Τα λαϊκά νοικοκυριά είναι όλο και πιο έκθετα στους πλειστηριασμούς και τις κατασχέσεις, αφού μετά τις ρυθμίσεις υπέρ των τραπεζιτών του ΣΥΡΙΖΑ ήρθαν και οι αντίστοιχες της ΝΔ με τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα. Μια κατάσταση που αναμένεται να χειροτερέψει ακόμα περισσότερο την «επόμενη μέρα» των εκλογών, αφού διακηρυγμένος στόχος κάθε αστικού κόμματος που διεκδικεί τη διακυβέρνηση είναι η «εξυγίανση των τραπεζών», που σε ...απλά Ελληνικά σημαίνει ξεφόρτωμα «κόκκινων» δανείων, δηλαδή νέο πογκρόμ πλειστηριασμών.
Ταυτόχρονα, η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια, σε συνδυασμό με την ακρίβεια και τις ανατιμήσεις που πλήττουν τα λαϊκά νοικοκυριά, είναι σίγουρο ότι θα «γεννήσουν» νέα κύματα «κοκκινισμένων» δανείων, στο φόντο της άρσης της όποιας προστασίας της λαϊκής κατοικίας.
Η ίδια η πείρα των τελευταίων μηνών, οι μεγάλες κινητοποιήσεις για να μπει φρένο στο ξεσπίτωμα λαϊκών οικογενειών, όπως της χαμηλοσυνταξιούχου στου Ζωγράφου, που γέννησαν το σύνθημα «Τα σπίτια του λαού τα σώζει ο λαός, κανένας μόνος - παντού ξεσηκωμός», δείχνει τον δρόμο. Φρένο μπορεί να μπει μόνο μέσα από την οργανωμένη συλλογική διεκδίκηση, την ετοιμότητα των σωματείων να παρέμβουν εκεί που γίνεται η έξωση, να την αποτρέψουν, να διεκδικήσουν την ουσιαστική προστασία της πρώτης κατοικίας.
Πρέπει να είναι καθαρό: Για να προστατευτεί ουσιαστικά η λαϊκή κατοικία πρέπει να χάσουν οι τραπεζίτες, συνολικά οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Δεν γίνεται και τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να συνεχίσουν να έχουν τα σπίτια τους και τα κοράκια να αυγαταίνουν τα κέρδη τους. Και εδώ το στρατόπεδο που έχουν διαλέξει η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα αστικά κόμματα είναι ήδη γνωστό, φαίνεται από «τα έργα και τις ημέρες» τους, όπως αναδεικνύεται και στη συνέντευξη που δίνουν σήμερα δικηγόροι - συνδικαλιστές.
Αυτό που κρίνεται από σήμερα, αλλά και την «επόμενη μέρα» των εκλογών, για την προστασία της λαϊκής κατοικίας, είναι το κατά πόσο ο λαός και το κίνημά του θα βρεθούν πιο δυνατοί για την προστασία της λαϊκής κατοικίας, επομένως πόσο αδύναμη θα είναι η επόμενη αντιλαϊκή κυβέρνηση, με τις γνωστές δεσμεύσεις της απέναντι σε τραπεζίτες και funds για τα «κόκκινα» δάνεια.
Με πιο ισχυρό το ΚΚΕ, το μόνο κόμμα που δεν βάζει «αστερίσκους» και προϋποθέσεις για την υπεράσπιση των σπιτιών του λαού, οι εργαζόμενοι μπορούν να δώσουν απάντηση στο μαζικό ξεσπίτωμα, να κάνουν ακόμα πιο δύσκολο το έργο των κορακιών, να ενισχύσουν την πάλη για το δικαίωμα στη στέγη, που το τσακίζουν τα κέρδη μιας χούφτας παρασίτων.
Σήμερα ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει τη συζήτηση που έκανε με τους δικηγόρους Γιάννη Γρατσινόπουλο και Κατερίνα Γεράκη, που δραστηριοποιούνται στην Επιτροπή του ΠΑΜΕ ενάντια στους πλειστηριασμούς, με την δικηγόρο Βάγια Γκουνέλα, γραμματέα του Σωματείου Μισθωτών Δικηγόρων, και με τον μισθωτό δικηγόρο Γ. Μ. (εργαζόταν σε μεγάλη δικηγορική εισπρακτική εταιρεία και το όνομά του για ευνόητους λόγους δεν παρατίθεται), οι οποίοι μας δίνουν το «πανόραμα» της διαχρονικής στήριξης των κυβερνήσεων στους τραπεζίτες με ξεσπίτωμα του λαού, ενώ μεταφέρουν και την πείρα τους από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οφειλέτες.
-- Από πότε ξεκινά το μεγάλο πρόβλημα για τα δάνεια των λαϊκών οικογενειών;
Γ. Γ.: Λόγω της καπιταλιστικής κρίσης του 2008 - 2009, διογκώθηκαν απότομα τα λεγόμενα «κόκκινα» δάνεια, κυρίως στεγαστικά. Η τότε κυβέρνηση Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ) τον Σεπτέμβριο του 2010 θέσπισε τον νόμο 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ο οποίος τροποποιήθηκε αρκετές φορές από τις επόμενες κυβερνήσεις, ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και ΝΔ, πάντα προς το χειρότερο για τους δανειολήπτες και με το πρόσχημα να μην καταφεύγουν σε αυτόν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Ο νόμος αυτός απέβλεπε, υποτίθεται, στην προστασία όσων είχαν βρεθεί υπερχρεωμένοι λόγω ανεργίας ή λόγω των περικοπών που επιβλήθηκαν τότε σε μισθούς και συντάξεις, με τα μνημόνια. Παρουσιάστηκε σαν ασπίδα προστασίας των δανειοληπτών έναντι των τραπεζών, ώστε να διασώσουν από τον πλειστηριασμό την πρώτη κατοικία τους τουλάχιστον και υπό προϋποθέσεις και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία τους, καθώς και να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, ώστε να δώσει διέξοδο και προοπτική σε χιλιάδες υπερχρεωμένους δανειολήπτες και νοικοκυριά να «επανενταχθούν στην οικονομική και κοινωνική ζωή», όπως υποστήριζε η αιτιολογική έκθεση του νόμου.
