Αλεξίου, Μπρετόν, Παστέρ, Χαμπλ, Μάιλς, Καρούζος στο Φεστιβάλ By Semina Digeni

Semina Digeni
12 ώρ. ·

Αλεξίου, Μπρετόν, Παστέρ, Χαμπλ, Μάιλς, Καρούζος. Φαντάστηκα μια συνάντησή τους στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ και έγραψα γι αυτήν, σήμερα στον Ριζοσπάστη.

***

Ολες αυτές τις βραδιές το Φεστιβάλ της ΚΝΕ - «Οδηγητή» στο Πάρκο Τρίτση, όπου ο πολιτισμός και η προοδευτική Τέχνη συναντιούνται με τους αγώνες και τις αναζητήσεις της νέας γενιάς, γεμίζει ζωή, νιάτα και φως.
Μα πίσω από τα φώτα, τις φωνές και τις μουσικές, σ' ένα ήσυχο ξέφωτο, μου φάνηκε πως συνέβη κάτι αλλόκοτο. Μου φάνηκε πως είδα μια παράξενη συντροφιά ανθρώπων, που είχαν φύγει από τη ζωή την ίδια μέρα, διαφορετική χρονιά ο καθένας. Με δύο από αυτούς γνωριζόμουν πολύ καλά, κάποιους άλλους τους θαύμαζα από μακριά.
●Ενα συναπάντημα φανταστικό, αλλά τόσο αληθινό για όσους είχαν μάτια να δουν.
Ανάμεσά τους η πιο οικεία - σε μένα - φιγούρα είναι αυτή της Ελλης Αλεξίου, της δασκάλας, της αγωνίστριας, της συγγραφέα.
Μια πολυσύνθετη προσωπικότητα, που βρέθηκε κοντά στα παιδιά και το έργο της είναι μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη για τους νεότερους.
●Είναι εκεί, ολοζώντανη και μαχητική όπως πάντα, και συνομιλεί με τον Αντρέ Μπρετόν, τον ιδρυτή και θεωρητικό «μέντορα» του υπερρεαλισμού, αυτόν που είπε κάποτε πως «Ο άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση...».
●Μαζί τους είναι και ο Λουί Παστέρ, ο θεμελιωτής της μικροβιολογίας και της ανοσολογίας, με το σπουδαίο επιστημονικό έργο, ο αστρονόμος Εντγουιν Χαμπλ, αυτός που υποψιάστηκε - και απέδειξε - ότι υπάρχει ένα μεγαλύτερο σύμπαν εκεί έξω, που εκτείνεται πολύ πέρα από τον δικό μας γαλαξία, ο Νίκος Καρούζος, από τους πιο σημαντικούς ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, ο ταγμένος στο αίνιγμα της ύπαρξης, και ο θρυλικός Μάιλς Ντέιβις, με την καθοριστική επιρροή στη μουσική του 20ού αιώνα, από τους πιο καινοτόμους καλλιτέχνες της τζαζ.
●Εξι πρόσωπα που όλοι έφυγαν από τη ζωή την ίδια ημερομηνία, στις 28 Σεπτέμβρη.
Η Ελλη Αλεξίου παίρνει πρώτη τον λόγο, σαν καλή δασκάλα που ξέρει να βάζει τάξη αλλά και να ανοίγει ορίζοντες:
- Σκέφτηκα να βρεθούμε σήμερα εδώ, σ' αυτό το φεστιβάλ της νεολαίας που αγωνίζεται. Γιατί πιστεύω πως κάθε γενιά χρειάζεται φωνές που να εμπνέουν. Βλέπω αυτά τα παιδιά που μοιράζουν έντυπα, τραγουδούν, γελούν, συζητούν και ανακαλύπτω στα μάτια τους την ίδια σπίθα που έβλεπα στα μάτια των μαθητών μου.
●Μόνο που ο κόσμος τους είναι πιο σκληρός πια, πηγαίνει από κρίση σε κρίση, τους οδηγούν σε εργασιακό μεσαίωνα, με 13 ώρες δουλειάς, βιώνουν μεγαλύτερη εκμετάλλευση, πιο βαθιά αδικία. Αν δεν σπάσουν τα δεσμά που τους φορτώνει το σύστημα, θα σβήσει η φλόγα τους. Και αναρωτιέμαι: Τι μπορούμε να τους πούμε εμείς, από τις δικές μας εποχές;
■Ο Μπρετόν και η δύναμη της φαντασίας.
Ο Αντρέ Μπρετόν, με εκείνο το βλέμμα που πάντα έμοιαζε να κοιτά πίσω και από τους τοίχους, απαντά:
- Να τους πούμε πως χωρίς φαντασία δεν υπάρχει αγώνας για ελευθερία. Να αρνηθούν τον κόσμο όπως τους τον σερβίρουν. Να ανατρέψουν την πραγματικότητα, με πάθος και φαντασία, γιατί χωρίς ποίηση και όνειρο η εξέγερση γίνεται απλό λογιστικό πρόβλημα. Η επανάσταση δεν είναι μόνο οικονομία και μισθός. Είναι να τολμήσεις να φανταστείς το αδύνατο. Αυτή η γενιά πρέπει να ξαναμάθει να ονειρεύεται, να βλέπει τον κόσμο αλλιώς.
Η Αλεξίου τον διακόπτει:
●- Καλέ μου Αντρέ, τα παιδιά αυτά ξέρουν να ονειρεύονται. Το ζήτημα είναι να μπορούν και να ζήσουν. Να έχουν δουλειά, σπίτι, φαγητό. Να ζουν ειρηνικά. Εδώ δεν είμαστε μόνο σε μάχη για τα όνειρα, είμαστε σε μάχη για την επιβίωση. Είναι ωραία τα όνειρα, Αντρέ, μα και το ψωμί είναι απαραίτητο. Γιατί τα παιδιά αυτά πρέπει πρώτα να ζήσουν για να ονειρευτούν. Κοίτα τα μάτια τους, άκου τα γέλια τους. Μπορείς να νιώσεις και την αγωνία τους; Η κοινωνία τούς λέει «αρκεστείτε στα λίγα, μην έχετε απαιτήσεις». Μα εγώ τους λέω, να τα διεκδικήσετε όλα. Δουλειά, μόρφωση, δικαιώματα, χαρά. Γιατί χωρίς αυτά, τα όνειρα μένουν στη σκιά.
■Ο Παστέρ και η Υγεία του λαού.
Ο Λουί Παστέρ παρεμβαίνει στον διάλογο:
- Κι όμως, δεν αρκεί η φαντασία. Η γνώση πρέπει να περάσει σε όλους. Οπως το εμβόλιο έσωσε εκατομμύρια ζωές, έτσι και σήμερα η επιστήμη μπορεί να θωρακίσει τη νέα γενιά. Αλλά μόνο αν πάψει να είναι προνόμιο των λίγων και γίνει εργαλείο των πολλών. Η γνώση και η Υγεία είναι δικαίωμα όλων. Οσο η επιστήμη παραμένει φυλακισμένη στα εργαστήρια των μονοπωλίων, θα πεθαίνουν οι φτωχοί για να κερδίζουν οι λίγοι. Η νέα γενιά πρέπει να απαιτήσει δημόσια Υγεία, πρόσβαση στη γνώση, φάρμακα και περίθαλψη για όλους. Η επιστήμη είναι λαϊκό αγαθό, όχι εμπόρευμα.
Σε ένα πανό, κάποια παιδιά έγραφαν:
«Δημόσια και δωρεάν Υγεία για όλους».
Σαν να απαντούσαν στα λόγια του.
■«Μη συμβιβαστείτε με τη σκόνη», λέει ο Χαμπλ.
Ο Εντγουιν Χαμπλ δείχνει τον ουρανό πάνω από το πάρκο:
- Αυτά τα παιδιά ζουν μέσα σε ένα σύμπαν που διαρκώς διαστέλλεται. Κι όμως, τους πείθουν πως η ζωή τους πρέπει να μικραίνει, να περιορίζεται.
Τους λένε πως μπορεί να χωρέσει σε ένα στενό δωμάτιο, σε μια δουλειά μερικής απασχόλησης, σε έναν μισθό πείνας, σε μια μίζερη καθημερινότητα, σε ένα άδειο μέλλον
