ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΠΟΥ ΘΥΜΗΘΗΚΑΝ ΤΑ «ΓΚΟΥΛΑΓΚ»

Οι διοργανωτές δεν βρήκαν πηγή έμπνευσης στη λεηλασία των βουνών από τις ανεμογεννήτριες ή τον αντιπεριβαλλοντικό νόμο της κυβέρνησης, αλλά… στην ιστορία των Ζεκ και τους “πολιτικούς κρατούμενους στην πρώην ΕΣΣΔ”

Κατιούσα

 

Σε μια εποχή που οι ρατσιστικές και οι φυλετικές διακρίσεις υποθάλπονται στην μητρόπολη του καπιταλισμού στις ΗΠΑ και μάλιστα στην καρδιά του αμερικανικού κράτους, όπως στα σώματα ασφαλείας, κάποιοι που οργανώνουν αγώνες ορεινού τρεξίματος εδώ στην Πιερία ονόμασαν έναν τέτοιο αγώνα τους «Gulag – 100», γιατί λέει εμπνεύστηκαν από την ιστορία των Ζεκ «κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικής εργασίας για πολιτικούς κρατούμενους στην  πρώην ΕΣΣΔ».

Δεν εμπνεύστηκαν να κάνουν έναν αγώνα ορεινού τρεξίματος ενάντια στην λεηλασία των βουνών από τις ανεμογεννήτριες (βλ. Πιέρια όρη), ούτε ενάντια στον νέο «περιβαλλοντικό» νόμο που παραδίδει ορεινούς όγκους, φυσικό πλούτο, σε αδηφάγα επιχειρηματικά συμφέροντα, μονοπώλια και πολυεθνικές, εμπνευστήκαν από τα «GULAG».

Βέβαια ο καθένας έχει δικαίωμα να εμπνέεται από ό,τι θέλει, αρκεί τα γεγονότα να τοποθετούνται  στην σωστή τους διάσταση και χωρίς παραμορφωτικούς φακούς για να μην κακοποιείται η αλήθεια.

Τα «γκουλάγκ» αποτέλεσαν άλλο ένα τόξο στη φαρέτρα της ακραιφνούς αντικομουνιστικής προπαγάνδας για να προσδώσουν στο πρώτο εργατικό – σοσιαλιστικό κράτος την πρώην ΕΣΣΔ χαρακτηριστικά ανελευθερίας και καταπίεσης προς το λαό της.

Τώρα πώς μπορεί να καταπίεζε τον λαό της η πρώην ΕΣΣΔ που πήρε έναν λαό που το 80% πριν την επανάσταση των μπολσεβίκων το 1917 δεν ήξερε να γράφει και να διαβάζει και πέθαινε κάτω από κακουχίες και αντίξοες συνθήκες και έφθασε αυτός ο λαός σε 40 χρόνια να πηγαίνει στο διάστημα, αναπτύσσοντας βαριά βιομηχανία, εκβιομηχανίζοντας την αγροτική παραγωγή, εξασφαλίζοντας εργασία για όλο τον πληθυσμό με πρωτοφανή κοινωνικά δικαιώματα για την εποχή, κατοικίες για όλους και τροφή, παροχή καθολικής και δωρεάν μόρφωσης, υγείας, πρόνοιας, πρόσβαση στον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τον ελεύθερο χρόνο κτλ, ας μας το εξηγήσουν οι διάφοροι κοντόφθαλμοι «ειδήμονες» που έχουν εθιστεί να ερμηνεύουν την ιστορία από την σκοπιά των εκμεταλλευτών αστών.

Έχει πάντως αξία να γνωρίζουμε τις κοινωνικοπολιτικές διεργασίες που συντελούνταν στην πρώην ΕΣΣΔ και κυρίως ότι η οικοδόμηση του σοσιαλισμού δεν αποτέλεσε κάποιο μονόπρακτο έργο, αλλά πραγματοποιήθηκε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες και σύνθετες συνθήκες (εμφύλιος πόλεμος, επέμβαση της Αντάντ, επίθεση ναζιστικού άξονα) με τον κάθε εσωτερικό και εξωτερικό εχθρό να καραδοκεί, για να υπονομεύσει αυτή την διαδικασία, για την κοινωνική απελευθέρωση, καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Ένας από τους αρχιτέκτονες των μυθευμάτων σχετικά με «γκουλάγκ» ήταν ο Ρώσος συγγραφέας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν που τον είχαν πάρει υπό προστασία τους οι ΗΠΑ. Το πόνημά του «αρχιπέλαγος Γκουλάγκ», που έγραψε προς το τέλος του 1960 και στο οποίο βασίστηκε όλη η διεθνής προπαγάνδα των ιμπεριαλιστών, θεωρήθηκε μεταγενέστερα κείμενο άνευ ιστορικής και επιστημονικής σημασίας, που περιείχε  ανακρίβειες και φαντασιοπληξίες του συγγραφέα, ενώ τίποτα από αυτά που έγραψε δεν αποδείχθηκαν όταν άνοιξαν τα αρχεία της πρώην ΕΣΣΔ μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού.