-- Ηταν ο νόμος Κατσέλη αυτό που παρουσιαζόταν, μια ασπίδα προστασίας των δανειοληπτών;
Γ. Γ.: Σε καμία περίπτωση. Στην αρχή της εφαρμογής του νόμου εκδόθηκαν κάποιες δικαστικές αποφάσεις που επέβαλαν πράγματι ορισμένα «κουρέματα» δανείων. Ομως, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο νόμος 3869/2010 τροποποιούνταν συνεχώς προς το αυστηρότερο για τους δανειολήπτες. Επιπλέον, ο νόμος αυτός υποχρέωνε τους αιτούντες δανειολήπτες σε ένα ατελείωτο κυνήγι δικαιολογητικών και επικαιροποιήσεων. Πολλές αιτήσεις απορρίπτονταν ως απαράδεκτες, για τυπικό λόγο, χωρίς να εξεταστεί η ουσία της υπόθεσης, γιατί έλειπε ένα δικαιολογητικό ή γιατί το δικαιολογητικό αυτό δεν ήταν «σωστό» ή γιατί δεν έγινε επικαιροποίηση. Το δε κόστος προσφυγής ήταν αρκετά υψηλό, λαμβάνοντας υπόψη ότι μιλάμε για άνεργους, μισθωτούς, συνταξιούχους, μονογονεϊκές οικογένειες. Σταδιακά, με νομολογία του Αρείου Πάγου και των δικαστηρίων, εισήχθησαν έννοιες - «κόφτες», όπως «δόλια περιέλευση σε κατάσταση υπερχρέωσης» ή «αρχική αδυναμία» κ.ά., που οδηγούσαν σε απόρριψη των αιτήσεων. Αντίστοιχα, έννοιες όπως «συνεργάσιμος δανειολήπτης», «εύλογες δαπάνες διαβίωσης» και «μη χειροτέρευση της θέσης των πιστωτών», που προβλέφθηκαν το 2016 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τις τροποποιήσεις του νόμου Σταθάκη (και γι' αυτό στη συνέχεια επικράτησε να λέγεται νόμος Κατσέλη - Σταθάκη), οδηγούσαν είτε σε απόρριψη της αίτησης είτε στην επιβολή υψηλών μηνιαίων δόσεων για τη ρύθμιση των χρεών και τη διάσωση της πρώτης κατοικίας, που τελικά ήταν και είναι αδύνατο να πληρωθούν.
Εκ του αποτελέσματος, εκτιμώ τελικά ότι ο νόμος Κατσέλη στην πολύ αρχική φάση της εφαρμογής του εξυπηρέτησε τις τράπεζες, από την άποψη ότι με τα πρώτα μεγάλα «κουρέματα» ξεφορτώθηκαν «κόκκινα» δάνεια και «συμμάζεψαν» κάπως τους ισολογισμούς και τα λογιστικά τους βιβλία. Αργότερα, βέβαια, βρέθηκε αποτελεσματικότερος τρόπος να γίνει, με την πώληση των «κόκκινων» δανείων σε εταιρείες απόκτησης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις (funds). Πάντως πραγματική προστασία πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς δεν πρόσφερε. Στην πραγματικότητα, έθεσε τους οφειλέτες σε μια διαρκή ομηρία.
-- Ποια είναι η κατάσταση σήμερα για τους οφειλέτες που υποτίθεται ότι προστατεύονται από τον νόμο Κατσέλη με δικαστικές αποφάσεις;
Κ. Γ.: Τα κόμματα της λεγόμενης αντιπολίτευσης, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ κ.λπ., κατηγορούν την κυβέρνηση της ΝΔ ότι έχει διαλύσει την προστασία της πρώτης κατοικίας την οποία πρόσφερε τάχα το προηγούμενο καθεστώς, με τον νόμο Κατσέλη - Σταθάκη. Οπωσδήποτε οι ευθύνες της κυβέρνησης της ΝΔ είναι τεράστιες, διότι έφερε τον απαράδεκτο νέο Πτωχευτικό Κώδικα, που μετατρέπει τους εργαζόμενους σε νοικάρηδες στο σπίτι τους. Ομως η κατάσταση για τους δανειολήπτες που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη με δικαστικές αποφάσεις είναι εξίσου αρνητική. Σήμερα οι περισσότεροι απ' αυτούς κινδυνεύουν να χάσουν τις ρυθμίσεις από τις δικαστικές αποφάσεις. Τα δάνειά τους έχουν ήδη πουληθεί σε διάφορα funds και τη διαχείρισή τους έχουν αναλάβει διαδοχικά πολλές διαφορετικές εταιρείες διαχείρισης. Πολλοί δεν ξέρουν πού χρωστούν και κανένας δεν τους υποδεικνύει τους αντίστοιχους λογαριασμούς στους οποίους πρέπει να καταβάλλονται οι δόσεις, με κίνδυνο να φαίνεται ότι δεν υλοποιούν τις αποφάσεις. Οι τράπεζες που είχαν χορηγήσει αρχικά το δάνειο δεν δίνουν καμία πληροφορία. Οι εταιρείες διαχείρισης δεν ασχολούνται, ακόμα κι όταν επιδίδονται σε εξώδικα διαμαρτυρίας με δικαστικό επιμελητή. Το πιο σοβαρό πρόβλημα, όμως, είναι οι τόκοι που σύμφωνα με τον νόμο Κατσέλη - Σταθάκη επιβάλλονται στις ρυθμίσεις για τη «διάσωση» της πρώτης κατοικίας. Σήμερα, λόγω της ανόδου των επιτοκίων, οι δόσεις έχουν γίνει πολύ υψηλές και οι περισσότεροι δανειολήπτες δεν μπορούν να τις πληρώσουν, κινδυνεύοντας να χάσουν την όποια ρύθμιση.
