ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

TRANSLATE

Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2021

THE WAR ON CUBA

«The War on Cuba»: τρία μίνι-ντοκιμαντέρ του Όλιβερ Στόουν για τις επιπτώσεις του εμπορικού αποκλεισμού της Κούβας

Μια σειρά τριών μίνι-ντοκιμαντέρ που εξετάζουν τις επιπτώσεις των κυρώσεων και του εμπορικού αποκλεισμού που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στην Κούβα, με τίτλο «The War on Cuba», έκανε πρεμιέρα στις αρχές Οκτωβρίου, σε παραγωγή του σκηνοθέτη Όλιβερ Στόουν και του ηθοποιού Danny Glover.

Η σειρά σύντομων ντοκιμαντέρ έχει ως αφηγήτρια την Κουβανή δημοσιογράφο Λιζ Ολίβα και αποτελεί δουλειά του δημοσιογράφου και ντοκιμαντερίστα Ριντ Λίντσεϊ, για το ανεξάρτητο κουβανικό διαδικτυακό μέσο Belly of the Beast.

Το ντοκιμαντέρ εξετάζει τις επιπτώσεις σχεδόν έξι δεκαετιών κυρώσεων και εμπάργκο στην Κούβα και τους ανθρώπους της, με ιδιαίτερη έμφαση στην ψυχροπολεμική ένταση με την οποία επανήλθαν επί Τραμπ, έπειτα από ένα σύντομο κατευνασμό τους επί προεδρίας Ομπάμα.

Αποδίδει στην αμερικανική επιθετικότητα οικονομικά, αλλά και πολιτικά κίνητρα, καθώς με τη σκληρή του στάση έναντι της Κούβας ο Τραμπ ποντάρει σε εκλογικά κέρδη από την ψήφο των Κουβανών της Φλόριντα, σημαντικής πολιτείας για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.

Το «The War on Cuba» προσφέρει μία ματιά στην καθημερινή ζωή της Κούβας, μέσα από την Κούβα, θίγοντας ζητήματα και αναζητώντας αιτίες που σπανίως γίνονται θέμα στα δυτικά ΜΜΕ.

Δείτε τη σειρά μίνι-ντοκιμαντέρ (με αγγλικούς υπότιτλους):

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 2

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 3

ΠΗΓΗ: info-war.gr

The War on Cuba Documentary Tells the Story of the U.S. Embargo

The Belly of the Beast collective explains how they are creating responsible media about Cuba and depicting the impacts of U.S. policy.

The narrator of the War on Cuba documentary, Liz Oliva Fernández. (Belly of the Beast)

“The War on Cuba” documentary opens along Havana’s iconic Malecón, a long stretch of road winding along the coastline of the Cuban capital. A yellow almendrón, the affectionate term for old cars in Cuba, carries the film’s narrator, Liz Oliva Fernández, down the coast. She is perched on the back seat, wearing a wide-brimmed sun hat, and ironically carrying a selfie stick. Fernández’s dialogue debunks the romanticized vision of an idyllic, old Havana that the media often perpetuates.     

“People come to Havana looking for the real Cuba and this is what they do,” Fernández says in the first episode of the documentary. “But this is not my Cuba.”

The War on Cuba” is a three episode documentary telling the story of Cuban people and the impact of the 60-year U.S. blockade. It winds between interviews with Cubans and broader histories of U.S. propaganda, oil sanctions, and the campaign against the Cuban medical system, doctors and medical brigades.

Fernández alternates between Spanish and English in her narration and speaks to fellow Cubans in a casual, conversational tone that makes the film feel deeply personal and at once expansive. She sits in a chair in front of a television and expresses frustration with the media’s one dimensional focus on the U.S. sanctions; at a kitchen table, she asks her mother about her choice to leave Cuba and serve as a doctor in Venezuela when Fernández was 10 years old; she inquires  about the availability of various medicines at a pharmacy counter and is told each time that the drugs have run out. The film presents compelling, digestible background information in the spirit of investigative, deeply-researched journalism. But its true draw is its cinematography and the thoughtful, humanizing attention given to the people Fernández speaks with, whose lives have been touched by a devastating blockade for decades. “The War on Cuba” centers interviewees and Fernández as true experts on the relationship between Cuba and the U.S.

The documentary was filmed during the pandemic and released in October by Belly of the Beast, a collective made up of Cuban and U.S.-based  journalists and activists that seeks to tell stories about Cuba from a grassroots, independent perspective. The documentary is the collective’s first major project, and an example of its commitment to shape its journalism around Cuban voices and provide context in a media landscape heavily influenced by state interests.

I spoke with members of Belly of the Beast about the process of making “The War on Cuba,” launching an independent media outlet in Cuba, the feedback they get from Cuban listeners, and what stories they are considering pursuing in the future.

Oliva Fernández in an opening scene from the War on Cuba, along Havana's Malecón. (Belly of the Beast)

Oliva Fernández in an opening scene from the War on Cuba, along Havana's Malecón. (Belly of the Beast)

This interview has been edited for length and clarity.

JT: Belly of the Beast launched as an independent collective and began telling people-centered stories by Cubans right around the beginning of the pandemic. What inspired its formation? What were your initial conversations about goals and intentions for the collective like?

Belly of the Beast: Belly of the Beast was inspired by the dearth of responsible and impactful media coverage of Cuba and U.S.-Cuba relations. Cuba is a fascinating country due to the unique experience of its revolution–it’s the only country in the Western Hemisphere to have openly defied U.S. hegemony for the last 60 years and as a result it continues to face the longest trade embargo in modern history. Cuba also has an outsized influence around the world and in the United States. In the recent U.S. presidential election, Trump won Florida thanks to support he garnered from Cuban-Americans who favored his hardline Cuba policy.

Despite Cuba’s importance, media coverage of the island is severely lacking. Despite Cuba’s importance, media coverage of the island is severely lacking. In our initial conversations about starting our own media organization, we decided that we wanted to break with the model of parachute journalism, in which foreign journalists, typically North American or European, descend on countries in the Global South and report on events with a slanted perspective representing their own countries’ interests and with minimal if no input from journalists on the ground.

