"Εσύ μου 'γραψες την προδοσία στο χαρτί αλλά εγώ θα σου τη γράψω στο κούτελο":
Ήταν τέτοιες μέρες, Ιανουάριος του 1806, όταν οι Οθωμανοί αποφάσισαν την σφαγή των Κλεφτών της Πελοποννήσου και ιδιαίτερα του ηγέτη τους Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Το Πατριαρχείο τους αφόρισε με μια κατάπτυστη εγκύκλιο του Πατριάρχη Καλλίνικου Ε’, η οποία καταδίκασε τους κλέφτες και τον Κολοκοτρώνη -που συγκρούονταν ένοπλα με την Οθωμανική εξουσία- με στόχο να ενισχυθεί η επιδρομή των Οθωμανών και να μην μπορεί κανείς να προσφέρει οποιαδήποτε βοήθεια στον Κολοκοτρώνη και τους άνδρες του.
Η εγκύκλιος καλούσε τους πάντες να τηρούν "απαρασάλευτα όσα προστάζενται" με "μεγάλην δουλικήν κλίσιν" και να "εμποδίζουν με κάθε τρόπον και με όλην τους την δύναμιν κάθε κίνημα".
Μάλιστα, ο Καλλίνικος απειλούσε να μην αγνοηθεί η εγκύκλιος γιατί θα ακολουθήσουν "χαλεπώτατα παιδευτήρια" με αποτέλεσμα ακόμη και τον "πικρόν θάνατον της ζωής" τους.
Έτσι, με τη συνδρομή της εκκλησίας και των προκρίτων του Μοριά, ο κατατρεγμός εναντίον των κλεφτών έλαβε την αγριότερη μορφή του.
Οι ένοπλες ομάδες του Κολοκοτρώνη ξεκληρίστηκαν, μαζί με όσους τις είχαν υποστηρίξει. O ίδιος μόλις που κατάφερε να διαφύγει.
Στράφηκε και κατά του Γρηγορίου του Ε' (που αργότερα αφόρισε την επανάσταση του 1821), ο οποίος και αυτός έστειλε επιστολή με την οποία ζητούσε πίστη στο Σουλτάνο. Πειρατής πλέον στην Χαλκιδική ο Κολοκοτρώνης στέλνει επιστολή στον Γρηγόριο τον Ε' που βρισκόταν στο Άγ.Όρος.
Το Πατριαρχείο τους αφόρισε με μια κατάπτυστη εγκύκλιο του Πατριάρχη Καλλίνικου Ε’, η οποία καταδίκασε τους κλέφτες και τον Κολοκοτρώνη -που συγκρούονταν ένοπλα με την Οθωμανική εξουσία- με στόχο να ενισχυθεί η επιδρομή των Οθωμανών και να μην μπορεί κανείς να προσφέρει οποιαδήποτε βοήθεια στον Κολοκοτρώνη και τους άνδρες του.
Η εγκύκλιος καλούσε τους πάντες να τηρούν "απαρασάλευτα όσα προστάζενται" με "μεγάλην δουλικήν κλίσιν" και να "εμποδίζουν με κάθε τρόπον και με όλην τους την δύναμιν κάθε κίνημα".
Μάλιστα, ο Καλλίνικος απειλούσε να μην αγνοηθεί η εγκύκλιος γιατί θα ακολουθήσουν "χαλεπώτατα παιδευτήρια" με αποτέλεσμα ακόμη και τον "πικρόν θάνατον της ζωής" τους.
Ο αφορισμός απο την Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν ένα απο τα μεγαλύτερα όπλα καταστολής των Οθωμανών στην τουρκοκρατία.
Οι απλοϊκοί άνθρωποι της εποχής πολλές φορές έτρεμαν περισσότερο τον αφορισμό και από τον ίδιο το θάνατο.
O αφορισμός των κλεφτών από το Πατριαρχείο έφτασε στην Πελοπόννησο μαζί με ένα σουλτανικό διάταγμα, που διέταζε τον τοπικό πληθυσμό να μην προσφέρει καταφύγιο στους κλέφτες, να μην τους χορηγεί τρόφιμα, να διακόψει κάθε σχέση μαζί τους, να τους καταδίδει στις Οθωμανικές αρχές και να ενισχύει τον στρατό όταν οργάνωνε επιχειρήσεις εναντίον τους.