-- Μπορούν σήμερα οι λαϊκές οικογένειες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους;
Β. Γκ.: Οταν τελικά οι οφειλέτες κατορθώσουν πια να βρουν την εταιρεία που διαχειρίζεται τις οφειλές τους, ξεκινά γι' αυτούς ένας καινούργιος αγώνας δρόμου για να καταφέρουν να επικοινωνήσουν μαζί της. Αλλεπάλληλες κλήσεις και αναμονή πολλών ωρών, άσχημη συμπεριφορά και «μπαλάκι» από υπάλληλο σε υπάλληλο μέχρι να βρουν εκείνον που χειρίζεται την υπόθεσή τους. Και το μαρτύριό τους συνεχίζεται, αφού για να υποβάλουν αίτημα για ρύθμιση της οφειλής τους χρειάζεται να συγκεντρώσουν αμέτρητα έγγραφα και στοιχεία, ξανά και ξανά, και όλα αυτά ενώ κατά βάση τα αιτήματά τους είτε απορρίπτονται μετά από πολλούς μήνες είτε δεν απαντώνται ποτέ. Ετσι, οι οφειλέτες, απεγνωσμένοι, αναγκάζονται να ζητήσουν τη βοήθεια δικηγόρου. Βέβαια, αν και οι δικηγόροι τυγχάνουμε σχετικά καλύτερης συμπεριφοράς από τις εταιρείες, η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε δεν είναι πολύ διαφορετική. Ηδη για να ξεκινήσουμε τη συζήτηση απαιτείται να αποστείλουμε διάφορα νομιμοποιητικά έγγραφα όπως εξουσιοδοτήσεις, πιστοποιητικά κ.λπ., τα οποία ελέγχονται αρκετό καιρό μετά. Ομως η εξέταση των αιτημάτων για ρύθμιση και των προτάσεων που τους υποβάλλουμε καθυστερεί ακόμα περισσότερο, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις μας, με αποτέλεσμα οι οφειλές να διογκώνονται. Παρ' όλα αυτά, κατά το διάστημα αυτό και ενώ βρισκόμαστε είτε σε διαπραγματεύσεις είτε εν αναμονή της όποιας απάντησής τους, οι εταιρείες διαχείρισης και τα funds δεν διστάζουν να προβούν σε διάφορες νομικές ενέργειες, όπως σε καταγγελία των δανειακών συμβάσεων ή ακόμα και στην έκδοση διαταγών πληρωμής, προετοιμάζοντας δηλαδή το έδαφος για την επίσπευση κατάσχεσης και πλειστηριασμού.
-- Υπάρχει σήμερα πλαίσιο προστασίας της λαϊκής κατοικίας;
Κ. Γ.: Το νομοθετικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί σταδιακά από όλες τις κυβερνήσεις είναι ασφυκτικό σε βάρος των λαϊκών οικογενειών. Σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστικά κανένα πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, εκτός από την προσπάθεια διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες και τα funds για ρύθμιση. Φυσικά, αυτή η διαπραγμάτευση είναι δύσκολη διαδικασία. Η εφιαλτική γραφειοκρατία και οι τεράστιες καθυστερήσεις δείχνουν απροθυμία των τραπεζών και των funds να προβαίνουν σε ρυθμίσεις, ενώ για τις όποιες ρυθμίσεις επιβάλλονται εξωπραγματικές προκαταβολές, μεγάλες δόσεις κ.ά. σε βάρος των δανειοληπτών, και πάντοτε με την απειλή του πλειστηριασμού. Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει με τους εγγυητές των δανείων, οι οποίοι είναι εντελώς απροστάτευτοι και αντιμετωπίζουν μεγάλους κινδύνους και για τη δική τους κατοικία. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι ασύμφορος και αφορά ένα πολύ μικρό μέρος των οφειλετών, και γι' αυτό ελάχιστες αιτήσεις έχουν γίνει δεκτές από το σύστημα, ενώ ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας οδηγεί ουσιαστικά στην απώλεια κάθε περιουσίας.
-- Ποια κατάσταση επικρατεί στις εισπρακτικές δικηγορικές εταιρείες; Επιφυλάσσεται κάποια καλύτερη αντιμετώπιση των οφειλετών από τη δικηγορική εταιρεία σε σύγκριση με τις εταιρείες διαχείρισης;
Γ. Μ.: Γνωρίζοντας κανείς τον τρόπο λειτουργίας των μεγάλων εισπρακτικών δικηγορικών εταιρειών, μπορεί να καταλάβει πώς είναι τόσο «αποτελεσματικές» στην τρομοκράτηση των οφειλετών και στις ρυθμίσεις των δανείων που «πετυχαίνουν» για λογαριασμό των πελατών τους, δηλαδή των τραπεζών και των funds. Πολύς κόσμος, όταν δέχεται τηλεφώνημα από δικηγορική εταιρεία, νομίζει ότι μιλάει με δικηγόρο, που θεωρητικά έχει και τις αντίστοιχες νομικές γνώσεις. Ομως χρειάζεται να διευκρινίσουμε ότι οι τηλεφωνικές κλήσεις, με απειλές, εκβιασμούς κ.λπ. στους οφειλέτες, δεν γίνονται από δικηγόρους αλλά από άλλους υπαλλήλους, που ακολουθούν συγκεκριμένα πρωτόκολλα και οδηγίες επιθετικής συμπεριφοράς, μέσα σε ένα κλίμα έντονων πιέσεων και τρομοκρατίας. Οι εταιρείες αναθέτουν την άμεση επικοινωνία με κάποιον δικηγόρο μόνο στις περιπτώσεις των μεγάλων οφειλετών - επιχειρήσεων, που τυγχάνουν διαφορετικής αντιμετώπισης και πιο ευνοϊκών ρυθμίσεων. Φυσικά ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη για τη συμπεριφορά του, αλλά το κλίμα τρομοκρατίας είναι πολύ τεταμένο. Αλλωστε, οι εισπρακτικές δικηγορικές εταιρείες διαρθρώνονται σε πολλά διαφορετικά τμήματα, σε διαφορετικούς χώρους ή ορόφους, συχνά ακόμα και σε διαφορετικά κτίρια. Οι εργαζόμενοι - δικηγόροι, τηλεφωνικό κέντρο, γραμματειακή υποστήριξη κ.ά. - δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Ο χειρισμός της ίδιας υπόθεσης περνά από διάφορα στάδια και διαφορετικά τμήματα. Κανένας ουσιαστικά δεν έχει την πραγματική εικόνα της οικονομικής κατάστασης ή των προβλημάτων της κάθε λαϊκής οικογένειας που έχει κάποια οφειλή. Π.χ. τόσες διαταγές πληρωμής ή τόσες εκτελέσεις (δηλαδή πλειστηριασμούς και εξώσεις) τη βδομάδα είναι η ύλη που καλούμαστε ως μισθωτοί δικηγόροι να διεκπεραιώσουμε. Οι οφειλές είναι απλά στεγνοί αριθμοί, στόχοι είσπραξης που πρέπει να πιαστούν, προθεσμίες στόχων που πρέπει να τηρηθούν, πάντοτε σε ένα κλίμα ανταγωνισμού και τρομοκρατίας, με τον προϊστάμενο ή την κάμερα πάνω από το κεφάλι σου και υπό την απειλή της απόλυσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά την εξασφάλιση της σταθερότητας του μισθού σε σύγκριση με την ανασφάλεια της αναζήτησης εργασίας σε κάποιο δικηγορικό γραφείο ή της αυτοαπασχόλησης - υποαπασχόλησης για τους νεότερους κυρίως συναδέλφους, πολλοί μισθωτοί δικηγόροι φεύγουν γρήγορα από τις εταιρείες αυτές.
