Σενάρια αντιλαϊκών προσαρμογών σε ορίζοντα δεκαετιών
Με παρέμβασή του ενόψει Γιούρογκρουπ, ο ΣΕΒ επιβεβαιώνει ότι τα μέτρα του 4ου μνημονίου υπήρξαν προπάντων δική του απαίτηση
 |
| Από την κινητοποίηση του ΠΑΜΕ έξω από τη Βουλή την περασμένη Παρασκευή |
Το νέο πακέτο των προαπαιτούμενων αντιλαϊκών μέτρων, που κατατέθηκαν και ψηφίστηκαν από την κυβέρνηση την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή, αποτελεί, για την ώρα, το τελευταίο επεισόδιο γύρω από το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης», ενόψει της συνεδρίασης του Γιούρογκρουπ την ερχόμενη Πέμπτη, 15 Ιούνη.
Με άξονα τη «βιώσιμη» διαχείριση του κρατικού χρέους, συγκυβέρνηση και κουαρτέτο διαμορφώνουν τα επόμενα σενάρια της αντιλαϊκής κλιμάκωσης και μάλιστα σε ορίζοντα πολλών δεκαετιών, ενώ η πλευρά του ΣΕΒ, παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη, σε νέα παρέμβασή της τη βδομάδα που πέρασε, χαρακτηριστικά τονίζει: «Η πλεονασματική δημοσιονομική διαχείριση αναδεικνύεται ως μια από τις οικονομικές πολιτικές που θα προδιαγράψουν εν πολλοίς τις εξελίξεις τις επόμενες δεκαετίες».
Έτοιμοι για «καταρχήν συμφωνία»
Σε ό,τι αφορά αυτά καθαυτά τα παζάρια για το χρέος και το επικείμενο Γιούρογκρουπ, η πλευρά του ΔΝΤ δείχνει προς την κατεύθυνση μιας καταρχήν συμφωνίας (approval in principle) με το ελληνικό κράτος, χωρίς νέα δάνεια, μέχρις ότου και εφόσον καταληχθεί ένας συνολικότερος συμβιβασμός με την Ευρωζώνη για τη βιωσιμότητα του κρατικού χρέους, συγκλίνοντας ουσιαστικά με την πρόταση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, στο τελευταίο Γιούρογκρουπ.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ, Τζέρι Ράις, «με δεδομένες τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος τον Ιούλιο και προκειμένου να αποφευχθούν ανεπιθύμητες καταστάσεις, όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν, το ΔΝΤ εμφανίζεται έτοιμο να προχωρήσει με μία "καταρχήν συμφωνία", όπως είχε συμβεί και με άλλες χώρες τη δεκαετία του 1980». Σε αυτό το πλαίσιο, η εκταμίευση δόσης ύψους μέχρι 10 δισ. ευρώ αναμένεται να «ξεκλειδώσει» στις 15 Ιούνη.
Να σημειωθεί ότι για το μήνα Ιούλη οι συνολικές δανειακές υποχρεώσεις του ελληνικού κράτους φτάνουν στα 7,4 δισ. ευρώ (προς ΕΚΤ, ΔΝΤ κ.ά.), ενώ στο ίδιο «πακέτο» περιλαμβάνεται και η αποπληρωμή για τη λήξη του 3ετούς ομολόγου, ύψους 2,1 δισ., που εκδόθηκε το 2014, στο πλαίσιο της εξόδου στις αγορές που επιχείρησε η προκάτοχη κυβέρνηση του Αντ. Σαμαρά. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ακόμη ανακύκλωση κρατικού χρέους, για μια υπόθεση απόλυτα ξεκομμένη και ταυτόχρονα εχθρική προς τα λαϊκά συμφέροντα.
Αντιλαϊκή κλιμάκωση στο διηνεκές
Κατά τ' άλλα, ο επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας του Γιούρογκρουπ, Τόμας Βίζερ, αποκάλυψε την περασμένη βδομάδα πτυχές της αντιλαϊκής διαπραγμάτευσης και των προτάσεων που «έπεσαν» στο τραπέζι σε προηγούμενες συνεδριάσεις του Συμβουλίου των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης. Τα όσα είπε είναι ενδεικτικά για το πώς σε όλες τις εκδοχές τους τα παζάρια, τα σενάρια και οι συμβιβασμοί που πέφτουν στο τραπέζι έχουν ως «δεδομένη» την αντιλαϊκή επίθεση... για δεκαετίες!
