1. Συνέντευξη στην ΕΡΤ, 13 Ιούνη 2018: https://www.youtube.com/watch?v=Z1pyFXq0lck
2. Βλ. Σχετικά: Ι.Β.Στάλιν, «Ο μαρξισμός και το εθνικό ζήτημα», Απαντα τ. 2, Σύγχρονη Εποχή & Φρ. Ένγκελς, «Δημοκρατικός Πανσλαβισμός» (Νέα Εφημερίδα του Ρήνου, 14/2/1849).
3. Β. Ι. Λένιν: «Η σοσιαλιστική επανάσταση και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών». Απαντα, τ. 27, σελ. 260.
4. Β. Ι. Λένιν: «Για το δικαίωμα των εθνών στην αυτοδιάθεση», Άπαντα, τ.25, σελ.273.
5. Β. Ι. Λένιν: «Τα αποτελέσματα της συζήτησης για την αυτοδιάθεση». Απαντα, τ. 30, σελ. 39.
Στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης βρίσκονται οι επόμενες κινήσεις για την υλοποίηση της συμφωνίας με τα Σκόπια, με τον υπουργό Εξωτερικών της γειτονικής χώρας Ν. Ντιμιτρόφνα δηλώνει σε συνέντευξή του ότι η ΠΓΔΜ έχει ήδη ενημερώσει την ελληνική πλευρά για την κύρωση της συμφωνίας από το Κοινοβούλιο της χώρας και πως τώρα προβλέπεται η Αθήνα να στείλει επιστολή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στον γγ του ΝΑΤΟ, στην οποία θα αναφέρει ότι δεν έχει πλέον παρατηρήσεις σε σχέση με την ένταξη της ΠΓΔΜ. Το «ρυθμό», εξάλλου, τον δίνουν τα ευρωΝΑΤΟικά χρονοδιαγράμματα που καταγράφονται «με το νι και με το σίγμα» και στο άρθρο 2 της συμφωνίας.
Σε ό,τι αφορά την άρνηση του Προέδρου της ΠΓΔΜ Γκ. Ιβάνοφ να κυρώσει τη συμφωνία, ο Ν. Ντιμιτρόφ δηλώνει ότι ο Πρόεδρος της χώρας έχει δικαίωμα μόνο να αναπέμψει τον νόμο στο Κοινοβούλιο και στη συνέχεια, αν αυτός ψηφιστεί εκ νέου, είναι υποχρεωμένος να τον υπογράψει.
Πρόσθεσε ότι αυτήν τη στιγμή η χώρα διαθέτει Πρόεδρο που δηλώνει ότι δεν πρόκειται να σεβαστεί αυτήν τη συνταγματική του υποχρέωση και πως στο θέμα αυτό υπάρχει συνταγματικό κενό, καθώς αρκετά Συντάγματα άλλων χωρών προβλέπουν προθεσμίες εντός των οποίων πρέπει να υπογραφεί ο νόμος από τον αρχηγό του κράτους και, αν αυτό δεν συμβεί, ο νόμος θεωρείται υπογεγραμμένος.
Επίσης, ο ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ ανέφερε ότι για τη συμφωνία θα αποφασίσουν οι πολίτες σε δημοψήφισμα και πρόσθεσε ότι, αν ο Γκ. Ιβάνοφ δεν υπογράψει τον νόμο κύρωσης της συμφωνίας και οι πολίτες εγκρίνουν τη συμφωνία στο δημοψήφισμα, τότε ο Πρόεδρος θα βρεθεί σε εξαιρετικά άβολη θέση.
«Αν η έκβαση του δημοψηφίσματος είναι θετική, σε συνθήκες άμεσης έκφρασης της βούλησης των πολιτών, θα είναι πολύ δύσκολο για τον Πρόεδρο να μην υπογράψει τον νόμο κύρωσης της συμφωνίας, γιατί τότε θα πάει κόντρα στη βούληση των πολιτών. Ισως εδώ βρίσκεται η ελπίδα ότι ο νόμος θα υπογραφεί. Η πολιτική δυναμική είναι τέτοια που, αν δεν υπογράψει τον νόμο σε τέτοιες συνθήκες, θα έχει καταπατήσει τρία πράγματα: Τη βούληση των πολιτών, την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ευρωπαϊκή προοπτική και αυτό είναι τρομερή ευθύνη», ανέφερε ο Ν. Ντιμιτρόφ.