-- Πείτε μας κάποια παράδοξα ή και εξοργιστικά περιστατικά που έχετε αντιμετωπίσει όλα αυτά τα χρόνια.
Γ. Γ.: Είναι πολλά. Οπως να υπάρχουν σε αποφάσεις αποσπάσματα άσχετα με την υπόθεση, π.χ. να αναφέρεται στα εισοδήματα του συζύγου της δανειολήπτριας ενώ αυτή είναι χωρισμένη ή ανύπαντρη. Πολλά παράδοξα, έως και εξοργιστικά, πάντως, συναντώ στην επαφή μου με τράπεζες, servicers και εισπρακτικές, οι οποίες, ενώ τους έχουν αποσταλεί οικονομικά στοιχεία του δανειολήπτη που δείχνουν έναν μισθωτό π.χ. των 600 - 800 ευρώ, χωρίς τραπεζικές καταθέσεις, αυτές ζητάνε προκαταβολή 5.000 - 10.000 ευρώ. Επίσης, όταν τους θέτω κάποιες παραμέτρους, όπως ότι ο δανειολήπτης πάσχει από βαριά ασθένεια ή ότι πρόκειται για μονογονεϊκή οικογένεια, και αυτό απλά το προσπερνάνε.
Β. Γκ.: Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα που μου έρχεται στον νου, και αποδεικνύει την αναλγησία της πολιτικής που ακολουθούν όλες αυτές οι εταιρείες, είναι η περίπτωση ενός χαμηλοσυνταξιούχου, καρκινοπαθούς, ο οποίος είχε μια μικρή οφειλή. Η εταιρεία αρνήθηκε να προβεί σε οποιαδήποτε ρύθμιση και δοσοποίηση της οφειλής του. Μάλιστα, και ενώ γνώριζε την κρίσιμη κατάσταση της υγείας του, προχώρησε σε νομικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης της κινητής και ακίνητης περιουσίας του, με τον υπεύθυνό της να ομολογεί κυνικά ότι έπραξε το «νόμιμο και σωστό», καθώς η εταιρεία δεν είναι «φιλανθρωπικό ίδρυμα», αλλά σκοπό της έχει την είσπραξη των οφειλών με κάθε μέσο, αδιαφορώντας για το πώς αυτός ο άνθρωπος θα ζήσει την επόμενη μέρα!
Κ. Γ.: Το πιο εξοργιστικό είναι η επίδραση όλης αυτής της κατάστασης στους εργαζόμενους και στις λαϊκές οικογένειες. Η ψυχολογία των ανθρώπων πραγματικά κουρελιάζεται. Εξαιτίας της πίεσης που δέχονται, των καθημερινών τηλεφωνημάτων και των απειλών, πολλοί αντιμετωπίζουν κρίσεις άγχους και πανικού, λένε ότι θα αυτοκτονήσουν κ.ά. Ερχονται σε κατάσταση απόγνωσης, με μεγάλους κινδύνους ακόμα και για την υγεία τους. Οι τράπεζες και τα funds, οι διάφορες πλατφόρμες, ασχολούνται με αριθμούς και μαθηματικούς τύπους. Πίσω από κάθε δάνειο λαϊκής οικογένειας, όμως, κρύβονται ιστορίες ανθρώπων με πολλά προβλήματα και μεγάλο αγώνα ζωής. Κανένας δεν πρέπει να το ξεχνά αυτό, μέσα στις συνθήκες της ανθρωποφαγίας που επιβάλλει η σημερινή βαρβαρότητα του καπιταλισμού.
Η Επιτροπή του ΠΑΜΕ ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις κατασχέσεις λειτουργεί τα τελευταία πέντε χρόνια περίπου, αλλά τον Νοέμβριο του 2022 ενισχύθηκε και πρόσθεσε νέα μέλη στη δύναμή της, από μαχόμενους νομικούς, συνδικάτα που δραστηριοποιούνται στον τραπεζικό κλάδο και άλλους συνδικαλιστές, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις όλο και αυξανόμενες ανάγκες των λαϊκών νοικοκυριών εξαιτίας του μεγάλου κύματος πλειστηριασμών και εξώσεων. Σε πολλές περιπτώσεις μέχρι σήμερα, οι πρωτοβουλίες της Επιτροπής, οι κινητοποιήσεις και παρεμβάσεις των σωματείων και μαζικών οργανώσεων έχουν φέρει θετικά αποτελέσματα, όπως αποτροπή πλειστηριασμών, επίτευξη ρυθμίσεων με λογικές δόσεις για τους οφειλέτες κ.ά., επιβεβαιώνοντας ότι «Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό».
Οπως υπογραμμίζουν οι δικηγόροι με βάση την εμπειρία τους από την οργάνωση αυτής της μάχης, κανένας λαϊκός άνθρωπος δεν πρέπει να ντρέπεται ούτε να νιώθει άσχημα για τη συσσώρευση χρεών. «Δεν είναι οι μόνοι που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες. Δεν πρέπει να αφήνουν να τους κυριεύει ένα παραλυτικό άγχος. Να ξέρουν ότι δεν είναι μόνοι τους. Να μη διστάζουν να απευθύνονται στα σωματεία τους, στις επιτροπές αλληλεγγύης στη γειτονιά τους, στο ΠΑΜΕ κ.α. Η πείρα δείχνει ότι η οργανωμένη πίεση και ανάδειξη ζητημάτων μπορεί να φέρει κάποιο αποτέλεσμα, όπως μια καλύτερη ρύθμιση, αναστολή του πλειστηριασμού κ.λπ.