Μιλώντας σε αυστριακές εφημερίδες, ο Τ. Βίζερ, μεταξύ άλλων, αποκάλυψε:
- Το ΔΝΤ έχει ζητήσει την άρση κάθε αποπληρωμής για τοκοχρεολυτικές δόσεις μέχρι και το 2060. Για τη συνέχεια, το ΔΝΤ έβαλε στο τραπέζι την πρόταση για νέο δάνειο μέχρι και το 2100, έτος στο οποίο το ελληνικό κράτος θα έχει αποπληρώσει το σύνολο των οφειλών στους δανειστές του.
- Για την ώρα, ο ορίζοντας αποπληρωμής των δανείων φτάνει μέχρι το 2059. Η πρόταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας αφορά σε 15ετή παράταση στις περιόδους των αποπληρωμών, σε συνδυασμό και με άλλες παρεμβάσεις διευκόλυνσης.
- Περιγράφοντας τις παραμέτρους για τη «βιώσιμη» διαχείριση του χρέους, επανέλαβε πως αφορούν τους ρυθμούς ανάκαμψης και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων για τα επόμενα 45 χρόνια. Οπως είπε, δεν πρόκειται για προγνώσεις, αλλά για υποθέσεις, που όμως και με ελάχιστες αποκλίσεις οδηγούν σε «τεράστιες διαφορές» μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Πολλά σενάρια, όλα αντιλαϊκά
Εξίσου χαρακτηριστικά είναι και τα σενάρια, τα οποία επεξεργάζεται η πλευρά της Ευρωζώνης. Σε αυτό το πλαίσιο, το κεντρικό σενάριο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM) προβλέπει μακροπρόθεσμους ρυθμούς ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία, κατά μέσο όρο μόλις στο 1,3% το χρόνο για την περίοδο μέχρι το 2060.
Να σημειωθεί ότι η σωρευτική κατρακύλα του παραγόμενου ΑΕΠ, από το 2008 μέχρι σήμερα, έχει φτάσει στο 26%, ποσοστό που με βάση τις προβλέψεις τους θα ανακτηθεί μετά από 20 χρόνια, δηλαδή το 2038. Ολα αυτά την ώρα που ο ESM προβλέπει ότι με τη μεγαλύτερη δυνατή ελάφρυνση του κρατικού χρέους, στη βάση της συμφωνίας στο Γιούρογκρουπ, το Μάη του 2016, το «αναγκαίο» πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στο 2,2% ανά έτος για την περίοδο 2023 - 2060.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την πλευρά της, προκειμένου να κάνει αποδεκτά και τα ελληνικά ομόλογα στα προγράμματα «νομισματικής χαλάρωσης», ζητάει από το Γιούρογκρουπ την ανάληψη «ισχυρής νομικής δέσμευσης» και σημαντική εξειδίκευση σχετικά με την εφαρμογή των ρυθμίσεων που θα κρίνουν τη «βιωσιμότητα» του ελληνικού κρατικού χρέους.
Το συγκεκριμένο ζήτημα που θέτει η ΕΚΤ συνδέεται με την κάλυψή της από τυχόν πιστωτικούς κινδύνους, τους οποίους ενδεχομένως θα είχε να αντιμετωπίσει ως δανειοδότης των ελληνικών τραπεζικών ομίλων. Σε αυτό το πλαίσιο, η συζήτηση για την ένταξη στα προγράμματα νομισματικής χαλάρωσης μετατίθεται για επόμενη φάση και σε κάθε περίπτωση με το νέο κύκλο αντιλαϊκής κλιμάκωσης, στο έδαφος της 3ης «αξιολόγησης».
«Κανονικότητα» τα «ματωμένα» πλεονάσματα
Τέλος, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Πλεονασματική δημοσιονομική διαχείριση: Η νέα κανονικότητα», η πλευρά του ΣΕΒ, στο εβδομαδιαίο δελτίο του, επισημαίνει ότι το εν λόγω πλαίσιο προδιαγράφει τις «εξελίξεις τις επόμενες δεκαετίες».
Σύμφωνα με τους βιομηχάνους, τα προνομοθετημένα αντιλαϊκά μέτρα της περιόδου 2019 - 2020 συμβάλλουν στην άρση της επιχειρηματικής αβεβαιότητας, διασφαλίζοντας «πέραν πάσης αμφιβολίας την εδραίωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας».