●Θέλω να τους πω: Κοιτάξτε τα άστρα, όχι για να ξεφύγετε, αλλά για να καταλάβετε πόσο μικρά είναι τα όρια που προσπαθούν να σας επιβάλουν. Μη συμβιβαστείτε με τη σκόνη.
Η Ελλη τον κοιτάζει με μάτια γεμάτα τρυφερότητα αλλά και πίκρα:
- Εντγουιν, τα άστρα είναι ωραία, αλλά μην ξεχνάς ότι αυτά τα παιδιά συχνά δεν έχουν ούτε φως στο σπίτι. Το ζήτημα είναι πώς θα καταφέρουν να σταθούν γερά στα πόδια τους, πάνω στη γη, για να μπορέσουν να κοιτάξουν τον ουρανό. Ζουν στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης κι όμως ζουν χειρότερα κι από μας.
■Ο Καρούζος και η ποίηση που είναι φωτιά
Ο Νίκος Καρούζος ανάβει τσιγάρο και χαιρετά με έναν στίχο του:
- Την καλησπέρα μου στα ιδανικά σας. Η ποίηση είναι ο καημός που γίνεται φωτιά. Η νέα γενιά, αν δεν γράψει τους δικούς της στίχους, αν δεν βρει τη δική της γλώσσα και δεν ουρλιάξει μ' αυτήν, αν δεν γράψει με τις δικές της λέξεις τον θυμό και την ελπίδα της, θα μείνει βουβή στις πιο κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας. Κι αυτή η σιωπή θα είναι η πιο βαριά ήττα. Οι αγώνες χρειάζονται στίχο, χρειάζονται τραγούδι για να αντέξουν. Η ποίηση είναι η φωτιά που δίνει ψυχή στον αγώνα. Χωρίς ποίηση, οι άνθρωποι γίνονται μηχανές. Η ποίηση είναι το αίμα που καίγεται και φωτίζει. Τη χρειαζόμαστε όλοι, για να μη γίνει πατρίδα μας η Κόλαση.
■Ο Μάιλς και ο ρυθμός της αντίστασης.
Ο Μάιλς Ντέιβις, αμίλητος μέχρι τότε, παίρνει την τρομπέτα και φυσάει μια φράση μικρή αλλά καίρια, σαν καρδιοχτύπι. Μετά λέει:
- Ολα όσα είπατε είναι σωστά. Αλλά χωρίς ρυθμό δεν υπάρχει ζωή. Ωραία τα όνειρα, τα άστρα, η ποίηση. Ολα όμως χρειάζονται ρυθμό. Αν τα παιδιά δεν βρουν τον δικό τους ήχο και ρυθμό, θα χαθούν μέσα στον θόρυβο. Ο αγώνας χρειάζεται μουσική, θέλει beat. Δεν έχει σημασία αν είναι τζαζ, ραπ ή ρεμπέτικο. Η νέα γενιά πρέπει να φτιάξει τη δική της μουσική αντίστασης, αλλιώς δεν θα ακουστεί ποτέ. Από την τζαζ έως το χιπ χοπ, οι καταπιεσμένοι βρήκαν φωνή να διαμαρτυρηθούν.
■Ελλη Αλεξίου: «Συνεχίστε όσα ξεκινήσαμε»
Η φανταστική συντροφιά σωπαίνει για λίγο. Κι έπειτα, σαν να καταλήγουν σε κάτι, όλοι μαζί:
«Παιδιά, μην περιμένετε σωτήρες. Η ζωή είναι μπροστά σας, πάρτε τη στα χέρια σας. Η φαντασία, η γνώση, η επιστήμη, η ποίηση, η μουσική είναι τα όπλα σας. Και ο αγώνας σας είναι ο μόνος δρόμος να τα ενώσετε».
Η Αλεξίου χαμογελάει πλατιά:
●«Και να λοιπόν που βρήκαμε κοινό τόπο: Ο αγώνας θέλει ψωμί, θέλει όνειρο, θέλει γνώση, θέλει ποίηση, θέλει μουσική. Κι όλα αυτά μαζί γίνονται δύναμη. Μην αφήσετε να σας πουν πως δεν μπορείτε. Εμείς φύγαμε μια τέτοια μέρα, στις 28 Σεπτέμβρη, εσείς όμως συνεχίστε όσα ξεκινήσαμε, και την 29η, και την 30ή και όλες τις μέρες που έρχονται».
Η φανταστική συντροφιά σωπαίνει για λίγο. Από τη σκηνή φτάνουν τα τραγούδια, τα χειροκροτήματα, τα γέλια. Στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ ενώθηκε πάλι η φαντασία με τον ρεαλισμό, την ποίηση, την επιστήμη, τη μουσική, την ουτοπία, την ανάγκη.
●Από τα μεγάφωνα ακούγεται το σύνθημα:
«Λευτεριά στην Παλαιστίνη».
Η Ελλη Αλεξίου σηκώνεται όρθια:
«Να και η πιο μεγάλη αλήθεια. Τι αξία έχουν τα όνειρα, η επιστήμη, η ποίηση, αν ο κόσμος συνεχίζει να πνίγεται στο αίμα; Οι νέοι βλέπουν στις οθόνες τους τη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού, τις βόμβες να γκρεμίζουν σπίτια, παιδιά θαμμένα κάτω από ερείπια. Κι όμως, οι κυβερνήσεις μιλούν για "δικαιώματα" και στηρίζουν τους φονιάδες. Η νέα γενιά δεν μπορεί να μένει ουδέτερη. Ο αγώνας τους για ζωή είναι και αγώνας ενάντια στον πόλεμο, ενάντια στον ιμπεριαλισμό, που γεννά αίμα και φτώχεια».
●Ο Μπρετόν ψιθυρίζει: «Ο μεγαλύτερος σουρεαλισμός είναι αυτός, να λέγονται "πολιτισμένες" οι κοινωνίες που δέχονται τη σφαγή».
Ο Καρούζος προσθέτει: «Και η ποίηση χάνει κάθε αξία αν δεν φωνάζει μαζί με λαούς που σφαγιάζονται».
Ο Μάιλς φυσάει μια νότα θλιμμένη, σαν μοιρολόι.
■Στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ όλα μπορεί να συμβούν
Γύρω από τη φανταστική συντροφιά σαν να διαχέεται ένα παράξενο φως, που φωτίζει τα παιδιά τριγύρω που μοίραζαν φυλλάδια, που τραγουδούσαν, που συζητούσαν για έναν άλλο κόσμο. Η Ελλη τούς είπε κάτι τελευταίο:
●«Παιδιά, δεν σας χαρίζεται τίποτα. Ούτε το ψωμί, ούτε τα όνειρα, ούτε η ειρήνη. Ολα θα τα κερδίσετε μόνο αν παλέψετε. Κρατήστε τη φαντασία, τη γνώση, την ποίηση, τη μουσική, μα πάνω απ' όλα κρατήστε τον αγώνα. Γιατί χωρίς εσάς, γρανάζι δεν γυρνά, και μόνο μαζί σας μπορεί να γυρίσει ολόκληρος ο κόσμος».
Κι έτσι, αυτές τις τελευταίες νύχτες στο Πάρκο Τρίτση η νεολαία δεν είχε - και δεν έχει - μόνο τις δικές της δυνατές φωνές στις ομιλίες, στα συνθήματα και στα τραγούδια, έχει και τους ψιθύρους αυτής της φανταστικής συνάντησης.
Εξι άνθρωποι, από διαφορετικούς δρόμους και εποχές, ένωσαν τα λόγια τους για να πουν το ίδιο: «Η νέα γενιά να συνεχίσει. Να μη συμβιβαστεί. Να χτίσει έναν κόσμο χωρίς αλυσίδες, χωρίς πολέμους, χωρίς γενοκτονίες. Εναν κόσμο δικό της, δίκαιο και ελεύθερο».
●Τελικά, τα πάντα μπορεί να συμβούν στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ.
Ακόμα κι αυτό. Μια απίθανη παρέα που έστω για λίγο γυρίζει πίσω στην εποχή μας, για να πει το πιο απλό:
«Συνεχίστε να αγωνίζεστε για έναν καλύτερο κόσμο!».
















