"Τριαντάχρονη εμπειρία από τη σοσιαλιστική Τσεχοσλοβακία":
Θα αρχίσω από το 9τάξιο σχολείο, που πήγα στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα.
Το μεσημέρι τρώγαμε στο σχολείο πλήρες μεσημεριανό γεύμα, μετά διαβάζαμε τα μαθήματά μας για την επόμενη ημέρα και συμμετείχαμε σε διάφορες δραστηριότητες (τέχνες – αθλητισμός – φυσικό περιβάλλον), ανάλογα με τα προσωπικά μας ενδιαφέροντα, πάντα με την παρουσία και συμβολή εκπαιδευτικού, μέχρι να γυρίσουν οι γονείς μας από τη δουλειά. Ολα αυτά σε καθαρό, ζεστό, υγιεινό και ασφαλές περιβάλλον σχολικών κτηρίων και εγκαταστάσεων με τακτική συντήρηση και άμεσες επισκευές, εάν αυτό ήταν αναγκαίο.
Τα φροντιστήρια υπήρχαν στο σχολείο μόνο για τους αδύναμους μαθητές και βεβαίως δωρεάν.
Τα φροντιστήρια υπήρχαν στο σχολείο μόνο για τους αδύναμους μαθητές και βεβαίως δωρεάν.
Είχαμε εργαστήριο χημείας και φυσικής, εργαστήριο για διάφορες μικρο-κατασκευές, κήπο για μαθήματα κηπουρικής και μαγειρείο για μαθήματα μαγειρικής.
Κάθε σχολείο είχε το δικό του γήπεδο και κλειστό γυμναστήριο με όλα τα όργανα γυμναστικής. Αυτές οι εγκαταστάσεις ανταποκρίνονταν σε πολύ αυστηρές απαιτήσεις και προδιαγραφές για την ασφάλεια της μαθητικής και εκπαιδευτικής κοινότητας και προσέφεραν τις καλύτερες συνθήκες για το εκπαιδευτικό έργο στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.
Δύο φορές το μήνα πηγαίναμε να παρακολουθήσουμε θέατρο, συναυλίες σε κάποιο μέγαρο μουσικής ή σε κινηματογράφο, στα πλαίσια της σχολικής μας εκπαίδευσης.
Ολα αυτά ήταν πάντα δωρεάν. Παράλληλα, στις αρχές της σχολικής χρονιάς οι καθηγητές της μουσικής, του αθλητισμού και άλλων ειδικοτήτων έκαναν επιλογή ανάλογα με την ιδιαίτερη κλίση του κάθε παιδιού και επέλεγαν τα παιδιά με ιδιαίτερα ταλέντα και τα προωθούσαν, με τη σύμφωνη γνώμη των γονιών τους, για μετασχολική και δωρεάν εξειδίκευση.
Στο σχολείο, στα πλαίσια της προληπτικής ιατρικής, δύο φορές το χρόνο μας εξέταζαν οι γιατροί όλων των ειδικοτήτων και μας έκαναν εκεί και τα απαραίτητα εμβόλια.
Στα βουνά υπήρχαν δημόσια θεραπευτήρια για υπέρβαρα ή αδύνατα παιδιά όπου πήγαιναν το καλοκαίρι και εκεί για δύο μήνες ακολουθούσαν μια ειδική διατροφική θεραπεία και σωματική άσκηση.
Χρήση αυτών των θεραπευτηρίων, για διάφορες παθήσεις και για ανάρρωση, κάνανε και οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι. Υπήρχαν και οι λεγόμενες λουτροπόλεις με ιαματικά νερά, με ξενοδοχειακές μονάδες, για τις διάφορες θεραπείες και φυσικοθεραπείες του λαού της Τσεχοσλοβακίας.
Αυτή τη φροντίδα απολάμβαναν τα παιδιά σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής και φοιτητικής διαδικασίας.
Παντρεύτηκα όταν ήμουν 21 χρόνων. Εγώ εργαζόμενη και ο άντρας μου δευτεροετής φοιτητής του πολυτεχνείου.
Μετά από ένα χρόνο κάναμε το παιδί μας. Πήρα ένα χρόνο άδεια τοκετού με πλήρεις αποδοχές, αργότερα το έκαναν τρία χρόνια, με τα τελευταία δύο χρόνια με αποδοχές 70% του μισθού.
Οταν τελείωσε η άδεια, γύρισα στον ίδιο χώρο και την ίδια θέση της εργασίας.
Ο άνδρας μου, παντρεμένος φοιτητής και με παιδί, έπαιρνε επίδομα αντίστοιχο του βασικού μισθού ενός εργαζομένου.
Μόλις γέννησα, δύο φορές την εβδομάδα ερχότανε μια νοσοκόμα στο σπίτι μας, να ζυγίσει το παιδί και να με βοηθήσει στο θηλασμό, στο μπάνιο και στη φροντίδα του.
Γάλα, βρεφικές τροφές και πάνες ήταν δωρεάν.
Και οι τρεις μας είχαμε δικαίωμα να τρώμε στις φοιτητικές εστίες, δωρεάν, το μεσημέρι και το βράδυ.
Το παιδί μας, μόλις κάναμε την αίτηση, πήγε σε παιδικό σταθμό. Στον παιδικό σταθμό παρείχαν ακόμα και τα ρούχα του παιδιού, τρία γεύματα την ημέρα και φροντίδα από εξειδικευμένο προσωπικό με τακτικές επισκέψεις παιδιάτρου. Σε περίπτωση ασθένειας του παιδιού, η μητέρα έπαιρνε άδεια από την εργασία της 8 ημέρες με πλήρεις αποδοχές και τις υπόλοιπες ημέρες το 80% των αποδοχών. Η προληπτική ιατρική ήταν πολύ αναπτυγμένη. Για όλες τις ειδικότητες.
Με επιστολή στο σπίτι, με προγραμματισμένο ραντεβού και με επίπληξη εάν δεν ανταποκρινόσουν στο κάλεσμα. Ειδικά στην περίπτωση των παιδιών.
Το Κράτος μας έδωσε σπίτι που πληρώναμε με επιταγή 8% του μισθού μας. Αυτή η επιταγή κάλυπτε το νοίκι, το ρεύμα, το νερό και φυσικό αέριο. Ολο το εικοσιτετράωρο είχαμε ζεστό νερό και το χειμώνα θέρμανση.
Οι εταιρείες και τα εργοστάσια είχαν και αυτά μαγειρεία.
Μέσα στο οχτάωρο της εργασίας είχες μισή ώρα για κολατσιό και μια ώρα για το μεσημεριανό σου.
Ολες οι εταιρείες και τα εργοστάσια είχαν τα δικά τους εξοχικά καταλύματα στα βουνά, σε χιονοδρομικά κέντρα για τις χειμερινές διακοπές και σε μεγάλες λίμνες και στα ποτάμια για τα καλοκαίρια.
Στις άλλες χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης που είχαν θάλασσα υπήρχαν ξενοδοχειακές μονάδες όπου κάνανε τις διακοπές τους και εργαζόμενοι της Τσεχοσλοβακίας.
Ο εργαζόμενος πλήρωνε μόνο ένα μέρος της διατροφής του και της μεταφοράς του. Τη διαμονή και το υπόλοιπο κόστος κάλυπτε το ασφαλιστικό του ταμείο.
Οι γυναίκες δικαιούνταν σύνταξή στα 55 και οι άνδρες στα 60.
Δεν είχαμε όλοι αυτοκίνητα γιατί δεν μας ήταν και τόσο απαραίτητα. Είχαμε πολύ καλές και πυκνές αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες, τραμ, μετρό, τρένα, αεροπλάνα κλπ. Την ημέρα κάθε τρία λεπτά και τη νύχτα τουλάχιστον κάθε μια ώρα υπήρχαν δρομολόγια των αστικών μέσων μεταφοράς. Ποτέ δεν χρειάστηκα ταξί, ήταν μόνο για τους τουρίστες.
Δεν είχα νοιώσει ποτέ το άγχος και την ανασφάλεια, διότι δεν ήξερα, μάλλον δεν ξέραμε τι θα πει η ΑΝΕΡΓΙΑ ή απλήρωτη εργασία, τι θα πει εκμετάλλευση, τι θα πει να κρυώνεις, να μην έχεις σωστή ή καθόλου ιατρική περίθαλψη και σωστή Παιδεία.
Εγώ που τα είχα τα θεωρούσα τότε όλα αυτονόητα.
Σήμερα βλέπω ότι δεν ήταν. Θα έπρεπε να τα υπερασπιστούμε και να μην επιτρέψουμε στην Αντεπανάσταση να νικήσει και να ισοπεδώσει όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων και όλες τις κατακτήσεις του Σοσιαλισμού.
Ζώντας στην Ελλάδα, τα τελευταία 30 χρόνια, είδα και την καπιταλιστική ανάπτυξη και τώρα την καπιταλιστική κρίση.
Γνώρισα τι θα πει ανεργία, ανασφάλεια, φτώχεια. Σήμερα ξεθεμελιώνουν και τα τελευταία εργατικά δικαιώματα, τις άδειες μητρότητας, το επίδομα τοκετού, τη συνταξιοδότηση, για να διαφυλάξουν την κερδοφορία του κεφαλαίου.
Μόνη ελπίδα για το λαό, η δημιουργία Λαϊκής Συμμαχίας για Σοσιαλιστική Λαϊκή Οικονομία και Εξουσία, με αποδέσμευση από ΕΕ και ΝΑΤΟ, για ειρήνη και προκοπή του λαού.
Οσο ζω δε θα ξεχάσω το Σοσιαλισμό και θα παλεύω γι’ αυτήν την κοινωνία…!!
Χρυσούλα ΣΛΑΒΙΚ
Κέρκυρα, Μάρτης 2013