Οπως τονίζουν, «τα μέτρα αυτά προστατεύουν το επιθυμητό δημοσιονομικό αποτέλεσμα από τις αβεβαιότητες που προκύπτουν από ένα χαμηλότερο του αναμενόμενου ρυθμό ανάπτυξης και μια μεγαλύτερη της αναμενόμενης αναποτελεσματικότητας των εφαρμοζόμενων μεταρρυθμίσεων».
Σε αυτό το φόντο και χωρίς περιστροφές, οι εγχώριοι βιομήχανοι ουσιαστικά θέτουν το πλαίσιο των μνημονίων διαρκείας και τονίζουν: «Αυτό σημαίνει προσήλωση στη δημοσιονομική προσαρμογή και αποφυγή άσκησης πολιτικής άσκοπων παροχών, παρά μόνο εξαιρετικά στοχευμένων και επαρκώς τεκμηριωμένων μέτρων στήριξης συγκεκριμένων ομάδων».
Ταυτόχρονα, συνδέουν την ανάγκη τους για την κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης με παρεμβάσεις για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών ομίλων, παρουσιάζοντας δύο «συμπληρωματικές μεταξύ τους δράσεις». Συγκεκριμένα:
-- Εκπόνηση ενός προγράμματος μεγάλων έργων υποδομών προς αναζήτηση επενδυτών και ιδιωτικής χρηματοδότησης.
-- «Καλύτερη συστοίχιση της δημόσιας διοίκησης με την ιδιωτική οικονομία, με άξονες όπως τη μείωση του «μη μισθολογικού κόστους» (ασφαλιστικές εισφορές της εργοδοσίας), το ενεργειακό και το χρηματοδοτικό κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, καθώς και με παρεμβάσεις που διευκολύνουν αδειοδοτικά και χωροταξικά τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Κι άλλα μέτρα για το κεφάλαιο με άθλιες μεθοδεύσεις
Με τροπολογίες της τελευταίας στιγμής και μάλιστα σε νομοσχέδιο για την κύρωση διεθνούς συμφωνίας για την αλιεία, η κυβέρνηση νομοθέτησε την περασμένη Παρασκευή μια ακόμα φουρνιά μέτρων για το κεφάλαιο, ως προαπαιτούμενα για το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης».
Το ΚΚΕ κατήγγειλε από την πρώτη ώρα τα αντιλαϊκά μέτρα και τις άθλιες κυβερνητικές μεθοδεύσεις για να ψηφιστούν «στα μουλωχτά» και αποχώρησε από τη συζήτηση του νομοσχεδίου και των τροπολογιών την Παρασκευή. Την ίδια μέρα, και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η συζήτηση, συνδικάτα της Αττικής και άλλοι φορείς συμμετείχαν σε συγκέντρωση στην οποία καλούσε το ΠΑΜΕ έξω από τη Βουλή. Οι πέντε τροπολογίες που ψηφίστηκαν τελικά από την κυβέρνηση αφορούν τα εξής:
- Αφορολόγητο: Η τροπολογία προβλέπει ότι προκειμένου να διασφαλιστεί ο «δημοσιονομικός στόχος» (πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ) «οι ελληνικές αρχές σε συμφωνία με το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και τον ΕΜΣ θα εφαρμόζουν τις αναγκαίες προσαρμογές» στη σχετική διάταξη, δηλαδή στο ύψος της καρατόμησης του αφορολόγητου.
- Να σημειωθεί ότι το μέτρο που ψηφίστηκε στο 4ο μνημόνιο προβλέπεται να ισχύσει από το 2020, ενώ η εφαρμογή του, σύμφωνα με την αρχική διάταξη, θα ξεκινήσει από το 2019, σε περίπτωση αρνητικής απόκλισης από τους στόχους. Με τη νέα διάταξη, το αντιλαϊκό οπλοστάσιο θωρακίζεται παραπέρα με τη δυνατότητα δραστικότερων παρεμβάσεων με την περαιτέρω καρατόμηση, είτε από το 2019 είτε και στα επόμενα χρόνια, με γνώμονα την κατοχύρωση των ματωμένων πλεονασμάτων.