Τοτέμ ΣαϊΚλίνικ

8 ώρ. ·



Καλά πήγε αυτό.

ΠΟΙΟΙ ΜΑΣ ΤΡΩΝΕ ΤΗΝ ΣΤΑΦΙΔΑ ?!

 

Μελετάμε τον «ολάκερο» κόσμο του «Σταφιδικού», για να μπούμε στην καρδιά της «κρυμμένης», σημερινής, αστικής πραγματικότητας

20/09/2025, 08:35

Tάκης Κεφαλληνός

Συντάκτης

Δεν είμαστε μουσεία

Στους δρόμους του αύριο κρίνονται τα περασμένα

Πόση αληθινή σοφία χρειάζεται ο άνθρωπος στην εποχή μας, όπου όλα βουλιάζουν τόσο γρήγορα στις ράγες μιας πολιτικής οπισθοδρόμησης, προκειμένου να μη βαδίζει μετέωρος ανάμεσα στις εντάσεις των ιμπεριαλιστικών πολέμων, του ρατσισμού, του φασισμού, της φτώχειας, μα και του «αγοραίου» αντικομμουνισμού επίσης;

Τη ζοφερή αυτή κατάσταση μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνο ένα ισχυρό ταξικό λαϊκό κίνημα, με την εργατική τάξη μπροστά και με Κοινωνική Συμμαχία χειραφετημένη από την αστική τάξη και τον ρεφορμισμό! Φυσικά, το κίνημα αυτό θα καθοδηγείται και θα εμπνέεται από ένα επαναστατικό κόμμα παντός καιρού. Αυτό το αρχέγονο στην πολιτική αναζητούμε και πώς να ήταν αλλιώς, αφού το αρχέγονο, ακόμη και στην γενικότητά του, βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος.
Παράλληλα, «στους δρόμους του αύριο κρίνονται τα περασμένα». Ωστόσο, τα περασμένα είναι οι ρίζες μας και όπως κάθε δέντρο, εάν αποκοπεί από τις ρίζες του πεθαίνει, έτσι και ο καθένας μας, όπως και το ΚΚΕ, από τις ρίζες του θρέφεται και αντιμετωπίζει τις θύελλες του καιρού του!
Σίγουρα, αυτοί είναι οι λόγοι που η Κεντρική Επιτροπή, εκκινώντας από τη μνήμη, επίμονα πορεύεται με συνεχείς εκδηλώσεις, εκδόσεις, στήσιμο μνημείων και πάνω από όλα με την ανάδειξη, συντήρηση και αξιοποίηση του απροσμέτρητου αρχειακού υλικού που διαθέτει.
Με αυτή τη λογική εκδόθηκε το θαυμάσιο από όλες τις απόψεις βιβλίο για την «Σταφίδα», όπως αντίστοιχα και το βιβλίο για το «Καπνικό», για το οποίο και μνημείο φτιάχτηκε ήδη στο Αγρίνιο, προκειμένου οι νέες γενιές των κομμουνιστών και της νεολαίας να γνωρίσουν με αναστοχαστική τοποθέτηση σημαντικές στιγμές από τους αγώνες χιλιάδων σταφιδεργατών και σταφιδοπαραγωγών της χώρας μας.
Θα επιμείνουμε ότι η ιστορία βαδίζει προς τη μεριά που βαδίζουμε εμείς και αξίζει να προσθέσουμε με την σειρά μας μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του σταφιδικού στη Ζάκυνθο, που διατρέχει τους αιώνες.

Συγκεκριμένα, από το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα ως την Ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα, θα μπορούσε η καλλιέργεια της σταφίδας να αποτελέσει τον κυριότερο παράγοντα προκοπής των ζακυνθινών λαϊκών στρωμάτων και των δουλοπάροικων.
Όμως αυτό δεν θα συμβεί, διότι οι νόμπιλοι της Ζακύνθου και οι Βενετσιάνοι απομυζούσανε με κάθε τρόπο και βία τον πλούτο, διατηρώντας για τον εαυτό τους πάντα τις χάρες όλες. Στην κατεύθυνση αυτή έλεγχαν με απόλυτο τρόπο το προϊόν και τις εξαγωγές του.
Παράδειγμα, οι Βενετσιάνοι το 1580 με διάταγμα επέβαλαν δασμό: για κάθε 1000 λίτρες σταφίδα, το βενετικό κράτος να εισπράττει δέκα δουκάτα, τιμή διπλάσια της τρέχουσας αξίας του προϊόντος. Με αυτόν τον τρόπο, αποθηκεύαν οι ίδιοι τη σταφίδα στη Βενετία και την πουλούσαν κατά το δοκούν στις διψασμένες αγορές τις Αγγλίας, Ολλανδίας, Ισπανίας… Αυτό μας θυμίζει τον έλεγχο των κοιτασμάτων πετρελαίου από τους ιμπεριαλιστές στις σύγχρονες εποχές!
Μα δεν τους έφτανε αυτό, φτιάξανε τα λαζαρέτα, δηλαδή λοιμοκαρθαρτήρια στη Ζάκυνθο και στην Κέρκυρα, όπου βάζανε τα αγγλικά πληρώματα εκεί για καιρούς σε καραντίνα. Αντίθετα, τα βενετσιάνικα πλοία δεν περνάγανε από έλεγχο, αφού έφερναν κατά την είσοδό τους στο λιμάνι πιστοποιητικά των βενετικών πρεσβειών τους, που διαβεβαίωναν ότι δεν υπήρχε λοιμός εκεί από όπου ξεκίναγαν τα πλοία τους.

