσι, το μόνο που έχει μείνει στην εργατική τάξη είναι η άμεση κινηματική δράση. Κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης υπέρ της Πολωνίας η κατάσταση ξεφεύγει και μετατρέπεται σε στάση. Οι εξεγερμένοι εισβάλουν στο ανάκτορο Μπουρμπόν με σκοπό να διαλύσουν τη Βουλή και να συστήσουν μια νέα κυβέρνηση, κίνηση η οποία αποτυγχάνει και οδηγεί σε σύλληψη των ηγετών της και στη κατάπνιξη των εξεγερμένων (5.000 νεκροί, 25.000 συλληφθέντες)8.

Αυτό δίνει το πάτημα στους εχθρούς της κοινωνικής δημοκρατίας για να κλείσουν τα κοινωνικά εργαστήρια, κίνηση που ρίχνει κι άλλο λάδι στη φωτιά μετατρέποντας την κατάσταση σε ανοιχτή εξέγερση της εργατικής τάξης η οποία ξεσπάει στις 23 Ιουνίου του 1848. Εξέγερση όμως η οποία (και πάλι) ήταν χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα και χωρίς ηγεσία και η οποία καταλήγει να πνίγεται στο αίμα.9Ο επίλογος σε αυτή τη διαδοχή γεγονότων δίνεται με την εκλογή του πρίγκηπα Λουδοβίκου Βοναπάρτη στη θέση του προέδρου της δημοκρατίας που είχε σαν αποτέλεσμα μια σειρά κατασταλτικών μέτρων ενάντια στην εργατική τάξη10η οποία θα ξανασηκώσει κεφάλι πλέον στα γεγονότα του 1871.

Ο Καρλ Μαρξ γράφει εκείνη τη περίοδο το “Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος” με την ελπίδα ότι θα προλάβει την επανάσταση και θα μπορέσει να βοηθήσει την εργατική τάξη στη χάραξη της στρατηγικής της μέχρι το την τελική νίκη και το “Η 18η Μπρυμπαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη” το 1852, όταν ο τελευταίος αυτοανακηρύσσεται αυτοκράτορας.

Άλλη μια φορά η τρικολόρ μπροστά μας

Σύνοψη

To 1789 η επαναστατική διαδικασία ήταν μεταξύ των αστών και του παλιού καθεστώτος. Κατέληξε με νίκη (που κράτησε 7 χρόνια) των επαναστατών η οποία τελειώνει με την άνοδο στην εξουσία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη.

Το 1830 το παλινορθωμένο παλιό καθεστώς ήρθε πάλι ενάντιο με ένα συνασπισμό αστών, μικροαστών και εργατών (υπό τη σαφή ηγεμονία των πρώτων αλλά με αυξημένο σε σχέση με το 1789 ρόλο των τελευταίων). Το αποτέλεσμα ήταν η θέσπιση της συνταγματικής μοναρχίας, στόχος των φιλελεύθερων αστών και όχι των μικροαστών δημοκρατών και των εργατών.

Το 1848 ξεκίνησε κυρίως σαν διαμάχη μοναρχικών και αστών, με την εργατική τάξη αυτή τη φορά να έχει ένα σχετικά πιο αυτόνομο ρόλο στις εξελίξεις. Σχηματίζεται κυβέρνηση φιλελευθέρων, ριζοσπαστών και σοσιαλιστών, αλλά σύντομα οι φιλελεύθεροι συμμαχούν με τους μοναρχικούς μπροστά στο φόβο της δυναμικής της εργατικής τάξης. Δεύτερες εκλογές που οι αστοί βγαίνουν κυβέρνηση. Η εργατική τάξη προχωρά σε εξέγερση και ηττάται αιματηρά. Ο Λουδοβίκος Βοναπάρτης εκλέγεται κυβερνήτης σαν επικύρωση της νίκης της αντεπανάστασης.

Επίλογος- Συμπεράσματα

Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από όλον αυτόν τον κοινωνικό αναβρασμό είναι κυρίως τα εξής:

Α.Η γαλλική, και δη η παρισινή, κοινωνία αποτελούσε για πάνω από έναν αιώνα την επαναστατική πρωτοπορία της Ευρώπης πριν καταφέρει το προλεταριάτο να νικήσει για πρώτη φορά, και για να κρατήσει τη νίκη αυτή μόνο για 71 μέρες. Aπο τη διάδοση των επαναστατικών ιδεών κυρίως τη τριετία 1786-1789 μέχρι τις μέρες της Κομμούνας, η Γαλλία βρισκόταν μονίμως σε ένα δημιουργικό οργασμό και σε μια πάλη με τον παλιό κόσμο. Και αυτό σε μια χώρα που τις περισσότερες περιόδους ήταν στη πρωτοπορία οικονομικά-στρατιωτικά-φιλοσοφικά κτλ.

Β.Οι εξεγέρσεις ακολούθησαν μια ιστορική εξέλιξη που είναι οικεία για τον διαλεκτικό υλισμό: πρώτα οι αστοί είχαν την κυριαρχία πάνω και στην εργατική τάξη, όσο κατάφερναν να πραγματώνουν τα αιτήματα τους, η στόχευση και τα συμφέροντα τους με αυτά των εργατών διαφοροποιούνταν ολοένα και περισσότερο.

Γ.Οι αστοί κάθε φορά προτίμησαν να συνεργαστούν με τους αριστοκράτες προκειμένου να μην αφήσουν την εργατική τάξη να νικήσει. Κάτι που αν ίσχυε τότε που ο ρόλος της α.τ. ήταν λίγο ή πολύ προοδευτικός, σήμερα πρέπει να μας κάνει να βγάλουμε συμπεράσματα για τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ του σοσιαλιστικού και του αστικού στρατοπέδου.

Δ.Συνήθως στο μυαλό μας έχουμε ένα σχήμα που λέει πως η κατάσταση πάει “δυσαρέσκεια-εξέγερση-νίκη/ήττα” και τέλος. Στους σταθμούς όμως αυτούς βλέπουμε ένα πολύ ευρύτερο (και πιο διαπαιδαγωγητικό) φάσμα καταστάσεων. Από την επανάσταση του 1789 που κατέληξε μέσα από πολλούς σταθμούς στην ανατροπή της βασιλείας μόλις το 1792 , στον συμβιβασμό του 1830, στις τουλάχιστον 3 εκρήξεις/εξεγέρσεις του 1848 που κατέληξαν σε ήττα για ένα κομμάτι του επαναστατικού στρατοπέδου (ριζοσπάστες, σοσιαλιστές) και νίκη με συμβιβασμό με το παλιό καθεστώς ενός άλλου κομματιού (αστοί).

