"ΣΩΠΑΤΕ ΚΥΡΓΙΟΙ ΤΟ ΛΟΙΠΌ ΤΗΝ ΟΜΙΛΊΑ ΝΑ ΠΟΎΜΕ"

 ΚΆΠΟΤΕ ΣΤΗ ΖΆΚΥΝΘΟ.

"ΣΩΠΑΤΕ ΚΥΡΓΙΟΙ ΤΟ ΛΟΙΠΌ

ΤΗΝ ΟΜΙΛΊΑ ΝΑ ΠΟΎΜΕ. "

"Ομιλία ",είδος λαϊκού θεατρικού έργου που ανθεί στη Ζάκυνθο .
Ο λαϊκός δημιουργός, ανώνυμος τις περισσότερες φορές, συνθέτει έμμετρο θεατρικό έργο, στο Ζακυνθινό γλωσσικό ιδίωμα.
Το περιεχόμενο των έργων ποικίλο.
Κυρίως διακωμωδεί καταστάσεις της τοπικής κοινωνίας, σατιρίζει
συμπεριφορές και πρόσωπα, όμως κάποιες φορές αντλεί τη
θεματογραφία του από τα ιπποτικά μυθιστορήματα και το κρητικό θέατρο .
Άλλωστε είναι γνωστή η στενή σχέση της Ζακύνθου με την Μεγαλονησο,
ήδη από τα τέλη του 15ου αιώνα.
Σ αυτό το ιδιαίτερο θεατρικό είδος, παίζουν μόνο άντρες, οι οποίοι
υποδύονται και τους γυναικείους ρόλους, μεταμφιεσμένοι.
Πολλοί ασχολήθηκαν με την προέλευση της Ζακυνθινής ομιλίας.
Άλλοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται
από τα θρησκευτικά δράματα του Μεσαίωνα , ενώ μερικοί ανάγουν την καταγωγή της στα διονυσιακό δρώμενα της Αρχαίας Ελλάδας .
Υποστηρίζουν μάλιστα ότι οι τελετές προς τιμή του Διονύσου, που πραγματοποιούνταν κατά την διάρκεια των Μεγάλων και Μικρών Διονύσιων,
πέρασαν στη Δύση και αυτή τα προσέφερε ως αντίδωρο, με την μορφή
των θρησκευτικών δραμάτων από τα οποία επηρεάστηκαν και οι Ζακυνθινες
ομιλίες.
Αυτές λοιπόν οι "ομιλίες" παίζονται κυρίως την περίοδο του Καρναβαλιού,
όμως προετοιμάζονται σχεδόν όλο το χρόνο.
Έπρεπε να βρεθεί το έργο, ή να γραφεί νέο .
Κάποιος έμπειρος, αυτοδίδακτος, αναλάμβανε τη διανομή των ρόλων,
τη διδασκαλία, τα κουστούμια κλπ.
Τα παλιά καφενεία μετατρέπονταν, σε θεατρικά εργαστήρια.
Άνθρωποι του μεροκάματου, του μόχθου, άφηναν κατά μέρος τις στεναχώριες και
τα προβλήματα και έδιναν σάρκα και οστά σε βασιλιάδες και ιππότες, σε αρχοντοπουλες και κυράδες, σε σέμπρους και αφεντάδες.

Μα η ψυχή της Ζακυνθινής ομιλίας πάντοτε ήταν και είναι ο κωμικός ήρωας.
Εκείνος που αναλάμβανε το δυσκολότερο ρόλο. Να διακωμωδήσει καταστάσεις,
να σατιρίσει πρόσωπα, να δώσει και να φέρει γέλιο.
Κουρελής, ο αριστοφανικός αυτός τύπος, πάντα ετυμόλογος, άνοιγε συχνά διάλογο
με το πλήθος, που συμμετείχε κραυγάζοντας, άλλοτε επευφημώντας και άλλοτε δείχνοντας τη δυσαρέσκειά του .

Από την εποχή του Μοντζελέζε, το 1646, και τους μετέπειτα Γουζέλη, Μάτεση,
Νεούση , μέχρι τον Ζούγρα και τον Ριχάρδο τον Καραμαλίκη, στα έργα τους,
πάντα ο κωμικός έκλεβε την παράσταση.

Ο γέρο-διάβολος, "Στα έργα του Σατανά " του Ρίκου Καραμαλίκη αποδόθηκε
τόσο εντυπωσιακά απο τον Αγγελή τον Τσαγκαρόπουλο, τον επονομαζόμενο Κονίδη, που εμείς τα παιδιά τον....φοβόμαστε για αρκετά χρόνια.

Ποιός στα αλήθεια μπορεί να ξεχάσει , ένα άλλο μεγάλο λαϊκό κωμικό,
τον Τάση το Ρίτσο-Καψάσκη, (και αυτός από τον Πισινόντα, όπως και οι προηγούμενοι),που έκανε τον Ντάριο Φο να παραμιλάει, όταν την δεκαετία του 70, πραγματοποιείτο στη Ζάκυνθο η Συνάντηση Μεσαιωνικού και Λαϊκού Θεάτρου.
Ο Τάσης ο Ρίτσος υποδυόταν αριστοτεχνικά τον ταλαίπωρο, αδικημένο
και κακότυχο ανθρωπάκο.
Δεν ήταν μόνο ο λόγος του αλλά κυρίως οι κινήσεις του σώματος και οι μοναδικές εκφράσεις του προσώπου του.
Ρακένδυτος, πηγαινοερχόταν στη σκηνή διηγούμενος τα παθήματα του.
Χρεωμένος στους αφεντάδες και στους
τοκογλύφους βλέπει να χάνει τη λιγοστή περουσία του.
Όλοι τον πιέζουν να παντρευτεί την πλούσια αλλά κακάσχημη νύφη.
Προξενητάδες ,ο παπάς και οι επίτροποι της εκκλησίας.
Στην απελπισία του δέχεται.
Έβγαινε λοιπόν στη σκηνή και απευθυνόμενος στον κόσμο έλεγε:

"Οι επιτρόποι τόπανε

ο Στράτης, ο Θανάσης,

ο Πέτρος, ο Θεμιστοκλής,

ο Παύλος κι ο Αναστα'σης.

Γι αυτό κι εγώ αποφασισα

να κάμω την παντρεία,

για να γλυτώσω το ληνό

και την περιουσία."

Και περίλυπος έφευγε από την σκηνή, ακολουθούμενος από την κουτσή,

κουφή και άσχημη νύφη.

Μα πριν χαθεί από τα μάτια του θεατή, έκανε μια απότομη χορευτική στροφή

και στρέφοντας το χέρι του προς τον αφέντη-τοκογλύφο συμπλήρωνε:

"- 'Ορσε , σγομπέ και αλλοίθωρε,

που γράφεις το χαρτί σου,

θα ρθει η βολά ,που θα το φας

το ξύλο στο πετσί σου.!!!"

Για να εισπράξει βέβαια το δυνατό χειροκρότημα του κόσμου, που ένοιωθε

ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει η δικαίωση και για τα δικά του δεινά.

Μα από το άγρυπνο μάτι του λαϊκού δημιουργού δεν ξέφευγαν

και οι δυσάρεστες ή ευχάριστες καταστάσεις που απασχολούσαν

την μικρή τοπική κοινωνία.

Δίνονταν δε με ιδιαίτερο τρόπο, σατιρίζοντας, χωρίς όμως να προσβάλλουν.

Και πάλι στο δύσκολο ρόλο ο κωμικός.

Για...μνημειώδεις καυγάδες...

"Μπα-μπουμ, στο Ξεροκακάστελλο

η Εβραϊκή Πρεσβεία.

Και από το ξύλο το πολύ

στου Ρέκουλα το σπίτι,

στου Μουτζουκλή το μαγαζί

ετρέμανε οι τοίχοι. "

Σάτιρα λοιπόν απο τις ομιλίες, αλλά από τη...σάτιρα δεν γλύτωνε ούτε η ίδια η "ομιλία "και οι πρωταγωνιστές της.

Ακολουθούσε μια έμμετρη κριτική, στα καφενεία και στα σπίτια, στο πνεύμα του γέλιου και του πειράγματος.

"-Η Κυρία των Τιμών

μας τα είπε με θυμό.

Και η νύφη ήταν καλή,

τριαντάφυλλο στο στόμα

και κυπαρισσένιο σώμα.

Ο αμίλητος στρατιώτης

έλαχε του Παναγιώτη.

Το σπαθί του στον αέρα

σκιάζει ου'λους πέρα ώς πέρα. "

Στο γειτονικό Μουζάκι άφησε εποχή

ένας μεγαλος κωμικός, ο Μίμης ο Ντακουράς.

Ο Μίμης ήταν ένας απλός βιοπαλαιστής.

Κάθε μέρα έπαιρνε παραμάσχαλα ένα μεγάλο μπόγο, βαντάκα, στο Ζακυνθινό

ιδίωμα, με ρούχα, είδη προικός, και περνούσε από τις γειτονιές,

πουλώντας την πραμάτεια του.