Κυρίως, οι εργαζόμενοι πρέπει να πιστέψουν στη δύναμή τους και να μην περιμένουν τίποτα από τους επίδοξους "σωτήρες", που έχουν βάλει την υπογραφή τους στο υπάρχον ασφυκτικό και άδικο νομοθετικό πλαίσιο. Απαιτείται να γίνει καθολικό αίτημα του εργατικού - λαϊκού κινήματος η πλήρης προστασία της πρώτης κατοικίας με άμεση νομοθετική ρύθμιση. Αυτή είναι η μοναδική λύση, και όχι κάποια απόφαση του Αρείου Πάγου ή των δικαστηρίων. Μόνο με τη μαζική άνοδο του κινήματος και την πίεση στην όποια κυβέρνηση θα έρθουν ορισμένα μέτρα προστασίας».
Πρέπει να είναι καθαρό: Για να προστατευτεί ουσιαστικά η λαϊκή κατοικία πρέπει να χάσουν οι τραπεζίτες, συνολικά οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Δεν γίνεται και τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να συνεχίσουν να έχουν τα σπίτια τους και τα κοράκια να αυγαταίνουν τα κέρδη τους. Και εδώ το στρατόπεδο που έχουν διαλέξει η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα αστικά κόμματα είναι ήδη γνωστό, φαίνεται από «τα έργα και τις ημέρες» τους, όπως αναδεικνύεται και στη συνέντευξη που δίνουν σήμερα δικηγόροι - συνδικαλιστές.
Αυτό που κρίνεται από σήμερα, αλλά και την «επόμενη μέρα» των εκλογών, για την προστασία της λαϊκής κατοικίας, είναι το κατά πόσο ο λαός και το κίνημά του θα βρεθούν πιο δυνατοί για την προστασία της λαϊκής κατοικίας, επομένως πόσο αδύναμη θα είναι η επόμενη αντιλαϊκή κυβέρνηση, με τις γνωστές δεσμεύσεις της απέναντι σε τραπεζίτες και funds για τα «κόκκινα» δάνεια.
Με πιο ισχυρό το ΚΚΕ, το μόνο κόμμα που δεν βάζει «αστερίσκους» και προϋποθέσεις για την υπεράσπιση των σπιτιών του λαού, οι εργαζόμενοι μπορούν να δώσουν απάντηση στο μαζικό ξεσπίτωμα, να κάνουν ακόμα πιο δύσκολο το έργο των κορακιών, να ενισχύσουν την πάλη για το δικαίωμα στη στέγη, που το τσακίζουν τα κέρδη μιας χούφτας παρασίτων.
Σήμερα ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει τη συζήτηση που έκανε με τους δικηγόρους Γιάννη Γρατσινόπουλο και Κατερίνα Γεράκη, που δραστηριοποιούνται στην Επιτροπή του ΠΑΜΕ ενάντια στους πλειστηριασμούς, με την δικηγόρο Βάγια Γκουνέλα, γραμματέα του Σωματείου Μισθωτών Δικηγόρων, και με τον μισθωτό δικηγόρο Γ. Μ. (εργαζόταν σε μεγάλη δικηγορική εισπρακτική εταιρεία και το όνομά του για ευνόητους λόγους δεν παρατίθεται), οι οποίοι μας δίνουν το «πανόραμα» της διαχρονικής στήριξης των κυβερνήσεων στους τραπεζίτες με ξεσπίτωμα του λαού, ενώ μεταφέρουν και την πείρα τους από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οφειλέτες.
* * *
-- Από πότε ξεκινά το μεγάλο πρόβλημα για τα δάνεια των λαϊκών οικογενειών;
Γ. Γ.: Λόγω της καπιταλιστικής κρίσης του 2008 - 2009, διογκώθηκαν απότομα τα λεγόμενα «κόκκινα» δάνεια, κυρίως στεγαστικά. Η τότε κυβέρνηση Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ) τον Σεπτέμβριο του 2010 θέσπισε τον νόμο 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ο οποίος τροποποιήθηκε αρκετές φορές από τις επόμενες κυβερνήσεις, ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και ΝΔ, πάντα προς το χειρότερο για τους δανειολήπτες και με το πρόσχημα να μην καταφεύγουν σε αυτόν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Ο νόμος αυτός απέβλεπε, υποτίθεται, στην προστασία όσων είχαν βρεθεί υπερχρεωμένοι λόγω ανεργίας ή λόγω των περικοπών που επιβλήθηκαν τότε σε μισθούς και συντάξεις, με τα μνημόνια. Παρουσιάστηκε σαν ασπίδα προστασίας των δανειοληπτών έναντι των τραπεζών, ώστε να διασώσουν από τον πλειστηριασμό την πρώτη κατοικία τους τουλάχιστον και υπό προϋποθέσεις και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία τους, καθώς και να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, ώστε να δώσει διέξοδο και προοπτική σε χιλιάδες υπερχρεωμένους δανειολήπτες και νοικοκυριά να «επανενταχθούν στην οικονομική και κοινωνική ζωή», όπως υποστήριζε η αιτιολογική έκθεση του νόμου.
-- Ηταν ο νόμος Κατσέλη αυτό που παρουσιαζόταν, μια ασπίδα προστασίας των δανειοληπτών;
Γ. Γ.: Σε καμία περίπτωση. Στην αρχή της εφαρμογής του νόμου εκδόθηκαν κάποιες δικαστικές αποφάσεις που επέβαλαν πράγματι ορισμένα «κουρέματα» δανείων. Ομως, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο νόμος 3869/2010 τροποποιούνταν συνεχώς προς το αυστηρότερο για τους δανειολήπτες. Επιπλέον, ο νόμος αυτός υποχρέωνε τους αιτούντες δανειολήπτες σε ένα ατελείωτο κυνήγι δικαιολογητικών και επικαιροποιήσεων. Πολλές αιτήσεις απορρίπτονταν ως απαράδεκτες, για τυπικό λόγο, χωρίς να εξεταστεί η ουσία της υπόθεσης, γιατί έλειπε ένα δικαιολογητικό ή γιατί το δικαιολογητικό αυτό δεν ήταν «σωστό» ή γιατί δεν έγινε επικαιροποίηση. Το δε κόστος προσφυγής ήταν αρκετά υψηλό, λαμβάνοντας υπόψη ότι μιλάμε για άνεργους, μισθωτούς, συνταξιούχους, μονογονεϊκές οικογένειες. Σταδιακά, με νομολογία του Αρείου Πάγου και των δικαστηρίων, εισήχθησαν έννοιες - «κόφτες», όπως «δόλια περιέλευση σε κατάσταση υπερχρέωσης» ή «αρχική αδυναμία» κ.ά., που οδηγούσαν σε απόρριψη των αιτήσεων. Αντίστοιχα, έννοιες όπως «συνεργάσιμος δανειολήπτης», «εύλογες δαπάνες διαβίωσης» και «μη χειροτέρευση της θέσης των πιστωτών», που προβλέφθηκαν το 2016 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τις τροποποιήσεις του νόμου Σταθάκη (και γι' αυτό στη συνέχεια επικράτησε να λέγεται νόμος Κατσέλη - Σταθάκη), οδηγούσαν είτε σε απόρριψη της αίτησης είτε στην επιβολή υψηλών μηνιαίων δόσεων για τη ρύθμιση των χρεών και τη διάσωση της πρώτης κατοικίας, που τελικά ήταν και είναι αδύνατο να πληρωθούν.