Όπως και παρόμοια συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε για τα μπρος-πίσω της Ιστορίας. Το αστικοδημοκρατικό καθεστώς εναλλάσσεται με τη βασιλεία πόσες φορές και με πόσες μορφές μέσα σε 90 χρόνια.

Ε.Πέρα από την κατανόηση της Παρισινής Κομμούνας, χωρίς τη γνώση των γεγονότων αυτών, και σε ανώτερο επίπεδο από αυτό που παρέχει το παρόν κείμενο, δεν μπορεί να κατανοηθεί ούτε και η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα για τη κατανόηση του ιστορικού υλισμού. Για την ακρίβεια, δε μπορεί να κατανοηθεί ούτε καν ο τίτλος του έργου, που είναι λογοπαίγνιο με το πραξικόπημα της 18ης Μπρυμαίρ του “ορίτζιναλ” Ναπολέοντα. Σε ένα βαθμό το ίδιο ισχύει και για το Μανιφέστο.

ΣΤ. Στις δύο τελευταίες εξεγέρσεις (Κομμούνα και 1848) οι νεκροί εργάτες ήταν 30.000+ 5.000 αντίστοιχα. Ενδεικτικά, οι νεκροί της περιόδου της τρομοκρατίας του 1789 (στη πλειοψηφία τους φιλομοναρχικοί αλλά και λίγοι αριστεροί) ήταν 19.000. Αυτό μας δίνει μια εικόνα για το πού η αστική τάξη βλέπει το φυσικό εχθρό της και που προσανατολίζει τη στόχευση της.

Ζ.Αξίζει να σημειωθεί, σαν ένα γενικότερο σημείο κατανόησης της επανάστασης του 1848 ότι σημαντικό ρόλο στην επανάκαμψη της οικονομίας από την κρίση έπαιξε τη Κεντρική Τράπεζα της Γαλλίας (με τη δημιουργία μάλιστα μιας από τις 4 θυγατρικές τράπεζες της Bank National de Paris για αυτό το σκοπό) η οποία είχε δημιουργηθεί το 1796 από το επαναστατικό αστικό καθεστώς. Πράγμα που ίσως μπορεί να εξηγήσει μερικώς το πώς η αστική τάξη κατάφερε να νικήσει στον ταξικό πόλεμο αυτόν καθώς από το 1849 και μετά η οικονομία πέρασε σε φάση ανάκαμψης και άρα σε μια καλύτερη θέση αντιμετώπισης της επανάστασης. Η βαθύτερη ανάλυση του φαινομένου είναι εκτός του πεδίου ενδιαφέροντος του κειμένου αλλά ακόμα και αποκομμένη η πληροφορία μάλλον έχει ένα ενδιαφέρον.

*Ριζοσπάστης: Οι θεωρητικές ρίζες της Γαλλικής Επανάστασης (1789 – 1794)

** Revolutions Podcast: The French Revolution


1Κώστας Ράπτης, Γενική Ιστορία της Ευρώπης, τ. Β’, Πάτρα, Εκδ. ΕΑΠ, 2000 σ.59


2Κώστας Ράπτης, ο.π. σ.60


3Ζαχαρίας Ν. Τσιμπάλνης, Η Ευρώπη και ο Κόσμος 1814-1914, Θεσσαλονίκη, εκδ. Βάνιας,1993 σ.122


4Ζαχαρίας Ν. Τσιμπάλνης, ο.π. σ.123


5Κώστας Ράπτης, ο.π. σ.62


6Serge Bernstein – Pierre Milza – Ιστορία της Ευρώπης, τ.2, Παρίσι, εκδ. Αλεξάνδρεια, 1997 σ.55


7Serge Bernstein – Pierre Milza ο.π. σ.55


8Serge Bernstein – Pierre Milza ο.π. σ.56


9Serge Bernstein – Pierre Milza ο.π. σ.56


10Κώστας Ράπτης, ο.π. σ.62


1848 Drugitiz Γαλλία Γαλλική Επανάσταση Επανάσταση Λουδοβίκος Φίλιππος Ναπολέων Βοναπάρτης Παρισινή Κομμούνα
Facebook Twitter Google+ Εκτύπωση Στείλτε σε φίλο


Drugitiz

O Drugitiz ασχολείται εδώ και χρόνια κατά κύριο λόγο με τη μουσική, κυρίως σαν μουσικός παραγωγός, κυρίως στο μουσικό είδος του hiphop. Δεκαετίες τώρα ψάχνει τη θέση του στον κόσμο, όχι πάντα με μεγάλη επιτυχία. Στο μυαλό του τρέχουν διάφορα, κάποια εκ των οποίων προσπαθεί να βάλ...Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΗΡΞΑΝ και ΆΛΛΟΙ ΘΕΟΙ -ΑΠΟ ΆΛΛΟΥΣ ΛΑΟΥΣ- ΠΟΥ ΑΝΑΣΤΑΙΝΟΝΤΑΝ ΤΗΝ ΆΝΟΙΞΗ ?!!

Η κάθε θρησκεία διεκδικεί την πρωτοπορία σε διάφορες πτυχές της πίστης της. Στην ουσία όμως καμία πίστη και καμία δοξασία δεν είναι αυθύπαρκτη. Είναι όλες επηρεασμένες από προηγούμενες θρησκείες, μύθους και δοξασίες που προσαρμόζονται στα δεδομένα της νεότερης θρησκείας και παρουσιάζεται ως κάτι το νέο. 

Προς αυτή την κατεύθυνση είναι ίσως και
η ανανοηματοδότηση που δίνεται σε ένα γεγονός, δηλαδή η προσαρμογή του μηνύματός του στα νέα δεδομένα. Αυτό συνέβη και με την περίπτωση της ανάστασης του Ιησού.

Κατανοώ ότι αυτό το σημείωμα μπορεί να θεωρηθεί ως βλάσφημο από μερικούς. Ωστόσο η πρόθεσή μας δεν είναι αυτή. Αντιμετωπίζουμε την ανάσταση όχι ως ζήτημα θρησκευτικής πίστης, αλλά ως ιστορικό γεγονός.

Θεοί που πεθαίνουν και ανασταίνονται την άνοιξη

Η ιστορική έρευνα καταγράφει θρύλους, μύθους και διηγήσεις για αναστάσεις θεών μέσα στην άνοιξη. Αυτό δεν είναι τυχαίο αφού την άνοιξη έχουμε την αναγέννηση της φύσης. Και μέσα από τις αναστάσεις τους οι διάφοροι θεοί ήθελαν να στείλουν το μήνυμα της αναγέννησης του ανθρώπου.

