ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

TRANSLATE

Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2025

Waris Dirie Η συγκλονιστική ιστορία της ζωής της και του Αγώνα της #κατά_του_Ακρωτηριασμού_των_Γυναικείων_Γεννητικών_Οργάνων_FGM



Από VIVA La REVOLUCION: Waris Dirie Η συγκλονιστική ιστορία της ζωής της κ...:   · Γεννήθηκε στην έρημο της Σομαλίας το 1965. Ένα από τα δώδεκα παιδιά μιας...
Στην ηλικία των έξι ετών, η Waris Dirie ήταν υπεύθυνη για εξήντα κατσίκες και πρόβατα.
Τα πήγαινε στην έρημο κάθε μέρα για να βοσκήσουν.
Το νερό ήταν σπάνιο. Το φαγητό ήταν σπάνιο. Τα πάντα είχαν να κάνουν με την επιβίωση.
Το όνομά της σημαίνει "λουλούδι της ερήμου". "
Σε ηλικία πέντε ετών, ήρθε μια ηλικιωμένη γυναίκα για εκείνη.
Χρησιμοποίησε ένα σπασμένο, ματωμένο ξυράφι. Χωρίς αναισθησία. Χωρίς στείρωση.
η Waris είχε δεμένα μάτια. Δίνοντας μια ρίζα δέντρου για να δαγκώσεις. Κρατήθηκε από τη μητέρα της ενώ η θεία της βοηθούσε να την συγκρατήσει.
Τότε άρχισε το κόψιμο.
Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Τύπος ΙΙΙ - η πιο ακραία μορφή. Τα πάντα αφαιρέθηκαν. Όλα ραμμένα κλειστά με αγκάθια ακακίας και λευκή κλωστή, αφήνοντας ένα άνοιγμα σε μέγεθος σπιρτόξυλου.
Ο πόνος ήταν απερίγραπτος
Μία από τις αδελφές της πέθανε από επιπλοκές. Το ίδιο και δύο ξαδέρφια της.
Αλλά η Waris επέζησε.
Η μητέρα της εξήγησε ότι έπρεπε να συμβεί. Στο όνομα του Αλλάχ. Στο όνομα της παράδοσης. Όλα τα κορίτσια πρέπει να το αντέξουν.
Αυτή ήταν η Σομαλία, όπου εκτιμάται ότι το 98% των γυναικών υφίστανται FGM.
Στα δεκατρία, ο πατέρας της έκανε μια ανακοίνωση.
Είχε κανονίσει το γάμο της.
Σε έναν εξήνταχρονο άντρα.
Η τιμή της νύφης: πέντε καμήλες.
Η μητέρα της Waris βοήθησε αθόρυβα την κόρη της να δραπετεύσει μέσα στη νύχτα.
Έφυγε μόνη της μέσα στην έρημο.
Ένα δεκατριάχρονο κορίτσι περπατάει μέσα σε ένα από τα πιο επικίνδυνα τοπία στη γη, χωρίς χάρτη, χωρίς χρήματα, χωρίς προστασία.
Έφτασε στο Μογκαντίσου.
Από εκεί, ένας θείος που μόλις είχε διοριστεί Σομαλός πρεσβευτής στο Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησε να την πάει στο Λονδίνο - ως υπηρέτρια του.
Ήταν αγράμματη. Δεν μιλούσε αγγλικά. Δούλευε για την οικογένεια του θείου της χωρίς αμοιβή.
Όταν τελείωσε η θητεία του το 1985, η οικογένεια επέστρεψε στη Σομαλία.
η Waris έμεινε.
Παράνομα.
Νοίκιασε ένα δωμάτιο στο YMCA. Βρήκα δουλειά καθαρισμού στα McDonald's. Παρακολουθούσα μαθήματα Αγγλικών τα βράδια.
Ήταν 18 χρονών. Μόνος σε μια ξένη πόλη. Μαθαίνοντας να διαβάζω και να γράφω για πρώτη φορά.
Τότε μια μέρα το 1987, ένας φωτογράφος μπήκε στα McDonald's.
Τέρενς Ντόνοβαν.
Ένας από τους πιο διάσημους φωτογράφους μόδας στον κόσμο.
Είδε κάτι στο πρόσωπό της. Η εντυπωσιακή ομορφιά της. Η μοναδική της παρουσία.
Ρώτησε αν θα κάνει μοντέλο.
Είπε ναι.
Εκείνη τη χρονιά, την φωτογράφισε για το Ημερολόγιο Pirelli μαζί με ένα άγνωστο τότε μοντέλο ονόματι Naomi Campbell.
Μέσα σε μια νύχτα, όλα άλλαξαν.
Η Waris Dirie πήγε από το τρίψιμο πατωμάτων σε πασαρέλες στο Παρίσι, το Μιλάνο, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη.
Έγινε το πρόσωπο της Chanel. Levi's. L'Oréal. Ρεβλόν.
Ήταν η πρώτη μαύρη γυναίκα που εμφανίστηκε σε διαφήμιση Oil of Olay.
Τίμησε τα εξώφυλλα του Vogue, Elle και Glamour.
Το 1987 έπαιξε ένα κορίτσι του Bond στο The Living Daylights.
Ζούσε το όνειρο.
Αλλά ο εφιάλτης δεν την άφησε ποτέ.
Κάθε μέρα κουβαλούσε τις σωματικές και συναισθηματικές ουλές από όσα της είχαν κάνει όταν ήταν πέντε ετών.
Υπέφερε από χρόνιο πόνο. Πάλεψε με την οικειότητα. Υπέμεινε τις δια βίου συνέπειες του FGM.
Για χρόνια, δεν έλεγε τίποτα.
Τότε το 1997, στο απόγειο της καριέρας της ως μοντέλο, μια δημοσιογράφος ονόματι Laura Ziv από το περιοδικό Marie Claire της πήρε συνέντευξη.
Υποτίθεται ότι θα μιλούσαν για την ιστορία της "Αφρικανικής Σταχτοπούτας". Η μεταμόρφωση από τα κουρέλια σε τα πλούτη.
Αλλά η Waris άλλαξε θέμα.
"Όλα αυτά τα μοντέλα μόδας έχουν γίνει εκατομμύρια φορές", είπε. "Αν υποσχεθείς να το δημοσιεύσεις, θα σου δώσω μια αληθινή ιστορία. "
Η Laura συμφώνησε.
Και η Waris έριξε την αλήθεια της σε ένα μαγνητόφωνο.
Είπε στον κόσμο τι της συνέβη. Τι συνέβη σε εκατομμύρια κορίτσια σαν αυτή. Τι συνέχισε να συμβαίνει κάθε μέρα.
Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε υπό τον τίτλο «Η τραγωδία της γυναικείας περιτομής. "