Η προδοσία του Πατριαρχείου είχε καταστροφικά αποτελέσματα για τους κλέφτες και τον Κολοκοτρώνη, ο οποίος γράφει στα απομνημονεύματα του:
O αφορισμός των κλεφτών από το Πατριαρχείο έφτασε στην Πελοπόννησο μαζί με ένα σουλτανικό διάταγμα, που διέταζε τον τοπικό πληθυσμό να μην προσφέρει καταφύγιο στους κλέφτες, να μην τους χορηγεί τρόφιμα, να διακόψει κάθε σχέση μαζί τους, να τους καταδίδει στις Οθωμανικές αρχές και να ενισχύει τον στρατό όταν οργάνωνε επιχειρήσεις εναντίον τους.
Η προδοσία του Πατριαρχείου είχε καταστροφικά αποτελέσματα για τους κλέφτες και τον Κολοκοτρώνη, ο οποίος γράφει στα απομνημονεύματα του:
"Ο Σουλτάντος λαμβάνει την ιδέα να κόψη τον λαόν. Ο πατριάρχης κάμει παρατηρήσεις και λέγει: ‘"Τι πταίει ο λαός; Να σκοτώσωμεν τους πρωταιτίους, τους κακούς". Τότε κάμνει ένα φερμάνι ο Σουλτάνος να σκοτώσουν τους κλέφτας. Αφοριστικό έρχεται του Πατριάρχου δια να σηκωθεί ο όλος ο λαός, κι έτσι εκινήθηκεν όλη η Πελοπόννησος. Τούρκοι και Ρωμιοί κατά των Κολοκοτροναίων".
Κάθε χωριό έγινε και μια θανάσιμη παγίδα. Oθωμανοί και "Έλληνες" που συνεργάζονταν μαζί τους, έστηναν ενέδρες, τους συλλάμβαναν και τους οδηγούσαν σιδηροδέσμιους στην Τριπολιτσά.
Οι αφορισμένοι Κολοκοτρωναίοι δεν μπορούσαν να βρουν άσυλο πουθενά.
Οι αφορισμένοι Κολοκοτρωναίοι δεν μπορούσαν να βρουν άσυλο πουθενά.
O ίδιος ο αδελφός του Κολοκοτρώνη προδόθηκε απο έναν χαφιέ καλόγερο και σκοτώθηκε απο τους Οθωμανούς:
"Ὁ Γιάννης δὲν εὗρε τὸν φίλον του ἐπῆγε εἰς τοὺς Αἰμυαλούς, μοναστήρι, τοῦ ἔδωκε ἕνας καλόγερος φαγὶ καὶ ἔπειτα ἐπῆγε, ἔδωσε εἴδησιν εἰς τοὺς Τούρκους, ἐπῆγαν, τὸν πολιόρκησαν εἰς τὸν ληνὸν καὶ τὸν ἐσκότωσαν".
Οι ένοπλες ομάδες του Κολοκοτρώνη ξεκληρίστηκαν, μαζί με όσους τις είχαν υποστηρίξει. O ίδιος μόλις που κατάφερε να διαφύγει.
Στράφηκε και κατά του Γρηγορίου του Ε' (που αργότερα αφόρισε την επανάσταση του 1821), ο οποίος και αυτός έστειλε επιστολή με την οποία ζητούσε πίστη στο Σουλτάνο. Πειρατής πλέον στην Χαλκιδική ο Κολοκοτρώνης στέλνει επιστολή στον Γρηγόριο τον Ε' που βρισκόταν στο Άγ.Όρος.
Τον κατηγορεί για την "κατάντια" του και γράφει:
"Εσύ μου 'γραψες την προδοσία στο χαρτί αλλά εγώ θα σου τη γράψω στο κούτελο".
Είναι άλλη μια μαύρη σελίδα του αντιδραστικού ρόλου της ηγεσίας της Εκκλησίας στους αγώνες ενάντια στους Οθωμανούς.
Πηγές: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, "Απομνημονεύματα", Νίκος Γιαννόπουλος, "Ο αφορισμός από το πατριαρχείο και το τατουάζ του Κολοκοτρώνη", Τάκης Κανδηλώρος, "Ο αρματωλισμός της Πελοποννήσου 1500-1821", dialogos, "Οι αφορισμοί των επαναστατών από την Εκκλησία"
Πηγές: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, "Απομνημονεύματα", Νίκος Γιαννόπουλος, "Ο αφορισμός από το πατριαρχείο και το τατουάζ του Κολοκοτρώνη", Τάκης Κανδηλώρος, "Ο αρματωλισμός της Πελοποννήσου 1500-1821", dialogos, "Οι αφορισμοί των επαναστατών από την Εκκλησία"