Εκ του αποτελέσματος, εκτιμώ τελικά ότι ο νόμος Κατσέλη στην πολύ αρχική φάση της εφαρμογής του εξυπηρέτησε τις τράπεζες, από την άποψη ότι με τα πρώτα μεγάλα «κουρέματα» ξεφορτώθηκαν «κόκκινα» δάνεια και «συμμάζεψαν» κάπως τους ισολογισμούς και τα λογιστικά τους βιβλία. Αργότερα, βέβαια, βρέθηκε αποτελεσματικότερος τρόπος να γίνει, με την πώληση των «κόκκινων» δανείων σε εταιρείες απόκτησης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις (funds). Πάντως πραγματική προστασία πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς δεν πρόσφερε. Στην πραγματικότητα, έθεσε τους οφειλέτες σε μια διαρκή ομηρία.
-- Ποια είναι η κατάσταση σήμερα για τους οφειλέτες που υποτίθεται ότι προστατεύονται από τον νόμο Κατσέλη με δικαστικές αποφάσεις;
Κ. Γ.: Τα κόμματα της λεγόμενης αντιπολίτευσης, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ κ.λπ., κατηγορούν την κυβέρνηση της ΝΔ ότι έχει διαλύσει την προστασία της πρώτης κατοικίας την οποία πρόσφερε τάχα το προηγούμενο καθεστώς, με τον νόμο Κατσέλη - Σταθάκη. Οπωσδήποτε οι ευθύνες της κυβέρνησης της ΝΔ είναι τεράστιες, διότι έφερε τον απαράδεκτο νέο Πτωχευτικό Κώδικα, που μετατρέπει τους εργαζόμενους σε νοικάρηδες στο σπίτι τους. Ομως η κατάσταση για τους δανειολήπτες που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη με δικαστικές αποφάσεις είναι εξίσου αρνητική. Σήμερα οι περισσότεροι απ' αυτούς κινδυνεύουν να χάσουν τις ρυθμίσεις από τις δικαστικές αποφάσεις. Τα δάνειά τους έχουν ήδη πουληθεί σε διάφορα funds και τη διαχείρισή τους έχουν αναλάβει διαδοχικά πολλές διαφορετικές εταιρείες διαχείρισης. Πολλοί δεν ξέρουν πού χρωστούν και κανένας δεν τους υποδεικνύει τους αντίστοιχους λογαριασμούς στους οποίους πρέπει να καταβάλλονται οι δόσεις, με κίνδυνο να φαίνεται ότι δεν υλοποιούν τις αποφάσεις. Οι τράπεζες που είχαν χορηγήσει αρχικά το δάνειο δεν δίνουν καμία πληροφορία. Οι εταιρείες διαχείρισης δεν ασχολούνται, ακόμα κι όταν επιδίδονται σε εξώδικα διαμαρτυρίας με δικαστικό επιμελητή. Το πιο σοβαρό πρόβλημα, όμως, είναι οι τόκοι που σύμφωνα με τον νόμο Κατσέλη - Σταθάκη επιβάλλονται στις ρυθμίσεις για τη «διάσωση» της πρώτης κατοικίας. Σήμερα, λόγω της ανόδου των επιτοκίων, οι δόσεις έχουν γίνει πολύ υψηλές και οι περισσότεροι δανειολήπτες δεν μπορούν να τις πληρώσουν, κινδυνεύοντας να χάσουν την όποια ρύθμιση.
-- Μπορούν σήμερα οι λαϊκές οικογένειες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους;
Β. Γκ.: Οταν τελικά οι οφειλέτες κατορθώσουν πια να βρουν την εταιρεία που διαχειρίζεται τις οφειλές τους, ξεκινά γι' αυτούς ένας καινούργιος αγώνας δρόμου για να καταφέρουν να επικοινωνήσουν μαζί της. Αλλεπάλληλες κλήσεις και αναμονή πολλών ωρών, άσχημη συμπεριφορά και «μπαλάκι» από υπάλληλο σε υπάλληλο μέχρι να βρουν εκείνον που χειρίζεται την υπόθεσή τους. Και το μαρτύριό τους συνεχίζεται, αφού για να υποβάλουν αίτημα για ρύθμιση της οφειλής τους χρειάζεται να συγκεντρώσουν αμέτρητα έγγραφα και στοιχεία, ξανά και ξανά, και όλα αυτά ενώ κατά βάση τα αιτήματά τους είτε απορρίπτονται μετά από πολλούς μήνες είτε δεν απαντώνται ποτέ. Ετσι, οι οφειλέτες, απεγνωσμένοι, αναγκάζονται να ζητήσουν τη βοήθεια δικηγόρου. Βέβαια, αν και οι δικηγόροι τυγχάνουμε σχετικά καλύτερης συμπεριφοράς από τις εταιρείες, η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε δεν είναι πολύ διαφορετική. Ηδη για να ξεκινήσουμε τη συζήτηση απαιτείται να αποστείλουμε διάφορα νομιμοποιητικά έγγραφα όπως εξουσιοδοτήσεις, πιστοποιητικά κ.λπ., τα οποία ελέγχονται αρκετό καιρό μετά. Ομως η εξέταση των αιτημάτων για ρύθμιση και των προτάσεων που τους υποβάλλουμε καθυστερεί ακόμα περισσότερο, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις μας, με αποτέλεσμα οι οφειλές να διογκώνονται. Παρ' όλα αυτά, κατά το διάστημα αυτό και ενώ βρισκόμαστε είτε σε διαπραγματεύσεις είτε εν αναμονή της όποιας απάντησής τους, οι εταιρείες διαχείρισης και τα funds δεν διστάζουν να προβούν σε διάφορες νομικές ενέργειες, όπως σε καταγγελία των δανειακών συμβάσεων ή ακόμα και στην έκδοση διαταγών πληρωμής, προετοιμάζοντας δηλαδή το έδαφος για την επίσπευση κατάσχεσης και πλειστηριασμού.
