«Στα μέσα του 19ου αιώνα, «έν έτος πριν η απαισία νόσος [η χολέρα] ερημώσει την Κέρκυραν και την Ζάκυνθον, ενέσκηψεν εις τας δύο ταύτας νήσους τυχοδιώκτης ιταλός, όστις έφερεν μεθ’ εαυτού ελεϊνόν θίασον ξυλίνων νευροσπάστων[κουκλοθέατρο] και έδωκε παραστάσεις τινάς»
[από το Γ. Τσοκόπουλος (1892) , «Ο Φασουλής», περιοδικό Παρνασσός],
Παρόλα αυτά, η καινοτόμα, για την Ελλάδα της εποχής εκείνης, μέθοδος παράστασης, «δεν ήργησε να εύρη μιμιτάς και ολίγα έτη μετά την χολέραν, νέος θίασος νευροσπάστων ήρχισε να δίδη παραστάσεις υπό διευθυντήν κάποιον Ανδρέαν Στραβόν». Το θέατρο των ανδρεικέλων λοιπόν, είναι «φρούτον της Ευρώπης μεταφυτευθέν και εν Ελλάδι».
Για τον Ανδρέα Πόγκη (ή Πότζη) - Στραβό σώζονται ελάχιστες πληροφορίες.
στην Κέρκυρα πρώτα και στην Ζάκυνθο στην συνέχεια, όπως ήταν η λογική πορεία των ερχομένων από την Ιταλία περιπλανώμενων καλλιτεχνών εκείνη την εποχή.Όταν, αφού ολοκλήρωσε τις παραστάσεις στην Κέρκυρα ο θίασος των νευροσπάστων, ταξίδεψε στην Ζάκυνθο, «καίτοι από της πρώτης παραστάσεως πλήθος πολύ συνέρρευσεν εις το πρωτοφανές θέαμα, ο ιταλός τυχοδιώκτης απήλθε της νήσου κατάχρεως και αφήνων οπίσω του τα ολίγα νευρόσπαστα».
Παρόλα αυτά, η καινοτόμα, για την Ελλάδα της εποχής εκείνης, μέθοδος παράστασης, «δεν ήργησε να εύρη μιμιτάς και ολίγα έτη μετά την χολέραν, νέος θίασος νευροσπάστων ήρχισε να δίδη παραστάσεις υπό διευθυντήν κάποιον Ανδρέαν Στραβόν». Το θέατρο των ανδρεικέλων λοιπόν, είναι «φρούτον της Ευρώπης μεταφυτευθέν και εν Ελλάδι».
Για τον Ανδρέα Πόγκη (ή Πότζη) - Στραβό σώζονται ελάχιστες πληροφορίες.
Ο Λάσκαρης σημειώνει ότι «ο πρώτος τ’ ανδρείκελα εισαγάγων εν Ελλάδι [ήταν ο] Ανδρέας Πόγκης». Και αλλού διηγείται ότι «κατά τας πρώτας παραστάσεις του Νεοελληνικού Θεάτρου, τον ρόλον του orateur[αφηγητή] είχεν αναλάβει άσημος τις ηθοποιός, αλλά την βοήν αγαθός, ο εκ Ζακύνθου Ανδρέας Στραβός, όστις και μεταγενεστέρως, πρώτος αυτός, εισήγαγεν εν Ελλάδι τα νευρόσπαστα», δίνοντας εκ παραλλήλου την πληροφορία ότι ο Πόγκης - Στραβός ήταν άνθρωπος μορφωμένος και μάλιστα «εκ των λογιοτέρων του θιάσου» στον οποίο συμμετείχε, και όχι « ουρανοκατέβατος δια την γλωσσικήν αμάθειαν του», όπως τον χαρακτηρίζει σε σκαλάθυρμα του ο Αμπελάς.Η οικογένεια Πόγκη ή Πότζη καταγόταν από την Αγκώνα της Ιταλίας και ήταν εγκατεστημένη στην Ζάκυνθο.
Ο Ανδρέας Πόγκης, έγινε γνωστός ως “Στραβός”, δηλαδή με το παρατσούκλι (παρανόμι) που του “κόλλησαν” οι συντοπίτες του. Διότι, όπως εξηγεί ο Διονύσης Ρώμας, «φύση ευφάνταστη και ποιητική ο Ζακυνθινός δεν μπόρεσε ποτέ του ν’ αρκεστεί στα συμβατικά ονόματα των συνανθρώπων του. Βλέπει το γείτονά του σα μια καρικατούρα και νοιώθει την ανάγκη να του προσθέσει από κάτω την απαραίτητη “λεζάντα”». Ο Ανδρέας Πόγκης, είχε αδύναμη όραση, όπως πολύ αργότερα, τον Φεβρουάριο του 1881, επιβεβαιώνεται από τον Κλεάνθη Τριαντάφυλλο, ο οποίος στην σατυρική εφημερίδα Ραμπαγάς τον αναφέρει με το «τιμητικό» προσωνύμιο "γυαλάκιας"»
[Η ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΑΒΟΥΡΗ(1964- ) είναι θεατρολόγος και διευθύνει το Κέντρο Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΚΠΕ) στην Ζάκυνθο.][φωτογραφία: ΑΓΑΛΑΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ 1939, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΤΑ ΝΕΑ»]
ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΚΥΟΦΟΡΗΘΗΚΕ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
«Ό,τι έχει απομείνει από την πάλαι ποτέ εκκλησία του Άγιου Αντωνίου του Ανδρίτση (κάτω από τον λοφίσκο του Προφήτη Ηλιού στα καμίνια:
Τμήμα της σκαλουνάδας του, η Αγία Τράπεζα και τμήμα της κόγχης του ιερού.»
ΜΑΡΙΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΙΤΗ-ΚΟΝΤΟΝΗ (Φωτογραφίες & σχόλιο Μαρία Σιδηροκαστρίτη-Κοντονή )
«Η δεύτερη μελέτη αποτελεί μια προσπάθεια προσέγγισης της πολιτισμικής ατμόσφαιρας στη Ζάκυνθο του 17ου αιώνα, που γέννησε τον ορθόδοξο κύκλο θεατρόφιλων λογίων της αδελφότητας του Άγιου Αντώνιου του Ανδρίτση, στον οποίο συμμετείχαν ο Σαβόγιας Ρουσμέλης, ο Τζανέτος Αβούρης και ο Θεόδωρος Μοντσελέζε και οδήγησε στη συγγραφή πρωτότυπων θεατρικών έργων και την παραγωγή θεατρικών παραστάσεων.
Ως εκ τούτου, συζητά τα έργα που «ετοιμάστηκαν για παράσταση» από τον Αβούρη, παραστάθηκαν στη Ζάκυνθο τον ύστερο 17ου αιώνα και περιέχονται στον κώδικα Marcianus Graecus XI. 19.
Ο «αντιγραφέας» των έργων που περιέχονται στον Νανιανό κώδικα, Τζανέτος Αβούρης, οικειοποιείται τις ιστορίες που δανείστηκαν οι κρητικοί ποιητές από τη Δύση, επεμβαίνει σ’ αυτές και τις διαφοροποιεί έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των ζακυνθινών θεατών του καιρού του.»
ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΑΒΟΥΡΗ: «"ΣΤΡΟΥΦΟΥΛΙΔΩΤΑ", ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟ ΘΕΑΤΡΟ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ 2019
Αλιεύτηκε από Dionisi Vitso
Αλίευση - Παρουσίαση: Viva.La.Revolucion