Αλλά και για τη στάση της αντιπολίτευσης δηλώνει ότι αν το δημοψήφισμα είναι επιτυχημένο, κανένα πολιτικό κόμμα δεν θα μπορεί να αγνοήσει το αποτέλεσμά του. «Θα βγαίνουμε αν χρειαστεί κάθε μέρα, και δέκα φορές, και εκατό φορές, για να εξηγήσουμε γιατί πιστεύουμε ότι αυτή η συμφωνία είναι καλή και γιατί πρέπει να προχωρήσει. Δεν ξέρω ποιες θα είναι οι απόψεις της αντιπολίτευσης. Ομως αυτή η κυβέρνηση και αυτή η κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα σεβαστούν τη βούληση του λαού. Είμαι πεπεισμένος ότι οι πολίτες θα στηρίξουν αυτήν την προσπάθεια, ότι οι φόβοι θα πέσουν», υποστήριξε.
Ερωτηθείς «πότε ξεκινά η "μακεδονική" ιστορία», ο Ν. Ντιμιτρόφ ανέφερε ότι αυτό είναι θέμα των ιστορικών και ότι ο ίδιος είναι νομικός. «Ομως, ως πολίτης γνωρίζω ότι η γλώσσα μου είναι μία από τις νοτιοσλαβικές γλώσσες, ο πολιτισμός μας, η παράδοσή μας (...) νομίζω ότι για μας είναι υγιές να είμαστε υπερήφανοι για αυτό που είναι δικό μας και πιστεύω ότι αυτή η περιπέτεια (σ.σ. του εξαρχαϊσμού) πρέπει να τελειώσει», πρόσθεσε.
Στο μεταξύ, όπως μεταδίδει το πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ «MIA», ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE, Ντράγκαν Ντάνεφ, δήλωσε ότι το κόμμα του, που αντιδρά στη συμφωνία, προτίθεται να υποβάλει αίτημα προς τη λεγόμενη Επιτροπή Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, προκειμένου αυτή να γνωμοδοτήσει επί της νομικής φύσεως της συμφωνίας Ελλάδας - ΠΓΔΜ για το θέμα του ονόματος.
Συνεχίζονται οι κραδασμοί στο αστικό πολιτικό σκηνικό που εκφράστηκαν με αφορμή την αντιπαράθεση για τη συμφωνία με την ΠΓΔΜ.
Οι διαφωνίες και διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό του Κινήματος Αλλαγής το ώθησαν να εκδώσει ανακοίνωση, όπου υπερασπίζεται την ...ύπαρξή του και στο μέλλον, στο φόντο σεναρίων για αποχώρηση συνιστωσών, βουλευτών κ.λπ., που φέρονται έτοιμοι να στηρίξουν την κυβέρνηση στην περίπτωση που ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης απ' τη Βουλή.
«Κοινός στόχος των κομμάτων και των κινήσεων που συνθέτουν το Κίνημα Αλλαγής είναι ο αυτόνομος πρωταγωνιστικός μας ρόλος μέσα από την αύξηση της επιρροής μας και την ανατροπή των σημερινών πολιτικών συσχετισμών (...) Συζητήσεις για "αποχωρήσεις εν αναμονή" δεν βοηθούν και σε κάθε περίπτωση προχωράμε δυναμικά μπροστά για την ισχυρή κεντροαριστερά», αναφέρει στην ανακοίνωσή του.
Σε απάντηση ο Στ. Θεοδωράκης δήλωσε («Αθήνα 9,84») ότι «θα ήθελα να μην είναι τόσο συντηρητικό σε κάποιες του επιλογές το ΚΙΝΑΛ. Υπάρχουν μερικά πράγματα που το μαρτυρούν. Οι τοποθετήσεις μας για το εθνικό θέμα και εννοώ το πρόσφατο εθνικό θέμα το Μακεδονικό, νομίζω ότι έρχονται από το παρελθόν».
Είχαν προηγηθεί παρεμβάσεις, όπως του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του Ποταμιού, Σπ. Δανέλλη, ο οποίος αφού το βράδυ της Τετάρτης είχε μιλήσει σε εκδήλωση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλη για τις «αναγκαίες προοδευτικές συγκλίσεις», χτες δήλωσε στον ρ/σ «24/7» ότι «το μακεδονικό είναι ταυτοτικό ζήτημα και αν ως προς αυτό δεν έχουμε καθαρή και ενιαία φωνή δεν έχει νόημα η παρουσία του Ποταμιού στο ΚΙΝΑΛ», προσθέτοντας ότι θα ψηφίσει οπωσδήποτε τη συμφωνία όποια στάση και αν αποφασίσει η Χ. Τρικούπη.