-- Υπάρχει σήμερα πλαίσιο προστασίας της λαϊκής κατοικίας;
Κ. Γ.: Το νομοθετικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί σταδιακά από όλες τις κυβερνήσεις είναι ασφυκτικό σε βάρος των λαϊκών οικογενειών. Σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστικά κανένα πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, εκτός από την προσπάθεια διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες και τα funds για ρύθμιση. Φυσικά, αυτή η διαπραγμάτευση είναι δύσκολη διαδικασία. Η εφιαλτική γραφειοκρατία και οι τεράστιες καθυστερήσεις δείχνουν απροθυμία των τραπεζών και των funds να προβαίνουν σε ρυθμίσεις, ενώ για τις όποιες ρυθμίσεις επιβάλλονται εξωπραγματικές προκαταβολές, μεγάλες δόσεις κ.ά. σε βάρος των δανειοληπτών, και πάντοτε με την απειλή του πλειστηριασμού. Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει με τους εγγυητές των δανείων, οι οποίοι είναι εντελώς απροστάτευτοι και αντιμετωπίζουν μεγάλους κινδύνους και για τη δική τους κατοικία. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι ασύμφορος και αφορά ένα πολύ μικρό μέρος των οφειλετών, και γι' αυτό ελάχιστες αιτήσεις έχουν γίνει δεκτές από το σύστημα, ενώ ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας οδηγεί ουσιαστικά στην απώλεια κάθε περιουσίας.
-- Ποια κατάσταση επικρατεί στις εισπρακτικές δικηγορικές εταιρείες; Επιφυλάσσεται κάποια καλύτερη αντιμετώπιση των οφειλετών από τη δικηγορική εταιρεία σε σύγκριση με τις εταιρείες διαχείρισης;
Γ. Μ.: Γνωρίζοντας κανείς τον τρόπο λειτουργίας των μεγάλων εισπρακτικών δικηγορικών εταιρειών, μπορεί να καταλάβει πώς είναι τόσο «αποτελεσματικές» στην τρομοκράτηση των οφειλετών και στις ρυθμίσεις των δανείων που «πετυχαίνουν» για λογαριασμό των πελατών τους, δηλαδή των τραπεζών και των funds. Πολύς κόσμος, όταν δέχεται τηλεφώνημα από δικηγορική εταιρεία, νομίζει ότι μιλάει με δικηγόρο, που θεωρητικά έχει και τις αντίστοιχες νομικές γνώσεις. Ομως χρειάζεται να διευκρινίσουμε ότι οι τηλεφωνικές κλήσεις, με απειλές, εκβιασμούς κ.λπ. στους οφειλέτες, δεν γίνονται από δικηγόρους αλλά από άλλους υπαλλήλους, που ακολουθούν συγκεκριμένα πρωτόκολλα και οδηγίες επιθετικής συμπεριφοράς, μέσα σε ένα κλίμα έντονων πιέσεων και τρομοκρατίας. Οι εταιρείες αναθέτουν την άμεση επικοινωνία με κάποιον δικηγόρο μόνο στις περιπτώσεις των μεγάλων οφειλετών - επιχειρήσεων, που τυγχάνουν διαφορετικής αντιμετώπισης και πιο ευνοϊκών ρυθμίσεων. Φυσικά ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη για τη συμπεριφορά του, αλλά το κλίμα τρομοκρατίας είναι πολύ τεταμένο. Αλλωστε, οι εισπρακτικές δικηγορικές εταιρείες διαρθρώνονται σε πολλά διαφορετικά τμήματα, σε διαφορετικούς χώρους ή ορόφους, συχνά ακόμα και σε διαφορετικά κτίρια. Οι εργαζόμενοι - δικηγόροι, τηλεφωνικό κέντρο, γραμματειακή υποστήριξη κ.ά. - δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Ο χειρισμός της ίδιας υπόθεσης περνά από διάφορα στάδια και διαφορετικά τμήματα. Κανένας ουσιαστικά δεν έχει την πραγματική εικόνα της οικονομικής κατάστασης ή των προβλημάτων της κάθε λαϊκής οικογένειας που έχει κάποια οφειλή. Π.χ. τόσες διαταγές πληρωμής ή τόσες εκτελέσεις (δηλαδή πλειστηριασμούς και εξώσεις) τη βδομάδα είναι η ύλη που καλούμαστε ως μισθωτοί δικηγόροι να διεκπεραιώσουμε. Οι οφειλές είναι απλά στεγνοί αριθμοί, στόχοι είσπραξης που πρέπει να πιαστούν, προθεσμίες στόχων που πρέπει να τηρηθούν, πάντοτε σε ένα κλίμα ανταγωνισμού και τρομοκρατίας, με τον προϊστάμενο ή την κάμερα πάνω από το κεφάλι σου και υπό την απειλή της απόλυσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά την εξασφάλιση της σταθερότητας του μισθού σε σύγκριση με την ανασφάλεια της αναζήτησης εργασίας σε κάποιο δικηγορικό γραφείο ή της αυτοαπασχόλησης - υποαπασχόλησης για τους νεότερους κυρίως συναδέλφους, πολλοί μισθωτοί δικηγόροι φεύγουν γρήγορα από τις εταιρείες αυτές.
-- Πείτε μας κάποια παράδοξα ή και εξοργιστικά περιστατικά που έχετε αντιμετωπίσει όλα αυτά τα χρόνια.
Γ. Γ.: Είναι πολλά. Οπως να υπάρχουν σε αποφάσεις αποσπάσματα άσχετα με την υπόθεση, π.χ. να αναφέρεται στα εισοδήματα του συζύγου της δανειολήπτριας ενώ αυτή είναι χωρισμένη ή ανύπαντρη. Πολλά παράδοξα, έως και εξοργιστικά, πάντως, συναντώ στην επαφή μου με τράπεζες, servicers και εισπρακτικές, οι οποίες, ενώ τους έχουν αποσταλεί οικονομικά στοιχεία του δανειολήπτη που δείχνουν έναν μισθωτό π.χ. των 600 - 800 ευρώ, χωρίς τραπεζικές καταθέσεις, αυτές ζητάνε προκαταβολή 5.000 - 10.000 ευρώ. Επίσης, όταν τους θέτω κάποιες παραμέτρους, όπως ότι ο δανειολήπτης πάσχει από βαριά ασθένεια ή ότι πρόκειται για μονογονεϊκή οικογένεια, και αυτό απλά το προσπερνάνε.