Η ιστορική έρευνα, λοιπόν, καταδεικνύει ότι η πίστη στο θάνατο και στην ανάσταση δεν αποτελεί χριστιανική ανακάλυψη. Ακόμα θα λέγαμε πως ορισμένα χριστιανικά τελετουργικά τυπικά του Πάσχα είναι αντιγραφή και αναπροσαρμογή τελετών που γίνονται προς τιμή παλαιότερων «ειδωλολατρικών» θεών.

Επίσης, θάνατοι θεών (και μάλιστα με σταύρωση) και ανάστασή τους καταγράφονται σχεδόν σε όλον τον γνωστό κόσμο από αρχαιοτάτων χρόνων, αιώνες πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού.

Στην αμερικανική ήπειρο

Όσο κι αν ακουστεί περίεργο, ανάσταση θεού είχαμε και στη μακρινή σε μας αμερικανική ήπειρο. Ο Εμμανουήλ Γιαροσλάφσκι στο βιβλίο του «Πώς γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν οι
θεοί και οι θεές» σημειώνει: «… όταν οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν τη Νότια Αμερική και γνώρισαν τη θρησκεία των εκεί λαών, διαπίστωσαν με κατάπληξη ότι ανάμεσα σ’ εκείνους τους λαούς, που ως τότε δεν είχαν έλθει σ’ επαφή με τον χριστιανικό κόσμο, υπήρχε η ίδια πίστη σ’ ένα θεό που πεθαίνει και ανασταίνεται».

Σύμφωνα με τους μεξικάνικους θρύλους, ο θεός Κουετζαλκοάτλ είχε σταυρωθεί σ’ έναν ξύλινο σταυρό. Οι Μεξικανοί πίστευαν ότι ο θεός είχε φονευθεί μ’ αυτόν τον βάρβαρο τρόπο γιατί εκείνοι, που ήρθε να σώσει, στάθηκαν αγνώμονες.

Ο Κουετζαλκοάτλ σταυρώθηκε πάνω σε ένα βουνό εν μέσω δύο εγκληματιών, τάφηκε για τρεις ημέρες και αναστήθηκε από τους νεκρούς, υποσχόμενος ότι θα επιστρέψει ως νέος ήλιος σε μία δεύτερη παρουσία του επί γης που θα σώσει οριστικά το γένος των ανθρώπων. Οι ομοιότητες που παρουσιάζει αυτός ο θρύλος με τα όσα γνωρίζουμε για τον Ιησού είναι αξιοσημείωτες.

Στην εργασία του «Το αρχαίο Μεξικό», ο Κίνγκσμπο Ρονγκ λέει ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της χερσονήσου Γιουκάταν λάτρευαν ένα σωτήρα που τον έλεγαν Μπακάμπ και είχε γεννηθεί από την άμωμο παρθένα Τσιριμπίρας και ήταν στεφανωμένος με ακάνθινο στεφάνι. Σύμφωνα με την παράδοση κι αυτός σταυρώθηκε πάνω σ’ έναν ξύλινο σταυρό. Έμεινε πεθαμένος 3 μέρες, αναστήθηκε και αναλήφθηκε στον ουρανό.

Ανάμεσα στους δεκάδες «μαρτυρήσαντες» για το καλό των ανθρώπων θεούς, ξεχωρίζει και ο ύπατος του Σκανδιναβο-γερμανικού Πανθέου, Θεός Όντιν, που σταυρώθηκε πάνω στο Δένδρο της Ζωής.

Στη Μέση Ανατολή

Ερχόμενοι κοντά στην περιοχή μας συναντούμε μέσα στους βαβυλωνιακούς θρύλους τον Μαρντούκ, ο οποίος ήταν ο δημιουργός, ο λυτρωτής και ο σωτήρας του κόσμου. 

Αυτός που απάλλαξε τους 

ανθρώπους από κάθε ανάγκη, θεραπεύοντας αρρώστους και ανασταίνοντας νεκρούς. Εκείνοι που προσκυνούσαν τον Μαρντούκ πίστευαν ότι πεθαίνει το χειμώνα και ανασταίνεται την άνοιξη.

Πλατιά διαδεδομένη σ’ ολόκληρη την Ανατολή ήταν και η λατρεία του θεού Άδωνη, η λατρεία του οποίου έφτασε και μέχρι την Ιουδαία, στην οποία γεννήθηκε πολύ αργότερα ο Ιησούς Χριστός.

Σύμφωνα με το θρύλο, ο Άδωνις πεθαίνει αλλά ύστερα από τρεις ημέρες ανασταίνεται. Οι τελετουργίες της ταφής του θεού αυτού μοιάζουν πολύ με τις τελετουργίες της χριστιανικής παράδοσης σε σχέση με τον επιτάφιο.

Το ίδιο διαδεδομένη ήταν και η λατρεία του θεού Άττι και της μητέρας του, της «μεγαλόπρεπης μάνας» των θεών, Κυβέλης, θεάς της Φρυγίας, όπως και του Μελκάρτ, του θεού των Φοινίκων της Τύρας, η οποία είχε διαδοθεί πάνω από 1.000 χρόνια, πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού.

Παρόμοια περίπτωση είναι επίσης ο θεός Σαντάν και ο θεός Ιμπραέζ στην Καππαδοκία.

Οι ιστορικοί της προγενέστερης του χριστιανισμού εποχής περιέγραψαν λεπτομερειακά την πλατιά διαδεδομένη λατρεία της Αιγύπτιας θεάς Ίσιδας και του θεού Σεράπιδα (Όσιρις). Αυτή η λατρεία ήταν γνωστή σ’ όλα τα παράλια της Μεσογείου, δηλαδή εκεί ακριβώς όπου έμελλε να διαδοθεί αργότερα ο χριστιανισμός. Τον καιρό των Πτολεμαίων η λατρεία αυτή ήταν η πιο διαδεδομένη στον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Όπως οι χριστιανοί χρησιμοποίησαν αργότερα, με τον τρόπο τους, τις αιγυπτιακές συριακές, ασσυριακές κλπ παραδόσεις και δοξασίες, το ίδιο και οι Ρωμαίοι προσπάθησαν να προσαρμόσουν στις αντιλήψεις τους τη λατρεία της Ίσιδας και του Σέραπι.