Για την ιστορία να πούμε ότι ο Αλεξάντρ Σολζενίτσιν ήταν υποστηριχτής του Ισπανού δικτάτορα Φράγκο και μετά τον θάνατο του τελευταίου το 1975, μετέβη εκεί για να ανακόψει τις δημοκρατικές διεργασίες που απαιτούσε με μαζικούς αγώνες  ο λαός. Ο Σολζενίτσιν ήταν ακόμα υπέρ της στρατιωτικής επέμβασης της Αμερικής στην Πορτογαλία, όταν μετά από 40 χρόνια δικτατορίας, το 1974, ανώτεροι υπάλληλοι του στρατού μαζί με τον λαό επαναστάτησαν εναντίον της. Ο βίος και η πολιτεία του Σολζενίτσιν ταυτίστηκαν με τις πιο επικίνδυνες και αντιδραστικές θέσεις του ιμπεριαλισμού, όπως όταν έκανε κριτική στις ΗΠΑ που αποχώρησαν από το Βιετνάμ και τερμάτισαν τον αιματηρό αυτό πόλεμο.

Έγγραφα της CIA ήρθαν πρόσφατα στην δημοσιότητα που απομυθοποιούν και απαντούν στις διαστρεβλώσεις και τις υπερβολές σχετικά με τα «γκουλάγκ». Μέσα στα έγγραφα της CIA, υπάρχουν αναφορές για τον αριθμό των κρατουμένων, για τον τρόπο της διαβίωσής τους, για το περιεχόμενο των ποινών τους, κ.α.

Εκεί βλέπουμε ότι τα  «γκουλάγκ» ήταν ενταγμένα στο ποινικό και σωφρονιστικό σύστημα της ΕΣΣΔ, την περίοδο από το 1930 μέχρι τα μέσα του 1950 και οι φυλακισμένοι ήταν 2.000.000. Αυτό σαν ποσοστό επί τοις εκατό του πληθυσμού της ΕΣΣΔ ήταν το πολύ 2,4%, και δίνει απάντηση στα ψέματα του Σολζενίτσιν που μιλούσε για δεκάδες εκατομμυρίων εκτοπισμένων.

Από τα έγγραφα της CIA διαφαίνεται ότι το 90% ήταν ποινικοί κρατούμενοι που ήταν εκεί για βιασμούς, κλοπές, φόνους, μικροαπατεωνιές,  λαθρεμπόριο, καταρρίπτοντας το κίβδηλο επιχείρημα περί στρατοπέδων καταναγκαστικής εργασίας αντιφρονούντων και πολιτικών κρατουμένων. Ουδέποτε βρέθηκαν κρεματόρια, θάλαμοι αερίων ή ομαδικοί τάφοι για την διαχείριση των δήθεν εκατομμυρίων νεκρών των «γκουλάγκ». Αυτοί που ήθελαν να τα ταυτίσουν με στρατόπεδα συγκέντρωσης τύπου Άουσβιτς πατώντας στην ανιστόρητη και αντιεπιστημονική θεωρία των 2 άκρων, απέτυχαν οικτρά.

Το σύστημα της καταναγκαστικής εργασίας σαν  αναπόσπαστο τμήμα της ποινικής δικονομίας έδινε την δυνατότητα στους φυλακισμένους να δουλεύουν σε διάφορους κλάδους της οικονομίας κυρίως στις κατασκευές και στην γεωργία. Οι κρατούμενοι τρέφονταν επαρκώς, σύμφωνα με τα έγγραφα της CIA και από το 1954 έπαιρναν και μισθό για 10ωρη εργασία που αργότερα έγινε 8ωρη, όπως όλοι οι εργαζόμενοι.

Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά από τις έρευνες που έφεραν στο φως αποχαρακτηρισμένα αχρεία των ΗΠΑ και των μυστικών υπηρεσιών τους που μόνο φιλοσοβιετική ή φιλοσοσιαλιστική κατεύθυνση δεν είχαν. Υπάρχουν ακόμα δεκάδες  στοιχεία από έγγραφα της CIA που απομυθοποιούν την «κόλαση» των «γκουλάγκ». Η συκοφαντία, το ψέμα, η διαστρέβλωση, η παραποίηση αποτελούν τα συστατικά της αντικομουνιστικής προπαγάνδας.

Ο αντικομουνισμός σαν κυρίαρχη ιδεολογία του συστήματος στρέφεται κυρίως ενάντια στον  λαό, που στις σημερινές συνθήκες του ετοιμάζουν να του φορτώσουν στην πλάτη τα σπασμένα της νέας οικονομικής κρίσης,  για να βρουν διέξοδο τα συσσωρευμένα κεφάλαια και να φέρουν νέα υπερκέρδη στους καπιταλιστές και τα μονοπώλια.

Ο αντικομουνισμός πάει χέρι – χέρι με την αντιλαϊκή πολιτική και την κρατική καταστολή, για αυτό κάθε προσπάθεια προώθησής του πρέπει να απαντάται από τον ίδιο λαό.

Σαββίδης Παναγιώτης

ΟΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ ΗΤΑΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΚΙ ΟΧΙ ΠΡΟΝΟΜΙΟ !!

Η ιστορία του 20ού αιώνα και ο Σοσιαλισμός που γνώρισε η ανθρωπότητα απέδειξαν ότι η ανάγκη της εργατικής τάξης για διακοπές μπορεί να ικανοποιηθεί στο απόλυτο !
Το δικαίωμα στην ξεκούραση ήταν κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα της ΕΣΣΔ...Το άρθρο 119 του Συντάγματος διασφάλιζε το δικαίωμα των διακοπών όλων των εργαζομένων , των συνταξιούχων , της νεολαίας !
Στη Σοβιετική Ενωση υπήρχε το πιο ευρύ δίκτυο δημόσιων παραθεριστικών ιδρυμάτων στον κόσμο. Μόνο τα πάνω από 14.000 κέντρα αναζωογόνησης που διέθετε, δέχονταν πάνω από 45.000.000 αδειούχους. Επίσης, το σοσιαλιστικό κράτος παρείχε ιδιαίτερη φροντίδα στα παιδιά, παρέχοντας δωρεάν υγεία, παιδεία, φροντίζοντας για τη διαπαιδαγώγησή τους, αλλά και εξασφαλίζοντας ευχάριστες διακοπές γι' αυτά.

Μόνο στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία, κάθε χρόνο πάνω από το 80% των μαθητών, πάνω από 2,6 εκατομμύρια παιδιά, περνούσαν τις διακοπές τους σε κατασκηνώσεις με πλούσιο πολιτιστικό και αθλητικό περιεχόμενο. Ενώ συνολικά στη Σοβιετική Ενωση , σε 40.000 περίπου παιδικές κατασκηνώσεις, έκαναν διακοπές δωρεάν ή με πολύ χαμηλό κόστος περίπου 10 εκατομμύρια παιδιά.

Σήμερα είναι μεγαλύτερες οι δυνατότητες για να εξασφαλιστούν μόνιμη και σταθερή δουλειά, φθηνές λαϊκές διακοπές . Εμπόδιο αποτελούν τα μονοπώλια, το κέρδος της πλουτοκρατίας. Αξίζει να παλέψεις για να αλλάξεις αυτή την κατάσταση.
Αναγκαία προϋπόθεση για να γίνουν οι διακοπές κοινωνικό αγαθό για όλους είναι η αλλαγή τάξης στην εξουσία. Απαιτείται η μετατροπή σε κρατική - κοινωνική ιδιοκτησία όλων των μεγάλων ξενοδοχειακών και τουριστικών εγκαταστάσεων, σε συνδυασμό με την κατάργηση της εμπορευματοποίησης της γης. Η γη, τα δάση, οι παραλίες θα αποτελούν λαϊκή, κρατική περιουσία. Με παραγωγή που οργανώνεται στα πλαίσια του κεντρικού σχεδιασμού και με βάση την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη υπέρ του λαού....

Konstantinos Mpourxas

Καλώς ήρθατε στην ΕΣΣΔ!

Στα χρόνια 1920-30 του περασμένου αιώνα υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από τους ξένους να επισκεφτούν τη χώρα των Σοβιέτ και ζήσουν την εμπειρία του να δουν από πρώτο χέρι πώς χτίστηκε το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος στον κόσμο. Μετά από αυτό το ενδιαφέρον γεννήθηκε στη Σοβιετική Ένωση μια ακμάζουσα τουριστική βιομηχανία που την προωθούσε η κρατική εταιρεία Intourist καλώντας τους να ταξιδέψουν στη χώρα ελεύθερα.

Εκμεταλλευόμενοι τη θερινή περίοδο κάντε ένα φανταστικό ταξίδι στο χρόνο, στη συνέχεια με αντιπροσωπευτικές τουριστικά αφίσες, που δύσκολα θα βρει κανείς ακόμα και στο «αντικειμενικό» κόσμο του ίντερνετ.

Κάντε

μια απλή αναγωγή στον χρόνο, στο σήμερα και εύκολα θα σας οδηγήσει στην ιστορική αναγκαιότητα του σοσιαλισμού.

Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΡΟΥΣΙΑ, ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ “ΓΚΟΥΛΑΓΚ”

Γελούσε ο φίλος μου σαρκαστικά και με κοίταζε με τα παμπόνηρα ματάκια. 

Με διαπέρασε αλαφριά ανατριχίλα. 

Όλα τα ξέρουν οι φίνοι τούτοι άπιστοι· μονάχα τούτο ξεχνούν: πως μονάχα επιθυμώντας, απατώμενος κι απατώντας –δηλαδή πιστεύοντας- ο άνθρωπος μπορεί ν’ αλλάξει το πρόσωπο της γης.

“Οι ερυθρές φυλακές” – Ο Νίκος Καζαντζάκης για το σοβιετικό σωφρονιστικό σύστημα

Από:Κατιούσα

Σαν σήμερα,26-10- το 1957, έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος Κρητικός λογοτέχνης, Νίκος Καζαντζάκης, σε ηλικία 74 ετών. 

Μπορεί ο Καζαντζάκης πολιτικά να είχε διάφορες διακυμάνσεις, αλλά οι ταξιδιωτικές σημειώσεις του για τη Σοβιετική Ένωση είναι τόσο πλούσιες κι εύστοχες, που βάζουν τα γυαλιά σε πολλούς σοβιετολόγους του συρμού, που δε διαθέτουν ούτε το ταλέντο του, ούτε την εντιμότητα και τη διεισδυτικότητά του.

 Ακολουθεί το κεφάλαιο για το σοβιετικό σωφρονιστικό σύστημα από το βιβλίο “Ταξιδεύοντας – Ρουσία”, όπου προχωράει φυσικά πέρα από τις στερεοτυπικές τοποθετήσεις που ξεκινούν κι εξαντλούνται στη λέξη “γκούλαγκ”, δίνοντας τις βασικές αρχές του και κάποιες σημαντικές πληροφορίες.


Ο Παναγής Σκουριώτης της Σοβιετικής Ρουσίας είναι, όπως κι ο δικός μας, ένας ισχυρός οργανισμός, όλος φλόγα, αφιερωμένος με φανατισμό στο σκοπό που έθεσε στη ζωή του: ν’ αναμορφώσει τις φυλακές. Ξανθός, γαλάζια μάτια, ξεχειλισμένος από χαρά, σαν τους ανθρώπους που, κυριεμένοι από ένα μεγάλο πάθος, το ικανοποιούν και χαίρουνται. Χαρούμενος, γοργοκίνητος, με άρπαξε στο αυτοκίνητό του και μ’ έφερε στις μεγάλες φυλακές έξω από τη Μόσχα.

Μέσα στην πυκνήν ομίχλη, το πρωί εκείνο, τα σπίτια κι οι εκκλησιές γυάλιζαν αχνά, εξαϋλωμένα, σα χτίρια ξωτικά καμωμένα από καπνούς κι υγρασία. Τα ηλεχτρικά ήταν αναμμένα κι έφεγγαν θαμπά τους δρόμους και τις παγωμένες βιτρίνες. Κοράκια περνούσαν σιωπηλά και κάθιζαν στα κρυσταλλωμένα δέντρα, τα σπίτια όλο και λιγόστευαν, είχαμε πια βγει στο μοσχοβίτικο κάμπο, φτάναμε στις φυλακές.

Σε όλο το δρόμο ο νέος σύντροφός μου μου ξηγούσε ότι η Σοβιετική Ρουσία αντικρίζει και το δύσκολο πρόβλημα φυλακών και φυλακισμένων:

-Δύο είναι οι βασικές αρχές μας: α) η μόρφωση του κατάδικου β) η εργασία
α) Κάθε φυλακή έχει:

 το σκολειό της για τους αναλφάβητους· όλοι, όταν θα βγουν από τη φυλακή, πρέπει να ξέρουν ανάγνωση και γραφή· έχει τη λέσχη της, το θέατρό της, τον κινηματογράφο της, τη βιβλιοθήκη της· στη λέσχη συζητούν, γίνουνται ομιλίες, θεατρικές παραστάσεις, διαβάζουν και μορφώνουνται. 

Κάθε φυλακή έχει τη δική της «εφημερίδα του τοίχου», όπου οι ίδιοι οι φυλακισμένοι γράφουν με απόλυτη ελευτερία για όλα τα θέματα που αφορούν την υλική ή πνευματική ζωή τους. Οι φυλακισμένοι διαιρούνται σε διάφορες ομάδες και καθεμιά αναλαβαίνει ορισμένο κλάδο: υπάρχουν ομάδες για τη μόρφωση, για την πολιτική, τα οικονομικά, την υγιεινή, άλλες αναλαβαίνουν τη φιλολογία, τη μουσική, τις γιορτές. 

Όλες οι ομάδες αποτελούνται από φυλακισμένους και μονάχα ο πρόεδρός τους είναι κρατικός υπάλληλος. 