Διεργασίες προκαλεί και στο χώρο της λεγόμενης δεξιάς η συμφωνία.
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν στην έδρα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γ. Πατούλης, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απ. Τζιτζικώστας, ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Χ. Μέτιος, οι πρόεδροι και αντιπρόεδροι των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (ΠΕΔ) Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Δ. Μακεδονίας, εξέφρασαν την απαίτηση για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη συμφωνία, ενώ προανήγγειλαν και διεξαγωγή κοινής συνεδρίασης με φορείς, μητροπόλεις, επιμελητήρια κ.ά. την ερχόμενη βδομάδα για «να συναποφασίσουμε τα επόμενα βήματά μας».
Την ίδια ώρα, υπέρ της συνένωσης όλων των μικρών κομμάτων εκ δεξιών της Νέας Δημοκρατίας σε έναν «ΣΥΡΙΖΑ της δεξιάς», ώστε να διασφαλίσουν την είσοδό τους στη Βουλή στις επόμενες εκλογές, τάχθηκε εκ νέου ο πρώην γραμματέας της κυβέρνησης Σαμαρά, Τ. Μπαλτάκος, (στο ρ/σ «24/7»), σημειώνοντας πάντως: «Ποτέ δεν είπα ότι θέλω να κάνω εγώ κόμμα, ούτε ότι θέλω να είμαι αρχηγός σε κανένα κόμμα. Αυτό είπα και τώρα, ότι οπωσδήποτε θα πρέπει να υπάρξει ένα κόμμα το οποίο να ενώσει τα υπόλοιπα κόμματα. Και νομίζω ότι αυτή η στιγμή είναι κατάλληλη (...) Προεργασίες βεβαίως έχουν γίνει και έχουν γίνει όχι μόνο πρόσφατα μετά τη συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ, έχουν γίνει και τις προηγούμενες ημέρες και εβδομάδες. Μετά από τη συμφωνία οπωσδήποτε οι συζητήσεις εντάθηκαν. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό...». Εγκωμίασε πάντως Σαμαρά και Γεωργιάδη για τη στάση της ΝΔ στο Σκοπιανό και υποστήριξε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα αν η θέση της ΝΔ ταυτίζεται με αυτή της ΧΑ.
Ο Ευ. Αντώναρος επιτέθηκε εκ νέου στον πρόεδρο της ΝΔ, Κυρ. Μητσοτάκη υποστηρίζοντας ότι «η συνεχιζόμενη σιωπή του για μια ακόμη φορά "μυρίζει" διγλωσσία, αναποφασιστικότητα και ενδεχομένως προετοιμασία κωλοτούμπας».
Αξίζει πάντως σε ένα τέτοιο φόντο να καταγραφεί και νεότερο δημοσίευμα της «Frankfurter Allgemein Zeitung», που θέτοντας το ερώτημα «Τι στάση θα κρατήσει ως πρωθυπουργός ο Κ. Μητσοτάκης, αν η συμφωνία με τα Σκόπια έχει επικυρωθεί», απαντά σημειώνοντας ότι «πολλοί συνομιλητές του σε ευρωπαϊκό επίπεδο υποστηρίζουν ότι ο Μητσοτάκης έχει ευλόγως δηλώσει ότι η κυβέρνησή του θα τηρήσει φυσικά την αρχή Pacta sunt servanda (τα συμφωνηθέντα πρέπει να τηρούνται)».
«Μάλιστα», συνεχίζει το δημοσίευμα, «κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο Μητσοτάκης φέρεται να έχει πει πως ελπίζει το ζήτημα να έχει επιλυθεί έως ότου αναλάβει πρωθυπουργικά καθήκοντα»...
Μάλιστα, η γερμανική εφημερίδα σχολιάζει και τη στάση πολιτικών «της ΝΔ όπως ο Απόστολος Τζιτζικώστας, (που) έχουν μετατρέψει τη μάχη κατά της συμφωνίας σε "σήμα κατατεθέν" τους» και κατά την εφημερίδα «θεωρείται, όπως και άλλοι πολιτικοί της ΝΔ, ότι βρίσκεται κοντά στον ρωσικής καταγωγής ολιγάρχη εκ Βορείου Ελλάδος Ιβάν Σαββίδη».