Μα σαν φτάνανε τα καρναβάλια, δεν ξέχναγε να ειδοποιήσει τις νοικοκυρές.

-Κουμπάρα μην ξεχάσετε να ρθετε

στην "ομιλία "μου.

Γιατί ο Ντακουράς έγραφε και έπαιζε τις ομιλίες του, στον κωμικό ρόλο πάντα.

Πράγματι έφθανε η Κυριακή τηςΑποκριάς και όλοι προετοιμαζονταν για την "ομιλία".

Ανάμεσα τους κι εγώ.

Ηταν η πρώτη φορά, εκείνη τη χρονιά, που θα την παρακολουθούσα.

Από το πρωί όλα είχαν πάρει μια γιορταστική νότα .

Κατά τις δέκα έκαμε την εμφάνιση του στους δρόμους ο Βασιλιάς της ομιλίας με την συνοδεία του.

Μπροστά πήγαινε ο ντελάλης , ενώ εκείνος ακολουθούσε,

πάνω στο άσπρο του άλογο, περιστοιχισμένος από τους ιππότες του.

Και ο ντελάλης διαλαλούσε:

"- Ακούσατε.,ακούσατε

στην "ομιλία " να ρθείτε,

εις το Μουζάκι, το χωριό,

να ευχαριστηθείτε ".

Το απόγευμα, το πλάτωμα του Αγίου Νικολάου ήταν κατάμεστο.

Ένα πολύχρωμο πλήθος από όλη τη Ζάκυνθο.

Η μητέρα με την πιεν ντε πουλ καμπαρντίνα της και την ασορτί ομπρέλα,

μην καλού-κακού βρέξει, πάσχιζε να με βάλει σε θέση, που να μπορώ να βλέπω προς το υπερυψωμένο πάλκο.

Πράγματι στη Ζάκυνθο επεκράτησε , στα νεώτερα χρόνια, οι ομιλίες

να παίζονται σε πάλκα , στολισμένα με μυρτιές και λουλούδια εποχής.

Η αυλαία (και αυτό νεωτερικό στοιχείο), άνοιξε και ξεπρόβαλε ο Ντακουράς,

σέρνοντας μια παρόμοια "βαντάκα", με εκείνη της δουλειάς του.

Τον ακολουθούσε μια μεγαλόσωμη γυναίκα και εκείνος απευθυνόμενος

στην Κυρά του, που καθόταν στη μέση του μεγάλου σαλονιού έλεγε;

" -Τα συχαρήκια μου Κυρά,

η αδερφή σου ενταύθα,

βαστάει και στα χέρια της,

Νααα μία βαντα'κα.."

Κάνοντας μια ανάλογη χειρονομία.

Γέλια, φωνές, "ούρα "..

Έτσι κύλαγε το έργο, όταν σε μια στιγμή, που βρισκόταν στη σκηνή, γύρισε προς τον κόσμο λέγοντάς:

"-Τρέξετε, τρέξτε χωριανοί,

μια γίδα κρεμασμένη,

την βλέπω να φουρκίζεται,

σώστε τη, την καημένη. "

Ξανά γέλια .!!!

Όλοι πίστευαν ότι πρόκειται για κάποια ατάκα του έργου.

Μα ο καημένος ο Μίμης, που από το υπερυψωμένο πάλκο

έβλεπε το ζωντανό να κινδυνεύει να πνιγεί στο γειτονικό χωράφι ,

χωρίς να χάσει τη ρίμα του, ξανάπε ,κουνώντας απεγνωσμένα τα χέρια του:

"- Αλήθεια λέω χωριανοί

τη χάνουμε τη γίδα,

τρέξτε να την προκάμετε,

φουρκίζεται ,την είδα. "

Τελικά κάποιοι έστρεψαν το βλέμμα τους στην κατεύθυνση, που έδειχνε ο Μίμης,

έτρεξαν και έσωσαν το ζωντανό.

Κι όλα κύλησαν ομαλά, ανάμεσα στα γέλια, τα πειράγματα

και σε μια φύση βουκολική, αντάξια της πανάρχαιας παράδοσης μας.

Δεν σας κρύβω δε, ότι κάθε φορά που δίδασκα τη γέννηση του αρχαίου

δράματος, συνειρμικά γύριζα πάντα σ αυτό το επεισόδιο της πρώιμης

παιδικής μου ηλικίας.

Και ο συχωρεμένος ο Ντακουράς, έπαιρνε το ρόλο του πρώτου

ηθοποιού, που εξ αμάξης, τά ψαλλε σ όλους και για όλα και απαντούσε

στον καθένα.

Κάπως έτσι γεννήθηκε το δράμα και το θέατρο.

Γιατί αυτό είναι το θέατρο.!!

Ενα λαϊκό δημιούργημα ,που σε μια κορυφαία στιγμή, έμελλε να αλλάξει τη σκέψη της ανθρωπότητας.

Μια αόρατη λοιπόν κλωστή ενώνει εκείνον τον πρώτο λαϊκό ηθοποιό

με τον Τάση, τον Μίμη και τόσους άλλους, στις "ομιλίες " μας.

Ένα αόρατο νήμα, το νήμα της Φυλής μας.!!!!

Η ανάρτηση αυτή αφιερώνεται σ όλους τους ανώνυμους λαϊκούς δημιουργούς των ομιλιών και στους ηθοποιούς, που διαχρονικά τις ερμήνευσαν.

Επιπλέον στον πατέρα μου, Φώτη Λουντζη, που απομνημόνευε

πολλές ομιλίες και τις διατήρησε στην μνήμη μας.

Τα αποσπάσματα, προέρχονται από ομιλίες των χωριών Παντοκράτορα

και Μουζακιου, γραμμένες απο το τέλος του 19ου αιώνα

έως και τη δεκαετία του 70.

Το αλιεύσαμε από εδώ:

ΖΑΚΥΝΘΙΝΕΣ ΠΑΡΟΛΕΣ! 

    Cristina Lunzi  · 

****************************

Δες τη Θεατρική Ομιλία «Ο ΚΟΥΡΙΟΖΟΣ» απ' τη #Ομάδα_Λαϊκού_Θεάτρου_Λιθακιάς_Κώστας_Σκαντάλης»

που την παρουσίασε το Σάββατο 16 Μαρτίου τση 15:00 ( 3:00) στο προαύλιο του Πολιτιστικού Κέντρου Λιθακιάς. Ερασιτεχνική Λήψη απ το κανάλι μας VivaLaRevolucion

Να, η Απάντηση Φίλε μου: Σαπίλα Αυτοί; Καθαρότητα Εμείς! Απελπισία Αυτοί; Ελπίδα Εμείς»!

 

Konstantinos Mpourxas:

''Καλά'', του λέω, «δε σε πιάνει η μπόχα εσένα»; 

«Οχι», μου λέει. «Εγώ, φίλε μου, ανοίγω το παράθυρο. Μόλις δω τα σκούρα ανοίγω το παράθυρο.

 Διαβάζω ένα ποίημα , βλέπω μια καλή ταινία, πάω στο θέατρο, σε μια διαδήλωση. Δε με κλείνουν εμένα στο βόθρο τους! 

Εγώ ζω στην άλλη Ελλάδα. Στην Ελλάδα της ομορφιάς, του χαμόγελου. Στην Ελλάδα της δημιουργίας»!

Τον γνωρίζω σαράντα πέντε ολόκληρα χρόνια. Είναι πολύ καλός ζωγράφος, αλλά έχει αποφασίσει (αποφασισμένο τον γνώρισα) να «ζωγραφίζει» ταμπέλες καταστημάτων, παρά να ξεπουλάει την τέχνη του. 

«Οι πίνακες», μου είχε πει τότε που, νέοι καλλιτέχνες και οι δύο γνωριστήκαμε, «δεν ανήκουν ούτε σε εμένα που τους ζωγραφίζω, ούτε, πολύ περισσότερο, σε αυτούς που θα τους αγοράσουν. Ο καλλιτέχνης συσσωρευμένες ιστορικές και κοινωνικές εμπειρίες ζωγραφίζει. Συσσωρευμένους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες. Ανθρώπινες αγωνίες. Ελπίδες! Ονειρα! 

Ολα ετούτα δεν μπορούν να κλειστούν σε ένα σαλόνι. Και μάλιστα σε λάθος σαλόνι.

 Στο σαλόνι κάποιου κυρίου, που θέλει να βάλει όλες αυτές τις αγωνίες, όλες αυτές τις ελπίδες των ανθρώπων ταπετσαρία στους τοίχους του»!
Αυτός, με λίγα λόγια, είναι ο φίλος μου. Ενας άνθρωπος με απόλυτες ιδέες. Δεν είναι λίγες οι φορές, που τον «χρησιμοποιώ» για τονωτικό!

 Δε σας κρύβω, ετούτες τις μέρες, με έχει πιάσει κάποια απελπισία! 

Βρώμισε ο τόπος. 

Πας από εδώ, πέφτεις επάνω σε εκβιασμούς. Πας από εκεί, πέφτεις πάνω σε δολοπλοκίες. Στρίβεις στη γωνία και βλέπεις πισώπλατες μαχαιριές. Στρίβεις στην άλλη γωνία και βλέπεις άλλες ασχήμιες. 

Τόσο και τέτοιο κακό μαζεμένο...

«Δεν είναι η πρώτη φορά» με αποπαίρνει ο φίλος μου, «εσύ έγινες πιο ευαίσθητος, σε πήραν, ίσως, τα χρόνια, φυλάξου!

 Ξεχνάς τα "δικά" μας; 

Ξεχνάς την υπόθεση Μέρτεν και τους θησαυρούς των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, τα βραχώδη οικόπεδα, τον Μακρή της ΓΣΕΕ, το 1961 που ψήφισαν τα δέντρα, τα βασιλικά πραξικοπήματα, τις αγοραπωλησίες βουλευτών το 1965, το ξύλο που τρώγαμε στην Πανεπιστημίου, τη δικτατορία; 

Και τότε βρώμαγε ο τόπος!

Οπου ακούμπαγες λερωνόσουνα! 

Ομως, εμείς μυρίζαμε καθαρό αέρα! Θυμάσαι; Ομάδες αυτομόρφωσης, βιβλία, ταινίες, διαδηλώσεις, αντίσταση! 

Να, η απάντηση φίλε μου! Σαπίλα αυτοί; Καθαρότητα εμείς! Απελπισία αυτοί; Ελπίδα εμείς»!
Το ορμητήριό μας τότε ήταν τα Παναθήναια, το καλοκαιρινό σινεμά, Χαριλάου Τρικούπη και Λεωφόρος Αλεξάνδρας. 

Την ώρα που ο παλιός κόσμος, η «παλιά» Ελλάδα σάπιζε, εμείς τραγουδάγαμε τον ερχομό του καινούριου κόσμου, της καινούριας της Ελλάδας.

«Το ίδιο κάνουν και οι σημερινοί νέοι», με βεβαιώνει ο ζωγράφος μου. 

«Και όχι μόνον οι νέοι. Και οι εργάτες. Και οι επιστήμονες και οι καλλιτέχνες! 

Η Ελλάδα δε βρίσκεται στα σημαδεμένα τηλεοπτικά παράθυρα. 

Βρίσκεται στα εργοστάσια, στις οικοδομές, στα πανεπιστήμια. Κοίτα αυτήν την Ελλάδα. Την Ελλάδα μας! Τη δική μας Ελλάδα! Την Ελλάδα της δημιουργίας! 

Ποιος νομίζεις ότι λειτουργεί ετούτο το κράτος;

 Τα καθάρματα που κλέβουν, που εκβιάζουν, που σαδομαζοχίζονται. 

Ο τόπος λειτουργεί με αυτούς που αλλάζουνε βάρδιες. Με τους πρωινούς, που αλλάζουν τους βραδινούς. Με τους απογευματινούς που αλλάζουν τους πρωινούς. Και πάλι από την αρχή. Κάθε μέρα, κάθε βδομάδα, κάθε μήνα, κάθε χρόνο! Διαρκώς»!

Ο φίλος μου ο ζωγράφος όταν μιλούσε για το λαό, τα μαγουλά του ρόδιζαν! «Από σεμνότητα», μου είχε εκμυστηρευτεί, «από σεμνότητα και από σεβασμό»! Ρόδινα είναι και τώρα, που μου μιλάει για τα σημερινά.

«Το παράθυρο, φίλε μου! Ανοιξε το παράθυρο! Και όχι ένα. Ολα τα παράθυρα. Και τις πόρτες. Και αν δεν μπαίνει αρκετός αέρας άνοιξε και τις στέγες! 

Καλύτερα είναι, βέβαια, να ζεις διαρκώς έξω, στους δρόμους. Να ξυπνάς με τους πρωινούς, να γυρίζεις στο σπίτι σου με τους βραδινούς και να διαδηλώνεις με τους απογευματινούς! 

Και μην ξεχνάς τις ομάδες αυτομόρφωσης, τα βιβλία, τις ταινίες, το θέατρο, τα ποιήματα, την οργάνωση! 

Κυρίως να μην ξεχνάς την οργάνωση. Και τη φιλοσοφία. Την πολιτική οικονομία. Τον μαρξισμό»!

Δε θέλω να σας πω περισσότερα. 

Η τελευταία ταμπέλα που ζωγράφισε για ένα παντοπωλείο στου Γκύζη έχει πάνω της ένα κόκκινο χελιδόνι. «Τι είναι αυτό»; ρώτησε ο μανάβης. «Η άνοιξη»! του απάντησε και δε σήκωνε άλλη κουβέντα!

Του Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ απο παλιότερο φύλο του Ριζοσπάστη

Επίκαιρο ; 

Με την τόση σαπίλα που κυκλοφορεί γύρω μας με μαέστρο το αστικό πολιτικό σύστημα μάλλον ναι !

Γιάννης Κεφαλληνός, ένας πρωτοπόρος θεμελιωτής της ελληνικής χαρακτικής

Γράφει ο ΤΑΚΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΣ

Αφιέρωμα στον ζακυνθινής καταγωγής χαράκτη, Γιάννη Κεφαλληνό (1894–1957) διοργανώθηκε από την Τομεακή Επιτροπή Ζακύνθου του ΚΚΕ, στις 10 Μάρτη, ημέρα Κυριακή και ώρα 7 μ.μ., στο ξενοδοχείο «Παλατίνο» στην Πόλη της Ζακύνθου.

Η εκδήλωση αυτή της Κομματικής μας Οργάνωσης παραμένει πρωτοπόρα, γιατί τον τιμάμε και συγχρόνως βοηθάμε να συνειδητοποιηθεί το γεγονός ότι ο πολιτισμός παραμένει -στην ουσία του- μια επαναστατική διαδικασία.

Με την παρέμβασή του αυτήν το ΚΚΕ αναδομεί τον χρόνο, πλαταίνει το σήμερα και στήνει ένα σκηνικό μνήμης για τον επαναστατημένο άνθρωπο – καλλιτέχνη Γιάννη Κεφαλληνό, ιδιαίτερο Δάσκαλο, καθηγητή της έδρας Χαρακτικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, από το 1931 και Διευθυντή της Σχολής από το 1954 μέχρι τον θάνατό του.

Στη δημιουργική και πρωτοπόρα στέγη του Εργαστηρίου του, ο Δάσκαλος με τις τεχνικές και ιδιαίτερες καλλιτεχνικές και ιδεολογικές του φροντίδες θα προσφέρει ένα ασφαλές, προοδευτικό περιβάλλον κατανόησης, που θα χαρίσει απλόχερα στους μαθητές του, ακόμη και σε εκείνες τις τραγικές ιστορικές συνθήκες (πολέμου, Κατοχής, Αντίστασης) την απόλυτη ελευθερία έκφρασης.

Αυτό βοήθησε να απογειώσουν και οι ίδιοι τα εκφραστικά τους μέσα και να καταθέσουν στην ελληνική χαρακτική την απόλυτα δική τους σφραγίδα και ταυτότητα. Πολλοί, όντας αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, όπως η Βάσω Κατράκη, ο Τάσσος (Αλεβίζος) και ο αγαπημένος μαθητής του Κεφαλληνού Γιώργης Βαρλάμος διώχτηκαν ανηλεώς από το κράτος της μισαλλοδοξίας, γιατί συμπορεύτηκαν με το ΚΚΕ και τη λαϊκή πάλη του για κοινωνική απελευθέρωση.
Με την κήρυξη του πολέμου του 1940, ο Κεφαλληνός έθεσε το Εργαστήριό του και τους μαθητές του στην υπηρεσία της μαχόμενης Ελλάδας εκδίδοντας αφίσες με πατριωτικό και αντιστασιακό περιεχόμενο.

Τον Ιούλιο του 1942, οι ιταλικές αρχές κατοχής θα τον συλλάβουν μαζί με τρεις μαθητές του, επειδή σε έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών παρουσίασαν έργα εμπνευσμένα από την πείνα.

Μεταπολεμικά, χάραξε μερικές από τις πιο καλαίσθητες σειρές γραμματοσήμων που κυκλοφόρησαν ποτέ από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία. Για παράδειγμα, το γραμματόσημο που είχε ως θέμα τον «Έφηβο του Μαραθώνα» βραβεύθηκε το 1950 ως το ωραιότερο σε όλο τον κόσμο γραμματόσημο της αναμνηστικής έκδοσης και αργότερα ως ένα από τα δέκα ωραιότερα γραμματόσημα της χρονιάς από τη Φιλοτελική Επιθεώρηση Stamp Collector’s Annual του Λονδίνου.

Παράλληλα, στη θρυλική πρέσα του Κεφαλληνού θα τυπωθεί από τον Δάσκαλο και τους μαθητές του το μνημειώδες και πρωτοπόρο για την παγκόσμια χαρακτική λεύκωμα: «Δέκα λευκές λήκυθοι» του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών. Το αριστουργηματικό αυτό έργο του θα εκτεθεί στην εκδήλωση της 10ης Μάρτη στη Ζάκυνθο, συγχρόνως με άλλα έργα της συλλογής μας, όπως το λεύκωμα «Το Παγώνι», οι σειρές γραμματοσήμων του, βιβλία που επιμελήθηκε, καθώς και επτά χαρακτικά του έργα.

Τελικά, σήμερα που ο πολιτισμός εμπορευματοποιείται και τα αντιδραστικά – αστικά καλλιτεχνικά σκουπίδια κυριαρχούν, είναι μονόδρομος η αυτόνομη παρέμβαση του Κόμματος στον πολιτισμό.
Συνηγορούν τα λόγια του Μπρεχτ: «σαν διάβασα ‘Το Κεφάλαιο’ του Μαρξ, κατάλαβα τα θεατρικά μου έργα»!

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

— Ο Κώστας Βάρναλης, ακριβός φίλος του χαράκτη, αναφέρει με συγκίνηση: «Το Σολωμό χωρίς μεταφυσική, τους Σκλάβους Πολιορκημένους […] τα έγραψα στη Γαλλία, στο χωριό Σεν-Μαρ-λα-Πίλ της Τουραίνης. Εκεί είχε σπίτι ο ξυλογράφος Γιάννης Κεφαλληνός, ο οποίος με φιλοξενούσε κάθε φορά που οι ιδέες μου με τιμωρούσαν για τις αταξίες μου […]»Ποτέ μου δεν έζησα πλουσιότερη πνευματική και υλική ζωή. Το χωριό μας δίπλα στην δεξιά όχθη του Λίγηρα […] Η Τουραίνη, «ο κήπος της Γαλλίας», η πατρίδα του Ραμπελαί και του Καρτέσιου. Διαβάζαμε τους συγγραφείς της και πίναμε τα κρασιά της.

— Ο συγγραφέας κ. Νίκιας Λούντζης έχει την ευγένεια να παραχωρήσει στην εκδήλωσή μας, για να εκτεθούν, τρία έργα του υπογεγραμμένα με μολύβι, δώρο του Χαράκτη προς τον αδελφικό του φίλο, Ερμάνο Λούντζη, ο οποίος τον φιλοξένησε κατά τη μοναδική επίσκεψή του στη Ζάκυνθο.

Απ' την Εφημερίδα Ερμής 

ΤΕ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΤΟΥ ΚΚΕ

Τίμησε το «φωτεινό» παράδειγμα του χαράκτη Γ. Κεφαλληνού 

Τον πρωτοπόρο θεμελιωτή της ελληνικής χαρακτικής, Γιάννη Κεφαλληνό, που καταγόταν από το νησί, τίμησε με εκδήλωσή της την Κυριακή η ΤΕ Ζακύνθου του ΚΚΕ.

Στην κατάμεστη από κόσμο κάθε ηλικίας αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου «Palatino», την κεντρική ομιλία πραγματοποίησε η Εύα Μελά, ζωγράφος - χαράκτρια, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνη του χώρου πολιτισμού «Εργαστήρι του Γιώργη Βαρλάμου». Νωρίτερα, άνοιγμα πραγματοποίησε, το μέλος της ΕΠ Δυτικής Ελλάδας, Τάκης Στρούζας.

Εργο μέσα από την αλήθεια

Αναφερόμενη στο πορτραίτο του καλλιτέχνη, η ομιλήτρια σημείωσε, ότι το έργο του, όπως κάθε έργο τέχνης «δεν πρέπει μόνο -δεν αρκεί- να δώσει μια αισθητική εντύπωση. Δεν υπάρχει ωραίο έξω από την αλήθεια».

Στάθηκε και στους λόγους που το ΚΚΕ πραγματοποίησε την εκδήλωση για τον Γ. Κεφαλληνό, υπογραμμίζοντας: «Τον τιμάει για την προσφορά του στη γέννηση και ανάπτυξη της ελληνικής χαρακτικής, την εξέλιξή της από απλό παραγνωρισμένο ως τότε στην Ελλάδα μέσο αναπαραγωγής εικόνων, σε τομέα υψηλής τέχνης. Τον τιμούμε και για τη μοναδική μέθοδο διδασκαλίας που μας άφησε. Δίδαξε στους εικαστικούς καλλιτέχνες, τεχνικές ως τότε άγνωστες, που έδωσαν μοναδικής αξίας καλλιτεχνικά έργα και εφαρμογές στην τέχνη του βιβλίου, του χαρτονομίσματος, του γραμματοσήμου.

Τον τιμούμε για το σχεδιασμό πολλών και εξαιρετικών στην αισθητική τους λογοτεχνικών βιβλίων... Τον τιμούμε για την καθοριστική για την εξέλιξη της πολιτικής τέχνης στον τόπο μας διδασκαλία του, στο εργαστήριο χαρακτικής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, για την Παιδεία, που έδωσε στους μαθητές του, που έβγαλε ολόκληρες γενιές, όχι μόνο σπουδαίων καλλιτεχνών με υψηλή τεχνική γνώση μα, πάνω απ' όλα, καλλιτεχνών με κοινωνική ευαισθησία, καλλιτεχνών -αγωνιστών για μία καλύτερη, μία δίκαιη, εν τέλει μια σοσιαλιστική κοινωνία».

Πλούσια η «συνέχειά» του

Στάθηκε σε όσους μαθήτευσαν δίπλα του, όπως οι: Α. Τάσσος, Β. Κατράκη, Χρ. Δαγκλής, Γ. Δήμου, Γ. Βαρλάμος, που ασπάσθηκαν την κομμουνιστική ιδεολογία, καθώς και σημαντικοί προοδευτικοί οραματιστές καλλιτέχνες όπως οι Κ. Γραμματόπουλος, Γ, Μόσχος, Τ. Κάνθος, Γ. Μόραλης, Γ. Βελισσαρίδης, Λ. Πασχάλη, Λ. Μοντεσάντου, Λ. Ορφανός, Τ. Κάνθος, Ε. Κωνσταντινίδη, υπογραμμίζοντας ότι «φρόντισε να μεταβιβάσει τη σκέψη, και την εργατικότητά του», μεταφέροντας και τα λόγια του Γ. Βαρλάμου, πως ««ο Κεφαλληνός ήταν πάνω απ' όλα «Ανθρωπος»».

Αναλυτική ήταν η αναφορά στη βιογραφία του καλλιτέχνη, από τη γέννησή του στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (1894), την καταγωγή του (Σκουλικάδο της Ζακύνθου), μέχρι τις σπουδές του στη Γαλλία, την επαφή του με τη μαρξιστική ιδεολογία, την γνωριμία του με τον Κ. Βάρναλη που ωθήθηκε από τον Κεφαλληνό σ' αυτή (σύμφωνα με τον πρώτο), την επιστροφή του στην Αλεξάνδρεια κ.α., ενώ για την προσφορά του στην χαρακτική, επεσήμανε, μεταξύ άλλων:

«Το έργο που μας άφησε ο Κεφαλληνός είναι στο μεγαλύτερο μέρος του ο προσωπικός του μόχθος για μία αισθητική αναβάθμιση κειμένων της λογοτεχνίας και οι εικόνες-έργα του είναι οι περισσότερες προορισμένες για κάποια έντυπη έκδοση. Είχε πάντα την ανεκπλήρωτη επιθυμία να ιδρύσει ένα μικρό εκδοτικό οίκο ο ίδιος, για να απαλλαγεί από τις δυσκολίες που του έφερνε η εργασία του σε επιχειρηματίες εκδότες, γιατί θεωρούσε ότι υπάρχει μεγάλη εκμετάλλευση στη δουλειά του χαράκτη.

Ενα όνειρο που δεν πραγματοποίησε ποτέ, παρά κατάφερε να ιδρύσει τύποις τυπογραφείο μέσα στην ΑΣΚΤ όταν ήταν διευθυντής της, το οποίο δεν λειτούργησε λόγω του θανάτου του. Ομως με την πεποίθησή του για την κοινωνική σημασία της Καλλιτεχνικής Τυπογραφίας ιδρύθηκε επί των ημερών του το Εργαστήριο (φροντιστήριο) της Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου μέσα στην Σχολή Καλών Τεχνών».