From the beginning, we sought to create a collaborative space where Cuban journalists and filmmakers would work with their foreign counterparts. We also wanted to reach a young audience in the United States that is not typically exposed to engaging and in-depth stories about Latin America and U.S. policy in the region. Our primary medium is video and we have crafted a dynamic and fast-paced style to reach this audience.

Many of our initial conversations revolved around the fact that we were aspiring to create something that was both ambitious and completely new. We struggled to find examples to follow of successful video-focused independent progressive media aimed at a young audience anywhere in the world, and much less in Cuba.

Our mission was exciting, but also daunting. How could we build an audience online with minimal resources? How should we balance our commitment to adhering to the highest journalistic standards and providing meaningful context with the need to reach an audience with a relatively short attention span? How would we make Belly of the Beast sustainable? We continue to ask these questions.

JT: Your documentary series looks at the implications of U.S. sanctions on Cuba during the pandemic and beyond. What was the process for reporting and deciding on themes for the three-part film? Why did you decide to break up the film as you did, and how did you find a balance between providing context and telling current stories?

Belly of the Beast: We initially planned on producing 10 parts, but due to the pandemic, we were forced to limit the series to three episodes. In the first part, we wanted to provide a broad look at the impact of the barrage of sanctions Trump imposed since he took office, as well as the political interests driving them. The first part was the most challenging in terms of balancing historical context with telling present-day stories, as the inaugural episode, we decided it was necessary to give basic background to an audience that might know little or nothing about Cuba and its history.

The second episode looks at the oil blockade of Cuba and the connection between U.S. policy towards Venezuela and Cuba. We prioritized this issue because the oil blockade has a tangible impact on the Cuban people and because the Trump administration’s policy towards Latin America is inextricably linked to its Cuba policy. We felt the third episode was particularly relevant given Covid and the devastating impact the U.S. campaign to discredit Cuba’s international medical program has had in Brazil, Bolivia and Ecuador, whose governments removed Cuban doctors in 2018 and 2019.

JT: "The War on Cuba" features Cubans from many walks of life — baseball players, shop owners, farmers, doctors. How was the film received by Cubans, while you were filming and as a finished product?

The reaction to the finished product in Cuba has been overwhelmingly positive. Belly of the Beast: Convincing Cubans to participate in the filming of the series was challenging because Cubans both inside and outside of the government are understandably wary of a media organization with foreign journalists aimed at a U.S. audience. The reaction to the finished product in Cuba has been overwhelmingly positive. People seemed to respond particularly well to the personal stories of Cubans whose lives have been affected by U.S. sanctions.

The embargo, or “blockade” as it’s known in Cuba, is a subject Cubans are familiar with because it is mentioned constantly in state-run media and by Cuban politicians.

As Liz Oliva Fernández, the journalist who presents The War on Cuba, states in the first episode: “Our government blames pretty much everything on the U.S. embargo…this gets so old.” By avoiding stale political discourse and focusing on the stories of real people, we realized that Cubans weren’t tired of hearing about the embargo, they were tired of the way they were hearing about it.

JT: Your collective in Cuba is aiming to fill a void in coverage of Cuba and U.S.-Cuba relations. What does it mean to be an independent media outlet in Cuba, and what is the current media landscape like? What are the biggest challenges you've encountered?

Belly of the Beast: One of our biggest challenges has been getting access to stories. Due to Cuba’s socialist system and centralized government, many institutions are state-run and thus getting access requires authorization from the government. This is not always so easy. The Cuban authorities are wary of providing unfettered access to foreign journalists, an understandable concern given that the U.S. government has been actively seeking regime change in Cuba for 60 years.

Another major challenge has been convincing supporters and allies in the United States why our work covering Cuba and U.S.-Cuba relations is so important.Another major challenge has been convincing supporters and allies in the United States why our work covering Cuba and U.S.-Cuba relations is so important. A year ago, in explaining why our “War on Cuba” series was relevant, we argued that Trump’s Cuba policy could have a decisive impact on the outcome of the presidential election in Florida. At the time, some people told us we were exaggerating Cuba’s significance. As it turns out, we were right.

We don’t expect Cuba’s relevance in U.S. politics and in the world will abate in the coming years. If anything, as Cuba continues to transform and its relations to the U.S. government improve under Biden, Belly of the Beast’s role will become even more crucial.

JT: Belly of the Beast has also produced a conversation series, Lessons From Cuba, and other short films. These cover topics like life of a printmaker, what Cuba looks like under quarantine, protests in solidarity with Black Lives Matter, musicians, mutual aid groups, and much more. Looking ahead, what issues and forms do you hope to pursue? What have you learned making "The War on Cuba" that will inform your work as a collective going forward?

Belly of the Beast: There are a myriad of issues we hope to take on in the coming year and beyond. We are working on a documentary series about Cuba’s remarkable success in containing Covid. We plan on continuing to do investigative work into U.S. government policy towards Cuba and its connection to Miami politics. Due to Covid, we’ve been unable to work much outside of Havana the last year and we hope to carry out more films and short videos outside of the capital.


Julia Thomas is a journalist currently working as a Digital Fellow at Democracy Now! In 2017-2018, she received a Thomas J. Watson Fellowship, during which she studied grassroots media and community-centered reporting alongside journalists in Ecuador, South Africa, Zimbabwe, India, and Nepal. Her work focuses on media, environmental justice, and social movements.

THE WAR ON CUBA

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2020

«Άγιε Πατέρα» Απόδειξη: Κοινωνήστε...

 Εν ολίγοις:

Αντί να μπαρουφολογεί ο «Άγιος Πατέρας» και αντί να μοιράζει ποιμαντορικές παρλαπίπες, γιατί δεν κάνει κάτι απλό: Αφού του αρέσει να πουλάει θαύματα, καθισμένος στον μητροπολιτικό θρόνο του, γιατί δεν το κάνει πιο πειστικά: Ας πάρει το κουταλάκι του, αυτός και μερικοί άλλοι του ιερατείου, και ας πάνε στις μονάδες που νοσηλεύονται ασθενείς.

Ας πάνε εκεί να κοινωνήσουν τους αρρώστους. Και μετά, αφού η Θεία Κοινωνία δεν κολλάει, ας αρχίσουν – σε δημόσια θέα – να κοινωνούν και οι ίδιοι. Με το ίδιο κουταλάκι. Με το κουταλάκι και με την ίδια Θεία Κοινωνία που πριν από λίγο κοινώνησαν τους συνανθρώπους μας. Αυτούς που παλεύουν και βασανίζονται και που πάνω στην αρρώστια τους κάποιοι βλασφημούν. Άντε, λοιπόν, πηγαίνετε…

***
Σημείωση: Με αφορμή το παραπάνω άρθρο:
1ο) Χαίρομαι ιδιαίτερα που προκάλεσα την μήνιν των ταλιμπάν τόσο ώστε να εκδηλώσουν τον πραγματικό εαυτό τους,
2) παραδίδω στη χλεύη τους δοκησίσοφους που "είδαν" στο άρθρο "επίθεση στα πιστεύω των ανθρώπων" και όχι την κριτική (με στοιχεία και όχι με ξόρκια και αφορισμούς της πλάκας) στους εμποροπραματευτάδες της πίστεως,
3) δηλώνω την συμπάθειά μου σε όσους δεν καταλαβαίνουν ότι και η βλακεία είναι θείο χάρισμα, αλλά καλό είναι να μην της γίνεται κατάχρηση,
4) απευθύνομαι στους πανεξυπνότατους, "διαβασμένους", ευφυείς και λοιπούς μπουρδοπαϊσιους: Αφού, λοιπόν, αυτό που λέω "έτσι κι αλλιώς γίνεται", όπως ισχυρίζεστε, τότε συμφωνούμε: Ο αγαπητός Πειραιώς και όσοι έχουν την ίδια άποψη με αυτόν, τώρα στους ασθενείς με κορωνοίο. Κι εσείς μαζί τους. Κι αμέσως μετά σε ΔΗΜΟΣΙΑ θέα να κοινωνήσετε και οι ίδιοι. Κι αφού κοινωνήσετε εσείς, μετά από εσάς και οι Αγιοι Μητροπολίτες. Με το ΙΔΙΟ κουταλάκι. Με το κουταλάκι και με την ΙΔΙΑ Θεία Κοινωνία που πριν από λίγο κοινώνησαν τους συνανθρώπους μας. Με κάμερες, με φωτογράφους, με ανοικτές πόρτες και ανοικτά φώτα. Τώρα. ΔΗΜΟΣΙΑ.
Εμπρός, λοιπόν... Μέχρι τότε, συνεχίστε εσείς στους οποίους αναφέρθηκα ήδη, που καμία σχέση δεν έχετε με τους πιστούς ανθρώπους του λαού μας, να ξεφτιλίζεστε.

Ο Αγιος Μητροπολίτης Πειραιώς και ανωτάτης... μπακαλικής
IMERODROMOS.GR
Ο Αγιος Μητροπολίτης Πειραιώς και ανωτάτης... μπακαλικής
Facebook Twitter Google+ Print EmailΛένε ότι απευθύνονται στο ποίμνιο ως ποιμένες. Αλλά ορισμένοι δεν μπορούν να κρύψουν ότι συμπεριφέρονται σαν εκκλησιαστικοί “μαυρογιαλούροι”...

Λένε ότι απευθύνονται στο ποίμνιο ως ποιμένες. Αλλά ορισμένοι δεν μπορούν να κρύψουν ότι συμπεριφέρονται σαν εκκλησιαστικοί “μαυρογιαλούροι” που απευθύνονται σε “πρόβατα”. Για του λόγου το αληθές πάμε να δούμε το νέο “θαύμα” του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ.

Ενα “θαύμα” θράσους που συνετελέσθη λες και δεν ήταν ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος ή ο Αναστάσιος Αλβανίας ή ο Μητροπολίτης Κατερίνης, που δοκιμάστηκαν από τον κορωνοϊό. Λες και ο Μητροπολίτης Καστοριάς δεν δοκιμάζεται αυτή την ώρα από τον ιό. Λες και δεν “έφυγε” από τον κορωνοιό ο Μητροπολίτης Λαγκαδά. Λες και από Σερβία μέχρι Ουκρανία δεν πέθαναν Ορθόδοξοι ιεράρχες από την πανδημία. Λες και στο Άγιο Όρος δεν μπήκαν σε καραντίνα 6 Μονές…

Στην Ποιμαντορική Εγκύκλιό του για τα Χριστούγεννα 2020, ανάμεσα στα άλλα, λοιπόν, ο Άγιος Πειραιώς αναφέρει για τη Θεία Λειτουργία:

«Ἡ κοσμική ἐπιστήμη ἐπιδιώκει νά ἑρμηνεύσει τό ὑπέρλογο πού ἐκφεύγει τῆς γνωστικῆς της δυνατότητος. Ὡστόσο στήν παροῦσα συγκυρία ἀποδεχόμενοι τό πείραμα καί τήν παρατήρηση, τίς μεθόδους τῆς ἐπιστήμης ἔχομε ἁπτό τό θαῦμα τῆς πίστεως. Ἀπό τίς ἀρχές Μαΐου ἕως τίς ἀρχές Νοεμβρίου ἐπί 25 Κυριακάς λειτούργησαν ἀκωλύτως οἱ 10.000 Ναοί στήν Ἑλληνική Ἐπικράτεια καί ἐτελέσθησαν περίπου 250.000 Θεῖες Λειτουργίες. Κατ’ ἐλάχιστον προσῆλθαν στά ἄχραντα μυστήρια 10 ἄτομα εἰς ἑκάστην, ἀμέσως συμπληρώνεται ὁ ἀριθμός τῶν 2.500.000 ἀνθρώπων πού μετέλαβον τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Ἐάν λοιπόν ἡ πανδημία διεσπείρετο διά τῆς Θ. Κοινωνίας θά ἔπρεπε νά ὑπάρχουν ἐκτός τῶν ἄλλων τουλάχιστον 2.000.000 κρούσματα στήν Χώρα μέ ὑπολογισμό ἐνδεικτικό, διότι κατά τίς 25 ἑβδομάδες τελέσθηκαν ἐκτός τῶν Κυριακῶν πάρα πολλές Θ. Λειτουργίες κατά τόν 15Αὔγουστο καί τίς μνήμες ἑορταζομένων Ἁγίων».