Β. Γκ.: Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα που μου έρχεται στον νου, και αποδεικνύει την αναλγησία της πολιτικής που ακολουθούν όλες αυτές οι εταιρείες, είναι η περίπτωση ενός χαμηλοσυνταξιούχου, καρκινοπαθούς, ο οποίος είχε μια μικρή οφειλή. Η εταιρεία αρνήθηκε να προβεί σε οποιαδήποτε ρύθμιση και δοσοποίηση της οφειλής του. Μάλιστα, και ενώ γνώριζε την κρίσιμη κατάσταση της υγείας του, προχώρησε σε νομικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης της κινητής και ακίνητης περιουσίας του, με τον υπεύθυνό της να ομολογεί κυνικά ότι έπραξε το «νόμιμο και σωστό», καθώς η εταιρεία δεν είναι «φιλανθρωπικό ίδρυμα», αλλά σκοπό της έχει την είσπραξη των οφειλών με κάθε μέσο, αδιαφορώντας για το πώς αυτός ο άνθρωπος θα ζήσει την επόμενη μέρα!
Κ. Γ.: Το πιο εξοργιστικό είναι η επίδραση όλης αυτής της κατάστασης στους εργαζόμενους και στις λαϊκές οικογένειες. Η ψυχολογία των ανθρώπων πραγματικά κουρελιάζεται. Εξαιτίας της πίεσης που δέχονται, των καθημερινών τηλεφωνημάτων και των απειλών, πολλοί αντιμετωπίζουν κρίσεις άγχους και πανικού, λένε ότι θα αυτοκτονήσουν κ.ά. Ερχονται σε κατάσταση απόγνωσης, με μεγάλους κινδύνους ακόμα και για την υγεία τους. Οι τράπεζες και τα funds, οι διάφορες πλατφόρμες, ασχολούνται με αριθμούς και μαθηματικούς τύπους. Πίσω από κάθε δάνειο λαϊκής οικογένειας, όμως, κρύβονται ιστορίες ανθρώπων με πολλά προβλήματα και μεγάλο αγώνα ζωής. Κανένας δεν πρέπει να το ξεχνά αυτό, μέσα στις συνθήκες της ανθρωποφαγίας που επιβάλλει η σημερινή βαρβαρότητα του καπιταλισμού.
Κανένας μόνος, τα σπίτια του λαού τα σώζει ο λαός!
Η Επιτροπή του ΠΑΜΕ ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις κατασχέσεις λειτουργεί τα τελευταία πέντε χρόνια περίπου, αλλά τον Νοέμβριο του 2022 ενισχύθηκε και πρόσθεσε νέα μέλη στη δύναμή της, από μαχόμενους νομικούς, συνδικάτα που δραστηριοποιούνται στον τραπεζικό κλάδο και άλλους συνδικαλιστές, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις όλο και αυξανόμενες ανάγκες των λαϊκών νοικοκυριών εξαιτίας του μεγάλου κύματος πλειστηριασμών και εξώσεων. Σε πολλές περιπτώσεις μέχρι σήμερα, οι πρωτοβουλίες της Επιτροπής, οι κινητοποιήσεις και παρεμβάσεις των σωματείων και μαζικών οργανώσεων έχουν φέρει θετικά αποτελέσματα, όπως αποτροπή πλειστηριασμών, επίτευξη ρυθμίσεων με λογικές δόσεις για τους οφειλέτες κ.ά., επιβεβαιώνοντας ότι «Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό».
Οπως υπογραμμίζουν οι δικηγόροι με βάση την εμπειρία τους από την οργάνωση αυτής της μάχης, κανένας λαϊκός άνθρωπος δεν πρέπει να ντρέπεται ούτε να νιώθει άσχημα για τη συσσώρευση χρεών. «Δεν είναι οι μόνοι που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες. Δεν πρέπει να αφήνουν να τους κυριεύει ένα παραλυτικό άγχος. Να ξέρουν ότι δεν είναι μόνοι τους. Να μη διστάζουν να απευθύνονται στα σωματεία τους, στις επιτροπές αλληλεγγύης στη γειτονιά τους, στο ΠΑΜΕ κ.α. Η πείρα δείχνει ότι η οργανωμένη πίεση και ανάδειξη ζητημάτων μπορεί να φέρει κάποιο αποτέλεσμα, όπως μια καλύτερη ρύθμιση, αναστολή του πλειστηριασμού κ.λπ.
Κυρίως, οι εργαζόμενοι πρέπει να πιστέψουν στη δύναμή τους και να μην περιμένουν τίποτα από τους επίδοξους "σωτήρες", που έχουν βάλει την υπογραφή τους στο υπάρχον ασφυκτικό και άδικο νομοθετικό πλαίσιο. Απαιτείται να γίνει καθολικό αίτημα του εργατικού - λαϊκού κινήματος η πλήρης προστασία της πρώτης κατοικίας με άμεση νομοθετική ρύθμιση. Αυτή είναι η μοναδική λύση, και όχι κάποια απόφαση του Αρείου Πάγου ή των δικαστηρίων. Μόνο με τη μαζική άνοδο του κινήματος και την πίεση στην όποια κυβέρνηση θα έρθουν ορισμένα μέτρα προστασίας».
Καταργήθηκε η αυτοτελής νομοθετική προστασία της πρώτης κατοικίας (ίσχυε μέχρι και το τέλη του 2014) και δεν ανανεώθηκε ποτέ από το 2015 και μετά.
Το ΚΚΕ ανέκαθεν διατυπώνει την άποψη ότι το σύστημα είναι σε βαθιά κρίση και ότι οι αντικειμενικές συνθήκες είναι ώριμες για επαναστατικές αλλαγές. Αυτό που χρειάζεται και για το οποίο παλεύει το ΚΚΕ είναι να ωριμάσουν και οι υποκειμενικές συνθήκες μέσα στο λαό, ενημερώνοντας τον και καλώντας τον να συμμετάσχει οργανωμένα στην λαϊκή πάλη μέσα από τα Σωματεία και τους φορείς του σε συμπόρευση με το ΚΚΕ.