Φυσικά, τα πιστοποιητικά αυτά γίνονταν αποδεκτά από τον πρεβεδούρο στη Ζάκυνθο και έτσι τα πλοία τους φόρτωναν πάραυτα την σταφίδα και έφευγαν.
Με την σειρά τους οι Εγγλέζοι για να αντιμετωπίσουν το αρνητικό γι’ αυτούς γεγονός, έκαμαν εξαγωγικό κέντρο σταφίδας το λιμάνι της Πάτρας, το οποίο έλεγχαν οι Τούρκοι.
Αυτό θυμίζει, βέβαια, την σημερινή Αλεξανδρούπολη με τις εκεί νέες βάσεις των Αμερικάνων, προκειμένου να αποφύγουν τις κακοτοπιές παλαιών διαδρομών για την προώθηση εφοδίων και στρατευμάτων στα μέτωπα.
Συγχρόνως, όπως ήταν φυσικό, άνθισε και το λαθρεμπόριο. Ξεφύτρωναν, λοιπόν, ξύλινες κατασκευές πάνω στο κύμα που κοίταζαν κατά τη θάλασσα. Από εκεί, τη νύκτα παραλάμβαναν οι βάρκες τη σταφίδα για να την μεταφέρουν στα βενετσιάνικα πλοία, που περίμεναν «α-ρόδου», στα ανοικτά. Τα γεγονότα αυτά, εξόντωσαν τους μικροπαραγωγούς του νησιού μας.
Δεκάδες τόμοι γράφτηκαν από μεγάλους ζακυνθινούς συγγραφείς για τα βάσανα των εργατών γης, σέμπρων και δουλοπάροικων. Προσπερνώντας το γεγονός πως φτάνανε στο σημείο να δολοφονούν τους απείθαρχους και ενίοτε να τους κτίζουν στους τοίχους των αρχοντικών τους, θα διασώσω δύο ιστορίες από το χωριό μου, το Σκουλικάδο.

Πρώτα, για τον προπάππου του επιχειρηματία Διονύση Πλέσσα, τον διαβόητο Λεωνιδαρά, που εκτός των άλλων σκότωσε με μία λίμα μέσα στην φυλακή τον θηριώδη μπράβο του αφέντη Αμπελοράβδη, Γκόρο Γκόρο, όταν αποπειράθηκε να τον πνίξει. Είχε ξαπλώσει βέβαια, προηγουμένως, τον μέγα αφέντη Αμπελοράβδη, χτυπώντας τον με τη δική του αρχοντική ράβδο, την οποία του απέσπασε, όταν ο αφέντης προσπάθησε να του ανοίξει το κεφάλι. Είχε ενοχληθεί σφόδρα ο αφέντης, διότι επί δύο χρόνια τον εκλιπαρούσε ο Λεωνιδαράς να μη του αποδώσει πλήρως τα «σεμπρικά», αφού η σταφίδα του στο Σκουλικάδο καταστράφηκε από βροχές και περονόσπορο. Εννοείται ότι πρώτα είχε αρπάξει το ρεβόλβερ από τα χέρια του αμαξά, μπράβου του Αμπερολάβδη, που τον απειλούσε.
Τι υψηλό φρόνημα, μα και στη συνέχεια τι ευγένεια… Την άλλη μέρα θα επιστρέψει το ρεβόλβερ, άδειο, με άνθρωπό του και μετά την πολύχρονη φυλάκισή του θα πάει χωρίς να ρωτήσει κανέναν και θα καλλιεργήσει το κτήμα ανενόχλητος και ο μέγας αφέντης λίγο αργότερα θα του το πουλήσει, για να βρει την ησυχία του!
Το Σκουλικάδο, όπως είναι γνωστό από πολλές πηγές, υπήρξε «στρατιωτοχώρι» και οι κάτοικοι του, είχαν την υποχρέωση να διατηρούν όπλα και να είναι ετοιμοπόλεμοι μαζί με τα άλογά τους, που νόμιμα διατηρούσαν, τη στιγμή που θα τους καλούσε η Βενετία να πολεμήσουν στο πλευρό της. Έτσι, τους δόθηκε κλήρος, δεν πλήρωναν φόρους και ζούσαν ελεύθεροι!
Ίσως αυτό να εξηγεί το εθιμικό δίκαιο και τις πολεμικές συνήθειες των Σκουλικαδιωτών, καθώς και το γεγονός ότι υπήρχαν πολλές οικογένειες ανέκαθεν στο Σκουλικάδο με μεγάλο κλήρο, ενώ από αρχοντικά παλάτια, μόνο η καλοκαιρινή διώροφη κατοικία των αδελφών Ιωάννη και Σπύρου Γιαννόπουλου.
Τον Γιαννάκη Γιαννόπουλο (επίσημα Ιαννόπουλο) τον έφθασα και εγώ, όταν είχε ξεπέσει στη δεκαετία του ’60. Από πολλά χρόνια πριν είχε χάσει και τα λογικά του. Φόραγε ράσα και λειτούργαγε. Τότε έγινε το κάζο στο λίχνισμα της σταφίδας του, που αφορά και αυτό επίσης το «εθιμικό δίκαιο» των Σκουλικαδιωτών.
Νύχτα το λίχνισμα, για να μην λιώνει η σταφίδα, κι ο θείος Φίλιππος να την παίρνει, όπως έπεφτε από την μάκινα, και με το μεγάλο ξύλινο φτυάρι να την πετάει στον μεγάλο σωρό.
Ο αφέντης φωτίζει όρθιος την εργασία, επαναλαμβάνοντας συνεχώς: «Είναι εδώ ο μεγάλος μου παραστάτης, ο Φιλίππος ο Γιάκουμος. Είναι εδώ ο μεγάλος μου παραστάτης, ο Φιλίππος ο Γιάκουμος». Ο θείος ο Φιλίππος Κεφαλληνός, που το όνομά του φέρει τόσους γδικιωμούς στη οικογένειά μας, εκνευρίζεται, του δίνει μία δυνατή στο κεφάλι με το φτυάρι, τον ξαπλώνει κάτω και αλλού πάει το καμηλαύκι και το πετραχήλι και αλλού το φανάρι που φώτιζε το σκηνικό. Το τι έγινε στο απόλυτο σκοτάδι που ακολούθησε, δεν είναι της ώρας να αναφερθεί!
Ήλθε όμως η στιγμή να προχωρήσουμε στη μεστή νοημάτων ιστορία του σταφιδικού που αποτελεί το όλον του αγροτικού κινήματος. Η Ζάκυνθος, όπως και όλα τα Επτάνησα, ζούσαν από την πτώση του Βυζαντίου μέχρι και την Ένωση του 1864, κάτω από δυτική ηγεμονία. Η κοινωνική τους εξέλιξη λοιπόν επηρεάστηκε από τα τεκταινόμενα στον δυτικό κόσμο, τον Διαφωτισμό και τις αστικές επαναστάσεις (Αμερικανική το 1776, Γαλλική το 1789, Άνοιξη των Εθνών το 1848), οι οποίες έφεραν την αστική τάξη στην εξουσία.
Συγχρόνως, στα Επτάνησα συνέβησαν άκρως ιδιαίτερα γεγονότα, όπως το «Ρεμπελιό των Ποπολάρων» το 1628, λαϊκή εξέγερση στη Ζάκυνθο εναντίον των αρχόντων, που θεωρείται ως η πρώτη αστική επανάσταση στην Ευρώπη, καθώς και η ίδρυση του Ριζοσπαστικού Κόμματος με πρωτοβουλία των Κεφαλονιτών Ριζοσπαστών και άλλων Επτανησίων το 1848. Το Ριζοσπαστικό Κόμμα ήταν το πρώτο στην Ελλάδα πολιτικό κόμμα με δομή, και μάλιστα αριστερών αρχών, στοιχείο που αποτελεί έκφραση των Διεθνών Κοινωνικών Επαναστάσεων.
Τα παραπάνω στη γενικότητά τους τείνουν στην αμφισβήτηση του υπάρχοντος συστήματος και της ίδιας της αριστοκρατίας της γης από τους αστούς και τα λαϊκά στρώματα. Όμως η τάξη των αστών, που θα παίξει στην πορεία της πρωταγωνιστικό ρόλο στη νομή της εξουσίας, ακολουθεί από κοντά την τάξη των ευγενών. Έτσι, παρόλο που η εξουσία της ενσωμάτωσε μερικά κοινωνικά αιτήματα των αγροτών, κράτησε για τα καλά τις φεουδαρχικές σχέσεις μιας άδικης και επαχθούς εξάρτησης μεταξύ του εργάτη γης, του σέμπρου και του γαιοκτήμονα, ακόμη και μετά το 1848, ιστορικό ορόσημο αστικών επαναστάσεων στην Ευρώπη.
Αυτό θα φέρει ρήγμα και θα ορίσει το τέλος των από κοινού αστικοαγροτικών κινημάτων και εξεγέρσεων, σηματοδοτώντας πλέον την οργάνωση αγροτικών κινημάτων χειραφετημένων από την αστική τάξη, χωρίς εξαρτήσεις και μεσάζοντες. Ήταν αυτά που αρχικά αναπτύχθηκαν, για παράδειγμα, το 1812 στα Κύθηρα, το 1819 στη Λευκάδα, το 1833 στη Ζάκυνθο και τέλος το 1849 στην Κεφαλονιά.
Το αγροτικό κίνημα, λοιπόν, στο νησί μας, που στηριζόταν κυρίως στο σταφιδικό κίνημα, ασφαλώς ήταν προγενέστερο του εργατικού. Μέσα από το σταφιδικό δημιουργήθηκαν οι πρώτες εργατικές εστίες και σωματεία, όπως των καραγωγέων, των καμιναρέων, των κεραμοποιών και των κατόχων συρτόκαρων. Για παράδειγμα, ο επιφανής κομμουνιστής Γιάννης Ξεκουκούλωτος, πρώτος πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ζακύνθου, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο εργαστήριό του έφτιαχνε κιβώτια για τη σταφίδα.
Για την εικοσαετία (1920-1940) συναντήσαμε στις ζακυνθινές εφημερίδες, όπως στην «Αγροτική», τις εξής αναφορές:
Στις 29 Ιουνίου 1924 καταγράφονται προσπάθειες της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών να οργανώσει Συνέδρια, να αντιμετωπίσει τον νόμο για το Αγροληπτικό Σύστημα «κουάρτο» (των τετάρτων) και να ορίσει το συνολικό πρόγραμμα των διεκδικήσεών της. Επίσης, όπως αναφερόταν σε φύλλο από τον Αύγουστο του 1923, η Ένωση θα έπαιρνε μέρος σε Συνέδριο στον Πύργο και θα αγωνιζόταν για την αποξήρανση της Λίμνης Μακρή…
Στα γεγονότα της δεκαετίας 1930 – 1940 με τις ένοπλες, αιματηρές – σύμβολα της ζωής – εξεγέρσεις στον Μοριά, με νεκρούς κομμουνιστές, ηγέτες αγρότες, δεν απαντήσαμε συμμετοχή των Ζακυνθινών. Ωστόσο, θα ερευνήσουμε το θέμα, όπως και τόσα άλλα που επίσης λανθάνουν, μετά την σεισμοπυρκαγιά του 1953.
Αργότερα, μετά τον εμφύλιο και τον σεισμό του 1953, έγιναν προσπάθειες μέσα από δυσκολίες, ώστε τελικά να ιδρυθεί «Αγροτικός Σύλλογος» στο νησί μας. Τις άκουγα αργότερα στο σπίτι μου να τις περιγράφουν…
Η εφημερίδα του Τάλμποτ Κεφαλινού «ΑΛΗΘΕΙΑ» (03-06-1954), με τίτλο «ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ», αναφέρει κίνηση του Συλλόγου στην Αθήνα και επίδοση ενός «σεμνού» ψηφίσματος προς στον Υπουργό Γεωργίας.

Με την ακριβή φίλη Μαρία Σταματάτου αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης, τρυγάμε το 1978, στο Σκουλικάδο Ζακύνθου. Είναι η αληθινή ηρωίδα (Πελαγία) της ταινίας «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι», που διαστρέβλωσε και κατά-συκοφάντησε, την Εαμική Αντίσταση στην Κεφαλονιά

Μετά την χούντα το 1975 ιδρύεται ο «Αγροτικός Σύλλογος Ζακύνθου». Συνεχής, πολυσχιδής και πολλά ανδρειωμένη η δράση του. Για χρόνια πρόεδρος υπήρξε ο Νιόνιος ο Σιγούρος, παλιό στέλεχος με εξορίες, θείος του Νιόνιου Σιγούρου, ο οποίος επίσης διετέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ζακύνθου.

Την περίοδο αυτή έγιναν μεγάλα συλλαλητήρια στη Ζάκυνθο. Οι αγρότες είχαν «μιλήσει» για χρόνια με την εργασία τους στην γη και στους αγώνες. Έτσι, αμέσως, μετά το 1981 οργανώθηκε ένα μεγάλο συλλαλητήριο, στο οποίο γέμισε η Ζάκυνθος με τρακτέρ. Αν θυμάμαι καλά, έγινε μπροστά στη Νομαρχία, έπεσε ξύλο και έγιναν 4 συλλήψεις.

Κομβόι με τρακτέρ σε Παν-θεσσαλικό αγροτικό συλλαλητήριο. Ανυποχώρητοι, μέχρι και σήμερα, στον αγώνα τους για την ανατροπή της αντιαγροτικής πολιτικής της κυβέρνησης και της ΕΕ

Για τη σταφίδα ήτανε και αυτό, διότι η σταφίδα ήταν το πρώτο αγροτικό προϊόν στο νησί, πάθαινε ζημιές από αρρώστιες και βροχές είχε χαμηλές τιμές, χωρίς στήριξη, όπως μέχρι και σήμερα που αναγκάζουν την αγροτιά να ξεριζώσει τα κτήματα και να ζει με την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Τη βάλανε τελικά στα μουσεία και κάνουνε λαογραφικές εκδηλώσεις στο πρώην σταφιδεργοστάσιο…

Πράγματι, σήμερα μετά το απάνθισμα των δρομολογίων τόσων αιώνων που περιγράψαμε, είναι αυτή η ίδια αστική τάξη, που πήρε την σκυτάλη από τη φεουδαρχία. Φυσικά, ευρισκόμενη στην ίδια πλευρά της κοινωνίας, προσπαθεί μέσα από την άγρια εκμετάλλευση των λαϊκών στρωμάτων να κρατήσει και αυτή με τη σειρά της, ως μία άλλη φεουδαρχία, πίσω το ρολόι της ιστορίας.
Όμως το μέλλον, που δεν θα υπάρχει «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο», αργεί και δεν θα έρθει από μόνο του! Θα βοηθήσει το Κόμμα της Εργατικής Τάξης και εμείς οι ταπεινοί του κόσμου, στις μικρές και μεγάλες μάχες των ταξικών αγώνων που θα βρεθούν μπροστά μας.

Τότε, που κατά τον ποιητή:

«Όλα ν’ αλλάξουν όνομα

και μόνο τ’ ουρανού να μένει ίδιο»!

Ζάκυνθος, 11 Σεπτέμβρη του 2025

Αλιεύτηκε από https://www.imerazante.gr/2025/09/20/373688

Σάρα Αουάντ: #Θα_Υπάρξει_Κανείς_να_Σταματήσει_Αυτή_την_Καταστροφή;

Ninetta Altani
1 ώρ. ·

Εμείς από τη Γάζα, σας αποχαιρετάμε.

Προς όσους εξακολουθούν να νοιάζονται, αυτή ίσως να είναι η τελευταία επιστολή που γράφω από την Πόλη της Γάζας.
Περιμένουμε από το Ισραήλ να εκδώσει επίσημα οποιαδήποτε στιγμή τις «εντολές εκκένωσης».

 Η αγαπημένη μου πόλη, η Γάζα, βρίσκεται στο χείλος μιας πλήρους στρατιωτικής κατοχής από τον ισραηλινό στρατό. 

Το σχέδιό τους είναι να μας αναγκάσουν όλους να εγκαταλείψουμε τα σπίτια μας και να μεταφερθούμε σε σκηνές στο νότιο τμήμα της Λωρίδας. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί σε όσους αντισταθούν. Ίσως να ζούμε τις τελευταίες μας μέρες στην Πόλη της Γάζας.

Από την αρχή του πολέμου ακούμε ότι το Ισραήλ θέλει να καταλάβει την πόλη μας και να τη μετατρέψει σε χώρο εγκατάστασης των εποίκων του. Στην αρχή δεν το πιστεύαμε· θεωρήσαμε πως η διάδοση αυτών των ειδήσεων ήταν μέρος του ψυχολογικού πολέμου. Είχαμε άλλωστε ξαναζήσει «εντολές εκκένωσης» στο παρελθόν και ο κόσμος κατάφερνε να επιστρέψει, έστω και στα ερείπια των σπιτιών του.

Στις 13 Οκτωβρίου, λίγο μετά την έναρξη της γενοκτονίας, ο ισραηλινός στρατός είπε σε όλους τους κατοίκους του βόρειου τμήματος, συμπεριλαμβανομένης και της πόλης της Γάζας, να μετακινηθούν νότια. Οι εντολές συνοδεύονταν από ανελέητους βομβαρδισμούς. Εκατοντάδες σκοτώνονταν μερικές φορές μέσα σε μία μέρα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έφυγαν προς το νότο για να σώσουν τη ζωή τους.
Εμείς όχι.

Ο πατέρας μου αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σπίτι μας, κι έτσι μείναμε όλοι εδώ. Ζήσαμε μήνες στο σπίτι μας με αφόρητο πόνο και φόβο. Είδαμε με τα μάτια μας την καταστροφή της γειτονιάς μας.

Έπειτα, ο στρατός έκοψε κάθε σύνδεση βορρά–νότου. Καμία βοήθεια δεν έφτανε πια στο βόρειο τμήμα. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 2024, η οικογένειά μου κι εγώ ζήσαμε τις πιο ασφυκτικά δραματικές μέρες του πολέμου. 

Πεινάσαμε· περνούσαμε τις μέρες ψάχνοντας οτιδήποτε για να κατευνάσουμε την πείνα. 

Κάποιες φορές αναγκαστήκαμε να φάμε ζωοτροφές.
Τον Ιανουάριο φέτος, όταν τέθηκε σε ισχύ εκεχειρία, ο κόσμος μπόρεσε να επιστρέψει στον βορρά. Ήταν μια φορτισμένη στιγμή, που έδειξε πόσο βαθιά δεμένοι είμαστε οι Παλαιστίνιοι με τη γη μας.

Αυτή τη φορά, όμως, η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική. Η απειλή της μόνιμης κατοχής, της οριστικής απώλειας, μοιάζει πολύ πραγματική.

«Κατά την προετοιμασία για τη μεταφορά αμάχων από τη ζώνη του πολέμου προς το νότο … θα επιτραπεί η είσοδος μεγάλου αριθμού σκηνών [στη Γάζα]», έγραψε στο Facebook ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Αβιχάι Αντράε.
Ο κόσμος σε όλη τη Γάζα διάβασε αυτά τα νέα με βαριά καρδιά. 

Τα ερωτήματα πολλά, οι απαντήσεις ελάχιστες: Πού θα καταφύγουμε; Πότε θα αρχίσει; Θα υπάρξει κανείς που να παρέμβει και να σταματήσει αυτή την καταστροφή;

Ο κόσμος είναι εξαντλημένος συναισθηματικά, ψυχικά, σωματικά, οικονομικά· δεν μπορεί να αντέξει άλλο πόνο.
Από τη στιγμή που η οικογένειά μου κι εγώ ακούσαμε αυτή την ανακοίνωση, κοιταζόμαστε με μάτια γεμάτα σύγχυση και φόβο.

Όταν είδα στις εικόνες στα κοινωνικά δίκτυα, σκηνές και μουσαμάδες να μπαίνουν στην Πόλη της Γάζας, η καρδιά μου ράγισε σε χίλια κομμάτια. Η σκέψη ότι το μέλλον μου θα χωρέσει μέσα σε μια σκηνή με τρόμαξε αφόρητα.

 Τα όνειρά μου είναι μεγάλα· πώς μπορούν να χωρέσουν σε μια μικρή σκηνή;

Είπα στον πατέρα μου ότι δεν θέλω να ζήσω σε σκηνή. 

Δάκρυα κυλούσαν στα μάγουλά μου. Εκείνος με κοίταξε με ανήμπορα μάτια και μου είπε: «Δεν έχουμε άλλη επιλογή, η σκηνή γίνεται η νέα μας πραγματικότητα».
Δεν θέλουμε να φύγουμε, αλλά νιώθουμε ότι δεν έχουμε επιλογή. Δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να αντέξουμε ξανά τον ανελέητο βομβαρδισμό. Οι Ισραηλινοί πιθανότατα θα είναι ακόμη πιο βίαιοι αυτή τη φορά. Δεν θα είναι τιμωρία· θα είναι πλήρης εξάλειψη.

Καθώς νιώθουν ότι το τέλος της πόλης τους πλησιάζει, οι άνθρωποι περνούν ό,τι ίσως να είναι οι τελευταίες τους μέρες σε αυτήν μαζί με τις οικογένειές τους, μοιράζοντας το μοναδικό γεύμα της ημέρας. Βγαίνουν στους δρόμους, βγάζουν φωτογραφίες στους τόπους των παιδικών τους αναμνήσεων, αποτυπώνοντας καθετί που ίσως σβηστεί.

Γράφω αυτές τις λέξεις καθισμένη σε έναν κοινόχρηστο χώρο, όπου πολλοί φοιτητές και συγγραφείς προσπαθούν να πολεμήσουν τον φόβο μελετώντας και δουλεύοντας. Κρατιούνται από τη ρουτίνα τους, ελπίζοντας σε μια ψευδαίσθηση κανονικότητας μέσα στο χάος.

Οι άνθρωποι της Γάζας αγαπούν τη ζωή, ακόμα κι όταν ζωή σημαίνει απλώς να επιβιώνεις με τα απολύτως ελάχιστα. Ακόμη και στις πιο σκοτεινές στιγμές, πάντα βρίσκουμε τρόπο να κρατηθούμε από την ελπίδα, τη χαρά, την ευτυχία.
Θέλω να έχω ελπίδα, αλλά είμαι και τρομοκρατημένη όχι μόνο για τις βόμβες, τον εκτοπισμό, τις σκηνές και την εξορία. Φοβάμαι μήπως μας αποκόψουν από τον κόσμο, μήπως μας φιμώσουν.