Σημειώνουμε το δέος που νιώσαμε μπροστά στην ανωτάτη… “μπακαλική”, την οποία χρησιμοποιεί ο Σεραφείμ. Για το “υπέρλογόν” του που παριστάνει την στατιστική και μαθηματική επιστήμη. Για την “μπακαλική” της β’ Δημοτικού που η “επιστημονικότητά της” είναι αντιστρόφως ανάλογη του φαρισαϊσμού της…

Προσέξτε, λοιπόν, πως έχουν τα πράγματα:

α) Στην αρχή μας είπαν ότι “η Πίστη σώζει”. Ένα σόφισμα που δεν άντεξε και γρήγορα αχρηστεύτηκε κάτω από την υπενθύμιση ότι τα πρώτα κρούσματα και οι πρώτες απώλειες ανθρώπινων ζωών που σημειώθηκαν στην Ελλάδα ήταν μεταξύ των πιστών προσκυνητών που επέστρεψαν από τους Άγιους Τόπους. Συμπέρασμα: Η πίστη μπορεί και να σώζει από διάφορα ορισμένους, αλλά από τον κορωνοιό δεν σώζει… 

β) Στη συνέχεια ισχυρίστηκαν ότι η Θεία Κοινωνία χαρίζει… ανοσία. Ότι τάχα “θωρακίζει” απέναντι στην πανδημία. Κι αυτή η σοφιστεία πήγε περίπατο. Απόδειξη το γεγονός ότι η μισή Ιερά Σύνοδος βρέθηκε θετική (μολύνθηκε δηλαδή) από τον κορωνοϊό. Τι να σκεφτεί ο αδαής πιστός τώρα; Ότι οι μισοί Μητροπολίτες δεν πιστεύουν επαρκώς και ότι δεν κοινωνούν ώστε να παραμείνουν “θωρακισμένοι”;…

γ) Αφού τελειώσαμε με το «η πίστη σώζει» και ότι “η Θεία Κοινωνία θωρακίζει”, τώρα περάσαμε στο νέο τροπάρι: «Η Θεία Κοινωνία δεν κολλάει»…

Όμως: Αν κάνουμε χρήση αυτής της σπουδαίας μπακαλιστικής λογικής δεν έχουμε παρά να υπολογίσουμε από τον Μάρτη μέχρι σήμερα πόσοι μετακινήθηκαν με τα ΜΜΜ. Και τότε  καταλήγουμε στο εξής Σεραφείμιο συμπέρασμα: Αφού δεν έχουμε τουλάχιστον 10.000.000 καταγεγραμμένα κρούσματα, όσοι και οι Έλληνες που είτε οι ίδιοι είτε οι δικοί τους πάνε κι έρχονται με λεωφορεία και τρένα, ε, τότε ο κορωνοϊός δεν κολλάει ούτε στα και από τα ΜΜΜ…

Παρομοίως, η Σεραφείμιος μπακαλική μπορεί να εφαρμοστεί και για την εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς τους χώρους δουλειάς. Απλό: Αφού οι άνθρωποι συνεχίζουν να πηγαίνουν στις δουλειές τους, κι αφού 5 εκατομμύρια εργάτες, υπάλληλοι κλπ δεν μετατράπηκαν σε 5.000.000 κρούσματα, ε, ούτε στους χώρους δουλειάς κολλάει…

Το αυτόν: Από τη λογική του “υπέρλογου” δεν μπορεί κανείς να εξαιρέσει τα σχολεία, τις πλατείες, τα εστιατόρια, τα πάρτι και ό,τι άλλο βάλει ο νους μας, μιας και δεν έχουν καταγραφεί τα αντίστοιχα εκατομμύρια κρούσματα που θα έπρεπε – κατά Σεραφείμ – να είχαν εμφανιστεί.

Για τέτοια “μαθηματική αυθεντία” μιλάμε ο κ.Σεραφείμ… Απορούμε όμως: Πώς με τέτοιο “αναλυτικό εργαλείο” στα χέρια του, ο Άγιος Πειραιώς δεν κατέληξε (ακόμα) στο προφανές, με βάση την “υπέρλογη” δοκησισοσοφία του: Οτι, δηλαδή, ο κορωνοϊός όχι μόνο δεν κολλάει, αλλά ότι δεν υπάρχει κιόλας!  

Κατόπιν αυτών, περιττό βέβαια να ρωτήσουμε πως γνωρίζει ο Μητροπολίτης πόσα είναι τα πραγματικά κρούσματα στη χώρα. Πως ξέρει τον αριθμό, από την στιγμή που δεν τον ξέρει κανείς! Πως κατάφερε να τα μετρήσει όταν επιστήμονες και υγειονομικοί ζητούν ακριβώς αυτό: Να αγκαλιάσουν τα τεστ το σύνολο του πληθυσμού για να ξέρουμε τι γίνεται. Αλλά, μάλλον, αυτά είναι ερωτήματα που δεν αγγίζουν τις γνώσεις των «Αγίων”. 

Εν ολίγοις – πρώτον: Η Θεια Κοινωνία ως εκκλησιαστικό μυστήριο, τόσο “θωρακίζει” από τον κορωνοιό, όσο και το άλλο μυστήριο, του γάμου, “θωρακίζει” από τα χιλιάδες διαζύγια. Η Θεία Κοινωνία “δεν κολλάει”, όσο και το άλλο εκκλησιαστικό μυστήριο, της βαπτίσεως, “δεν κολλάει” στον βαπτισμένο την “αμαρτία”…

Εν ολίγοις – δεύτερον: Αντί να μπαρουφολογεί ο «Άγιος Πατέρας» και αντί να μοιράζει ποιμαντορικές παρλαπίπες, γιατί δεν κάνει κάτι απλό: Αφού του αρέσει να πουλάει θαύματα, καθισμένος στον μητροπολιτικό θρόνο του, γιατί δεν το κάνει πιο πειστικά: Ας πάρει το κουταλάκι του, αυτός και μερικοί άλλοι του ιερατείου, και ας πάνε στις μονάδες που νοσηλεύονται ασθενείς. Ας πάνε εκεί να κοινωνήσουν τους αρρώστους. Και μετά, αφού η Θεία Κοινωνία δεν κολλάει, ας αρχίσουν – σε δημόσια θέα – να κοινωνούν και οι ίδιοι. Με το ίδιο κουταλάκι. Με το κουταλάκι και με την ίδια Θεία Κοινωνία που πριν από λίγο κοινώνησαν τους συνανθρώπους μας. Αυτούς που παλεύουν και βασανίζονται και που πάνω στην αρρώστια τους κάποιοι βλασφημούν. Άντε, λοιπόν, πηγαίνετε… 