Μεγάλη προσοχή συνάμα δίνουμε στο κορμί: καθαριότητα, ηλιοθεραπεία, αεροθεραπεία, γυμναστική, εκδρομές.

β) Σύμφωνα με τη δεύτερή μας αρχή, όσοι κατάδικοι μπορούν, πρέπει να εργάζουνται. 

Η εργασία δεν έχει σκοπό την τιμωρία του φυλακισμένου, παρά την ανθρωπιστική κι επαγγελματική του μόρφωση· γι’ αυτό η εργασία πρέπει να ‘ναι ανάλογη με την κλίση και τις ικανότητες του κάθε ατόμου. 

Σωματική ή ψυχική ποινή απαγορεύεται, όχι μονάχα γιατί αντιστρατεύεται στις σοβιετικές μας αρχές παρά και γιατί εξαγριώνει τον άνθρωπο και του γεννάει μίσος για την κοινωνία. 

Η πείρα μας απόδειξε πως τίποτα δεν επιδράει τόσο ευεργετικά στο φυλακισμένο, όσο ο σεβασμός στην ατομικότητά του.

Ευτύς ως ο κατάδικος μπει στη φυλακή,

 πάνε και τον βλέπουν ο διευθυντής κι οι προϊστάμενοι στο μορφωτικό ή εργατικό τμήμα. Κουβεντιάζουν μαζί του, μελετούν το χαραχτήρα και τη μόρφωσή του, τις επαγγελματικές του ικανότητες. 

Την άλλη μέρα του δίνουνε το βιβλιάριο, όπου αναγράφουνται τα δικαιώματα και τα χρέη του.

Οι φυλακισμένοι διαιρούνται σε τρεις τάξες: Κατώτατη, μέση κι ανώτατη. Κάθε φυλακισμένος παραμένει υποχρεωτικά ορισμένο χρονικό διάστημα στην τάξη όπου κατατάχτηκε, ωσότου η διεύθυνση του επιτρέψει να μετατοπιστεί στην αμέσως ανώτερη. 

Η παραμονή του στην ίδια τάξη ή η μετάθεση σε άλλη εξαρτάται από την πρόοδο του φυλακισμένου στην εργασία του και στη συμπεριφορά του, και γενικά από την επίδραση που είχε απάνω του το σωφρονιστικό σύστημα.

Η προαγωγή σε ανώτερη τάξη συνεπάγεται ορισμένα προνόμια: 

Αλαφρώνουν οι όροι του κανονισμού, μπορεί ν’ απολυθεί ο κατάδικος προτού λήξει ο χρόνος της ποινής κτλ. 

Όσοι ανήκουν στην κατώτατη τάξη δικαιούνται να δέχουνται επίσκεψες και να ‘χουν αλληλογραφία κάθε 15 μέρες· όσοι στην ανώτατη, κάθε μέρα. 

Όσο ανεβαίνουν σε ανώτερη τάξη αποχτούν και μεγαλύτερη ελευτερία να διαχειρίζουνται τα χρηματικά ποσά που κερδίζουν και ν’ αγοράζουν τρόφιμα, φορέματα, βιβλία. 

Όσοι ανήκουν στη μεσαία τάξη δικαιούνται εφτά μέρες άδεια το χρόνο· όσοι στην ανώτατη δεκατέσσερεις.

 Επίσης μπορεί να χορηγηθεί στους αγρότες που έδειξαν καλή διαγωγή άδεια απουσίας τρεις τέσσερεις μήνες, να πάνε στα χωριά τους και να βοηθήσουν στο θερισμό. Οι μήνες αυτοί υπολογίζουνται ως φυλακή.

Έχουμε διάφορους τύπους φυλακές, ανάλογα με τα διάφορα μέτρα της κοινωνικής προστασίας:

α) Σωφρονιστικές· αυτές υποδιαιρούνται: σε οίκους φυλακής· σωφρονιστικούς οίκους προστασίας· παροικίες αγροτικές, επαγγελματικές, βιομηχανικές· ειδικά απομονωτήρια· μεταβατικούς, σωφρονιστικούς οίκους.

β) Γιατροπαιδαγωγικές· υποδιαιρούνται σε οίκους εργασίας για ανηλίκους· σε οίκους εργασίας για εγκληματίες προερχόμενους από αγροτοεργατική νεολαία.

γ) θεραπευτικές· υποδιαιρούνται: σε ιδρύματα για ψυχικά ανισόρροπους και σωματικά άρρωστους· σε ινστιτούτα ψυχιατρικής θεραπείας, νοσοκομεία κτλ.

Το σοβιετικό σωφρονιστικό σύστημα θέσπισε ακόμα μια σημαντική καινοτομία: 

Ως σήμερα, επικρατούσε η Ιδέα πως το δικαστήριο είναι ο μόνος ρυθμιστής της ποινής· 

σ’ εμάς όμως η δικαστική κι η σωφρονιστική εξουσία είναι δυο ισότιμοι παράγοντες της ενιαίας ποινικής πολιτικής του Κράτους. Το έργο της σωφρονιστικής εξουσίας δεν έχει σε μας μηχανικό χαραχτήρα· έγινε καθαρά δημιουργικό.

Από τη στιγμή που, ευτύς μετά τη δίκη, το κέντρο του βάρους μεταφέρεται στη σωφρονιστική εξουσία, τα εχτελεστικά σωφρονιστικά όργανα επιδίδουνται στη μελέτη –ψυχική, σωματική, πνευματική- των καταδίκων. Τους ταξινομούν, ορίζουν ειδικούς κανονισμούς, χρησιμοποιούν διάφορα, ανάλογα με την κάθε κατηγορία, μέσα σωφρονισμού και μόρφωσης.

Και το σπουδαιότερο: 

μπορούν όχι μονάχα ν’ αλλάξουν τους όρους της εχτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων, παρά και να συντομέψουν το χρόνο της ποινής που όρισε το δικαστήριο και να μεταβάλουν ριζικά τα μέτρα της κοινωνικής προστασίας. 

Η Σοβιετική Ρουσία κλόνισε την αρχή πως οι δικαστικές ετυμηγορίες είναι απαραβίαστες· τα εχτελεστικά όργανα μπορούν, ανάλογα με τη διαγωγή του κατάδικου, να τροποποιήσουν ριζικά την ποινή.

Με τα μέσα αυτά προσπαθούμε όχι να τιμωρήσουμε τον κατάδικο παρά να τον κάμουμε ικανό να συνεργαστεί κι αυτός μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία:

 του μαθαίνουμε γράμματα, του θεραπεύουμε την ψυχή και το σώμα, του διδάσκουμε μιαν τέχνη για να μπορεί να ζήσει και να φανεί χρήσιμος στο σύνολο.

Κάνουμε ό,τι μπορούμε να νικήσουμε το σκοτάδι του μυαλού και της ψυχής του ανθρώπου.

Μέσα από την πυκνήν ομίχλη έβλεπα τα υπερβόρεια μάτια του συντρόφου μου να λάμπουν σα δυο φλόγες. 

Μπαίναμε στη μεγάλη αυλή της φυλακής.

Το χτίριο είναι παλιό, απέραντο και ξεμοναχεμένο στην πεδιάδα.

 Κάμποσοι φυλακισμένοι έκοβαν ξύλα, άλλοι κουβαλούσαν κάρβουνα· 

ο διευθυντής χαιρέτησε τους «συντρόφους φυλακισμένους» μ’ εγκαρδιότητα. 

Μπήκαμε σ’ ένα μακρύ, φωτισμένο διάδρομο· 

ευτύς εξαρχής σου γεννιέται η εντύπωση πως δε βρίσκεσαι σε φυλακή παρά σε σιωπηλό, πειθαρχημένο εργοστάσιο.

Ανοίγαμε τις πόρτες κατά σειρά και βρισκόμασταν πάντα μπροστά σ’ ένα καινούρια αργαστήρι: 

Εδώ το τυπογραφείο που αναλαβαίνει, με τη φίρμα της φυλακής, να εκδίδει βιβλία, παραπέρα το βιβλιοδετείο, έπειτα το ξυλουργείο, το παπουτσίδικο, το σιδεράδικο, το ψωμάδικο. 

Οι ίδιοι οι φυλακισμένοι ζυμώνουν, φουρνίζουν, μαγερεύουν, πλένουν. 

Παντού μας υποδέχουνται χαρούμενα κι εγκάρδια· 

πουθενά δεν είδα φύλακες με στολή ή με όπλα· 

ελάχιστοι οι φύλακες και ντυμένοι πολιτικά. Οι κατάδικοι πάλι φορούν ό,τι ρούχα τους αρέσουν, τίποτα δε σου θυμίζει πως βρίσκεσαι σε φυλακή.

Πολλοί μαθαίνοντας πως είμαι ξένος, με ζυγώνουν με περιέργεια και σφοδρό ανθρώπινο ενδιαφέρον και με ρωτούν για την πατρίδα μου: 

«Τι γίνεται εκεί κάτω, υπάρχουν άνθρωποι να εκμεταλλεύουνται ανθρώπους, υπάρχουν σύντροφοι που να υποφέρουν; 

Τι ενέργεια κάνετε να φωτιστεί, να λευτερωθεί ο λαός;» 

Ρωτούσαν, μ’ έπιαναν από τα χέρια, με κοίταζαν, περίμεναν κι εγώ απαντούσα με αοριστία.