Νιώθω πως αυτό που το Ισραήλ ετοιμάζει για εμάς στο νότο είναι ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου θα είμαστε απομονωμένοι, οι φωνές μας σβησμένες, η ύπαρξή μας διαγραμμένη.
Δεν ξέρω για πόσο ακόμη οι λέξεις μου θα φτάνουν στον έξω κόσμο, γι’ αυτό θέλω να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία για να κάνω μια έκκληση:

Μην με ξεχάσετε, εμένα, τη Σάρα Αουάντ, μια Παλαιστίνια φοιτήτρια, που το μεγαλύτερο όνειρό μου είναι να τελειώσω τις σπουδές μου στη φιλολογία και να γίνω επαγγελματίας δημοσιογράφος.
Μην ξεχάσετε τον λαό της Γάζας και τα δύο εκατομμύρια ιστορίες του για αγάπη, πόνο και επιμονή.
Μην ξεχάσετε την πόλη μου, τη Γάζα, μια αρχαία μητρόπολη, γεμάτη ιστορία και πολιτισμό, γεμάτη αγάπη.
Μην ξεχάσετε πόσο σθεναρά αντισταθήκαμε και κρατηθήκαμε στα σπίτια και τη γη μας, ακόμα κι όταν ο κόσμος σχεδόν μας εγκατέλειψε.
• Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο Αljazeera
Σάρα Αουάντ
20 Αυγούστου 2025. ΓΑΖΑ

Για την “Μεγάλη” έκρηξη 💥 by Manos Saridakis

Manos Saridakis
22 ώρ. ·
Με αφορμή το θάνατο του Ευτύχη Μπιτσάκη άνοιξε μια ωραία συζήτηση για τη θέση του (και τη θέση του μαρξισμού) ως προς τη Διαστολή του Σύμπαντος και τη Μεγάλη Έκρηξη. 

Κοιτάξτε. Το λάθος του Ευτύχη (του το είχα επισημάνει δεκάδες φορές), όπως και πολλών μαρξιστών του Σοβιετικού ρεύματος, είναι ότι δεν δέχονται της Διαστολή του Σύμπαντος, τη διαστολή του ίδιου του χωρόχρονου δηλαδή, παρόλο που αυτή χιλιο-επιβεβαβιώνεται από έναν τεράστιο όγκο ανεξάρτητων και διαφορετικών παρατηρησιακών δεδομένων.

 Δεν βλέπω γιατί αυτό δεν συνάδει με τον διαλεκτικό υλισμό όπως λένε, το ακριβώς αντίθετο, είναι εξαιρετικά διαλεκτική η αλληλεπίδραση του χωρόχρονου με την ύλη, που τον καθιστά δυναμικό αντί για στατικό. Τα πάντα μεταβάλλονται και εξελίσσονται μέσα στο Σύμπαν, ακόμα και ο ίδιος ο χωρόχρονος.
Εκεί που ο Μπιτσάκης έχει απόλυτο δίκιο, και που έδωσε μεγάλες μάχες, είναι ενάντια στη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang) με την έννοια της Δημιουργίας. 

Δεν προκύπτει από κανένα επιστημονικό δεδομένο ότι τα πάντα δημιουργήθηκαν τη χρονική στιγμή μηδέν, είναι ένα εξωεπιστημονικό και φιλοσοφικά επικαθοριζόμενο εισαγόμενο στοιχείο στη θεωρία. 

Γιατί απλούστατα πηγαίνοντας προς τα πίσω στο χρόνο υπάρχει ένα σημείο, ένα τρισεκατομμυριοστό του τρισεκατομμυριοστού του τρισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου μετά τη “Μεγάλη Έκρηξη” (χρόνος Planck) που όλη η φυσική που ξέρουμε καταρρέει και επομένως δεν έχουμε τη γνώση να κατανοήσουμε και να περιγράψουμε τι έγινε πιο πίσω.

 Παράλληλα, ο Μπιτσάκης επισημαίνει διαρκώς ότι είναι μέγα λάθος να ταυτίζουμε το όλον Σύμπαν με το παρατηρήσιμο Σύμπαν, δηλαδή με το τμήμα του όλου Σύμπαντος που μπορούμε να παρατηρούμε. 

Και αυτά είναι κάτι που πλέον τα αποδέχεται η πλειονότητα των θεωρητικών φυσικών και κοσμολόγων.
Συνελόντι ειπείν: Το ότι έγινε “Έκρηξη” και το Σύμπαν διαστέλλεται είναι αδιαμφισβήτητο και ο μαρξισμός πρέπει να το αποδεκτεί (και ίσα ίσα που είναι τρομερά διαλεκτικό), αλλιώς γινόμαστε δογματικοί ιδεαλιστές. 

Το ότι ήταν “Μεγάλη”, με την έννοια της μίας και μοναδικής που “δημιούργησε” το Σύμπαν, δεν προκύπτει από κανένα επιστημονικό δεδομένο, και οφείλουμε να το αναδεικνύουμε και να το αποδομούμε.

Βάζω εδώ ένα κομμάτι του προλόγου που έγραψα για την έκδοση στα ελληνικά του εκπληκτικού βιβλίου “Τα πρώτα τρία λεπτά” του κορυφαίου Νομπελίστα φυσικού Steven Weinberg (εκδόσεις Ροπή), που αφορά ακριβώς τα παραπάνω:

«Ο Weinberg λοιπόν αποφεύγει μεγαλοφυώς δυο λάθη που κάνουν κατά κόρον πολλοί κοσμολόγοι, και η συντριπτική πλειοψηφία του ευρύτερου κοινού:

i) Προχωράει προς τα πίσω στο χρόνο, μέχρι εκεί που του επιτρέπει η γνώση της φυσικής, και η περιγραφή με επιστημονικούς και όχι εξω-επιστημονικούς (πχ φιλοσοφικούς ή θρησκευτικούς) όρους. Όπως λέει ο ίδιος, πηγαίνοντας προς τα πίσω στο χρόνο, δηλαδή πηγαίνοντας σε όλο και μεγαλύτερες θερμοκρασίες, υπάρχει κάποια στιγμή όπου εμφανίζεται ένα πέπλο που δεν μας επιτρέπει να περιγράψουμε τι έγινε πιο πίσω, καθώς οι νόμοι της φύσης σε εκείνες τις συνθήκες, και κυρίως μια κβαντική θεωρία της ίδιας της βαρύτητας, μας είναι άγνωστοι. Όσο και αν κάποιος μπαίνει στον πειρασμό να επεκτείνει τις ιδέες του με υποθέσεις, σε αυτό το απίστευτα μηδαμινό χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι τη “χρονική στιγμή μηδέν”, ο Weinberg δεν το κάνει, και μας προειδοποιεί κιόλας ότι αυτό θα ήταν λάθος, καθώς μη γνώση των νόμων του τότε Σύμπαντος σημαίνει ότι τα πάντα μπορούν να έχουν συμβεί.

ii) Αποφεύγει να βγάλει συμπέρασμα για όλο το Σύμπαν, με δεδομένα που υπάρχουν από το παρατηρήσιμο Σύμπαν, δηλαδή από το τμήμα του Σύμπαντος το οποίο είναι μέσα στον “ορίζοντά” μας, και το οποίο παρατηρούμε. Όποτε αναφερεται στο μέγεθος του Σύμπαντος, αφήνει πάντα το ενδεχόμενο αυτό να είναι άπειρο, ή να υπάρχουν πάρα πολλές περιοχές εκτός του τμήματος του Σύμπαντος το οποίο παρατηρούμε, οι οποίες να έχουν εντελώς διαφορετική κοσμολογική συμπεριφορά, καθώς αυτό δεν θα είχε καμία επίδραση στην Ιστορία που διηγείται. Όσο και αν ο πειρασμός είναι έντονος να ταυτίσει κανείς το τμήμα του Σύμπαντος που παρατηρούμε με ολόκληρο το Σύμπαν, ο Weinberg μας λέει ότι αυτό θα ήταν ένα άλμα σκέψης, που δεν πηγάζει από επιστημονική ανάλυση και δεδομένα.»