Eπίσης, με βάση όσα άλλοι καλλιτέχνες ανέφεραν γι' αυτόν, σημείωσε: «Για τον Γιάννη Κεφαλληνό σύμφωνα με σκέψεις που διατυπώνει σε επιστολές του, οι καλλιτεχνικές σπουδές δεν αποτελούν μέσο προσωπικής ανάδειξης στο χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά υπηρετούν έναν ευρύτερο σκοπό στον οποίο θεωρεί στρατευμένο τον εαυτό του: Να συμβάλει στην κατεύθυνση της νεοελληνικής τέχνης στρέφοντάς την στην παρατήρηση της ζωής όσο και στη μελέτη της φύσης, σε αντίθεση με τις κυρίαρχες ως τότε αντιλήψεις της Ακαδημαϊκής διδασκαλίας».

Στάθηκε και σε άλλες μαρτυρίες υπογραμμίζοντας: «Δεν ενδιαφέρεται μόνο για την πνευματική και τεχνική κατάρτιση των μαθητών του, αλλά φροντίζει και τα προσωπικά τους προβλήματα ψυχολογικά, πρακτικά, οικονομικά, ακόμα και συναισθηματικά σύμφωνα με μαρτυρίες».

Ενέπνευσε την αγάπη για κοινωνική δικαιοσύνη

Σχετικά με το ρόλο του ως επικεφαλής του εργαστηρίου Χαρακτικής, δήλωσε: «Μπόλιασε τους μαθητές του με το κριτικό του πνεύμα προς τη αστική κυριαρχία, τους ενέπνευσε την αγάπη για τη Λογοτεχνία, κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια Ειρήνη. Δίδαξε έμπρακτα ανθρωπιά και αλληλεγγύη σε μια εποχή δύσκολη, Κατοχή - Αντίσταση. Δίδαξε την αφοσίωση στην αναζήτηση της αλήθειας, δίδαξε δημιουργικό, αντισυμβατικό τρόπο ζωής.

Ενισχύθηκε στο εργαστήρι του η Χαρακτική ως φορέας ενημέρωσης του λαού και προπαγάνδας των αντιΝαζιστικών ιδεών και των ιδεών της κοινωνικής απελευθέρωσης, για να γίνουν τρικ και αφίσες που καλούσαν στον οργανωμένο αγώνα».

Η ομιλήτρια επεσήμανε τη δράση του λίγο πριν την περίοδο της τριπλής φασιστικής κατοχής, σε έργα του κατά την εθνική αντίσταση 1941-44 και τη σύλληψή του για κομμουνιστική δραστηριότητα (τότε), όπως επίσης στη ζωή του ως το θάνατό του στις 27 Φεβρουαρίου 1957.

Απέκτησε ρόλο στην κοινωνική απελευθέρωση η χαρακτική

Με αναλυτική περιγραφή στην τέχνη του, κατέληξε για τη σημασία του έργου του:«Σήμερα που το ΚΚΕ δίνει μεγάλες μάχες μαζί με την εργατική τάξη, την αγροτιά, τους μικρούς επαγγελματίες, τους χαμηλοσυνταξιούχους, τους σπουδαστές & μαθητές, τους άνεργους, για την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική σκλαβιά, σήμερα που οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι ακόμα μια φορά εξολοθρεύουν τους λαούς, που εξοντώνονται χιλιάδες άμαχοι στην Παλαιστίνη και η αστική τάξη στη χώρα μας έχει «διαλέξει στρατόπεδο» με τους φονιάδες των λαών, έχει ιδιαίτερη αξία η αναφορά αυτή στην προσφορά του Γιάννη Κεφαλληνού.

Είναι ο καλλιτέχνης που σε όλη του τη ζωή με ήθος έδωσε τις δυνάμεις του για να αναπτυχτεί μια υψηλού αισθητικού επιπέδου Τέχνη και Τυπογραφία, μια τέχνη κοινωνική, λαϊκή, μαχόμενη, κριτική. Για να μπολιαστεί μια ολόκληρη γενιά καλλιτεχνών-μαθητών του με τις ιδέεςτης κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς. Μα πάνω απ' όλα ήταν αυτός που έπαιξε το σημαντικότερο ρόλο σε μια κρίσιμη για τον τόπο εποχή, στο να αποκτήσει η Χαρακτική Τέχνη στον τόπο μας το διακριτό της παγκόσμια ρόλο στους αγώνες για την κοινωνική απελευθέρωση».

Το λόγο πήραν, επίσης, ο Τάκης Κεφαλληνός που στάθηκε σε μια προσέγγιση από τη Ζακυνθινή καταγωγή του χαράκτη και η Κατερίνα Δεμέτη, Διευθύντρια του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων με θέμα «Το εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού, σηματωρός για το χθες και το σήμερα»

Στο χώρο, λειτούργησε πλούσια έκθεση με έργα που επιμελήθηκε ο χαράκτης (βιβλία, γραμματόσημα κ.α.), καθώς και τρία χαρακτικά από το αρχείο του συγγραφέα Νικία Λούντζη.

902.gr

1 / 6

k

ΕΧΟΥΝ ΣΑΠΙΣΕΙ,, Η ΜΠΟΧΑ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΥ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ

ΑΠΟΨΕΙΣ/ΣΧΟΛΙΑ

Έχετε σαπίσει. Το ξέραμε. Δεν το κρύβετε πλέον.

Από χτες σε έναν απόλυτο συντονισμό πίσω από την κυβέρνηση έχει στοιχηθεί κάθε διαθέσιμο μέσο, αστικό κόμμα, περσόνα κλπ στην επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ, κατηγορώντας το ΚΚΕ για "σεξισμό" και υποτίμηση απέναντι στο γυναικείο φύλο. Άραγε τους ενόχλησε αυτό που δεν είπε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη Βουλή- αφού ουσιαστικά διαστρέβλωσαν αυτά που είπε- ή μήπως ενόχλησαν αυτά που πράγματι είπε;

Για να επιβεβαιωθεί ότι την μπαγκέτα σε αυτήν την "πολύχρωμη" ορχήστρα κρατάει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός και το Μέγαρο Μαξίμου ήρθε η σημερινή τοποθέτηση του Κ. Μητσοτάκη στην Βουλή.

Ο Κ. Μητσοτάκης είπε ότι "το ΚΚΕ παραμένει η πιο αναχρονιστική δύναμη εντός αυτής της αίθουσας. Και μην μας κατηγορήσετε για αντικομμουνισμό κάθε φορά που αναδεικνύουμε τις προκαταλήψεις σας". Τους ενοχλεί ότι το ΚΚΕ έφερε στην επιφάνεια ένα από τα πιο αποκρουστικά συμπτώματα της αρρώστιας που λέγεται καπιταλιστικό κέρδος. Τους ενοχλεί ότι έφερε στο προσκήνιο την ακραία εκδοχή εκμετάλλευσης και καταναγκασμού αγοριών και κοριτσιών που τους εκμεταλλεύονται νόμιμα και ημιπαράνομα κυκλώματα.

Η «ψυχεδέλεια» είναι ότι έχουν βγει στο κυνήγι του ΚΚΕ όλα - μα όλα - τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που κατά διαστήματα έχουν δημοσιεύσει έρευνες, ρεπορτάζ και αρθρογραφία για το γεγονός ότι φοιτητές και φοιτήτριες σε χώρες του εξωτερικού (και όχι μόνο) αποτελούν θύματα διαφόρων κυκλωμάτων προκειμένου να πληρωθούν δίδακτρα, φοιτητικά δάνεια κλπ.

Είναι άραγε απλώς υποκρισία και τύφλωση ή μήπως ενοχλεί ότι το ΚΚΕ βγάζοντας στη φόρα τα άπλυτα του συστήματος, τη σαπίλα του, δεν το κάνει για να «διορθωθεί» αλλά για να «ανατραπεί»;

Δηλαδή λένε: «εμείς έχουμε δικαίωμα να μιλάμε για κακώς κείμενα εσείς όμως όχι γιατί είστε αναχρονιστικοί επειδή θέλετε να μας γυρίσετε (;;;;) στον κομμουνισμό».

Αναχρονισμός, όμως, είναι όλοι εκείνοι οι παράγοντες που αποτελούν θερμοκήπιο για την ακραία - ακόμη και σεξουαλική - εκμετάλλευση αγοριών και κοριτσιών. Αναχρονισμός αποτελεί η πολιτική εμπορευματοποίησης της παιδείας, της υγείας κ.ά. όπως και το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, που ορίζει ότι ο νέος που έχει 20.000 ευρώ θα μπορεί να σπουδάζει ό,τι θέλει, εν αντιθέσει με τον νέο που δεν έχει τα 20.000 ευρώ. Είναι τόσο απλό. Οπότε αν ψάχνει αναχρονισμό ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση ας κοιταχτούν στον καθρέφτη.

Συνεχίζοντας την επίθεση στο ΚΚΕ ο Κ. Μητσοτάκης σημείωσε πώς "δεν ξέρω αν πιστεύετε ότι οι γυναίκες που δεν έχουν χρήματα για κάτι που επιθυμούν εκδίδονται. Ίσως φαντασιώνεστε την Ελλάδα ως κομμουνιστική χώρα. Ευτυχώς, για όλους μας, τα ζητήματα αυτά τα έχει λύσει η ιστορία". Διαστρέβλωση των όσων είπε ο Δ. Κουτσούμπας, αντικομμουνισμός του '50 και καραμπινάτος σεξισμός, 3 σε 1 από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Προφανώς και το ΚΚΕ δεν πιστεύει ότι "οι γυναίκες που δεν έχουν χρήματα για κάτι που επιθυμούν εκδίδονται" αλλά οι γυναίκες που πέφτουν θύματα κυκλωμάτων διαφόρων ειδών (από κυκλώματα παρένθετης μητρότητας, trafficking, πορνείας κ.ά) που τις εκμεταλλεύονται, γίνονται ευάλωτες στο πλαίσιο ενός συστήματος που θυσιάζει διαρκώς ανάγκες και δικαιώματα στο όνομα του κέρδους. Άλλωστε οι επιλογές για να τα βγάλει πέρα κάποιος που θέλει να σπουδάσει ή για να πληρώσει αδρά για την υγεία του ή για τη στέγασή του ή για οτιδήποτε άλλο είναι συγκεκριμένες (να χρεωθεί σε τράπεζες, να δουλεύει 2-3 δουλειές κ.α.).

Αυτό δεν το λέει μόνο το ΚΚΕ, το λέει και όλος ο κόσμος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ανθούν στοιχεία και φαινόμενα σαπίλας, τα οποία άλλωστε, συστηματικά από διάφορα ΜΜΕ, αστικά επιτελεία αλλά και μεταμοντέρνες θεωρίες, που υιοθετούν όλα τα αστικά κόμματα στο όνομα της «αυτοδιάθεσης του σώματος», εξωραΐζονται, όπως για παράδειγμα γίνεται βαφτίζοντας την πορνεία «σεξεργασία».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να αποδείξει ότι είναι βαθιά αντικομμουνιστής είπε ουσιαστικά πως στις κομμουνιστικές χώρες εκδίδονταν οι γυναίκες όταν δεν είχαν χρήματα. Προσπερνάμε ότι η "ευαισθησία" διάφορων δεν βρήκε κάτι μεμπτό γι' αυτήν την αντικομμουνιστική, σεξιστική χυδαιότητα. Ωστόσο, επειδή πάει πολύ να μιλάει για τον σοσιαλισμό που γνωρίσαμε ο Μητσοτάκης θυμίζουμε ότι στην ΕΣΣΔ (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών):

- Καμία γυναίκα πριν πάει για δουλειά δεν περνούσε από συνέντευξη με ερωτήσεις για το αν σκοπεύει να κάνει παιδί. Η προστασία και η κατοχύρωση του κοινωνικού χαρακτήρα της μητρότητας και η στήριξη των παιδιών από την πρώτη στιγμή ήταν εξασφαλισμένη από το κράτος.

- Οι γυναίκες έβγαιναν στη σύνταξη στα 55. Σήμερα, στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο το όριο ηλικίας φτάνει και ξεπερνάει τα 67 έτη.

- Η πρώτη γυναίκα, που ταξίδεψε στο διάστημα το 1963, ζούσε στην ΕΣΣΔ, στο πρώτο σοσιαλιστικό κράτος στον κόσμο. Ήταν μια εργάτρια υφαντουργίας, που είχε χόμπι να κάνει ρίψεις με αλεξίπτωτο και επιλέχθηκε, μετά από δική της αίτηση, να συμμετέχει σε αποστολή στο διάστημα. Οι εργάτριες υφαντουργίας στο σημερινό καπιταλιστικό κόσμο συνήθως όχι μόνο δεν μπορούν να πάνε μέχρι το διάστημα, αλλά δεν βλέπουν καν το φως του ήλιου στα υπόγεια φασονατζίδικα που πληρώνονται, όταν πληρώνονται, όσο-όσο.

- Το 1917, το νεαρό σοβιετικό κράτος, αναγνωρίζει στις γυναίκες το δικαίωμα του εκλέγειν- εκλέγεσθαι στα όργανα εξουσίας. Ας μην σκεφτούμε τι επικρατούσε τότε για τις γυναίκες στην Ελλάδα και στον καπιταλιστικό κόσμο...

· Η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής δεν ήταν στην ελληνική Βουλή αλλά... στο Ανώτατο Σοβιέτ (όργανο εξουσίας στην ΕΣΣΔ) το 1937. Ήταν η Πάσα Αγγελίνα, 25 χρονών, εργάτρια γης ποντιακής καταγωγής.

· Κανένας και καμία δεν πλήρωνε τίποτα για να σπουδάσει από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο.

· Τέθηκαν οι βάσεις για την ουσιαστική ισοτιμία άνδρας και γυναίκα, ως αποτέλεσμα των νέων, κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής.

Κάποια άλλα φυντάνια των διαδικτυακών βόθρων της Νέας Δημοκρατίας επιστρατεύουν ξανά τα γνωστά κλισέ για "τις γυναίκες από τις ανατολικές χώρες που μετά την πτώση της ΕΣΣΔ γέμισαν τα πορνεία". Εμείς δεν θα ζητήσουμε πιστοποιητικό αντιληπτικής ικανότητας από κανέναν. Ωστόσο, αυτό που περιγράφουν δεν καταλαβαίνουν καν ότι τελικά είναι επιχείρημα υπέρ του σοσιαλισμού, που όταν οικοδομούνταν διασφάλιζε αξιοπρεπή ζωή για όλες και όλους. Αυτή η αξιοπρεπής ζωής ανατράπηκε μαζί με την ανατροπή του σοσιαλισμού στα 1989 -1991, με συνέπεια και τα μεγάλα κύματα μετανάστευσης και την ακραία εκμετάλλευση γυναικών και ανδρών από κυκλώματα trafficking και μαστροπείας στις καπιταλιστικές χώρες, ανάμεσα τους και στην Ελλάδα. Αυτή την "ελευθερία" τους παρείχε τελικά ο καπιταλισμός.

Πάμε στο τελευταίο του Κ. Μητσοτάκη. Ο πρωθυπουργός είπε ότι το ΚΚΕ "μένει στο απυρόβλητο". Ποτέ στην ιστορία του δεν ήταν. Άλλωστε για όσους γνωρίζουν την ιστορία της χώρας, το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει. Θυμίζουμε εδώ ότι στελέχη του ΚΚΕ αυτό το διάστημα σέρνονται σε δίκες επειδή πρωτοστατούν στους εργατικούς λαϊκούς αγώνες, επειδή δεν αποδέχονται το άδικο νομοθετικό οπλοστάσιο που κάνει μαρτύριο τη ζωή στις εργατικές λαϊκές οικογένειες. Αν θέλει «απυρόβλητα» ο Μητσοτάκης ας κοιτάξει στο κόμμα του, σε πρώην υπουργούς του και στελέχη της ΝΔ. Ο νοών νοείτο.

Είναι προφανές πως το ΚΚΕ δεν «ανακάλυψε την Αμερική» με τα κυκλώματα εκμετάλλευσης φοιτητών και φοιτητριών. Αυτό που χάλασε την σούπα στην κυβέρνηση και το προπαγανδιστικό στρατό του συστήματος είναι ότι το ΚΚΕ κατήγγειλε μία πραγματικότητα που όλοι την γνωρίζουν και συνδέεται άμεσα και με το ζήτημα της μόρφωσης-εμπόρευμα. Όμως, τελικά και την γνωρίζουν και δεν σηκώνουν και μύγα στο σπαθί τους για αυτήν την άθλια πραγματικότητα. Την υπερασπίζονται σθεναρά και ξέρουν καλά τι κάνουν.

Η πολιτική τους γεννάει σαπίλα, διαφθορά, σεξισμό, εκμετάλλευση και δεν το κρύβουν. Όσο ενοχλούνται από την αποκάλυψη αυτής της πραγματικότητας τόσο θα την φέρνουμε στον αφρό.

Σε ένα πράγμα θα συμφωνήσουμε με τον Μητσοτάκη. Κάποια πράγματα τα λύνει η ιστορία. Άλλοι καταλήγουν στο χρονοντούλαπό της. Άλλοι γίνονται πρωταγωνιστές της Ιστορίας και φέρνουνε τον κόσμο στα μέτρα τους, πριν να μας φέρει εκείνος στα δικά του. Το σύστημα της εκμετάλλευσης, ο καπιταλισμός πρέπει πλέον να βρει την θέση του στο μουσείο της κοινωνικής ιστορίας.

ΥΓ: κάποιοι δεν θέλησαν να προστατευτούν από το να γίνουν ουρές των ΔΑΠιτών που έγιναν υπουργοί. Πρόβλημά τους. Το πάθος τους για την υπεράσπιση του "δικαιώματος" στη σεξουαλική εκμετάλλευση τους καθιστά πολέμιους των αγώνων για τα σύγχρονα κοινωνικά δικαιώματα της νεολαίας. Ας πρόσεχαν.

https://www.902.gr/eidisi/apopseis-sholia/358148/ehete-sapisei-xerame-den-kryvete-pleon

#Σεμίνα Διγενή: Ο πρώτος μου Mέντορας Νίκος Αντωνάκος, 15 χρόνια μακριά

«Λοιπόν για πες μου τώρα, πού καταλήγουμε; Θα αφήσουμε τον κόσμο να βουλιάξει ή θα τον οδηγήσουμε στο μέλλον; 

Τι λες δεσποσύνη;»

Σεμίνα Διγενή. Άρθρα- Συνεντεύξεις- Εκπομπές- Βιβλία.
Semina Digeni:

Του το χρωστούσα αυτό το κείμενο σήμερα στον Ριζοσπάστη.

Νίκος Αντωνάκος, 15 χρόνια μακριά

●Αρχές δεκαετίας του '70. Καλοκαίρι. Ετοιμαζόμαστε να πάμε για μπάνιο στο Καβούρι. Ο πατέρας μου μας ενημερώνει ότι θα μας αφήσει στην παραλία και θα πεταχτεί κάπου εκεί κοντά, να δει έναν φίλο του σκηνοθέτη που κάνει γύρισμα.
Γυαλίζει αμέσως το μάτι μου! Σκηνοθέτης; Γύρισμα; Αρα και ηθοποιοί. Διεκδικώ μαχητικά να πάω μαζί του. Δεν το χάνω με τίποτα, θέλω τόσο πολύ να δω όλους αυτούς από κοντά. Τον πιέζω. Υποκύπτει και με παίρνει μαζί του.
Εκείνο το μεσημέρι, μπορεί να έχασα το μπάνιο, είχα όμως την τύχη να γνωρίσω έναν μαγικό άνθρωπο. Δεν θα πρέπει να ήταν πάνω από 30 χρόνων και απίστευτα όμορφος. Τον παρακολουθώ, από μακριά, να μιλάει, να καθοδηγεί το γύρισμα, να πηγαινοέρχεται διορθώνοντας τα φώτα, τις κάμερες, τα πλάνα, τις θέσεις, να ρωτάει συνέχεια έναν αεικίνητο κύριο με μακριά μαλλιά (τον ζωγράφο και σκηνογράφο Τάσο Ζωγράφο), ώσπου μετά από λίγη ώρα δεν κοιτάζω τίποτα άλλο, εκτός από εκείνον. Νιώθω σαν να τον ακολουθεί ένας δυνατός προβολέας.

Στο πρώτο τους διάλειμμα, ο πατέρας μου μας συστήνει (Τόσα χρόνια μετά, δεν ξεχνάω λέξη από εκείνη τη συνομιλία).
-- Νίκο, η κόρη μου, η Μίνα. Από εδώ ο Νίκος Αντωνάκος.
-- Καλώς την. Τι μέρος του λόγου είστε εσείς, δεσποσύνη; (μα πληθυντικός;)
-- Θαυμάστριά σας κύριε! (θρασύτατη)
-- Νάτα μας! Και γιατί παρακαλώ; Τι προλάβατε να θαυμάσετε;
-- Που τους φέρνετε όλους αυτούς βόλτα και σας ακούνε όταν μιλάτε.
-- Τι τάξη πας; (ενικός επιτέλους)
-- Πρώτη Γυμνασίου.
-- Και τι σκοπεύεις να γίνεις;
-- Δημοσιογράφος!
-- Α μάλιστα... Να κανονίσουμε να μιλήσουμε σε λίγα χρόνια, πριν το κάνεις (ωχ, γιατί;)

●Με τον Μάνο Κατράκη στο σπίτι μας!
Τελικά δεν πέρασαν χρόνια. Σε λιγότερο από μια βδομάδα - ο μετέπειτα γκουρού μου - ήρθε σπίτι μας μαζί με τον Μάνο Κατράκη, που μου φάνηκε ένας γίγαντας, το χέρι μου σαν να εξαφανίστηκε στην τεράστια παλάμη του. Κλείστηκαν σ' ένα δωμάτιο με τον πατέρα μου για να συζητήσουν. Από όσα κατάφερα να κρυφακούσω, μιλούσαν για μια εκδήλωση που θα ετοίμαζαν στο Καλλιμάρμαρο, με τα εθνικά μπαλέτα της Κένυας. Ο Νίκος θα έγραφε τα κείμενα και θα το σκηνοθετούσε, ο Κατράκης θα ήταν αφηγητής κι ο πατέρας μου θα το οργάνωνε.
Τι αδικία! Είχα την είδηση από πρώτο χέρι, είχα τους πρωταγωνιστές δικούς μου, αλλά ήμουν πολύ μικρή για να είμαι δημοσιογράφος και να την αξιοποιήσω...
Ο Μάνος Κατράκης έφυγε γρήγορα μετά την κουβέντα τους. Ο Αντωνάκος όχι μόνο έμεινε για φαγητό, αλλά μου έκανε μετά και το πρώτο πολύτιμο - και αξέχαστο - μάθημα δημοσιογραφίας, που μόνο με μάθημα δεν έμοιαζε. Πιο πολύ με ρωτούσε, παρά μου έκανε τον δάσκαλο. Μιλήσαμε για ώρες και χρησιμοποιούσε παραδείγματα για να μου δώσει να καταλάβω πως το επάγγελμα που είχα επιλέξει, μπορούσε να είναι λειτούργημα, αλλά μπορούσε να γίνει και εγκληματική πράξη. Μου μιλούσε για τους δημοσιογράφους που έβλεπα εκείνη την εποχή στην τηλεόραση και για τον ρόλο τους, μου εξηγούσε τις παγίδες αυτής της επιλογής.
Προφήτευε πως αν δεν αλλάξει αυτό το σύστημα, θα 'ρθει στιγμή που οι άνθρωποι αυτοί, που λένε τα νέα στην τηλεόραση και γράφουν στις εφημερίδες, θα γίνουν οι πιο βρωμεροί βρικόλακες. Συχνά χειρότεροι κι από τους δικτάτορες.
Καμιά εικοσαριά χρόνια μετά, το ρεζουμέ αυτών που συζητούσαμε εκείνο το απόγευμα στο σπίτι της οδού Σερρών 71, στην Ακαδημία Πλάτωνος, τα διάβαζα σε άρθρο του, στον «Ριζοσπάστη».

●Να τον αλλάξουμε, επιτέλους, τον κόσμο
«Ο καθένας, πια, ξέρει πως ετούτοι οι άνθρωποι όταν μυρίσουν αίμα ζουμάρουν με μανία και σαδιστική ευχαρίστηση στις πληγές. Ο φακός τους χώνεται βίαια στις ανοιγμένες φλέβες και η οθόνη τους γίνεται κατακόκκινη. Ομως δε σταματάνε! Λαίμαργοι και ανικανοποίητα διψασμένοι προχωράνε ακόμα περισσότερο. Ανοίγουν, όπως ο μετροπόντικας, διαδρόμους και στοές στις πληγωμένες φλέβες των θυμάτων και προχωράνε κατευθείαν στην καρδιά. Εκεί, πια, καρφώνουν περήφανα τη σημαία τους, μιμούμενοι τον Αμερικανό φαντάρο, που κάρφωσε την αμερικανική σημαία στο ιρακινό Προεδρικό Μέγαρο! Κατέκτησαν τον απόλυτο πόνο! Αυτή είναι η πραγματικότητα και είναι - πολυποίκιλα - διαπιστωμένη!

 Τι νόημα έχει, όμως, η επανάληψη της διαπίστωσης; Εκείνο που έχει αξία είναι να βρεθεί ο τρόπος να γκρεμιστεί αυτό το αιμοδιψές και αιμοσταγές οικοδόμημα. 

Τι νόημα έχει να μιλάς για την ακρίβεια, να διαπιστώσεις τις απάτες και τις λοβιτούρες; Το ζητούμενο είναι το πέρασμα από τη διαπίστωση και την καταγγελία στη δράση.

 Γνωστό είναι πως διάφοροι "αριστεροί" έπαψαν να είναι αριστεροί. Γνωστό, επίσης, είναι πως διάφοροι συνδικαλιστές την "έκαναν" για απέναντι! Γνωστό, ακόμα, είναι πως αρκετοί, καθαροί κατά τα άλλα, στην πορεία λιποψυχούν. Αλλοι αλλάζουν συνειδητά και άλλοι ασυνείδητα στρατόπεδο. Αλλοι συμβιβάζονται από φόβο. Και άλλοι από συμφέρον. Ολα αυτά είναι γνωστά και διαπιστωμένα. 

Ομως η ζωή απαιτεί, παρ' όλα αυτά, να πάμε παρακάτω! 

Να περάσουμε από τις διαπιστώσεις στην ανατροπή αυτής της πολλαπλώς διαπιστωμένης θλιβερής και άθλιας πραγματικότητας. 

Και αυτό δε θα συμβεί όταν επαναλαμβάνουμε - και κολλάμε - τις διαπιστώσεις. Αλλο πράγμα να μελετάμε, να εμβαθύνουμε στα πράγματα και στις πολιτικές και άλλο να βουλιάζουμε στην περιπτωσιολογία! 

Πρέπει αυτό το υλικό της γνώσης, που αποκτήσαμε μελετώντας, κάποια στιγμή να το "δοκιμάσουμε" στην εφαρμογή. Διαφορετικά θα γίνουμε "λέσχη" συζητήσεων. Ομως καιρός, πια, είναι να ξεφύγουμε από τις διαπιστώσεις και να κάνουμε κάτι για τον κόσμο. Να τον αλλάξουμε, επιτέλους, τον κόσμο».

Ο πρώτος μου μέντορας ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος! Ασυμβίβαστος και ακέραιος. Καλλιεργημένος και τολμηρός. Ευαίσθητος ποιητής και αιχμηρός αρθρογράφος. Κοσμοπολίτης, με σπάνια αισθητική. Μαχητικός όταν υποστήριζε τις αξίες του και τα ιδανικά του, ένας παθιασμένος και φλογερός αγωνιστής, μέχρι το τέλος.

 Ηταν μια λαμπερή και πολυδιάστατη προσωπικότητα, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας. Πίστευε και στήριζε τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη, αλλά και του δημοσιογράφου.

Είχε πει:
«Ω, τι ευτυχία να είσαι διανοούμενος! Και καλλιτέχνης. Και ακαδημαϊκός. Και δάσκαλος στο Πανεπιστήμιο. Και να σιωπάς! Να σιωπάς, γιατί είσαι πονηρός και φοβητσιάρης. Γιατί θέλεις να τα έχεις καλά με τον νεκροθάφτη σου. Και να προσποιείσαι ότι εισέρχεσαι στη ζωή, ενώ εσύ εξέρχεσαι! Να οπισθοβατείς προσποιούμενος ότι βαδίζεις μπροστά. Οτι παίρνεις μέρος στη ζωή, ενώ την έχεις - προ πολλού - αποχωριστεί. Να παριστάνεις τον ζωντανό, ενώ έχεις πεθάνει!».
Από τους πρώτους που μου μίλησε - τότε, στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου - γι' αυτό που πίστευε με πάθος, για την ιδεολογία του, τον κομμουνισμό. Πάντα έλεγε πως η ανατροπή αυτού του εκμεταλλευτικού συστήματος απαιτεί σύνθετη σκέψη, κόπο, επιμονή, υπομονή, αποφασιστικότητα και πειθαρχία. Απαιτεί ολοκληρωτικό δόσιμο στην υπόθεση.

●Κόντρα στο μαύρο και το άσπρο της καταστροφής υπάρχει το κόκκινο
Διάβαζα χρόνια μετά, τα κείμενά του όπου έλεγε, όπως και τότε, ότι:

«... Κόντρα στο μαύρο και το άσπρο της καταστροφής, υπάρχει πάντα και το κόκκινο. Εκεί, όπου οι υποσχέσεις δεν έχουν θέση. Εκεί, όπου μιλάνε για κοινούς αγώνες και κοινές αγωνίες. Εκεί, όπου δε βγάζουν τους άσους απ' το μανίκι. Εκεί, όπου σου ζητάνε τη συμμετοχή και όχι, έτσι απλά, την ψήφο σου».

«Εφυγε» 67 χρόνων, τιμώντας στο ακέραιο την αποστολή του σύγχρονου ανθρώπου. Δεν υπήρξε στιγμή ένα ήσυχο, συμβιβασμένο και υπάκουο άτομο. Αφησε πίσω του τεράστια «περιουσία», μυθιστορήματα, τηλεοπτικές εκπομπές, σενάρια, ποιήματα, πολιτικά άρθρα, ταινίες, θεατρικά έργα, κριτικές, εικαστικά δρώμενα, διηγήματα, ανταποκρίσεις...

Γεννήθηκε στο Αγρίνιο στις 25 Μάη του 1942 κι «έφυγε» στην Αθήνα στις 3 Απρίλη του 2009, από ανακοπή καρδιάς, ενώ μιλούσε σε εκδήλωση της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών στο αφιέρωμα για τον Γιάννη Ρίτσο.

●Ή αφήνουμε τον κόσμο να βουλιάξει ή τον οδηγούμε στο μέλλον

Κρατάω για το τέλος ένα αγαπημένο μου κείμενό του:
Σιωπή! Παρακαλώ, μην ταράζετε τους κύκλους. Δες τε πόσο όμορφη είναι η λίμνη όταν κοιμάται! Αν - και όταν - η μπόχα από τα στάσιμα νερά σας πάρει στο κυνήγι, εσείς γνωρίζετε... ψεκάστε αρώματα - και ξόρκια - στον αέρα, για να φύγει η βρώμα.
Την ξέρετε τη συνταγή. Το ζήτημα είναι να μην χαθεί η ακινησία. Αυτή η μακάρια κατάσταση που σας βολεύει.
Γιατί, στ' αλήθεια, είναι - για σας - τόσο μπανάλ να ξαναρχίσετε πάλι τα ίδια. Να κάνετε συλλαλητήρια και πορείες για τη Νικαράγουα και την Κούβα. Τι δουλιά έχετε εσείς με τις ιδιωτικοποιήσεις; Πρόβλημά σας είναι τα άδεια πουκάμισα; Και τα άδεια τσουκάλια;
Οχι, αυτά είναι κουρελαρίες. Χυδαίος ρεαλισμός! Απομεινάρια μιας άλλης ζωής!
Εσείς - σταθερά - κρατήστε γερά τα φύλλα να μην κουνιούνται. Και το ίσο στους ψαλτάδες. Γονατισμένοι, βέβαια. Και τη σιωπή σας, προπαντός, που δε σας εκθέτει!
Ωσάν γιαπωνέζικη απεργία, ας πούμε. Εσείς, πάντως, μια ζωή ουδετερότητα!
Τι κι αν η λάσπη πέτρωσε! Τι και αν η σκόνη έγινε σύννεφο! Κρατήστε το καβούκι σας - γερά - κλεισμένο. Μην βγείτε στην αγορά και σας σκουντήσουν τα προβλήματα. Σταθείτε στην άκρη του πεζοδρομίου να περάσει η πλέμπα. Δεν είναι για σας οι συγκρούσεις με την Αστυνομία. Πάλι τα ίδια θα αρχίσουμε, τώρα;
Και τι παραμύθια, της Γαλλικής Επανάστασης, είναι αυτές οι κουβέντες για ισότητα...
Αφήστε, πια, τους μπολσεβίκους! Τα δάχτυλα, όπως και η κουτσή Μαρία γνωρίζει, δεν είναι ίσα, γιατί να είναι οι άνθρωποι; Εσείς δεν ευθύνεστε για τις σφαγές στη Ρουάντα, κοιμηθείτε ήσυχα. Τα παιδάκια μόνα τους έπεσαν πάνω στα μαχαίρια. Γίνονται και αυτά, μην ξαφνιάζεστε! Παρακαλώ, μην σηκώνετε την πέτρα. Ποτέ δεν ξέρει κανείς τι έχει από κάτω. Εχετε δίκαιο, που αποσύρατε την ανοχή σας από τις διεκδικήσεις. Αυτές οδηγούν, τελικά, στο ταξικό μίσος. Και το ταξικό μίσος στην αναρχία. Φυσικά, οι τοίχοι πρέπει - οπωσδήποτε - να κρατηθούν καθαροί. Δεν πρέπει να χαλάσει η ώχρα. Το κόκκινο πάνω στο κίτρινο δημιουργεί τόσες αναστατώσεις.
Κλειδώστε, σας παρακαλώ, πριν κοιμηθείτε. Κάντε ένα γύρω στα δωμάτια μη και ξεχάσατε τίποτα αξίας. Αφήστε στην είσοδο - για δόλωμα - το ψωμί. Πολλές φορές δε γυρεύουν και τυρί! Μπορεί να το πάρουν και να φύγουν!
Τι ζωή και αυτή να μην μπορείς να ευχαριστηθείς το φραπέ σου! Εσάς, μιλάω για όλους εσάς, έχουμε υποχρέωση να σας διαφυλάξουμε. Να σας βάλουμε στη γυάλα. Σαν δείγματα μοναδικά. Σαν τους ανθρώπους, που ακούνε τους κρότους και προσποιούνται τους κουφούς.
Θυμάμαι πως κάθε φορά που τελείωνε μια συζήτησή μας, έλεγε:
«Λοιπόν για πες μου τώρα, πού καταλήγουμε; Θα αφήσουμε τον κόσμο να βουλιάξει ή θα τον οδηγήσουμε στο μέλλον; Τι λες δεσποσύνη;»