Προκάλεσε μια παγκόσμια αντίδραση.
Η Μπάρμπαρα Γουόλτερς της πήρε συνέντευξη στο NBC. Τα μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο ανακάλυψαν την ιστορία.
Για πρώτη φορά, ο FGM είχε πρόσωπο. Ένα όνομα. Μια φωνή.
Την ίδια χρονιά, 1997, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν την διόρισε Ειδική Πρέσβη των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη του Ακρωτηριασμού των Γυναικείων Γεννητικών Γεν
η Waris αποσύρθηκε από το μόντελινγκ στα 32.
Στο απόγειο της καριέρας της, όταν μπορούσε να διατηρήσει τη λαμπερή ζωή, έφυγε.
Είχε μια μεγαλύτερη αποστολή.
Ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο για λογαριασμό του ΟΗΕ. Συναντήθηκα με προέδρους, νομπελίστες, αστέρες του Χόλιγουντ. Έδωσα εκατοντάδες συνεντεύξεις. Μίλησε σε διεθνή συνέδρια.
Δεν ήταν μόνο το σούπερ μοντέλο με το όμορφο πρόσωπο πια.
Ήταν η επιζών που αρνήθηκε να μείνει σιωπηλή.
Το 1998 δημοσίευσε την αυτοβιογραφία της, Desert Flower.
Έγινε διεθνές bestseller, πουλώντας πάνω από έντεκα εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως σε περισσότερες από πενήντα γλώσσες.
Οι άνθρωποι επιτέλους κατάλαβαν τι ήταν πραγματικά ο FGM. Δεν είναι «ακίνδυνη πολιτιστική παράδοση» αλλά βάναυση παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το 2001, ίδρυσε το Desert Dawn Foundation για να συγκεντρώσει χρήματα για σχολεία και κλινικές στη Σομαλία.
Το 2002, ίδρυσε το Desert Flower Foundation στη Βιέννη - μια οργάνωση αφιερωμένη στην εξάλειψη του FGM παγκοσμίως.
Άνοιξε τα πρώτα ολιστικά ιατρικά κέντρα για τα θύματα του FGM σε Βερολίνο, Στοκχόλμη, Παρίσι και Άμστερνταμ.
Έγραψε περισσότερα βιβλία: Desert Dawn (2002), Desert Children (2005), Letter to My Mother.
Το 2009, η ιστορία της ζωής της έγινε ταινία, Desert Flower, με πρωταγωνίστρια την Αιθιοπία σούπερ μοντέλο Liya Kebede.
Η ταινία κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Βαυαρίας. Εμφανίστηκε σε πάνω από είκοσι χώρες.
Αλλά η μεγαλύτερη νίκη του Waris δεν ήταν τα βραβεία ή τα bestsellers.
Ήταν αλλαγή.
Πραγματική, μετρήσιμη αλλαγή.
Όταν άρχισε να μιλάει το 1997, περισσότερα από 130 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες είχαν υποστεί FGM.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτίμησε ότι 8.000 κορίτσια το αντιμετωπίζουν καθημερινά.
Πολλοί άνθρωποι δεν ήξεραν καν ότι υπήρχε.
Σήμερα, χάρη στη Waris και αμέτρητους ακτιβιστές σαν αυτήν, ο FGM αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μια μελέτη του British Medical Journal έδειξε ότι στην Ανατολική Αφρική, το ποσοστό FGM στα κορίτσια κάτω των 14 μειώθηκε από 71% το 1995 σε 8% το 2017.
Στη Δυτική Αφρική: από 73% στο 25%.
Στη Βόρεια Αφρική: από 57% στο 14%.
Το 2003, δεκαπέντε χώρες μέλη της Αφρικανικής Ένωσης επικύρωσαν το Πρωτόκολλο Μαπούτο, το οποίο προωθεί την εκρίζωση του FGM.
Το 2019, δικαστήριο του Λονδίνου καταδίκασε μια μητέρα σε έντεκα χρόνια φυλάκιση για περιτομή στην τρίχρονη κόρη της - η πρώτη τέτοια καταδίκη στη βρετανική ιστορία.
Χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν περάσει νόμους που ποινικοποιούν το FGM.
Οι εκπαιδευτικές εκστρατείες φτάνουν τα εκατομμύρια.
Και τα κορίτσια που θα αντιμετώπιζαν τη λεπίδα σώζονται.
Η Waris Dirie είναι τώρα στα τέλη του 50.
Συνεχίζει να αγωνίζεται.
«Θέλω να τελειώσω το FGM μια για πάντα στη ζωή μου», λέει.
Από ένα πεντάχρονο κοριτσάκι που κρατούσε η μητέρα της ενώ μια ηλικιωμένη την έκοψε με βρώμικη λεπίδα.
Σε έναν δεκατριάχρονο που το σκάει από γάμο στην έρημο.
Σε έναν δεκαοχτάχρονο που καθαρίζει πατώματα στα McDonald's.
Σε ένα από τα πιο διάσημα supermodel του κόσμου.
Στη γυναίκα που έσπασε τη σιωπή σε μια από τις πιο βάναυσες πρακτικές της ανθρωπότητας.
Ο Waris Dirie δεν επέζησε απλά.
Μεταμόρφωσε τον πόνο της σε σκοπό.
Το τραύμα της σε ένα παγκόσμιο κίνημα.
Η σιωπή της σε μια φωνή που έφτασε τα εκατομμύρια.
Κάθε κορίτσι που σώζεται από το FGM είναι απόδειξη του θάρρους της.
Κάθε νόμος που ψηφίζεται εναντίον του φέρει την ιστορία της.
Κάθε επιζών που βρίσκει βοήθεια σε ένα Desert Flower Center βαδίζει στα χνάρια της.
Γεννήθηκε λουλούδι της ερήμου στις πιο δύσκολες συνθήκες που μπορείς να φανταστείς.
Όχι μόνο επέζησε.
Άνθισε.
Και φρόντισε εκατομμύρια άλλα κορίτσια να έχουν την ευκαιρία να ανθίσουν επίσης.