Ο... χαρούμενος πυρόπληκτος by Στέλιος Κανάκης

ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ
18 ώρ. ·

Ο... χαρούμενος πυρόπληκτος

 

Τελικά θα τα οικονομήσω. Λεφτά για τις πρώτες ανάγκες μου. Άλλα λεφτά για οικοσκευές. Κι ακόμη περισσότερα, αποζημίωση για το καμένο σπίτι. Τα σπίτια ξαναγίνονται. Το λένε όλοι. 

Εδώ που τα λέμε το παλιό μια επισκευή την ήθελε. Κάτι οι δουλειές, τα ταξίδια αναψυχής –κώλο δεν βάζαμε κάτω τόσα χρόνια, οι διασκεδάσεις, πού χρόνος για ένα καινούργιο σπίτι ή την ανακαίνιση του παλιού. Ευκαιρία τώρα! 

Ένα καλό αρχιτεκτονικό θα βρω, άντε να συμπληρώσω και κάτι ψιλά από τις… αποταμιεύσεις μου – τι τις μάζευα τόσα χρόνια; 

Εν ανάγκη και κάποιο δανειάκι και να το νέο σπίτι. Δόξα τω θεώ να λέμε που δεν καήκαμε. 

Να ‘ναι καλά στο 112 που μας ειδοποίησαν να εγκαταλείψουμε. 

Βγήκαμε στην Εθνική όπου συναντήσαμε όσους εγκατέλειπαν από τ’ άλλα χωριά. Ακούγαμε για τα εναέρια μέσα που κατά δεκάδες έσβηναν τις φωτιές και το πλήθος απορούσε: «Τι είναι εναέρια μέσα;» ρώτησε μια κοπελίτσα με χείλη σαν το αιδοίο της μαϊμούς σε οίστρο. «Τι είναι αυτό ρε» έκανε ξαφνιασμένος ένας συνοδοιπόρος και πετάχτηκε μια γιαγιά: «Ινφλουένσερ είναι, από την Κάτω Αχαγιά»!

 «Αεροπλάνα δεν είδαμε» σχολίασε κάποιος (ίσως κομμουνιστής), «δεν είσαι η Βλαχοπούλου να περνάνε τ’ αεροπλάνα από πάνω σου» του απάντησε πολύ σωστά ένας από τα Νιφορέικα.

Τρία 112 ακόμη και βρεθήκαμε στο Ρίο. 

Εκεί συναντήσαμε τους εγκαταλείψαντες από τη Ζάκυνθο, την Κεφαλλονιά και την Πρέβεζα. 

Ο ενθουσιασμός διάχυτος. Δεν είχαμε ούτε έναν νεκρό. Τα σπίτια – είπαμε, ξαναγίνονται! 

Όλοι μαζί πήραμε την παλιά Εθνική (γλυτώνεις τα διόδια) για Αθήνα. Καταλήξαμε ότι εκεί δεν κινδυνεύαμε μιας και δεν έχει απομείνει ούτε ίχνος δέντρου. Σε απόσταση ασφαλείας από τον Εθνικό Κήπο. Στον Πειραιά! 

Θα βλέπαμε και την «Ελληνική Ριβιέρα». 

Στο δρόμο δοξάζαμε το θεό που είμασταν καλά. Ανάρπαστα τα κομποσκοίνια από μοναχούς συνοδοιπόρους, 

Στον Πειραιά γινόταν το έλα να δεις. Είχαν φτάσει καραβιές οι εγκαταλείψαντες από Χίο και Μυτιλήνη. 

Προσωπικά δεν είχα δει ξανά Χιώτη ή Μυτιληνιό. Φτυστοί εμείς ήταν. 

Και τι λένε για τους Χιώτες δυο-δυο, αυτοί είναι χιλιάδες. 

Βρήκαμε και κάτι σεισμόπληκτους εκεί ξεχασμένους δεκαετίες. Αλλά με τα κοντέινέρ τους, με κλιματισμό, τα φοινικόδεντρά τους… κούκλα! Όλοι μαζί συγκρίναμε σχέδια για τα νέα σπίτια μας.

Τα σπίτια, είπαμε, ξαναγίνονται. Κι αν αργήσουν να μας αποζημιώσουν μπορεί να ψηφίσω τους προηγούμενους που τους είχα ψηφίσει δυσαρεστημένος από τους πιο προηγούμενους κι εκείνους γιατί τους άφησα για τους σημερινούς που τότε είχα ξαναψηφίσει. Όπως είπε και κάποιος στη τηλεόραση «Η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα».

Όσο για το νέο σπίτι… πισίνα να βάλω;

Μα εγώ δεν Ζω Γονατιστός.. #Κώστας_Βίρβος

 

Πρόσωπα  

1 ημ.  · 

Στην Κατοχή με συνέλαβαν, με χτύπησαν, από τότε έχω το σημάδι από βούρδουλα
και με έριξαν στην απομόνωση.
Μέσα εκεί υπήρχε άλλος ένας.
Υπήρχε κι ένα κούτσουρο.
Πόναγα σε όλο μου το κορμί.
Του λέω:
-Σε παρακαλώ, να ξαπλώσεις πάνω στο κούτσουρο κι εγώ πάνω στο σώμα σου;
Έτσι κι έγινε.
Από αυτό το περιστατικό εμπνεύστηκα το:

''Ούτε στρώμα να πλαγιάσω,
ούτε φως για να διαβάσω
το γλυκό σου γράμμα
ωχ μανούλα μου...

Καλοκαίρι κι είναι κρύο,
ένα μέτρο επί δύο είναι το κελί μου,
ωχ μανούλα μου...

Μα εγώ δε ζω γονατιστός
είμαι της γερακίνας γιος.
Τί κι αν μου ανοίγουνε πληγές
εγώ αντέχω τις φωτιές.

Μάνα μη λυπάσαι,
μάνα μη με κλαις!..

Ένα ρούχο ματωμένο
στρώνω για να ξαποσταίνω
στο υγρό τσιμέντο, ωχ μανούλα μου...

Στο κελί το διπλανό μου
φέραν κι άλλον αδερφό μου
πόσα θα τραβήξει, ωχ μανούλα μου....

Μα εγώ δε ζω γονατιστός
είμαι της γερακίνας γιος.

Τί κι αν μ' ανοίγουνε πληγές
εγώ αντέχω τις φωτιές.

Μάνα μη λυπάσαι,
μάνα μη με κλαις!..''

Κώστας Βίρβος

Σαν σήμερα, πριν δέκα χρόνια, έφυγε από τη ζωή.