Ο Μίθρας

Ας δούμε όμως και τον Μίθρα που πάνω από 1.000 χρόνια πριν το χριστιανισμό θεωρείτο θεός των φυτών, θεός της γονιμότητας και η λατρεία του ήταν πολύ διαδεδομένη στις χώρες όπου οι άνθρωποι ασχολούνταν με τη γεωργία. Ο Μίθρας ήταν γιος θεού και γεννήθηκε σε μία σπηλιά!

Οι οπαδοί του Μίθρα συνήθιζαν το τελετουργικό δείπνο, που προσομοιάζει με τον μυστικό δείπνο του Ιησού, στο οποίο έτρωγαν αγιασμένο ψωμί και έπιναν κρασί, κοινωνώντας από το σώμα και το αίμα του Μίθρα. Επίσης, τα πλυσίματα που συνήθιζαν να κάνουν οι λάτρεις του Μίθρα μοιάζουν πάρα πολύ με το χριστιανικό μυστήριο της βάπτισης.

Στην Ελλάδα

Ας έρθουμε όμως στα πιο κοντινά μας, στην Ελλάδα.

Ο εσταυρωμένος Διόνυσος (Ορφέας) Βάκχος

Στα ελληνικά θρησκευτικά δρώμενα έχουμε αρκετές περιπτώσεις που προσομοιάζουν με τα χριστιανικά. Έχουμε τον σταυρωμένο Προμηθέα, τον Ιδαίο Δία της Κρήτης που κάθε χρόνο γιορταζόταν ο θάνατος και η ανάστασή του στα Κρητικά μυστήρια και τέλος τον Διόνυσο που πεθαίνει σαν Διόνυσος Ζαγρέας για να αναστηθεί σαν Διόνυσος Ελευθερέας, σωτήρας και
ελευθερωτής των ώριμων ψυχών.

Λόγω του περιορισμένου χώρου που έχουμε στη διάθεσή μας θα αναφερθούμε επιγραμματικά σε αυτά. Την άνοιξη, λοιπόν, στην Ελλάδα πανηγύριζαν τη γιορτή της ανάστασης του θεού Διόνυσου (Βάκχος).

Σύμφωνα μ’ ένα μύθο, ο Διόνυσος είναι γιος του Δία και της Περσεφόνης. Καταδιώκεται από τους Τιτάνες που τους στέλνει η Ήρα. Ο Διόνυσος συλλαμβάνεται και κατατεμαχίζεται, αλλά μένει μόνον η καρδιά του. Τότε ο Δίας ανασταίνει τον Διόνυσο. Η ανάσταση του Διόνυσου γιορταζόταν την άνοιξη. Οι αναστάσιμες τελετές γίνονταν σε όλη την Ελλάδα και αυτό γινόταν πολύ πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού.

Παρόμοια λατρεία συναντούμε και στην περίπτωση του Κρηταγενούς Ζεύς ή Φελχανού που πεθαίνει και ανασταίνεται. Ο θάνατός του συμβολικά απεικονίζεται πάνω σε ισοσκελή σταυρό, στις τέσσερις δηλαδή δυνάμεις της (ανα)δημιουργίας και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, γήινα και συμπαντικά.

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε την εκτεταμένη θρησκευτική, λυτρωτική χρήση του σταυρού και στον ελλαδικό και νοτιοϊταλικό χώρο, αλλά και από τους Αιγύπτιους πολύ πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού.


Ο συμβολισμός

Ιστορικά βλέποντας και αναλύοντας τους μύθους και τις δοξασίες, ο καθηγητής της Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μιχάλης Α. Τιβέριος σημειώνει σε άρθρο του στο «Βήμα» των Αθηνών (17-01-1999):

«Έχοντας όλα αυτά υπόψη και συγχρόνως το δέος που αισθάνονταν τότε οι πιστοί, καθώς έβλεπαν τον μυστηριώδη και ανεξήγητο τρόπο με τον οποίο ο μούστος μετατρεπόταν σε κρασί, κατανοούμε καλύτερα και το γιατί η νέα θρησκεία του Ναζωραίου θέλησε να οικειοποιηθεί τόσο το θείο αυτό δώρο του Διονύσου όσο και ένα από τα βασικά σύμβολά του, την κληματαριά. 

Το γεγονός αυτό προκάλεσε τις αντιδράσεις των οπαδών της παλαιάς θρησκείας, που κατηγορούσαν τους χριστιανούς ότι τους υφαρπάζουν τα ιερά και τα όσιά τους. (…) Αλλά το γεγονός ότι ο χριστιανισμός υιοθέτησε τα σύμβολα αυτά της παλαιάς θρησκείας είχε αποτέλεσμα να μην μπορέσει να απαλλαγεί εύκολα από τον Διόνυσο, παρ’ όλο που από πολύ νωρίς τον ενέταξε στους μεγαλύτερους πολέμιους του Ιησού».

Βιβλιογραφία
• Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ «Επιστήμη και Θρησκεία», Μόσχα 1960, Αθήνα 1962.
• Κάρεν Άρμστρονγκ «Η ιστορία του Θεού», εκδ. Φιλίστωρ, β’ έκδοση 1998.
• Γιάννη Κορδάτου «Αρχαίες Θρησκείες και χριστιανισμός», εκδ. Μπουκουμάνη 1973.
• Harvey Spencer Lewis «Η μυστικιστική ζωή του Ιησού», εκδ. Τετρακτύς, πρώτη έκδοση 1929.
• Γιάννη Κορδάτου «Ιησούς Χριστός και Χριστιανισμός», τόμ. Α’ και Β’, εκδ. Μπουκουμάνη, 1975.
• Λιλή Ζωγράφου «ΑΝΤΙΓΝΩΣΗ τα δεκανίκια του καπιταλισμού», εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 1974.
• Θωμά Μάρα «Οι αντιφάσεις της Καινής Διαθήκης», εκδ. Δίβρης, 1979.
• Γ. Γρηγορομιχελάκης «Δεκαπέντε εσταυρωμένοι και αναστημένοι σωτήρες», εκδόσεις Δαδούχος, 2003.

Επιμέλεια: Μιχάλης Μιχαήλ / Χαραυγή

Από Ατέχνως με Τίτλο:
Αναστημένοι θεοί από την αρχαιότητα μέχρι τον Ιησού

,,η εντυπωσιακή ομοιότητα των θεων που έφτιαξε ο άνθρωπος,,

Χριστούγεννα: Η μεγάλη νύχτα των θεών (πολλοί θεοί, ίδια κόλπα)

Γράφει ο Στέλιος Κανάκης //

Κι όλα αυτά τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου (στο β. ημισφαίριο), που τότε συνέπιπτε με το χειμερινό ηλιοστάσιο. Είναι γνωστό άλλωστε το χούι των θεών. Όπου σκοτεινιά κι αυτοί.