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2025

Δημήτρη Ραβάνη-Ρεντή από το ''Ρεπορτάζ για ένα ζεστό Νοέβρη''


Ελενη Μαρκακη
1 ημ. ·

            ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Πρώτα – πρώτα, πλύσου καλά,
να φύγουν τα αίματα,
να μην τρομάξουν όταν σε δουν.
Χτύπα την πόρτα και πες…
Μα πλύνε, πρώτα, τα αίματα.

Είσαι και κίτρινος,
προσπάθησε να συνέλθεις.
Μην έχεις αυτό το ύφος.
Χτύπα την πόρτα και πες…

Μα ρώτησε πιο πριν τη γειτονιά.
Μου φαίνεται πως ήταν άρρωστη η μητέρα της.
Ρώτα τη γειτονιά αν μπορεί ν’ αντέξει την είδηση.
Πλύσου, όμως, πρώτα, καλά,
ξυρίσου και κυρίως μην κλάψεις.
Αν δεν μπορείς, να πάει κανένας άλλος.

Βρες έναν τρόπο να το πεις:
Η Άννα, πες…
Βρες έναν τρόπο…
Μα πλύνε πρώτα τα αίματα, ξυρίσου κι άλλαξε κοστούμι.
Και προπαντός μην κλαις.

Που είναι κόκκινα τα μάτια σου
πες: «φταίνε τα δακρυγόνα»
εξάλλου, ολωνών τα μάτια είναι κόκκινα.

Πες, στην αρχή, πως είναι μόνο ένα τραύμα…
Καθάρισε, όμως, πρώτα τα αίματα, ξυρίσου κι άλλαξε κοστούμι.
Και προπαντός μην κλάψεις.
Αν δεν μπορείς, να πάει κανένας άλλος.

Δημήτρη Ραβάνη-Ρεντή από το ''Ρεπορτάζ για ένα ζεστό Νοέβρη''
Ο Δημήτρης Ραβάνης-Ρεντής ήταν παρών στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 1973 και τα ποιήματα που περιλαμβάνει η ποιητική συλλογή "Ρεπορτάζ από ένα ζεστό Νοέβρη" τα έγραψε εν θερμώ, εκείνες τις μέρες. Η συλλογή κυκλοφόρησε σε καμιά δεκαριά χειρόγραφα αντίτυπα χέρι με χέρι, παράνομα, αμέσως μετά την καταστολή της εξέγερσης.


Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025

Αλεξίου, Μπρετόν, Παστέρ, Χαμπλ, Μάιλς, Καρούζος στο Φεστιβάλ By Semina Digeni



Semina Digeni
12 ώρ. ·

Αλεξίου, Μπρετόν, Παστέρ, Χαμπλ, Μάιλς, Καρούζος. Φαντάστηκα μια συνάντησή τους στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ και έγραψα γι αυτήν, σήμερα στον Ριζοσπάστη.