Στο σιδεράδικο ένα φυλακισμένος στέκουνταν σε μια γωνιά με σταυρωμένα χέρια:

-Αυτός δε θέλει να δουλέψει, μου ξήγησε ο διευθυντής χαμογελώντας· μα σε λίγες μέρες θα βαρεθεί, θα ντραπεί, θα ζουλέψει και θα πιάσει κι αυτός δουλειά. Όταν ένας κατάδικος έρθει, τον ρωτούμε αν θέλει να δουλέψει και πού· μερικοί αποκρίνουνται πως καμιά διάθεση δεν έχουν για δουλειά κι εμείς τότε τους αφήνουμε· καθένας είναι λεύτερος. Όμως φροντίζουμε να παραστέκουν άνεργοι μαζί μ’ εκείνους που δουλεύουν και πάντα, ύστερα από λίγες μέρες, έρχουνται μόνοι τους και μας παρακαλούν να τους δώσουμε εργασία.

Πήγαμε στη λέσχη. 

Ήταν άλλοτε εκκλησία και σώζουνται ακόμα μερικές αγιογραφικές τοιχογραφίες απάνω από το ιερό· 

τώρα είναι καταστόλιστη με κόκκινες σημαίες και κόκκινα ρητά·

 και στο βάθος, όπου μια φορά κι έναν καιρό ήταν η Αγία Τράπεζα, είναι τώρα η μαρμαρένια προτομή του Λένιν δεξιά του, το ξύλινο αντίγραφο του Μνημείου του στην Κόκκινη Πλατεία· 

κι αριστερά, το αποτύπωμα της φτωχικιάς ίσμπας που είχε καταφύγει ο Λένιν όταν τον κυνηγούσαν τα όρνια του Τσάρου.

Ως μπήκαμε, μια ορχήστρα από φυλακισμένους έπαιξε τη Διεθνή, η αυλαία άνοιξε και φάνηκαν στη σκηνή μια τριανταριά μεσόγυμνοι αθλητές κι άρχισαν να εχτελούν διάφορα δύσκολα γυμνάσματα.

–Μια από τις μεγαλύτερες φροντίδες μας είναι και τούτη, μου κάνει ο διευθυντής: μαθαίνουμε τους συντρόφους φυλακισμένους ν’ αναπνέουν, να γυμνάζουν το σώμα τους, να το διατηρούν γερό και καθαρό· να ζουν όσο το δυνατό περισσότερο στο ύπαιθρο. Γι’ αυτό τους βλέπετε τόσο ζωηρούς και ροδοκόκκινους.

Ήταν πια μεσημέρι. Καθίσαμε και φάγαμε όλοι μαζί στους μεγάλους ξύλινους πάγκους: σούπα, κρέας με πατάτες, τσάι. 

Οι φυλακισμένοι έρχουνταν από τ’ αργαστήρια τους, πλένουνταν και κάθιζαν κεφάτοι κι έτρωγαν.

Έλεγα στο διευθνυτή:

–Κι εμείς στην Ελλάδα προσπαθούμε κάποτε με την εργασία να καλυτερέψουμε την ψυχή και το σώμα των φυλακισμένων κι εμείς ξέρουμε τις θεωρητικές αρχές που εφαρμόζετε και προσπαθούμε να τις πραγματοποιήσουμε. Έχω ένα φίλο που ‘χει αφιερώσει τη ζωή του για τη μεγάλη τούτη αποστολή. Τον λένε Παναγή Σκουριώτη.

Ο διευθυντής κούνησε το κεφάλι του:

–Σε όλο τον κόσμο, αποκρίθηκε, υπάρχει η προσπάθεια που λέτε· 

όλες οι θεωρίες είναι γνωστές και κυκλοφορούνε στον αγέρα της εποχής μας· παντού κάποιος αγνός και φλογερός ιδεολόγος θα βρεθεί, που θα θυσιάσει τη ζωή του για να τις εφαρμόσει· όμως, θαρρώ, του κάκου. 

Καμιά γενναία ριζική μεταβολή δεν μπορούν να πετύχουν και στο ζήτημα αυτό οι αστικές χώρες· είναι κι οι φυλακές μέρος ενός συνόλου και καμιά ριζική αναμόρφωση δεν μπορεί ποτέ να γίνει ξεκάρφωτη.

Στις αστικές χώρες, οι χαραχτηριζόμενες αξιόποινες πράξες αιτία έχουν συχνότατα όχι την ατομική διάθεση του φταίχτη παρά το σύνολο των κοινωνικών συνθηκών. 

Συχνότατα, στις αστικές κοινωνίες, ο εγκληματίας σπρώχνεται απ’ όλη την κοινωνία στο έγκλημα. Κι όταν τον κλείνουν στη φυλακή, έχει βαθιά του την πεποίθηση πως δεν είναι αυτός ο κακούργος παρά ολάκερη η κοινωνία· αυτός είναι το θύμα.