Στις 25 Δεκεμβρίου γεννήθηκαν οι: Ώρος (Αίγυπτος-3000πτχ), Ζαρατούστρα (Περσία-1000πτχ), Κρίσνα (Ινδία-900πτχ), Ηρακλής (Ελλάδα-800πτχ), Μίθρα (Περσία-600πτχ), Βούδας (Νεπάλ-563πτχ), Διόνυσος (Ελλάδα-500πτχ), Ταμούζ (Βαβυλώνα-400πτχ), Άδωνις (Φοινική-200πτχ), Ερμής (Ελλάδα-200πτχ) και ο Εβραίος και δικός μας, εκ μεταγραφής Ιησούς (Ισραήλ-4πτχ).

 Ο τελευταίος σάρκα αλλόκοτη, δεν πεινά, δε διψά, δεν κοιμάται ποτέ, δεν αφοδεύει, δε συνουσιάζεται, δε γελά.
Ο Ώρος συνελήφθη και γεννήθηκε από την παρθένα Ίσις. 

Ειδικά για τον Ώρο ο μύθος έχει ως εξής:

«Ο υιός του θεού γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου από μητέρα παρθένα. Το πνεύμα προειδοποίησε τη μέλλουσα μητέρα για το επικείμενο γεγονός. Τη γέννηση την έδειξε ένα αστέρι στην ανατολή, το οποίο ακολούθησαν τρεις βασιλιάδες για να δοξάσουν το νέο σωτήρα. Σε ηλικία δώδεκα χρόνων ήταν παιδί-δάσκαλος. Όταν έγινε τριάντα χρονών, βαφτίστηκε από έναν προφήτη και ξεκίνησε τις περιοδείες. Είχε δώδεκα μαθητές, οι οποίοι τον συνόδευαν στα ταξίδια του, και έκανε διάφορα θαύματα και πράγματα παράξενα και άνευ νοήματος όπως το να περπατά στο νερό. Κάποια στιγμή προδόθηκε από έναν δικό του, συνελήφθη, σταυρώθηκε, έμεινε νεκρός τρεις μέρες και τελικά αναστήθηκε. Ήταν γνωστός με πολλά παρατσούκλια όπως “η αλήθεια”, “το φως”, “υιός του θεού”, “καλός ποιμένας”, “αμνός θεού” και πλήθος άλλα».

Κάτι σας θυμίζει, έτσι δεν είναι;

Τα ίδια συναντάμε και στους άλλους θεούς. 

Η παρθένα Ντεβάκι συνέλαβε και έτιξε το θείο βρέφος Κρίσνα. Από την επίσης, παρθένο Μάγια γεννήθηκε ο Βούδας.
Κι όλοι αναστήνονταν! 

Το κόλπο το είχαν ανακαλύψει (αφ’ εαυτού τους) και οι Ινδιάνοι της Αμερικής. 

Όταν οι ευρωπαίοι αποβιβάστηκαν στη Νότιο Αμερική, διαπίστωσαν με έκπληξη πως οι γηγενείς διατηρούσαν πίστη σ’ ένα θεό που τύφλα να ’χε ο γιος του Γιαχβέ. Φυσικά, μέχρι τότε δεν υπήρχε σχέση επικοινωνίας των δύο κόσμων κι έτσι οι Ινδιάνοι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να κατηγορηθούν για αντιγραφή ή κλοπή ξένης πνευματικής ιδιοκτησίας. Απλώς οι άνθρωποι, έχοντας τις ίδιες μεταφυσικές ανησυχίες και ταυτόσημες φυσικές και κοινωνικές δυσκολίες, έλυσαν το πρόβλημα με τον ίδιο τρόπο.

Αυτός ο θεός λοιπόν, ο Κβετζαλκοάτλι, είχε σταυρωθεί σ’ έναν ξύλινο σταυρό για να σώσει τους αγνώμονες οπαδούς του. Στη χερσόνησο Γιουκατάν, οι αρχαίοι κάτοικοί της λάτρευαν τον Μπακάμπ που είχε γεννηθεί από την, επίσης, παρθένα Τσιριμπίρας. Ο τύπος παριστανόταν στεφανωμένος μ’ ένα ακάνθινο στεφάνι και σταυρώθηκε κι αυτός σ’ έναν ξύλινο σταυρό. Έμεινε πεθαμένος τρεις μέρες κι έπειτα το ’ριξε στις βόλτες.

Αλλά ας πάμε παλαιότερα και στα μέρη μας. 

Ο Μαρντούκ, παλιός θεός της Βαβυλώνας που με τα χρόνια αναβαθμίστηκε σε αρχιθεό και πέρασε και στους Εβραίους, νίκησε το αρχικό χάος και έσωσε τους ανθρώπους θεραπεύοντας και ανασταίνοντας νεκρούς. Η φήμη του Μαρντούκ εξαπλώθηκε διότι μπορούσε να πεθαίνει το χειμώνα και να ανασταίνεται την άνοιξη. Κάθε που ανασταινόταν, μαζί με τη φύση εννοείται, οι οπαδοί του το ’ριχναν στο γλέντι.
Την ίδια συνήθεια να ανασταίνεται επέδειξε κι έτερος θεός της εποχής, ο Άδωνις. 

Οι πιστοί του, κάθε φορά που θρηνούσαν το θάνατό του, αυτομαστιγώνονταν αρκούντως. Είχαν ανακαλύψει και τον… επιτάφιο. Έφτιαχναν για πάρτη του ξύλινα αγάλματα που τα έβαζαν σ’ ένα είδος φέρετρου, τα οποία και περιστοίχιζαν με διάφορα φυτά. Έπειτα οι γυναίκες έπλεναν τα ξύλινα είδωλα, τα άλειφαν με διάφορα αρωματικά και, αφού τα τύλιγαν σε υφασμάτινα σάβανα, τα έθαβαν. Κάθε φορά, επ’ ευκαιρία της ανάστασής του, οι πιστοί του αλληλοσυγχαίρονταν με το “Άδωνις ανέστη”. Αυτά σας θυμίζουν κάτι;

Εκτός από τους Φοίνικες και τον Άδωνί τους, έχουμε τον Άττι και τη μάνα του την Κυβέλη, θεούς της Φρυγίας.