***
Ολες αυτές τις βραδιές το Φεστιβάλ της ΚΝΕ - «Οδηγητή» στο Πάρκο Τρίτση, όπου ο πολιτισμός και η προοδευτική Τέχνη συναντιούνται με τους αγώνες και τις αναζητήσεις της νέας γενιάς, γεμίζει ζωή, νιάτα και φως.
Μα πίσω από τα φώτα, τις φωνές και τις μουσικές, σ' ένα ήσυχο ξέφωτο, μου φάνηκε πως συνέβη κάτι αλλόκοτο. Μου φάνηκε πως είδα μια παράξενη συντροφιά ανθρώπων, που είχαν φύγει από τη ζωή την ίδια μέρα, διαφορετική χρονιά ο καθένας. Με δύο από αυτούς γνωριζόμουν πολύ καλά, κάποιους άλλους τους θαύμαζα από μακριά.
●Ενα συναπάντημα φανταστικό, αλλά τόσο αληθινό για όσους είχαν μάτια να δουν.
Ανάμεσά τους η πιο οικεία - σε μένα - φιγούρα είναι αυτή της Ελλης Αλεξίου, της δασκάλας, της αγωνίστριας, της συγγραφέα.
Μια πολυσύνθετη προσωπικότητα, που βρέθηκε κοντά στα παιδιά και το έργο της είναι μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη για τους νεότερους.
●Είναι εκεί, ολοζώντανη και μαχητική όπως πάντα, και συνομιλεί με τον Αντρέ Μπρετόν, τον ιδρυτή και θεωρητικό «μέντορα» του υπερρεαλισμού, αυτόν που είπε κάποτε πως «Ο άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση...».
●Μαζί τους είναι και ο Λουί Παστέρ, ο θεμελιωτής της μικροβιολογίας και της ανοσολογίας, με το σπουδαίο επιστημονικό έργο, ο αστρονόμος Εντγουιν Χαμπλ, αυτός που υποψιάστηκε - και απέδειξε - ότι υπάρχει ένα μεγαλύτερο σύμπαν εκεί έξω, που εκτείνεται πολύ πέρα από τον δικό μας γαλαξία, ο Νίκος Καρούζος, από τους πιο σημαντικούς ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, ο ταγμένος στο αίνιγμα της ύπαρξης, και ο θρυλικός Μάιλς Ντέιβις, με την καθοριστική επιρροή στη μουσική του 20ού αιώνα, από τους πιο καινοτόμους καλλιτέχνες της τζαζ.
●Εξι πρόσωπα που όλοι έφυγαν από τη ζωή την ίδια ημερομηνία, στις 28 Σεπτέμβρη.
Η Ελλη Αλεξίου παίρνει πρώτη τον λόγο, σαν καλή δασκάλα που ξέρει να βάζει τάξη αλλά και να ανοίγει ορίζοντες:
- Σκέφτηκα να βρεθούμε σήμερα εδώ, σ' αυτό το φεστιβάλ της νεολαίας που αγωνίζεται. Γιατί πιστεύω πως κάθε γενιά χρειάζεται φωνές που να εμπνέουν. Βλέπω αυτά τα παιδιά που μοιράζουν έντυπα, τραγουδούν, γελούν, συζητούν και ανακαλύπτω στα μάτια τους την ίδια σπίθα που έβλεπα στα μάτια των μαθητών μου.
●Μόνο που ο κόσμος τους είναι πιο σκληρός πια, πηγαίνει από κρίση σε κρίση, τους οδηγούν σε εργασιακό μεσαίωνα, με 13 ώρες δουλειάς, βιώνουν μεγαλύτερη εκμετάλλευση, πιο βαθιά αδικία. Αν δεν σπάσουν τα δεσμά που τους φορτώνει το σύστημα, θα σβήσει η φλόγα τους. Και αναρωτιέμαι: Τι μπορούμε να τους πούμε εμείς, από τις δικές μας εποχές;
■Ο Μπρετόν και η δύναμη της φαντασίας.
Ο Αντρέ Μπρετόν, με εκείνο το βλέμμα που πάντα έμοιαζε να κοιτά πίσω και από τους τοίχους, απαντά:
- Να τους πούμε πως χωρίς φαντασία δεν υπάρχει αγώνας για ελευθερία. Να αρνηθούν τον κόσμο όπως τους τον σερβίρουν. Να ανατρέψουν την πραγματικότητα, με πάθος και φαντασία, γιατί χωρίς ποίηση και όνειρο η εξέγερση γίνεται απλό λογιστικό πρόβλημα. Η επανάσταση δεν είναι μόνο οικονομία και μισθός. Είναι να τολμήσεις να φανταστείς το αδύνατο. Αυτή η γενιά πρέπει να ξαναμάθει να ονειρεύεται, να βλέπει τον κόσμο αλλιώς.
Η Αλεξίου τον διακόπτει:
●- Καλέ μου Αντρέ, τα παιδιά αυτά ξέρουν να ονειρεύονται. Το ζήτημα είναι να μπορούν και να ζήσουν. Να έχουν δουλειά, σπίτι, φαγητό. Να ζουν ειρηνικά. Εδώ δεν είμαστε μόνο σε μάχη για τα όνειρα, είμαστε σε μάχη για την επιβίωση. Είναι ωραία τα όνειρα, Αντρέ, μα και το ψωμί είναι απαραίτητο. Γιατί τα παιδιά αυτά πρέπει πρώτα να ζήσουν για να ονειρευτούν. Κοίτα τα μάτια τους, άκου τα γέλια τους. Μπορείς να νιώσεις και την αγωνία τους; Η κοινωνία τούς λέει «αρκεστείτε στα λίγα, μην έχετε απαιτήσεις». Μα εγώ τους λέω, να τα διεκδικήσετε όλα. Δουλειά, μόρφωση, δικαιώματα, χαρά. Γιατί χωρίς αυτά, τα όνειρα μένουν στη σκιά.
■Ο Παστέρ και η Υγεία του λαού.
Ο Λουί Παστέρ παρεμβαίνει στον διάλογο:
- Κι όμως, δεν αρκεί η φαντασία. Η γνώση πρέπει να περάσει σε όλους. Οπως το εμβόλιο έσωσε εκατομμύρια ζωές, έτσι και σήμερα η επιστήμη μπορεί να θωρακίσει τη νέα γενιά. Αλλά μόνο αν πάψει να είναι προνόμιο των λίγων και γίνει εργαλείο των πολλών. Η γνώση και η Υγεία είναι δικαίωμα όλων. Οσο η επιστήμη παραμένει φυλακισμένη στα εργαστήρια των μονοπωλίων, θα πεθαίνουν οι φτωχοί για να κερδίζουν οι λίγοι. Η νέα γενιά πρέπει να απαιτήσει δημόσια Υγεία, πρόσβαση στη γνώση, φάρμακα και περίθαλψη για όλους. Η επιστήμη είναι λαϊκό αγαθό, όχι εμπόρευμα.
Σε ένα πανό, κάποια παιδιά έγραφαν:
«Δημόσια και δωρεάν Υγεία για όλους».
Σαν να απαντούσαν στα λόγια του.
■«Μη συμβιβαστείτε με τη σκόνη», λέει ο Χαμπλ.
Ο Εντγουιν Χαμπλ δείχνει τον ουρανό πάνω από το πάρκο:
- Αυτά τα παιδιά ζουν μέσα σε ένα σύμπαν που διαρκώς διαστέλλεται. Κι όμως, τους πείθουν πως η ζωή τους πρέπει να μικραίνει, να περιορίζεται.
Τους λένε πως μπορεί να χωρέσει σε ένα στενό δωμάτιο, σε μια δουλειά μερικής απασχόλησης, σε έναν μισθό πείνας, σε μια μίζερη καθημερινότητα, σε ένα άδειο μέλλον
●Θέλω να τους πω: Κοιτάξτε τα άστρα, όχι για να ξεφύγετε, αλλά για να καταλάβετε πόσο μικρά είναι τα όρια που προσπαθούν να σας επιβάλουν. Μη συμβιβαστείτε με τη σκόνη.
Η Ελλη τον κοιτάζει με μάτια γεμάτα τρυφερότητα αλλά και πίκρα:
- Εντγουιν, τα άστρα είναι ωραία, αλλά μην ξεχνάς ότι αυτά τα παιδιά συχνά δεν έχουν ούτε φως στο σπίτι. Το ζήτημα είναι πώς θα καταφέρουν να σταθούν γερά στα πόδια τους, πάνω στη γη, για να μπορέσουν να κοιτάξουν τον ουρανό. Ζουν στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης κι όμως ζουν χειρότερα κι από μας.
■Ο Καρούζος και η ποίηση που είναι φωτιά
Ο Νίκος Καρούζος ανάβει τσιγάρο και χαιρετά με έναν στίχο του:
- Την καλησπέρα μου στα ιδανικά σας. Η ποίηση είναι ο καημός που γίνεται φωτιά. Η νέα γενιά, αν δεν γράψει τους δικούς της στίχους, αν δεν βρει τη δική της γλώσσα και δεν ουρλιάξει μ' αυτήν, αν δεν γράψει με τις δικές της λέξεις τον θυμό και την ελπίδα της, θα μείνει βουβή στις πιο κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας. Κι αυτή η σιωπή θα είναι η πιο βαριά ήττα. Οι αγώνες χρειάζονται στίχο, χρειάζονται τραγούδι για να αντέξουν. Η ποίηση είναι η φωτιά που δίνει ψυχή στον αγώνα. Χωρίς ποίηση, οι άνθρωποι γίνονται μηχανές. Η ποίηση είναι το αίμα που καίγεται και φωτίζει. Τη χρειαζόμαστε όλοι, για να μη γίνει πατρίδα μας η Κόλαση.
■Ο Μάιλς και ο ρυθμός της αντίστασης.
Ο Μάιλς Ντέιβις, αμίλητος μέχρι τότε, παίρνει την τρομπέτα και φυσάει μια φράση μικρή αλλά καίρια, σαν καρδιοχτύπι. Μετά λέει:
- Ολα όσα είπατε είναι σωστά. Αλλά χωρίς ρυθμό δεν υπάρχει ζωή. Ωραία τα όνειρα, τα άστρα, η ποίηση. Ολα όμως χρειάζονται ρυθμό. Αν τα παιδιά δεν βρουν τον δικό τους ήχο και ρυθμό, θα χαθούν μέσα στον θόρυβο. Ο αγώνας χρειάζεται μουσική, θέλει beat. Δεν έχει σημασία αν είναι τζαζ, ραπ ή ρεμπέτικο. Η νέα γενιά πρέπει να φτιάξει τη δική της μουσική αντίστασης, αλλιώς δεν θα ακουστεί ποτέ. Από την τζαζ έως το χιπ χοπ, οι καταπιεσμένοι βρήκαν φωνή να διαμαρτυρηθούν.
■Ελλη Αλεξίου: «Συνεχίστε όσα ξεκινήσαμε»
Η φανταστική συντροφιά σωπαίνει για λίγο. Κι έπειτα, σαν να καταλήγουν σε κάτι, όλοι μαζί:
«Παιδιά, μην περιμένετε σωτήρες. Η ζωή είναι μπροστά σας, πάρτε τη στα χέρια σας. Η φαντασία, η γνώση, η επιστήμη, η ποίηση, η μουσική είναι τα όπλα σας. Και ο αγώνας σας είναι ο μόνος δρόμος να τα ενώσετε».
Η Αλεξίου χαμογελάει πλατιά:
●«Και να λοιπόν που βρήκαμε κοινό τόπο: Ο αγώνας θέλει ψωμί, θέλει όνειρο, θέλει γνώση, θέλει ποίηση, θέλει μουσική. Κι όλα αυτά μαζί γίνονται δύναμη. Μην αφήσετε να σας πουν πως δεν μπορείτε. Εμείς φύγαμε μια τέτοια μέρα, στις 28 Σεπτέμβρη, εσείς όμως συνεχίστε όσα ξεκινήσαμε, και την 29η, και την 30ή και όλες τις μέρες που έρχονται».
Η φανταστική συντροφιά σωπαίνει για λίγο. Από τη σκηνή φτάνουν τα τραγούδια, τα χειροκροτήματα, τα γέλια. Στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ ενώθηκε πάλι η φαντασία με τον ρεαλισμό, την ποίηση, την επιστήμη, τη μουσική, την ουτοπία, την ανάγκη.
●Από τα μεγάφωνα ακούγεται το σύνθημα:
«Λευτεριά στην Παλαιστίνη».
Η Ελλη Αλεξίου σηκώνεται όρθια:
«Να και η πιο μεγάλη αλήθεια. Τι αξία έχουν τα όνειρα, η επιστήμη, η ποίηση, αν ο κόσμος συνεχίζει να πνίγεται στο αίμα; Οι νέοι βλέπουν στις οθόνες τους τη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού, τις βόμβες να γκρεμίζουν σπίτια, παιδιά θαμμένα κάτω από ερείπια. Κι όμως, οι κυβερνήσεις μιλούν για "δικαιώματα" και στηρίζουν τους φονιάδες. Η νέα γενιά δεν μπορεί να μένει ουδέτερη. Ο αγώνας τους για ζωή είναι και αγώνας ενάντια στον πόλεμο, ενάντια στον ιμπεριαλισμό, που γεννά αίμα και φτώχεια».
●Ο Μπρετόν ψιθυρίζει: «Ο μεγαλύτερος σουρεαλισμός είναι αυτός, να λέγονται "πολιτισμένες" οι κοινωνίες που δέχονται τη σφαγή».
Ο Καρούζος προσθέτει: «Και η ποίηση χάνει κάθε αξία αν δεν φωνάζει μαζί με λαούς που σφαγιάζονται».
Ο Μάιλς φυσάει μια νότα θλιμμένη, σαν μοιρολόι.
■Στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ όλα μπορεί να συμβούν
Γύρω από τη φανταστική συντροφιά σαν να διαχέεται ένα παράξενο φως, που φωτίζει τα παιδιά τριγύρω που μοίραζαν φυλλάδια, που τραγουδούσαν, που συζητούσαν για έναν άλλο κόσμο. Η Ελλη τούς είπε κάτι τελευταίο:
●«Παιδιά, δεν σας χαρίζεται τίποτα. Ούτε το ψωμί, ούτε τα όνειρα, ούτε η ειρήνη. Ολα θα τα κερδίσετε μόνο αν παλέψετε. Κρατήστε τη φαντασία, τη γνώση, την ποίηση, τη μουσική, μα πάνω απ' όλα κρατήστε τον αγώνα. Γιατί χωρίς εσάς, γρανάζι δεν γυρνά, και μόνο μαζί σας μπορεί να γυρίσει ολόκληρος ο κόσμος».
Κι έτσι, αυτές τις τελευταίες νύχτες στο Πάρκο Τρίτση η νεολαία δεν είχε - και δεν έχει - μόνο τις δικές της δυνατές φωνές στις ομιλίες, στα συνθήματα και στα τραγούδια, έχει και τους ψιθύρους αυτής της φανταστικής συνάντησης.
Εξι άνθρωποι, από διαφορετικούς δρόμους και εποχές, ένωσαν τα λόγια τους για να πουν το ίδιο: «Η νέα γενιά να συνεχίσει. Να μη συμβιβαστεί. Να χτίσει έναν κόσμο χωρίς αλυσίδες, χωρίς πολέμους, χωρίς γενοκτονίες. Εναν κόσμο δικό της, δίκαιο και ελεύθερο».
●Τελικά, τα πάντα μπορεί να συμβούν στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ.
Ακόμα κι αυτό. Μια απίθανη παρέα που έστω για λίγο γυρίζει πίσω στην εποχή μας, για να πει το πιο απλό:
«Συνεχίστε να αγωνίζεστε για έναν καλύτερο κόσμο!».
