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2020

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ: «Η ΑΦΑΝΤΗ ΠΟΡΤΑ»

 

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ: «Η ΑΦΑΝΤΗ ΠΟΡΤΑ»

[το διήγημα δεν περιλαμβάνεται στα Άπαντα του συγγραφέα. Δημοσιεύτηκε δε εννιά χρόνια μετά το θάνατό του στο περιοδικό «ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ 1960». Το είχε δώσει ο ΜΑΡΙΝΟΣ ΣΙΓΟΥΡΟΣ, πιθανόν από το αρχείο του].
.
«- Μάντσια που θ’ αφήση μεμόρια! φώναξε κατενθουσιασμένος ο Κέκος ο Λαγάτορας (και στη γλώσσα του μάντσια έλεγε τη φάρσα).
– Μωρέ μπράβο, Μίμη! φώναξε με τον ίδιο ενθουσιασμό κι ο Μπάμπης ο Μπαρζός, καλά τη σοφίστηκες!
Ο Μίμης ο Δαργόνας καμάρωνε.
– Μα για συλλογισθήτε, είπε. Να γυρίση τη νύχτα στο σπίτι του και να μην εύρη πόρτα για να μπη! Αφαντη η πόρτα του σπιτιού του! Νάξερα πώς θα του φανή και τι θα κάμη στο μεθύσι του;
Αλήθεια, ήταν η καλύτερη φάρσα απ’ όσες είχε σοφιστή ως τότε η μουρλοπαρέα εκείνη – οι τρεις Ζακυνθινοί φίλοι, τα ζιζάνια, οι “ξεκληρίες”, που δεν ζούσαν παρά για να κάνουν φάρσες, μάντσιες, και προπάντων του Γερολυμάκη του Μπαλωμένου, που ήταν το συχνότερο θύμα τους.
Να το σπίτι του, εκεί – αντίκρυ στο μαγαζί του Κόπιτου – ένα οπλοπωλείο που η μουρλοπαρέα το είχε κάνει λημέρι της, γιατί κι ο Κόπιτος ψοφούσε για τέτοια.
– Ήταν ένα σπίτι μικρό, ανάμεσα σε δυο μεγαλύτερα, με δυο μόνο παράθυρα στη φάτσα, και με μια πόρτα στενή και χαμηλή. Τι εύκολα που θα χτιζόταν! Θάφταναν λίγα τούβλα και λίγος πηλός. Κι ο δρόμος όχι τόσο περαστικός, κι η γειτονιά ήσυχη, νοικοκυρίστικη, που το βράδυ μαζευόταν από τις δέκα. Μόνο ο Γερολυμάκης ο Μπαλωμένος ήταν ξενύχτης. Κουτσόπινε και φλυαρούσε σε μια ταβέρνα του Άμμου ως τα μεσάνυχτα, ως τη μία. Κι ήταν νύχτα βαθειά για τη γειτονιά του, όταν, λιγώτερο ή περισσότερο μεθυσμένος, ξεκινούσε για το σπίτι του. Άνοιγε με κλειδί, χωρίς να ξυπνήση την κυρά – Κεβή, την αδερφή του. (Ηταν χήρα, κι άλλον απ’ αυτήν δεν είχε στο σπίτι ο Γερολυμάκης, το γεροντοπαλλήκαρο). Κι έπεφτε να κοιμηθή, καμμιά φορά μισογδυμένος.
Ολ’ αυτά η μουρλοπαρέα τα ήξερε. Και πήρε τα μέτρα της καλά για να πετύχη η μάντσια που θάφινε μεμόρια. Εκεί κοντά χτιζόταν ένα σπίτι. Είπαν το σχέδιό τους στον εργολάβο, που γέλασε πολύ, και τον παρακάλεσαν να τους δανείση, με το αζημίωτο, τα τούβλα, τον πηλό και τον ασβέστη που χρειάζουνταν, καθώς κι ένα χτίστη. Συμφωνήθηκαν και προετοιμάσθηκαν τα πάντα. Και το φθινοπωριάτικο εκείνο βράδυ – έκανε και λίγο κρύο, που θ’ ανάγκαζε τη γειτονιά να μαζευτή νωρίτερα – οι τρεις φίλοι, κρυμμένοι στο μαγαζί του Κόπιτου, παραμόνευαν από τη μισόκλειστη παρεθύρα.
Και να, κατά τις εννιά, ο κυρ-Γερολυμάκης, αφού δείπνησε με την αδερφή του, – μπρόκολα και μαρίδες – ξεκίνησε για την ταβέρνα.
– Να μην αργήσης! του φώναξε από το κεφαλόσκαλο η κυρά – Κεβή.
– Έγνοια σου, της αποκρίθηκε ανοίγοντας την πόρτα ο κυρ-Γερολυμάκης. Απόψε θα γυρίσω νωρίς.
Ο σύντομος αυτός διάλογος ακουγόταν κάθε βράδυ, αλλά κάθε βράδυ ο κυρ-Γερολυμάκης εγύριζε αργά. Ηταν ένας ανθρωπάκος με κωμικό μούτρο – μεγάλη κόκκινη μύτη, γκρίζα μπαρμπετόνια, μικρά γυαλιστερά μάτια και μια μαύρη κρεατοελιά στο μάγουλο – και φορούσε μπλε πλατύ παντελόνι, μαύρη γιακετόνα και, ριχμένον απλώς στους ώμους του, ένα γκρίζο γαμπά (μανδύα) μακρύ ως τα πόδια του. Τα πυκνά και μαύρα ακόμα μαλλιά του τα μισοσκέπαζε ένα μαύρο βελουδένιο σκανταλέτο (σκωτσέζικος σκούφος συνηθισμένος εκείνο τον καιρό στη Ζάκυνθο) και κρατούσε, κρεμασμένη στο μπράτσο του, μια μαγκουρίτσα από ξύλο ελιάς. Όταν πήγαινε στην ταβέρνα, περπατούσε γοργά σαν να τον κυνηγούσαν, απεναντίας όταν γύριζε, μόλις έσερνε τα πόδια του…
– Ε, και νάξερες τι σε περιμένει απόψε! είπαν καθώς τον είδαν οι μαντσιαδόροι.
Και μόλις εκείνος έστριψε το καντούνι για να βγη στον Αμμο, πετάχτηκαν. Μαζί τους κι ο Κόπιτος.
Πήγαν στο γιαπί να βρουν το χτίστη που τους περίμενε. Άρχισαν αμέσως να κουβαλούν τα υλικά απέξω απ’ το σπίτι του Γερολυμάκη. Οι λιγοστοί διαβάτες δεν παραξενεύονταν βέβαια, ούτε ρωτούσαν. Ωστόσο εκείνοι περίμεναν ακόμα να γίνη ησυχία. Και τότε έβαλαν χέρι στην κλειστή πόρτα.