 Αυτός, ίσως από τύψεις που πήδαγε τη μάνα του –πράγμα που δεν εμπόδισε διόλου τους οπαδούς του να τον λατρεύουν– έκοψε τ’ αρχίδια του και τα κακάρωσε από αιμορραγία. Πενθούσαν τα πάθη του στις 24 Μαρτίου όπου και αυτομαστιγώνονταν και αυτοτραυματίζονταν όπως και οι Φοίνικες και αργότερα οι χριστιανοί. Την επομένη γιόρταζαν την ανάστασή του και γιάτρευαν τις πληγές τους, πιστεύοντας πως έτσι κι αυτοί κάποτε θα αναστηθούν.

Ακόμη παλαιότερα, εξασκούνταν στην ανάσταση ο Όσιρις των Αιγυπτίων, ο μετέπειτα Σέραπις των Ρωμαίων, και όποτε το κατάφερνε –συνήθως κάθε χρόνο– οι πιστοί του αλληλοσυγχαίρονταν κι αυτοί με τον ίδιο τρόπο των αλλόπιστων.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως η λατρεία του, καθώς και της αδερφής-συζύγου του Ίσιδας –λίγο μπλεγμένη σχέση– έφτασε μέχρι το 350 μετά το χριστιανισμό.

Σ’ αυτήν την επισκόπηση αναστημένων θεών δεν πρέπει να παραλείψουμε τον Μίθρα. 

Ο Μίθρας ήταν γιος θεού και γεννήθηκε σε μια σπηλιά. Αποκαλούνταν “αυτός που γεννήθηκε από βράχο”. Τον παρίσταναν με ραβδί και σπαθί στο χέρι όπως και τον Πέτρο αργότερα. Οι οπαδοί του σε τελετουργικά δείπνα έτρωγαν αγιασμένο ψωμί κι έπιναν κρασί. Γνώριζε κι αυτός την τέχνη της ανάστασης και με τη βοήθειά του πίστευαν πως ανασταίνονταν ή θα ανασταίνονταν όλοι οι νεκροί. Ο μιθραϊσμός των Περσών, αρκετά διαδεδομένος την εποχή των πρώτων χρόνων του χριστιανισμού, πέρασε αυτούσιος στη λατρεία των πρωτοχριστιανών.

Σ’ όλους αυτούς τους αναστημένους δεν μπορούσαν να υστερούν οι Έλληνες. Έτσι, μετά την αρχική περιπέτεια κατά τη γέννησή του, ο Διόνυσος, γεννημένος δεύτερη φορά από το μηρό του πατέρα του, του Δία, ανασταινόταν ανελλιπώς κάθε χρόνο.

Όλοι οι θεοί, Αιγυπτιακοί, Βούδας, Ζαρατούστρα, Κρίσνα, Μίθρας κ.λπ. είχαν ως αποστολή να εξαλείψουν το κακό, το οποίο όχι μόνο δεν έπραξαν, αλλά το αύξησαν. Αντίθετα το κακό εμφανίζεται μαζί τους. Για να σκοτωθεί ο Μωυσής, εξολοθρεύτηκαν αθώα παιδιά των Εβραίων. Ο ίδιος τη γλίτωσε, για να επιστρέψει αργότερα να πάρει τις εντολές και να καθαρίσει καμιά δεκαπενταριά χιλιάδες δικούς του εξαιτίας ενός χρυσού βοδιού.

Με τον ίδιο τρόπο κυνηγήθηκε ο Γκαντάντ από τις στρατιές του Δαβίδ. Γλίτωσε κι αυτός.

 Ο Κάσνα διέταξε τη θανάτωση όλων των βρεφών για να εξολοθρεύσει τον Κρίσνα. Το ίδιο συνέβη και με τον Χριστό. Η Ίσις και ο Ώρος σώθηκαν καβάλα σ’ ένα γαϊδούρι όπως η Μαρία και ο Χριστός. Οι Μίθρας, Άγνις, Άδωνις, Βούδας, Κρίσνα, Δίας, Περσέας γεννήθηκαν σε σπηλιές, φυλακές, υπόγεια. Ο Χριστός σε σπηλιά ή φάτνη. Η μάνα του Άγνι ονομάζεται Μάγια. Και του Βούδα Μάγια. Του Άδωνη Μίρρχα. Η αδελφή του Μωυσή που τον έσωσε Μιριάμ. Του Χριστού Μαρία, συγγενικό με τα ανωτέρω.

Παρενθετικά, οι συνάδελφοι του Μωυσή ως εντολοδόχοι του θεού, οι Manou, Μίνωας, Mises. Πώς σας φαίνεται αυτή η ομοιότητα;

Ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, η εντυπωσιακή ομοιότητα του μύθου του Ώρου με τον αντίστοιχο του Ιησού. 

Η παρθένα Ματεμούα βρίσκεται σε αιγυπτιακό ναό όταν της αναγγέλλει ο Θωτ πως θα γεννήσει παιδί από ένα θεό. Το ίδιο συμβαίνει και στη Μαρία. 

Η γέννηση του Κρίσνα αναγγέλλεται με την εμφάνιση ενός άστρου στον ουρανό. Έρχονται ποιμένες και τον προσκυνούν. Οι αστρολόγοι του προβλέπουν λαμπρό μέλλον όπως και στον Μωάμεθ. Άστρο, προφήτες και παρόμοιες προβλέψεις και στον Χριστό.

Κατά τη γέννηση του Μίθρα, όλα φωτίστηκαν γύρω. Επίσης στη γέννηση του Απόλλωνα. Και στη γέννηση του Βούδα. Ένα φωτεινό σύννεφο παρουσιάστηκε με τη γέννηση του Χριστού.
Όπως στον Βούδα, έτσι και στον Χριστό παραβρέθηκαν στα γεννητούρια του άγγελοι κι αρχάγγελοι.
Τον Βούδα τον προσκυνούσαν τα δέντρα, τον Μωάμεθ τα ζώα, τον Χριστό τα ζώα στη φάτνη και οι φοινικιές στο δρόμο. Ο Βούδας ήρθε στον κόσμο με τη μάνα του όρθια. Ο Μωάμεθ γεννήθηκε χωρίς πόνους. Η Μαρία έφερε τον Χριστό χωρίς αίμα και πόνους.

Ο Βούδας και ο Κρίσνα δεν έγραψαν μόνοι τους τα κηρύγματα, τους νόμους και τις ομιλίες τους. 

Ο Χριστός δεν άφησε ούτε μια φράση γραπτή. 