Τοτέμ ΣαϊΚλίνικ

8 ώρ. ·



Καλά πήγε αυτό.

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2025

ΠΟΙΟΙ ΜΑΣ ΤΡΩΝΕ ΤΗΝ ΣΤΑΦΙΔΑ ?!

 

Μελετάμε τον «ολάκερο» κόσμο του «Σταφιδικού», για να μπούμε στην καρδιά της «κρυμμένης», σημερινής, αστικής πραγματικότητας

20/09/2025, 08:35

Τρίτη 26 Αυγούστου 2025

Σάρα Αουάντ: #Θα_Υπάρξει_Κανείς_να_Σταματήσει_Αυτή_την_Καταστροφή;




Ninetta Altani
1 ώρ. ·
Εμείς από τη Γάζα, σας αποχαιρετάμε.
Προς όσους εξακολουθούν να νοιάζονται, αυτή ίσως να είναι η τελευταία επιστολή που γράφω από την Πόλη της Γάζας.
Περιμένουμε από το Ισραήλ να εκδώσει επίσημα οποιαδήποτε στιγμή τις «εντολές εκκένωσης».
 Η αγαπημένη μου πόλη, η Γάζα, βρίσκεται στο χείλος μιας πλήρους στρατιωτικής κατοχής από τον ισραηλινό στρατό. 
Το σχέδιό τους είναι να μας αναγκάσουν όλους να εγκαταλείψουμε τα σπίτια μας και να μεταφερθούμε σε σκηνές στο νότιο τμήμα της Λωρίδας. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί σε όσους αντισταθούν. Ίσως να ζούμε τις τελευταίες μας μέρες στην Πόλη της Γάζας.

Από την αρχή του πολέμου ακούμε ότι το Ισραήλ θέλει να καταλάβει την πόλη μας και να τη μετατρέψει σε χώρο εγκατάστασης των εποίκων του. Στην αρχή δεν το πιστεύαμε· θεωρήσαμε πως η διάδοση αυτών των ειδήσεων ήταν μέρος του ψυχολογικού πολέμου. Είχαμε άλλωστε ξαναζήσει «εντολές εκκένωσης» στο παρελθόν και ο κόσμος κατάφερνε να επιστρέψει, έστω και στα ερείπια των σπιτιών του.

Στις 13 Οκτωβρίου, λίγο μετά την έναρξη της γενοκτονίας, ο ισραηλινός στρατός είπε σε όλους τους κατοίκους του βόρειου τμήματος, συμπεριλαμβανομένης και της πόλης της Γάζας, να μετακινηθούν νότια. Οι εντολές συνοδεύονταν από ανελέητους βομβαρδισμούς. Εκατοντάδες σκοτώνονταν μερικές φορές μέσα σε μία μέρα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έφυγαν προς το νότο για να σώσουν τη ζωή τους.
Εμείς όχι.

Ο πατέρας μου αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σπίτι μας, κι έτσι μείναμε όλοι εδώ. Ζήσαμε μήνες στο σπίτι μας με αφόρητο πόνο και φόβο. Είδαμε με τα μάτια μας την καταστροφή της γειτονιάς μας.

Έπειτα, ο στρατός έκοψε κάθε σύνδεση βορρά–νότου. Καμία βοήθεια δεν έφτανε πια στο βόρειο τμήμα. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 2024, η οικογένειά μου κι εγώ ζήσαμε τις πιο ασφυκτικά δραματικές μέρες του πολέμου. 
Πεινάσαμε· περνούσαμε τις μέρες ψάχνοντας οτιδήποτε για να κατευνάσουμε την πείνα. 
Κάποιες φορές αναγκαστήκαμε να φάμε ζωοτροφές.
Τον Ιανουάριο φέτος, όταν τέθηκε σε ισχύ εκεχειρία, ο κόσμος μπόρεσε να επιστρέψει στον βορρά. Ήταν μια φορτισμένη στιγμή, που έδειξε πόσο βαθιά δεμένοι είμαστε οι Παλαιστίνιοι με τη γη μας.

Αυτή τη φορά, όμως, η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική. Η απειλή της μόνιμης κατοχής, της οριστικής απώλειας, μοιάζει πολύ πραγματική.