Το κατώφλι της, που δεν εξείχε καθόλου στο δρόμο, είχε ακριβώς το πλάτος ενός τούβλου. Και το μάκρος του ήταν ακριβώς πέντε τούβλα στη γραμμή. Ούτε τόσο – δα δεν έμεινε άδειο. Άρχισαν να τοποθετούν τα τούβλα και ν’ απλώνουν πάνω τους τον πηλό με το μυστρί, όσο πιο γρήγορα κι αθόρυβα μπορούσαν. Σ’ ένα τραπέζι, που το έβγαλαν από το μαγαζί, ανέβηκε ο χτίστης για να τοποθετήση και τα τελευταία τούβλα ως το ανώφλι. ΄Ολ’ η δυσκολία ήταν να στρωθή μπροστά ο πηλός για να γίνη ένα με τον τοίχο. Αλλά το μυστρί δούλεψε καλά. Έπειτα άρχισε να δουλεύη η βούρτσα. Στον ασβέστη έριξαν και χώμα, ακόμα και λιγάκι φούμο, για να γίνη μαυρειδερός όπως ήταν κι ο άλλος τοίχος της φάτσας, παλιός και λερωμένος. Κι η εργασία σε μια ώρα τελείωσε, χωρίς να πάρη είδησι κανένας από την κοιμισμένη γειτονιά. Μόνο κάποιος από γειτονιά άλλη, περνώντας, στάθηκε λίγο να ιδή τι έκαναν οι “χτίστες” τέτοια ώρα, και παραξενεύτηκε:
– Γιατί, γυιέ μου, χτίζετε την πόρτα; ρώτησε.
– Γιατί δεν είναι καλά εδώ, του αποκρίθηκε ο Μίμης, θ’ ανοίξουμε πάρα πέρα άλλη.
Το πίστεψε ο κουτός – Ζακυνθινός κι απομακρύνθηκε ικανοποιημένος. Γέλια που έκαμαν πίσω του οι μαντσιαδόροι!
– Προκαταβολή από κείνα που θα κάμουμε ύστερα, είπε ο Κέκος.
Κι έμπασαν το τραπέζι, ο χτίστης κουβάλησε στο γιαπί τα υλικά που περίσσεψαν και τα σύνεργα – πάστρα ο δρόμος – κι εκείνοι κρύφτηκαν πάλι στο μαγαζί, να παρακολουθήσουν πρώτα το στέγνωμα του φρέσκου τοίχου.
Δεν άργησε με το ξερό βορειαδάκι που φυσούσε.
– Περίφημα! φώναξε ο Μίμης. Καθόλου δεν ξεχωρίζει, αλήθεια. Μωρέ, κι άπιοτος να γύριζε ο Γερολυμάκης, θάταν αδύνατο να καταλάβη πώς τούχτισαν την πόρτα!
Και κάθησαν πίσω από τη μισόκλειστη παρεθύρα, να περιμένουν το θύμα τους.
***
Ολη αυτή την ώρα, στην ταβέρνα του Άμμου, ο κυρ-Γερολυμάκης ο Μπαλωμένος κουτσόπινε και κουβέντιαζε με δυο – τρεις μπεκρήδες και ξενύχτηδες σαν κι αυτόν. Ούτε υποψία ούτε προαίσθημα είχε, κι ήταν φαιδρός όπως πάντα. Άξαφνα σηκώθηκε και κουκουλώθηκε με το γαμπά του.
– Ώρα είνε, είπε, να πάω. Η αδερφή μου, μου είπε να μην αργήσω απόψε πολύ.
Αυτό ήταν στερεότυπο. Το έλεγε κάθε βράδυ ό,τι ώρα κι αν θυμώταν να σηκωθή για να γυρίση στο σπίτι του. Εκείνο το βράδυ ήταν δώδεκα περασμένες. Όταν βγήκε στο δρόμο, ξεκουκουλώθηκε λίγο γιατί ο καιρός είχε γλυκάνει. Και με αργό μα σταθερό βήμα – δεν είχε παραπιή – έστριψε το πρώτο καντούνι που απάντησε, κι από κει μπήκε στο καντούνι του σπιτιού του.
Έβαλε το χέρι στην τσέπη του, κι έπιασε το κλειδί του, προχωρώντας μηχανικά ως να ιδή την πόρτα του και να την ανοίξη. Αλλά πόρτα δεν έβλεπε και προχωρούσε. Χωρίς να το καταλάβη, προσπέρασε το σπίτι του και μηχανικά πάντα, εξακολουθούσε να προχωρή. Κάποτε ανανοήθηκε: το καντούνι κόντευε να τελειώση και την πόρτα δεν την είχε ιδεί ακόμα. Στάθηκε, γύρισε και κοίταξε. Μπα! να εκεί – πέρα το σπιτάκι του ανάμεσα στα δυο μεγάλα. Του φάνηκε αστείο και χαμογέλασε: “τόσο μεθυσμένος είμαι!..” Και ξεκίνησε προς τα πίσω, περπατώντας λίγο πιο γρήγορα, κι όχι πια μηχανικά, μα προσέχοντας μη φτάση πάλι στο σπίτι του και το ξεπεράση…
Πλησίασε. Να η πόρτα του Μένεγου, να η πόρτα του Ναύλερη. Η άλλη ήταν η δική του. Αλλά… πούναι την; Πόρτα τίποτα! Κοίταξε ψηλά μην έκανε πάλι κανένα λάθος. Όχι, ήταν ακριβώς απέξω από το σπίτι του. Να τα δύο του παράθυρα με τα κλειστά μπαντζούρια… Κάτω απ’ το πρώτο έπρεπε να ήταν η πόρτα. Μα ο Γερολυμάκης δεν έβλεπε παρά τοίχο. Πώς αυτό; “Μα τόσο μεθυσμένος είμαι;” συλλογίσθηκε. Και στη μεγάλη του αμηχανία, δεν βρήκε άλλη λύσι, παρά να χτυπήση την πόρτα του Ναύλερη. Μην ήταν δική του, και στο μεθύσι του του φαινόταν ως ήταν η διπλανή;
– Ντουκ! ντουκ! ντουκ! αντήχησε στη σιγαλιά ο μπατταδούρος.
Πέρασε κάμποση ώρα ως ν’ ανοίξη από πάνω ένα παράθυρο. Μια γυναίκα ρώτησε:
– Ποίος είναι;
– Εγώ! άνοιξέ μου, Κεβή.
– Μπα! ο κυρ-Γερολυμάκης! έκαμε από μέσα της η γυναίκα.
Και δυνατώτερα:
– Εκαμες λάθος, κυρ-Γερολυμάκη μου! Η άλλη πόρτα, να σε χαρώ…
– Ω! ω! σκουζάτε!..
– Τίποτσι!
Το παράθυρο έκλεισε κ’ η γυναίκα συλλογίστηκε: “Ο κακόμοιρος, σκνίπα είνε πάλι στο μεθύσι…”.
Ο Γερολυμάκης απόμεινε αποσβολωμένος. Πρώτη φορά του τύχαινε να είναι τόσο μεθυσμένος και να μην το καταλαβαίνη. Μάγια του είχαν κάνει;..
Στάθηκε κάμποση ώρα, σαν να περίμενε ή να λυθούν τα μάγια ή να του περάση το πολύ μεθύσι, και να μπορέση να ιδή την άφαντη πόρτα του… Μια στιγμή του ήρθε να χτυπήση και την άλλη, από τ’ άλλο μέρος του σπιτιού του. Μ’ αυτή ήταν μια πελώρια πόρτα, καταμεσίς του μεγάλου γειτονικού σπιτιού, που δεν μπορούσε ποτέ – το έβλεπε καλά – να είνε δική του. Θα πάθαινε τα ίδια. Κι εξακολούθησε να περιμένη. Αλλά κάποτε έχασε την υπομονή. Και με μια καινούργια έμπνεσι, άρχισε να φωνάζη μ’ όλη του τη δύναμι:
– Κεβή!.. Κεβή!.. Κεβή!..
Απ’ τις φωνές αντήχησε όλ’ η γειτονιά. Τις άκουσε, φαίνεται, κ’ η Κεβή, που δεν κοιμώταν ποτέ βαρειά. Και σε λίγο το παράθυρο, πάνω απ’ την άφαντη πόρτα, άνοιξε:
– Καλά συ φωνάζεις, Γερολυμάκη;
– Ναι, αδερφή… Κάμε μου τη χάρι, κατέβα μια στιγμή να μ’ ανοίξης.
– Μα δεν έχεις κλειδί, χριστιανέ μου;
– Τόχασα, καϋμένη… Θα μούπεσε από την τσέπη.
Ο Γερολυμάκης καταχάρηκε. “Να μην το σκεφτώ από την αρχή, συλλογιζόταν. Ετούτη – δω, που δεν είνε μεθυσμένη, θα βρη από μέσα την πόρτα και θα μ’ ανοίξη…”. Και περίμενε να ιδή το θαύμα… γιατί θαύμα βέβαια θάταν να χαθή τώρα ο τοίχος κάτω απ’ το παράθυρο, και να φανή στη θέσι του μια πόρτα ανοιχτή!
Και να, ακούει τα βήματα της Κεβής που κατεβαίνει τη σκάλα… Ακούει αμυδρά και το κλειδί – το δικό της κλειδί – που ξεκλειδώνει από μέσα την πόρτα…
Μα έπειτα τίποτα, ησυχία. Ούτε τοίχος να χάνεται, ούτε πόρτα να φαίνεται.
Ο Γερολυμάκης ανυπομονεί.
– Ε! ξεφωνίζει. Τι κάνεις; Γιατί δεν ανοίγεις;
– Δεν μπορώ! Ακούγεται από μέσα η φωνή της Κεβής. Το πορτόφυλλο είναι σφηνωμένο!
– Σφηνωμένο; βάλε δύναμι, καϋμένη, τράβα το!
– Αυτό κάνω…
Λίγες στιγμές αγωνίας. Κι έπειτα… φωνές, ξεφωνητά της Κεβής από μέσα:
– Ω συμφορά! Ω, μεγάλη συμφορά!.. μας χτίσανε την πόρτα!..
– Τι; φωνάζει κι ο Γερολυμάκης. Μας χτίσανε την πόρτα; Δεν είσαι καλά!
– Ναι, σου λέω! Άνοιξα το πορτόφυλλο, μα δε βλέπω παρά τούβουλα και λάσπη!
Κι άξαφνα, στο σκοτισμένο μυαλό του Γερολυμάκη έγινε φως. Ω, δεν ήταν καθόλου μεθυσμένος! Οσο έλειπε στην ταβέρνα, εκείνες οι “ξεκληρίες” που τον εσταύρωναν πάντα, του χτίσανε την πόρτα! Να ο τοίχος φρεσκοχρισμένος, υγρός, τον έβλεπε τώρα καλά… Κι η Κεβή από μέσα του φώναζε:
– Στάσου να γκρεμίσω τα τούβουλα! Τραβήξου από μπροστά μην πέσουν απάνου σου και σε βαρέσουν… Το νου σου!.. θα σπρώξω!..
Η Κεβή ήταν χεροδύναμη γυναίκα. Ακούμπησε τις παλάμες της στο φράγμα της πόρτας, έσπρωξε δυνατά, και τα τούβλα, που δεν είχαν κολλήσει ακόμα, σωριάσθηκαν, μισά μέσα και μισά στο δρόμο. Αλλά μόλις έπαψε ο πάταγος του γκρεμίσματος, ακούστηκαν απ’ αντίκρυ γέλια, μα κάτι γέλια, λες και γελούσαν διαόλοι!..
Εκπληκτος, ο Γερολυμάκης γύρισε προς αυτά: Έβγαιναν απ’ το μαγαζί του Κόπιτου, το λημέρι των σταυρωτήδων του. Έτρεξε με θυμό στη μισόκλειστη παρεθύρα, και κραδαίνοντας τη μαγκουρίτσα του άρχισε να βρίζη:
– Μωρές, ξεκληρίες, ινφάμηδες, μασκαράδες, εκεί – μέσα ήσαστε κρυμμένοι; Την πόρτα, μωρές, σοφιστήκατε να μου χτίσετε, για να γελάσετε; Μπα, που να μην σας εύρη ο χρόνος!.. Ου, να χαθήτε, τέρατα της φύσεως και της κοινωνίας!
– Άσε τους τώρα! δεν τους ξέρεις; Έλα μέσα! φώναζε κι η Κεβή από την πόρτα, φοβούμενη μη γίνη άσχημος καυγάς.
Μα τα γέλια διπλασιάσθηκαν.
Κάποιος έσπρωξε και το φύλλο της παρεθύρας. Και μέσα στο μαγαζί, στο φως της λάμπας, ο Γερολυμάκης είδε το Λαγάτορα, το Μπαρζό, το Δαργόνα και τον Κόπιτο να κυλιούνται. Ποτέ στη ζωή τους, με τις τόσες τους φάρσες, δεν θα έκαμαν τόσα γέλια.
Και, παράξενο πράγμα, η μεγάλη αυτή ευθυμία επηρέασε και τον Γερολυμάκη τον ίδιο. Ο θυμός του έπεσε, οι βρισιές του σταμάτησαν. Κι αλλάζοντας τόνο – μόνο που δεν γελούσε – τους φώναξε:
– Ας είνε, χαλάλι σας! Ετούτο τουλάχιστον ήταν έξυπνο».

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ(1867-1951),«ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ 1960 - Ετήσια λογοτεχνική – καλλιτεχνική – ιστορική – λαογραφική έκδοση», Τεύχος 1,
ΕΚΔΟΣΗ: «Συνεργασία Επτανήσιων Λογοτεχνών Καλλιτεχνών και Επιστημόνων»
Το διήγημα έδωσε για δημοσίευση στο πρώτο τεύχος της ετήσιας λογοτεχνικής – καλλιτεχνικής – ιστορικής – λαογραφικής «Επτανησιακής Πρωτοχρονιάς 1960», ο Μαρίνος Σιγούρος.
[ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:
- Το εξώφυλλο της έκδοσης.
- Σκίτσο-προσωπογραφία του Γρ. Ξενόπουλου, το οποίο εικονογραφούσε την πρώτη σελίδα του διηγήματός του στην «Επτανησιακή Πρωτοχρονιά 1960».]



Οι "φιλάνθρωποι"...



Ο μεν πρωθυπουργός Μητσοτάκης εδοξάσθη από τις κάμερες της "λίστας Πέτσα" να μοιράζει γεύματα και δώρα σε άπορους στο Κερατσίνι. Η δε Πρόεδρος της Δημοκρατίας κυρία Σακελλαροπούλου να συμμετέχει σε διανομή συσσιτίων στο Μεταξουργείο. Λαμπρά. Θαυμάσια. Και φυσικά μέσα στο χριστουγεννιάτικο πνεύμα...

Ομως κι αφού το κράτος μας, όπως προκύπτει από την κίνηση του ανώτατου πολιτειακού θεσμού, αλλά και η κυβέρνηση, όπως προκύπτει από τον επικεφαλής της, είναι τόσο "φιλάνθρωπο",
αντί να εξουθενώνει τους ταγούς του στέλνοντάς τους να μοιράζουν συσσίτια σε άπορους, γιατί δεν κάνει κάτι άλλο;
Γιατί, για παράδειγμα, δεν καταργεί τους άπορους, σταματώντας να εφαρμόζει, να νομοθετεί και να επικυρώνει πολιτικές αποφάσεις που κάνουν τους ανθρώπους άπορους;
Για παράδειγμα, αντί να μοιράζει συσσίτια στους φτωχούς, γιατί δεν σταματά να κάνει τους ανθρώπους φτωχούς, είτε με αποφάσεις κυβερνητικές, όπως αυτές που κόβουν συντάξεις, είτε με αποφάσεις του ΣΤΕ, όπως την περίοδο που ήταν πρόεδρός του η κυρία Σακελλαροπούλου, που επικύρωναν τις κυβερνητικές αποφάσεις φτωχοποίησης των ανθρώπων;
Πως λέγεται, λοιπόν, όταν το κράτος - που με τις πολιτικές του δημιουργεί άπορους και φτωχούς - στέλνει τους ταγούς του να μοιράσουν (παρέα με τις κάμερες της "λίστας Πέτσα") συσσίτια και "ανυπόκριτη φροντίδα" στους φτωχούς και άπορους, που εκείνο δημιούργησε; "Συνέχεια (και συνέπεια) του κράτους"...
Α, ναι: Ο Χέλντερ Καμάρα, ο Βραζιλιάνος αρχιεπίσκοπος που κόντρα στο Βατικανό, στη χούντα, στον νεοφιλελευθερισμό και στις πολυεθνικές, στεκόταν στο πλευρό των φτωχών και στους αγώνες του λαού του ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση, το έλεγε ετσι:
«Όταν δίνω τροφή στους φτωχούς, με λένε Άγιο. Όταν, όμως, ρωτάω γιατί είναι φτωχοί, με λένε κομμουνιστή»...