 Κι η πεποίθησή του αυτή τον γιομώνει πίκρα και μίσος. Με τέτοια ψυχολογία είναι φυσικό ν’ αντιδράει σε κάθε προσπάθεια που κάνει μια τέτοια κοινωνία για να τον καλυτερέψει.

Η αστική προσπάθεια για αναμόρφωση δεν μπορεί να ‘ναι ούτε ολοκληρωτική ούτε συνεχής. 

Είναι στη φύση του αστικού Κράτους να μη θέλει ποτέ –γιατί δεν το συφέρει- να ξυπνήσει εντελώς την ψυχή του λαού. 

Δε συφέρει να δει ο λαός πόσο κι από ποιους αδικιέται, ούτε να νιώσει πως έχει στα χέρια του όλη τη δύναμη. Γι’ αυτό, αν σε οποιοδήποτε κλάδο κρατικής ή κοινωνικής ενέργειας ξεπεταχτεί μια στιγμή μια αγνή προσπάθεια, η προσπάθεια αυτή είναι, αναγκαστικά, ξεμοναχιασμένη και μισερή, οφείλεται σε κανένα απροσάρμοστο στη γύρα του σαπίλα ιδεολόγο, βρίσκει οργανωμένη λυσσαλέα αντίδραση, φανερή ή κρυφή και γρήγορα ξεθυμαίνει.

Την άλλη μέρα, κάποιος γνώριμός μου Πολωνοεβραίος, παμπόνηρος κι αντιδραστικός, που του διηγήθηκα την επίσκεψή μου στις σοβιετικές φυλακές, καθώς κι όλα τα θαμαστά που ‘βλεπα κάθε μέρα, μου αποκρίθηκε σατανικά χαμογελώντας:

–Ο Ποτιέμκιν, όταν έβγαζε σε περιοδεία την αυτοκρατορικιά μετρέσα του, τη Μεγάλη Αικατερίνη, έστελνε μπροστά έτοιμα χωριά από καρτόνι και τα στερέωνε κοντά στα μέρη απ’ όπου θα περνούσαν. Χωριάτες και χωριάτισσες, ντυμένοι λαμπερά κοστούμια, γλεντούσαν ευτυχισμένοι κάτω από τα δέντρα, έπαιζαν μπαλαλάικα, πηδοκοπούσαν και ζητωκραύγαζαν την αυτοκρατόρισσα. Δεν ήταν χωριάτες και χωριάτισσες· ήταν ηθοποιοί που τους είχε νοικιάσει ο Ποτιέμκιν· κι η ερωτευμένη χοντρο-Κατερίνα δάκρυζε από κατάνυξη κι ευτυχία.

Όμοια κι οι μπολσεβίκοι σας περιοδεύουν στη Μόσχα –στη μεγάλη από καρτόνι, από ηθοποιούς και μπαλαλάικες βιτρίνα της Ρουσίας –και σας δείχνουν (οι Ρούσοι είναι, κατά παράδοση, περίφημοι σκηνοθέτες) μερικά καλοβαλμένα, πιτήδεια τρουκαρισμένα θεάματα: σκολειά, σανατόρια, φυλακές, δικαστήρια, οι σειρήνες των εργοστασίων όταν περνάτε σφυρίζουν, τάχατε πως δουλεύουν ακατάπαυτα, οι ίδιες πάντα γεωργικές μηχανές περνούν από τους δρόμους που είναι για να περάσετε, τάχατε έτσι, κατά τύχη… Και σεις χάσκετε, οι κουτόφραγκοι, και πέφτετε στην παγίδα Ποτιέμκιν νεότατου συστήματος –στην παγίδα «Καρλ Μαρξ».

Γελούσε ο φίλος μου σαρκαστικά και με κοίταζε με τα παμπόνηρα ματάκια. 

Με διαπέρασε αλαφριά ανατριχίλα. 

Ανάμεσα στους φλογερούς στενοκέφαλους πιστούς που δουλεύουν με αγάπη και πείσμα, υπάρχουν οι πολύ μορφωμένοι, χαριτωμένοι και χαιρέκακοι άπιστοι. 

Τούτοι όλα τα ξέρουν, τίποτα δεν μπορεί να τους ξεγελάσει, πολύ έξυπνα αποσυνθέτουν και καταγγέλνουν τον «ιερό δόλο», που χωρίς αυτόν ποτέ δεν μπόρεσε να θεμελιωθεί μια νέα θρησκεία.

Όλα τα ξέρουν οι φίνοι τούτοι άπιστοι· 

μονάχα τούτο ξεχνούν: 

πως μονάχα επιθυμώντας, απατώμενος κι απατώντας –δηλαδή πιστεύοντας- 

ο άνθρωπος μπορεί ν’ αλλάξει το πρόσωπο της γης.

Νίκος Καζαντζάκης Σοβιετική Ένωση Σωφρονιστικό σύστημα