«Κατά την προετοιμασία για τη μεταφορά αμάχων από τη ζώνη του πολέμου προς το νότο … θα επιτραπεί η είσοδος μεγάλου αριθμού σκηνών [στη Γάζα]», έγραψε στο Facebook ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Αβιχάι Αντράε.
Ο κόσμος σε όλη τη Γάζα διάβασε αυτά τα νέα με βαριά καρδιά. 

Τα ερωτήματα πολλά, οι απαντήσεις ελάχιστες: Πού θα καταφύγουμε; Πότε θα αρχίσει; Θα υπάρξει κανείς που να παρέμβει και να σταματήσει αυτή την καταστροφή;

Ο κόσμος είναι εξαντλημένος συναισθηματικά, ψυχικά, σωματικά, οικονομικά· δεν μπορεί να αντέξει άλλο πόνο.
Από τη στιγμή που η οικογένειά μου κι εγώ ακούσαμε αυτή την ανακοίνωση, κοιταζόμαστε με μάτια γεμάτα σύγχυση και φόβο.

Όταν είδα στις εικόνες στα κοινωνικά δίκτυα, σκηνές και μουσαμάδες να μπαίνουν στην Πόλη της Γάζας, η καρδιά μου ράγισε σε χίλια κομμάτια. Η σκέψη ότι το μέλλον μου θα χωρέσει μέσα σε μια σκηνή με τρόμαξε αφόρητα.
 Τα όνειρά μου είναι μεγάλα· πώς μπορούν να χωρέσουν σε μια μικρή σκηνή;

Είπα στον πατέρα μου ότι δεν θέλω να ζήσω σε σκηνή. 
Δάκρυα κυλούσαν στα μάγουλά μου. Εκείνος με κοίταξε με ανήμπορα μάτια και μου είπε: «Δεν έχουμε άλλη επιλογή, η σκηνή γίνεται η νέα μας πραγματικότητα».
Δεν θέλουμε να φύγουμε, αλλά νιώθουμε ότι δεν έχουμε επιλογή. Δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να αντέξουμε ξανά τον ανελέητο βομβαρδισμό. Οι Ισραηλινοί πιθανότατα θα είναι ακόμη πιο βίαιοι αυτή τη φορά. Δεν θα είναι τιμωρία· θα είναι πλήρης εξάλειψη.

Καθώς νιώθουν ότι το τέλος της πόλης τους πλησιάζει, οι άνθρωποι περνούν ό,τι ίσως να είναι οι τελευταίες τους μέρες σε αυτήν μαζί με τις οικογένειές τους, μοιράζοντας το μοναδικό γεύμα της ημέρας. Βγαίνουν στους δρόμους, βγάζουν φωτογραφίες στους τόπους των παιδικών τους αναμνήσεων, αποτυπώνοντας καθετί που ίσως σβηστεί.

Γράφω αυτές τις λέξεις καθισμένη σε έναν κοινόχρηστο χώρο, όπου πολλοί φοιτητές και συγγραφείς προσπαθούν να πολεμήσουν τον φόβο μελετώντας και δουλεύοντας. Κρατιούνται από τη ρουτίνα τους, ελπίζοντας σε μια ψευδαίσθηση κανονικότητας μέσα στο χάος.

Οι άνθρωποι της Γάζας αγαπούν τη ζωή, ακόμα κι όταν ζωή σημαίνει απλώς να επιβιώνεις με τα απολύτως ελάχιστα. Ακόμη και στις πιο σκοτεινές στιγμές, πάντα βρίσκουμε τρόπο να κρατηθούμε από την ελπίδα, τη χαρά, την ευτυχία.
Θέλω να έχω ελπίδα, αλλά είμαι και τρομοκρατημένη όχι μόνο για τις βόμβες, τον εκτοπισμό, τις σκηνές και την εξορία. Φοβάμαι μήπως μας αποκόψουν από τον κόσμο, μήπως μας φιμώσουν.

Νιώθω πως αυτό που το Ισραήλ ετοιμάζει για εμάς στο νότο είναι ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου θα είμαστε απομονωμένοι, οι φωνές μας σβησμένες, η ύπαρξή μας διαγραμμένη.
Δεν ξέρω για πόσο ακόμη οι λέξεις μου θα φτάνουν στον έξω κόσμο, γι’ αυτό θέλω να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία για να κάνω μια έκκληση:

Μην με ξεχάσετε, εμένα, τη Σάρα Αουάντ, μια Παλαιστίνια φοιτήτρια, που το μεγαλύτερο όνειρό μου είναι να τελειώσω τις σπουδές μου στη φιλολογία και να γίνω επαγγελματίας δημοσιογράφος.
Μην ξεχάσετε τον λαό της Γάζας και τα δύο εκατομμύρια ιστορίες του για αγάπη, πόνο και επιμονή.
Μην ξεχάσετε την πόλη μου, τη Γάζα, μια αρχαία μητρόπολη, γεμάτη ιστορία και πολιτισμό, γεμάτη αγάπη.
Μην ξεχάσετε πόσο σθεναρά αντισταθήκαμε και κρατηθήκαμε στα σπίτια και τη γη μας, ακόμα κι όταν ο κόσμος σχεδόν μας εγκατέλειψε.
• Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο Αljazeera
Σάρα Αουάντ
20 Αυγούστου 2025. ΓΑΖΑ