Στα 12 ο Βούδας χάθηκε από τους γονείς του και τον βρήκαν να μιλά με σοφούς.

 Η ίδια διήγηση και για τον Χριστό. Το αυτό και με τον Ώρο, 2.000 χρόνια πριν τον Χριστό. 

Στα 28 του ο Βούδας αποσύρθηκε στην έρημο για νηστεία και προσευχή. 

Ο Ζαρατούστρα έλαβε τη “χάρη” σε ηλικία τριάντα χρονών. Συνομήλικος ο Ιησούς έκανε το ίδιο πράγμα. Το ίδιο και ο Ώρος πολύ νωρίτερα. Τελικά, μια γειτονιά είμαστε.

Ο διάβολος δοκιμάζει τον Ζαρατούστρα και τον Βούδα. Το ίδιο κάνει και στον Χριστό. Ο Βούδας στο ιερό ποτάμι ακούει τη διδασκαλία του Ρουντράκ όπου και φάνηκε ένα σημάδι θεϊκό. Ο Ιησούς στον Ιορδάνη ακούει τη διδασκαλία του Ιωάννη. Παρουσιάζεται θεϊκό σημάδι. Οι μαθητές του Ρουντράκ γίνονται μαθητές του Βούδα. Οι μαθητές του Ιωάννη μαθητές του Ιησού. Ο Βούδας μυεί έναν από τους μαθητές του κάτω από μία συκιά. Το ίδιο κάνει και ο Ιησούς με τον Ναθαναήλ.

Ένας από τους μαθητές του Βούδα, ο Ντεβάττα, είναι προδότης όπως ο Ιούδας. Ο Βούδας κηρύττει στο βουνό για τις επτά ευτυχίες. Ο Ιησούς κηρύττει στο βουνό τις εννέα ευτυχίες. Στον Βούδα αναφέρεται η κόρη από την περιφρονημένη φυλή των Τσιαντάλι. Στον Χριστό έχουμε τη διήγηση της Σαμαρείτιδας. Ο Βούδας όπως και ο Χριστός βαδίζουν πάνω στο νερό. Ο Κρίσνα και ο Ιησούς θεραπεύουν τη λέπρα. Βούδας και Χριστός διστάζουν να κάνουν θαύματα, αλλά υποχρεώνονται.

Βούδας, Ζαρατούστρα και Ιησούς διαδίδουν τη διδασκαλία τους με παραβολές και την ενισχύουν με θαύματα. Κατακρίνουν τον Βούδα και τον Χριστό γιατί παραβαίνουν τη νηστεία και είναι φίλοι με τους καταδικασμένους. Και οι δύο αλλάζουν όψη σε βουνό. (Παντάβα, Θαβώρ). Η Περιβόκρα αλείφει το κεφάλι του Κρίσνα με διάφορα λάδια. Το ίδιο κάνει και μια αμαρτωλή στον Ιησού. Πριν πεθάνει ο Βούδας, μια γυναίκα πέφτει κλαίγοντας στα πόδια του όπως η Μαρία η Μαγδαληνή στον Χριστό.

Ο Κρίσνα μπαίνει πανηγυρικά στη Ματούρα όπως ο Χριστός στην Ιερουσαλήμ. Ο Βούδας ισχυρίζεται ότι υπήρχε πριν τη γέννησή του και πως θα ξανάρθει μετά το θάνατό του όπως ο Χριστός. Ο Βούδας, όπως και ο Χριστός, αναλήφθηκε στους ουρανούς και υποσχέθηκε τη βασιλεία τους. Όταν ο Κρίσνα ξανάρθει, θα σκοτεινιάσουν ο ήλιος και η σελήνη, τα άστρα θα πέσουν από τον ουρανό και η γη θα τρέμει. Τα ίδια λένε και οι παπάδες. Κατά το θάνατο του Βούδα και του Κρίσνα, οι νεκροί βγήκαν από τους τάφους τους, ο κόσμος σκοτείνιασε και ο ήλιος χάθηκε. Έτσι έγινε και στο θάνατο του Ιησού.

Ο Ώρος συνελήφθη θεϊκά. Ο Βούδας με μία… αχτίδα από πέντε χρώματα, η οποία χάιδεψε τη μάνα του. Ο Ζαρατούστρα από ένα μίσχο κάποιου φυτού. Ο θεός των αρχαίων Μεξικανών Βιτσιλυποτσίτλι από πούπουλα που έβαλε η μάνα του στο στήθος της. Η μάνα του Φρύγα θεού Άττι, Νάνα, συνέλαβε από ένα κουκούτσι που έπεσε στο στήθος της. 

Κυριολεκτικώς στους προχριστιανικούς χρόνους οι άνθρωποι είχαν πήξει στις άμωμες παρθένες. Στη Μαρία θα κολλήσουμε; Παρέμεινε άμωμη και για τα υπόλοιπα παιδιά της. Φαίνεται το ’μαθε το κόλπο κι ο Ιωσήφ.

Τα ίδια και με τον σταυρό, που ήταν πολύ διαδεδομένος στις προχριστιανικές θρησκείες. 

Σταυροί βρέθηκαν στις Ινδίες, στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Ελλάδα, στη Ρώμη, στην Ασσυρία, στη Φοινίκη, στην Περσία, στο Θιβέτ, στην Αίγυπτο. Από τους Μωαμεθανούς της Τύνιδας, τους μαύρους Αφρικανούς μέχρι και τους Ινδιάνους της Βραζιλίας. Σταυροί και στύλοι αναφέρονται και στη Βίβλο. Ο σταυρός έπαιζε, επίσης, σημαντικό ρόλο και στη λατρεία των Όσιρι, Άττι και Μάρσιου. Ακόμη και ο Ηρώδης αναπαράσταινε στα νομίσματά του το σταυρό. Οι αρχαίοι Έλληνες ιερείς φορούσαν σταυρό στο λαιμό. Το ίδιο και οι ειδωλολάτρες ιερείς και οι βασιλιάδες. Οι ειδωλολατρικές θεές παριστάνονταν με σταυρό. Στην Αίγυπτο γιορταζόταν η “ανάληψη του στύλου του θεού” Όσιρι. Στις 14 Σεπτεμβρίου γιορτάζεται από τους χριστιανούς η “ύψωση του σταυρού του Κυρίου”. Ο σταυρός κυριαρχεί σε μία από τις παλιότερες πνευματικές εικόνες της ανθρώπινης ιστορίας. Στο ζωδιακό κύκλο. Γνωστός σε όλους τους λαούς της εποχής που παρήγαν τους σχετικούς θεούς. Τον φοράει κι ο δικός μας στις αναπαραστάσεις. Τον βλέπουμε και στις κορυφές των εκκλησιών.

Αρκετά πριν τους χριστιανούς, το Πάσχα γιορταζόταν σε Ελλάδα, Ασσυρία, Βαβυλώνα, Αίγυπτο, Φοινίκη και Παλαιστίνη. Τότε, υποτίθεται, πως πέθαιναν και ανασταίνονταν οι Μίθρας, Άδωνις, Διόνυσος κ.ά. 

Στις 25 Δεκέμβρη γιόρταζαν τη γέννηση του Άδωνη, του Μίθρα, του Ταμμούζ, του Άττι και πολλών άλλων. 

Επίσης, αγία τριάδα διέθετε πολύς κόσμος εκείνη την εποχή. Από τις πιο διάσημες της εποχής η σκανδιναβική Όδιν-Χένερ-Λόντουρ, οι βαβυλωνιακές Άνου-Μπελ-Έα, Σιν-Σαμάς-Ιστάρ και Έα-Ντάμκινα-Ταμμούζ, η ινδική Βράχμα-Σίβα-Βισνού, οι αιγυπτιακές Άμμων Ρα-Μουτ-Χόνσου, Πταχ-Σοχμέτ-Νεφερτέμ, Όσιρις-Ίσις-Ώρος και Σομπέκ-Χαθόρ-Χόνσου1.

Με τη μεταφορά της έδρας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη, επικρατούσε στην αυτοκρατορία ένας ολόκληρος γαλαξίας θρησκευτικών δογμάτων, Εκκλησιών και αιρέσεων. 

Το γεγονός αυτό καθιστούσε αδύνατη την επιβολή ενιαίας πολιτικής στους υποταγμένους λαούς της αυτοκρατορίας, σε εποχή μάλιστα βαθέματος της κρίσης του δουλοκτητικού συστήματος. 

Έτσι ο Κωνσταντίνος (μέγας κατά την Εκκλησία αλλά και μέγας δολοφόνος) συγκάλεσε την 1η οικουμενική σύνοδο (Νίκαια Βηθυνίας) όπου 318 αντιπρόσωποι όλων των δογμάτων, Εκκλησιών και αιρέσεων πεπεξεργάστηκαν 2.231 κείμενα για όλους τους… θεούς του τότε κόσμου. Ανάμεσά τους οι: Δίας, Μίθρας, Καίσαρας, Θωρ, Μίνωας, Κρόνος, Ρα, Όσιρις, Ίσις, Απόλλωνας, Άρης, Αθηνά, Ταύρος, Ποσειδώνας, Ήφαιστος, Άτις, Ίντρα, Ερμής, Εκάτη, Βάαλ, Ηρακλής, Άδωνις, Διόνυσος, Ήσους και Κρίσνα.
Η σύνοδος, όπου πέσανε αρκετές κλωτσιές κι άνοιξαν πολλά κεφάλια, διήρκησε δύο μήνες αλλά δεν τα βρήκαν οπότε κατέφυγαν σε 17μηνη (!!!) ψηφοφορία. Επικράτησαν πέντε ονόματα: Καίσαρας, Κρίσνα, Μίθρας, Ώρος και Δίας.

Όπως βλέπετε κανένας Γιαχβέ και κανένας Χριστός κι ας ξέρετε σήμερα, πως επρόκειτο για σύνοδο του χριστιανισμού. 

Επενέβη και πάλι ο Κωνσταντίνος και ζήτησε θεό που να ικανοποιεί τόσο τους λαούς της Δύσης όσο και της Ανατολής. 

Κατόπιν αυτού και με δυσκολία και ελάχιστη πλειοψηφία (161 υπέρ-157 κατά), η σύνοδος, κατέληξε στο όνομα του θεού της νέας και ενιαίας θρησκείας: Ήσους Κρίσνα (Hesus Krisna). Το οποίο και σταδιακά εξελίχτηκε σε Ήσους Κράιστ (Hesus Christ) και στη συνέχεια σε Τζέσους Κράιστ (Jesus Christ), που αποδόθηκε στα ελληνικά ως Ιησούς χριστός. Και σχηματοποιήθηκε την προτροπή του Κωνσταντίνου στον Ευσέβιο:

«Μελέτησε αυτά τα βιβλία και κράτα από αυτά ότι είναι καλό. Αλλά ότι είναι κακό πέτα το. Ότι είναι καλό στο σ’ ένα βιβλίο, ένωσέ το με ότι είναι καλό στο άλλο βιβλίο. Και αυτό που θα προκύψει θα πρέπει να ονομαστεί το Βιβλίο όλων των Βιβλίων»2.

Έτσι με το κόψιμο και ράψιμο καταφέραμε να έχουμε σήμερα τον… θεό μας.

Χρόνια πολλά και να μας ζήσει το θεογέννητο!

______________________________________________________________________________________

1 Στοιχεία από το «Ιερές Βλακείες», Στέλιος Κανάκης, Εκδόσεις Εντύποις.
2 «Θεός και Κεφάλαιο», Λάμπος Κώστας, Εκδόσεις Κουκκίδα… σ. 145, αλλά και στο Bushby Tony, “The forged Origins… σ. 35

_______________________________________________________________________________________________________

Στέλιος Κανάκης Διδάσκει στην επαγγελματική εκπαίδευση και παράλληλα δραστηριοποιείται στο χώρο του βιβλίου. Έχει γράψει, υπό μορφή ημερολογίων τα «Με τη μουσική του κόσμου», «Οι μουσικοί του κόσμου» και «Δώδεκα μήνες συνθέτες». Επίσης το «Ιερές Βλακείες» Εμπειρία Εκδοτική 1η και 2η έκδοση – Εκδόσεις Εντύποις 3η και 4η και το «Η Αγρία Γραφή» Εκδόσεις ΚΨΜ.
stelioskanakis@yahoo.gr Facebook: Stelios Kanakis /ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ

Τίτλος-παρουσίαση κειμένου: Viva La Revolucion

ΔΕΚ 23, 2017
Πότε καθιερώθηκε η γιορτή των Χριστουγέννων

ΔΕΚ 11, 2017
Ερνέστο Τσε Γκεβάρα: Καταγγέλλοντας τα εγκλήματα του ιμπεριαλισμού από το βήμα του ΟΗΕ

ΔΕΚ 10, 2017
Η πρώτη απεργία γυναικών στην Ελλάδα