,,Είχαν στην πλάτη τους την ανατολή, δεξιά και αριστερά τους την άγρια πρασινάδα και τον παφλασμό της θάλασσας.,,
Η μπουκαπόρτα του πλοίου ανοίγει στην άκρη του στενού χωματένιου μονοπατιού.
Τα δέντρα, δεξιά και αριστερά γέρνουν τα κλαδιά τους μέχρι τη θάλασσα.
Ευθεία μπροστά μας αυτή η ανηφόρα, κρύβει την κατάληξή της.
Ο ηλικιωμένος κύριος δίπλα μου κοιτάζει το μονοπάτι και απευθύνεται στην ανηφοριά σαν να ήταν ζωντανή. «θα σε ανέβω, σιγά-σιγά… αλλά θα σε ανέβω». Προηγείται το μπαστούνι του, το καρφώνει στο σκληρό χώμα και με όση δύναμη έχει κάνει το πρώτο βήμα.
Πλησιάζω έτοιμη να βοηθήσω, μα με κοιτά με ένα βλέμμα που δεν επιτρέπει.
Γελά πικρά, αλλά δεν μιλά. Φυλάει την αναπνοή του για το επόμενο βήμα, που θα το κάνει μόνος του.
Αυτό το ανηφορικό μονοπάτι, ανάμεσα στα κυπαρίσσια και τις αγριοελιές είναι για να το ανεβαίνει κανείς μόνος του. Μόλις η ανηφόρα τελειώνει, ξεκινά η Ιστορία.
Εκατόν δεκαοκτώ σταυροί, μοιρασμένοι δεξιά και αριστερά από το μονοπάτι.
Εκατόν δεκαοκτώ κόκκινα γαρίφαλα, ένα για κάθε εκτελεσμένο.
Επάνω σε κάθε σταυρό το όνομα, η ηλικία – όπου ήταν γνωστή – και η ημερομηνία της εκτέλεσης.
Ο κόσμος ανεβαίνει σιωπηλός και σταματά ανάμεσα στους τάφους.
Οι γεροντότεροι ακουμπούν στα μπαστούνια τους, μερικοί αρχίζουν να βγάζουν τα μαντήλια από τις τσέπες, σκουπίζουν τα μάτια.
Ανάμεσά τους οι νεολαίοι ευθυτενείς, λαμπεροί, περήφανοι που ήρθανε και φέτος.
Μαζί τους ανακατεύονται και οι γονείς με τα παιδιά, κάποια τα κρατούν από το χέρι, ενώ τα πιο μικρά είναι στα καρότσια.
Τα παιδιά καταλαβαίνουν, φτάνουν μπροστά από τον τοίχο και βλέπουν μέσα στις τρύπες από τις σφαίρες τα κόκκινα γαρίφαλα.
Είναι κόκκινα όπως το αίμα εκείνων που ξεψύχησαν κοιτάζοντας αυτές τις πέτρες.
Είχαν στην πλάτη τους την ανατολή, δεξιά και αριστερά τους την άγρια πρασινάδα και τον παφλασμό της θάλασσας.
Το Λαζαρέτο, τόπος εκτέλεσης τουλάχιστον 118 κομμουνιστών στα χρόνια του εμφυλίου, κυρίως τη διετία 1946-1948.
Μεταξύ αυτών και ο Νίκος Γόδας, ετών 27.
Περισσότεροι από τους μισούς ήταν κάτω των 30 ετών,
ενώ εκτελέστηκαν και νέοι 19 και 20 χρονών.
Νέοι που τους είχαν συλλάβει όταν ήταν ακόμα 14 ή 15 χρονών.
Κάθε χρόνο, τέτοιο καιρό, θυμόμαστε και τιμούμε.