Δευτέρα 25 Αυγούστου 2025

Για την “Μεγάλη” έκρηξη 💥 by Manos Saridakis




Manos Saridakis

22 ώρ. ·
Με αφορμή το θάνατο του Ευτύχη Μπιτσάκη άνοιξε μια ωραία συζήτηση για τη θέση του (και τη θέση του μαρξισμού) ως προς τη Διαστολή του Σύμπαντος και τη Μεγάλη Έκρηξη. 
Κοιτάξτε. Το λάθος του Ευτύχη (του το είχα επισημάνει δεκάδες φορές), όπως και πολλών μαρξιστών του Σοβιετικού ρεύματος, είναι ότι δεν δέχονται της Διαστολή του Σύμπαντος, τη διαστολή του ίδιου του χωρόχρονου δηλαδή, παρόλο που αυτή χιλιο-επιβεβαβιώνεται από έναν τεράστιο όγκο ανεξάρτητων και διαφορετικών παρατηρησιακών δεδομένων.
 Δεν βλέπω γιατί αυτό δεν συνάδει με τον διαλεκτικό υλισμό όπως λένε, το ακριβώς αντίθετο, είναι εξαιρετικά διαλεκτική η αλληλεπίδραση του χωρόχρονου με την ύλη, που τον καθιστά δυναμικό αντί για στατικό. Τα πάντα μεταβάλλονται και εξελίσσονται μέσα στο Σύμπαν, ακόμα και ο ίδιος ο χωρόχρονος.
Εκεί που ο Μπιτσάκης έχει απόλυτο δίκιο, και που έδωσε μεγάλες μάχες, είναι ενάντια στη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang) με την έννοια της Δημιουργίας. 
Δεν προκύπτει από κανένα επιστημονικό δεδομένο ότι τα πάντα δημιουργήθηκαν τη χρονική στιγμή μηδέν, είναι ένα εξωεπιστημονικό και φιλοσοφικά επικαθοριζόμενο εισαγόμενο στοιχείο στη θεωρία. 
Γιατί απλούστατα πηγαίνοντας προς τα πίσω στο χρόνο υπάρχει ένα σημείο, ένα τρισεκατομμυριοστό του τρισεκατομμυριοστού του τρισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου μετά τη “Μεγάλη Έκρηξη” (χρόνος Planck) που όλη η φυσική που ξέρουμε καταρρέει και επομένως δεν έχουμε τη γνώση να κατανοήσουμε και να περιγράψουμε τι έγινε πιο πίσω.

 Παράλληλα, ο Μπιτσάκης επισημαίνει διαρκώς ότι είναι μέγα λάθος να ταυτίζουμε το όλον Σύμπαν με το παρατηρήσιμο Σύμπαν, δηλαδή με το τμήμα του όλου Σύμπαντος που μπορούμε να παρατηρούμε. 
Και αυτά είναι κάτι που πλέον τα αποδέχεται η πλειονότητα των θεωρητικών φυσικών και κοσμολόγων.
Συνελόντι ειπείν: Το ότι έγινε “Έκρηξη” και το Σύμπαν διαστέλλεται είναι αδιαμφισβήτητο και ο μαρξισμός πρέπει να το αποδεκτεί (και ίσα ίσα που είναι τρομερά διαλεκτικό), αλλιώς γινόμαστε δογματικοί ιδεαλιστές. 
Το ότι ήταν “Μεγάλη”, με την έννοια της μίας και μοναδικής που “δημιούργησε” το Σύμπαν, δεν προκύπτει από κανένα επιστημονικό δεδομένο, και οφείλουμε να το αναδεικνύουμε και να το αποδομούμε.

Βάζω εδώ ένα κομμάτι του προλόγου που έγραψα για την έκδοση στα ελληνικά του εκπληκτικού βιβλίου “Τα πρώτα τρία λεπτά” του κορυφαίου Νομπελίστα φυσικού Steven Weinberg (εκδόσεις Ροπή), που αφορά ακριβώς τα παραπάνω:
«Ο Weinberg λοιπόν αποφεύγει μεγαλοφυώς δυο λάθη που κάνουν κατά κόρον πολλοί κοσμολόγοι, και η συντριπτική πλειοψηφία του ευρύτερου κοινού:
i) Προχωράει προς τα πίσω στο χρόνο, μέχρι εκεί που του επιτρέπει η γνώση της φυσικής, και η περιγραφή με επιστημονικούς και όχι εξω-επιστημονικούς (πχ φιλοσοφικούς ή θρησκευτικούς) όρους. Όπως λέει ο ίδιος, πηγαίνοντας προς τα πίσω στο χρόνο, δηλαδή πηγαίνοντας σε όλο και μεγαλύτερες θερμοκρασίες, υπάρχει κάποια στιγμή όπου εμφανίζεται ένα πέπλο που δεν μας επιτρέπει να περιγράψουμε τι έγινε πιο πίσω, καθώς οι νόμοι της φύσης σε εκείνες τις συνθήκες, και κυρίως μια κβαντική θεωρία της ίδιας της βαρύτητας, μας είναι άγνωστοι. Όσο και αν κάποιος μπαίνει στον πειρασμό να επεκτείνει τις ιδέες του με υποθέσεις, σε αυτό το απίστευτα μηδαμινό χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι τη “χρονική στιγμή μηδέν”, ο Weinberg δεν το κάνει, και μας προειδοποιεί κιόλας ότι αυτό θα ήταν λάθος, καθώς μη γνώση των νόμων του τότε Σύμπαντος σημαίνει ότι τα πάντα μπορούν να έχουν συμβεί.
ii) Αποφεύγει να βγάλει συμπέρασμα για όλο το Σύμπαν, με δεδομένα που υπάρχουν από το παρατηρήσιμο Σύμπαν, δηλαδή από το τμήμα του Σύμπαντος το οποίο είναι μέσα στον “ορίζοντά” μας, και το οποίο παρατηρούμε. Όποτε αναφερεται στο μέγεθος του Σύμπαντος, αφήνει πάντα το ενδεχόμενο αυτό να είναι άπειρο, ή να υπάρχουν πάρα πολλές περιοχές εκτός του τμήματος του Σύμπαντος το οποίο παρατηρούμε, οι οποίες να έχουν εντελώς διαφορετική κοσμολογική συμπεριφορά, καθώς αυτό δεν θα είχε καμία επίδραση στην Ιστορία που διηγείται. Όσο και αν ο πειρασμός είναι έντονος να ταυτίσει κανείς το τμήμα του Σύμπαντος που παρατηρούμε με ολόκληρο το Σύμπαν, ο Weinberg μας λέει ότι αυτό θα ήταν ένα άλμα σκέψης, που δεν πηγάζει από επιστημονική ανάλυση και δεδομένα.»