- Συντάξεις: Στα 250 εκατομμύρια ευρώ ανέρχεται η νέα απώλεια σε βάρος των συνταξιούχων, από την «ουρά» που κατέθεσε προς ψήφιση χτες η κυβέρνηση για το σκέλος των συντάξεων, πρόσθετα στον νόμο του 4ου μνημονίου. Με τη σχετική τροπολογία η κυβέρνηση, σε συνεννόηση με τους εταίρους, παγώνει για έναν επιπλέον χρόνο τις ήδη κατακρεουργημένες καταβαλλόμενες συντάξεις, δηλαδή μέχρι και το τέλος του 2022, αντί του 2021 όπου είχε ήδη πάει το πάγωμα με τον νόμο που ψήφισε μόλις πριν από λίγες μέρες. Υπενθυμίζεται ότι με την ψήφιση του 4ου μνημονίου, οι νέες απώλειες για τους συνταξιούχους, στις οποίες συνυπολογίζονται η κατάργηση ή η μείωση της «προσωπικής διαφοράς», το κόψιμο των οικογενειακών επιδομάτων και το πάγωμα των συντάξεων, είναι: 2,494 δισ. ευρώ το 2019, 2,583 δισ. το 2020 και 2,723 δισ. το 2021. Σύνολο απωλειών, μόνο από τα συγκεκριμένα μέτρα: 7,8 δισ. ευρώ την τριετία 2019 - 2021. Σε αυτά τα ποσά προστίθενται τώρα επιπλέον 250 εκατ. ευρώ από την επέκταση του παγώματος των συντάξεων και για το έτος 2022.
- Συλλογικές Συμβάσεις: Με τη συγκεκριμένη τροπολογία η κυβέρνηση παγιώνει ακόμα παραπέρα την εργασιακή ζούγκλα που έχει διαμορφωθεί για λογαριασμό του κεφαλαίου, διαιωνίζοντας το σημερινό άθλιο καθεστώς διάλυσης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Συγκεκριμένα, με την τροπολογία που ψηφίστηκε, όχι μόνο παγιώνεται μέχρι την «επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής» το σημερινό αντεργατικό πλαίσιο, αλλά στρώνεται διάπλατα ο δρόμος για την παραπέρα μονιμοποίησή του, αφού απαλείφεται και η παραμικρή αναφορά, τόσο από τη διάταξη του νόμου, όσο και από την αιτιολογική έκθεση, σε ημερομηνία επαναφοράς της επεκτασιμότητας και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης για τις Συλλογικές Συμβάσεις. Θυμίζουμε, επίσης, ότι οι παρεμβάσεις στα Εργασιακά και ειδικά στον συνδικαλιστικό νόμο δεν σταματούν εδώ, καθώς η κυβέρνηση, στο «συμπληρωματικό μνημόνιο» με την Ευρωζώνη, έχει ήδη δεσμευτεί να φέρει στην τρίτη «αξιολόγηση» νομοθεσία για την επιβολή νέων εμποδίων στην προκήρυξη απεργιών, χωρίς να αποκλείεται, βέβαια, και η προσθήκη νέων αντεργατικών μέτρων.
- Με άλλες τροπολογίες που ψηφίστηκαν, διευθετούνται οι εκκρεμότητες γύρω από την υπάρχουσα διάταξη για τη διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, τροποποιούνται οι διατάξεις για τη χορήγηση δανείων σε πολιτικά κόμματα κ.ά.
Ο επόμενος γύρος
Παράλληλα, στο επόμενο διάστημα, μέσω υπουργικών και άλλων αποφάσεων αναμένεται, μεταξύ άλλων, να ολοκληρωθούν και τα παρακάτω προαπαιτούμενα: Στα ζητήματα της Ενέργειας συγκαταλέγεται η προκήρυξη διαγωνισμού για την εκχώρηση του 66% του ΔΕΣΦΑ. Ρυθμίσεις για την ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού, όπως για τη χορήγηση αδειών καζίνο, για τις αρχαιολογικές και δασικές εκτάσεις κ.ά. «Νομική γνωμοδότηση» σχετικά με τη συνταγματικότητα των προνομοθετημένων μέτρων για τη συνταξιοδοτική «μεταρρύθμιση». Ενέργειες που αφορούν στα οικονομικά της ΔΕΗ, με την εκπόνηση επιχειρηματικού σχεδίου για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών.